Liturgika szczegółowa (Liturgia Eucharystii) 1500-LEUCH-4-DM
1. Ostatnia Wieczerza założycielskim wydarzeniem Eucharystii.
2. Eucharystia jako sakrament paschalny.
3. Nazwy Eucharystii.
4. Związek liturgii żydowskiej z chrześcijańską Eucharystią.
5. Eucharystia w Kościele czasów apostolskich.
6. Eucharystia w okresie prześladowań.
7. Złoty okres twórczości eucharystycznej na Wschodzie (IV-VII w.)
8. Złoty okres twórczości eucharystycznej na Zachodzie (IV-VII w.); rozwój liturgii eucharystycznej rzymskiej do czasów Grzegorza Wielkiego.
9. Liturgia eucharystyczna rzymska od początków średniowiecza do czasów Grzegorza VII.
10. Liturgia eucharystyczna rzymska od XI wieku do Soboru Trydenckiego.
11. Trydencka odnowa sprawowania Eucharystii.
12. Liturgia Mszy świętej od Soboru Trydenckiego do Soboru Watykańskiego II.
13. Odnowa liturgii mszalnej Soboru Watykańskiego II; założenia reformy liturgii eucharystycznej według KL 47-58.
14. Historia Mszału Rzymskiego na tle innych ksiąg liturgicznych. Przygotowanie nowego Ordo Missae po Soborze Watykańskim II.
15. Kontrowersje wokół „Institutio Generalis Missalis Romani” (=IGMR) z roku 1969.
16. Mszał Pawła VI (1970, 1975, 2002).
17. IGMR(1969), IGMR(1970), IGMR(1975), IGMR(2000/2002) - istotne różnice.
18. List Apostolski motu proprio Benedykta XVI „Summorum Pontificum” (2007) i nadzwyczajna forma sprawowania Eucharystii.
19. Struktura Mszału Rzymskiego dla diecezji polskich (1986).
20. Geneza i teologiczno-liturgiczne znaczenie poszczególnych części aktualnej liturgii mszalnej: obrzędów wstępnych (ze szczególnym uwzględnieniem kolekty mszalnej), liturgii słowa (czytań, śpiewów, homilii, wyznania wiary, modlitwy powszechnej), przygotowania darów ofiarnych, liturgii eucharystycznej (ze szczególnym uwzględnieniem Kanonu Rzymskiego i nowych modlitw eucharystycznych), uczty ofiarnej, obrzędów rozesłania.
21. Msza święta z udziałem dzieci (Msza dla dorosłych, w której uczestniczą dzieci; Msza z udziałem dzieci i nielicznej grupy dorosłych; problem lekcjonarza; modlitwy eucharystyczne; możliwości zmian i adaptacji poszczególnych części Mszy świętej).
22. Wybór Mszy świętej i jej części; tabela pierwszeństwa dni liturgicznych.
23. Msze święte obrzędowe i okolicznościowe; Msze święte za zmarłych.
24. Ukształtowanie i wyposażenie wnętrza kościoła w odnowionym rycie rzymskim.
25. Kult Eucharystii poza Mszą świętą: historia, teologia, duszpasterstwo.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Metody dydaktyczne poszukujące
- referatu
- seminaryjna
- obserwacji
- doświadczeń
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody służące prezentacji treści
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody sprawdzania efektów uczenia się:
- końcowe zaliczenie ustne - rozmowa kwalifikacyjna (W1, W2, W, 3, W4, U1, U2, U3, U4)
Student otrzymuje zaliczenie z pozytywną oceną, gdy:
1. był obecny na wykładach (dopuszcza się 1 nieobecność);
2. otrzymał pozytywną ocenę z kolokwium zaliczeniowego obejmującego wykładaną problematykę (zob. pełny opis przedmiotu).
Student, który nie był obecny na wykładach (p. 1) nie jest dopuszczony do kolokwium (p. 2).
Szczegóły odnośnie do formy zaliczenia uzgadniane są ze studentami na pierwszym wykładzie w danym roku akademickim.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Paweł VI, Konstytucja Apostolska „Mszał Rzymski” (3 kwietnia 1969 r.), w: Mszał Rzymski dla Diecezji Polskich, Poznań 1986, s. [11]-[13]; Ogólne Normy Roku Liturgicznego i Kalendarza, w: tamże, s. [65]-[74]; Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego. Z trzeciego wydania Mszału Rzymskiego, Poznań 2004 (wybrane numery); Sobór Watykański II, Konstytucja o Liturgii Świętej „Sacrosanctum Concilium” (4 grudnia 1963 r.), w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002 (nowe tłumaczenie), n. 47-58 (s. 60-63); Konferencja Episkopatu Polski, Wskazania Episkopatu Polski po ogłoszeniu nowego wydania „Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego” (9 marca 2005 r.), w: Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego. Z trzeciego wydania Mszału Rzymskiego oraz Wskazania Episkopatu Polski, Poznań 2006, s. 113-127; Katechizm Kościoła Katolickiego, drugie wydanie poprawione, Poznań 2002, nn. 1322-1419.
B. A. Läpple, Eucharystia: ustanowienie, historia, uczestnictwo, Kraków 1997, s. 11-35; K. Konecki, Nasze sprawowanie Eucharystii, Włocławek 2007; B. Nadolski, Liturgika, t. 4: Eucharystia, Poznań 1992, s. 7-11. 17-89 (wyd. drugie: Poznań 2011).
