Prowadzony w cyklach: 2022/23Z, 2022/23L, 2023/24Z, 2023/24L, 2024/25Z, 2024/25L

Kod Erasmus: 08.2

Kod ISCED: 0221

Punkty ECTS: brak danych

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Teologiczny

Homiletyka formalna i szczegółowa 1500-HOM11-6-DM

1. Klasyfikacja jednostek przepowiadania:
a) homilia - homilia podczas sprawowania Eucharystii; homilia sakramentalna; homilia podczas udzielania sakramentaliów;
b) kazania - kazania pasyjne, nowennowe, seryjne (misyjne, rekolekcyjne, medialne;
c) konferencje.
2. Kompozycja kazania - modele kompozycji kazania.
3.Język kazania - cechy języka mówionego, przymioty języka kazania.
4. Właściwości stylistyczne kazania: dialogowość, komunikatywność, zwięzłość, obrazowość, emocjonalność, perswazyjność.
5. Podstawowe elementy procesu komunikacji - komunikacja werbalna i niewerbalna, warunki skutecznej komunikacji między kaznodzieją a słuchaczem

Całkowity nakład pracy studenta

WYKŁAD: Udział w wykładach - 14 godz. Przeczytanie literatury obowiązkowej - 10 godz. Przygotowanie się do końcowego zaliczenia przedmiotu - 6 godz. Całkowity nakład pracy studenta wynosi 30 godz., co odpowiada 1 punktowi ECTS. ĆWICZENIA: Udział w zajęciach - 14 godz. Zapoznanie się z wybraną (uzgodnioną z prowadzącym zajęcia) literaturą przedmiotu - 16 godz. Przegląd i lektura pomocy homiletycznych na temat klasyfikacji i jednostek przepowiadania, kompozycji i języka kazania,, komunikacji werbalnej i niewerbalnej - 10 godz. Przygotowanie i wygłoszenie trzech kazań (pasyjne i rekolekcyjne) - 18 godz. Indywidualne godziny kontaktowe z wykładowcą - 2 godz. Całkowity nakład pracy studenta wynosi 60 godz., co odpowiada 2 punktom ECTS.

Efekty uczenia się - wiedza

WYKŁAD: Po zakończeniu wykładów i zaliczeniu przedmiotu student: W1: ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę wiedzę z zakresu homiletyki formalnej i szczegółowej, prowadzącą do specjalizacji - K_W08 W2: wskazuje i definiuje podstawowe typy kazań- K_W08, K_W09, K_W12 W3: umie wykazać i uzasadnić uprzywilejowane miejsce homilii wśród form przepowiadania w Kościele - K_W08, K_W12 W4: opisuje modele kompozycji kazania, przymioty języka kazania, właściwości stylistyczne kazania - K_W08, K_W13 W5: zna podstawowe elementy procesu komunikacji - K_W08, K_W13 W6: opisuje, wskazując kolejne etapy, proces tworzenia kazania i - K_W08 ĆWICZENIA: Po zakończeniu ćwiczeń i zaliczeniu ich student: W7: zna aktualne pomoce z zakresu retoryki i homiletyczno-liturgiczne- K_W08, K_W12 W8: zna zasady związane z kompozycją, szata językową i wypowiedzeniem komunikatu werbalnego - K_W08, K_W12, K_W13

Efekty uczenia się - umiejętności

WYKŁAD: Po zakończeniu wykładów i zaliczeniu przedmiotu student: U1: potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać i integrować informacje, wykorzystując literaturę z zakresu homiletyki formalnej i szczegółowej oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy - U_01 U2: posiada pogłębione umiejętności badawcze (z zastosowaniem odpowiednich metod, narzędzi i procedur) w zakresie homiletyki formalnej i szczegółowej, obejmujące modele kompozycji kazania, właściwości stylistycznych kazania -K_U02, K_U03 U3: umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności w zakresie kaznodziejstwa - K_U05 ĆWICZENIA: Po zakończeniu ćwiczeń i zaliczeniu ich student: U4: potrafi integrować wiedzę z różnych dyscyplin w zakresie nauk humanistycznych w procesie tworzenia kazania (retoryka, teoria komunikacji)- K_U06 U5: w perspektywie działalności duszpasterskiej potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną z homiletyki formalnej i szczegółowej zdobytą podczas wykładów - K_U01, K_U02 U6: potrafi twórczo włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej Kościoła - K_U15

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

WYKŁAD: Po zakończeniu wykładów i zaliczeniu przedmiotu student: K1: ma krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, wiedzy i umiejętności w procesie przygotowywania się do pracy kaznodziejskiej - K_K01 K2: rozumie potrzebę ciągłej formacji intelektualnej i duchowej w przyszłej pracy homiletycznej - K_K02 ĆWICZENIA: Po zakończeniu ćwiczeń i zaliczeniu ich student: K3: potrafi wygłosić różne formy kazania w zgromadzeniu liturgicznym - K_K03, K4: prawidłowo identyfikuje i podejmuje różne formy i przepowiadania w Kościele - K_K05, K_K06, K_K07

Metody dydaktyczne

Omówienie zagadnień związanych z klasyfikacją kazań, kompozycji, języka i właściwości stylistycznych kazań,sposobów komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Ćwiczenia z samodzielnego przygotowania i wygłoszenia kazania z uwzględnieniem omówionych zasad kompozycyjnych i językowych.

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Wiadomości z dotychczasowych zajęć z zakresu homiletyki fundamentalnej i materialnej.

Koordynatorzy przedmiotu

Stanisław Adamiak

Kryteria oceniania

WYKŁAD:

Metody sprawdzenia efektów kształcenia:

kolokwium/rozmowa kwalifikacyjna (W1, W2, W3, W4, W5, W6);

bieżąca obserwacja studentów i weryfikacja (zwłaszcza podczas wykładu konwersatoryjnego i problemowego; U1, U2, U3, K1, K2).

Student otrzymuje zaliczenie z pozytywną oceną, gdy:

1. był obecny na wykładach (dopuszcza się 2 nieobecności);

2. otrzymał pozytywną ocenę podczas rozmowy dotyczącej podjętej na wykładach problematyki. W czasie kolokwium student musi odpowiedzieć poprawnie przynajmniej na połowę zadawanych pytań obejmujących problematykę omawianą na wykładach (zob. pełny opis przedmiotu).

ĆWICZENIA:

Metody sprawdzenia efektów kształcenia:

bieżąca obserwacja studentów i weryfikacja (W7, W8);

przygotowanie i wygłoszenie kazań i (U4, U5, U6, U7, K3, K4).

Student otrzymuje zaliczenie z pozytywną oceną, gdy:

1. był obecny na ćwiczeniach (dopuszcza się 1 nieobecność) i czynnie w nich uczestniczył;

3. przygotował i wygłosił trzy kazania.

Na ostateczną ocenę zaliczenia (1,0) składa się: bieżąca ocena aktywności studenta i postępu efektów jego kształcenia na ćwiczeniach (0,25) oraz ocena przygotowanych i wygłoszonych trzech kazań (0,75).

Szczegóły odnośnie do kryteriów i formy zaliczenia uzgadniane są ze studentami na pierwszym wykładzie (ćwiczeniach) w danym roku akademickim.

Praktyki zawodowe

Diakoni w ramach praktyk głoszą homilie i kazania w parafiach.

Literatura

1. Literatura obowiązkowa:
- Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium homiletyczne, Poznań 2015;
- Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące homilii mszalnej (1997).

2. Literatura dodatkowa:
- Adamek Z., Homiletyka, Tarnów 1992
- Bałoniak A., (red.), Szkolne rekolekcje wielkopostne. Teoria i praktyka, Poznań 1999
- Chmiel J., Homilie sakramentalne, Kraków 1996
- Grzegorski Z., Homiletyka kontekstualna, Poznań 1999
- Kuc L., Krótki traktat o teorii komunikacji, Leszno 1997,13-149
- Mueller K., Homiletyka na trudne czasy, Kraków 2003
- Przybylska R. i Przyczyna W., (red.) , Retoryka dziś.Teoria i praktyka, Kraków 2001
- Przyczyna W., (red), Fenomen kazania, Krakow 1994
- Przyczyna W., (red.), Słuchacz słowa, Kraków 1998
- Przyczyna W., Kaznodziejski przekaz opowiadań biblijnych, Kraków 2000
- Przyczyna W., (red.) Rekolekcje szkolne, Kraków 2003
- Schwarz A., Jak pracować nad kazaniem, Warszawa 1993
- Siwek G., Misje ludowe w teorii i praktyce Kościoła. Studium homiletyczne, Kraków 1999
-- Siwek G., Przepowiadać skuteczniej. Elementy retoryki kaznodziejskiej, Kraków 1992;
- Siwek G., Homilie obrzędowe, Kraków 1997
- Siwek G., Przepowiadanie słowa Bożego, w: Teologia pastoralna, red. R. Kamiński, t.II, Lublin 2002, 158-179.
- Siwek G., Blaski i cienie współczesnego przepowiadania. Przewodnik dla kaznodziejów o homilistów, Kraków 2007
- Twardy J., Koncepcja pracy twórczej nad kazaniem, Przemyśl 1998
- Twardy J. (red.), Mowa żywa. Wybrane aspekty komunikacji kaznodziejskiej, Kielce 2005.
- Zdunkiewicz - Jedynak D., Językowe środki perswazji w kazaniu, Kraków 1996
- Zerfass R., Od aforyzmu do kazania, Kraków 1995
- Zerfass R., Od perykopy do homilii, Kraków 1995.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1500-HOM11-6-DM w USOSweb