Literatura dodatkowa (uzupełniająca):
Jan Paweł II, Encyklika o Eucharystii w życiu Kościoła „Ecclesia de Eucharystia” (17 kwietnia 2003 r.), Watykan 2003; Paweł VI, Encyklika o Najświętszej Eucharystii „Mysterium Fidei” (3 września 1965 r.), w: J. Miazek (oprac.), To czyńcie na moją pamiątkę. Eucharystia w dokumentach Kościoła, Warszawa 1987, s. 13-32; Święta Kongregacja Kultu Bożego, Okólnik na temat Modlitw Eucharystycznych (27 kwietnia 1973 r.), w: tamże, s. 204-212. Święta Kongregacja Kultu Bożego, Instrukcja dotycząca odprawiania Mszy świętej dla grup specjalnych „Actio Pastoralis” (15 maja 1969 r.), w: tamże, s. 213-218; Święta Kongregacja Kultu Bożego, Dyrektorium o Mszach z udziałem dzieci (1 listopada 1973 r.), w: tamże, s. 219-235; Jan Paweł II, List o Tajemnicy i Kulcie Eucharystii „Dominicae Coenae” (24 lutego 1980 r.), w: tamże, s. 241-267; Kongregacja ds. Sakramentów i Kultu Bożego, Instrukcja w sprawie niektórych norm dotyczących kultu Tajemnicy Eucharystycznej „Inaestimabile Donum” (3 kwietnia 1980 r.), w: tamże, s. 268-277; Konferencja Episkopatu Polski, Zalecenia duszpasterskie w związku z Dyrektorium o Mszach świętych z udziałem dzieci (1977 r.), w: Cz. Krakowiak, L. Adamowicz (oprac.), Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski (1966-1998), Lublin 1999, s. 37-42; Konferencja Episkopatu Polski, Przepisy wykonawcze do Instrukcji Kongregacji ds. Sakramentów „Inaestimabile Donum” z 3 kwietnia 1980 r. (11 grudnia 1980 r.), w: tamże, s. 43-52; Benedykt XVI, List Apostolski motu proprio „Summorum Pontificum” (7 lipca 2007 r.) w: „Liturgia Sacra” 14(2008) n. 2, s. 229-239 (także w: „Anamnesis” 51/2007/ s. 9-12); Konferencja Episkopatu Polski, Wskazania Konferencji Episkopatu dla diecezji polskich dotyczące sprawowania Mszy świętej według ogłoszonego przez papieża Benedykta XVI motu proprio „Summorum Pontificum” (3 października 2007 r.), w: „Liturgia Sacra” 14(2008) n. 2, s. 238-239 (także w: „Anamnesis” 52/2008/ s. 46-47).
H. Paprocki (red.), Wieczerza mistyczna. Anafory eucharystyczne chrześcijańskiego Wschodu, Warszawa 1988.
M. Aquilina, Msza pierwszych chrześcijan, Gdańsk 2010; R. Berger, Eucharystia - święto wspólnoty. Wprowadzenie do Mszy Świętej, Kraków 2011; D. Brzeziński, Ukształtowanie i wyposażenie wnętrza kościoła w odnowionym rycie rzymskim. Aspekt liturgiczno-prawny, „Studia Płockie” 29 (2001) s. 87-99; tenże, Sztuka sprawowania i przewodniczenia Eucharystii, w: J. Kochański, D. B. Kwiatkowski, M. Milewski (red.), Eucharystia w życiu Kościoła. Materiały z „Płockich Dni Pastoralnych” 30-31 marca 2005, Płock 2005, s. 33-53; J. D. Chalufour, Przewodnik po Mszy Świętej, Dębogóra 2012; S. Czerwik, Co nowego w nowym Mszale?, „Pastores” 17 (2002) n. 4, s. 113-123; J. Hadalski (red.), Msza Święta - rozumieć, aby lepiej uczestniczyć. Wykład liturgii Mszy, Poznań 2013 (praca zbiorowa); C. Krakowiak - B. Migut (red.), Jedna wiara, jedna Msza. Od Mszału Piusa V do Mszału Pawła VI, Lublin 2009 (praca zbiorowa); C. Krakowiak, Msze Święte z udziałem dzieci, Częstochowa 2013; tenże, Eucharystia w parafii. Teologia i praktyka pastoralna, Lublin 2014; tenże, Koncelebracja liturgii Mszy Świętej i sakramentów, Sandomierz 2014; B. Nadolski (red.), Mszał księgą życia chrześcijańskiego, Poznań 1989 (praca zbiorowa); tenże, Msza Święta, Kraków 2003; tenże, Eucharystia. Jej miejsce i rola w życiu chrześcijanina, Kraków 2006; tenże, Gesty i słowa w Eucharystii, Kraków 2009; W. Świerzawski (red.), Mysterium Christi, t. 3: Msza święta, Kraków 1992 (praca zbiorowa); R. Pierskała, Słowo Boże dla dzieci. Adaptacja lekcjonarza do Mszy świętej z udziałem dzieci, Opole 1996 (=Uniwersytet Opolski. Wydział Teologiczny. Seria: Opolska Biblioteka Teologiczna, 8); tenże, Liturgia w grupach specjalnych, w: E. Mateja, R. Pierskała (red.), Wprowadzanie soborowej odnowy liturgicznej, Opole 1999 (=Uniwersytet Opolski. Wydział Teologiczny. Sympozja, 34), s. 145-161; H. J.Sobeczko (red.), Modlitwy Eucharystyczne Mszału Rzymskiego. Dzieje - teologia - liturgia, Opole 2005 (=Uniwersytet Opolski. Wydział Teologiczny. Seria: Opolska Biblioteka Teologiczna, 80; praca zbiorowa); M. Zachara, Msza Święta. Liturgiczne ABC, Warszawa 2006; tenże, Krótka historia Mszału Rzymskiego, Warszawa 2014.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: