Egzegeza Starego Testamentu - Pięcioksiąg i księgi historyczne 1500-EGSTP-2-SJ-22

Wykład ma za zadanie przekazanie wiedzy o Księgach wchodzących w skład Pięcioksięgu (Tory). W przypadku Ksiąg Historycznych przekazywana wiedza dotyczyć będzie skomplikowanego procesu powstawania poszczególnych ksiąg i całości poszczególnych zbiorów ksiąg: Deuteronomicznego Dzieła Historycznego (Pwt) Dzieła Kapłańskiego (Rdz, Kpł), oraz innych tradycji zawartych w Torze (tzw. J i E), autorstwa kolejnych dzieł oraz podstawowych metod interpretacyjnych tekstów Pięcioksięgu, zwłaszcza metody diachronicznej i narratywnej, następnie zapoznanie z teologią poszczególnych ksiąg wchodzących w skład Tory. Na treść programową zajęć składają się następujące tematy:
1). Tło historyczne, czas powstania i autorzy poszczególnych z ksiąg Pięcioksięgu: 3 godzin;
2) Język ksiąg Tory, struktura wewnętrzna i miejsce danej księgi w kanonie Ksiąg ST: 2 godzin;
3) Egzegeza wybranych tekstów z Pięcioksięgu:
- Wybrane zagadnienia egzegetyczne w Rdz 1-3: 2 godz.
- Wybrane zagadnienia egzegetyczne w Rdz 12 i 17: 2 godz.
- Wybrane zagadnienia egzegetyczne w Wj 3 i 12; 2 godz.
- Wybrane zagadnienia egzegetyczne w 19 i 32: 2 godz.
- Wybrane zagadnienia egzegetyczne w Kpł 16: 2 godz.
Na szczegółowy nakład pracy studenta w ramach ćwiczeń składają się:

- udział w ćwiczeniach - 15 godzin;

- przeczytanie wybranych tekstów z ksiąg historycznych oraz przygotowanie do pisemnego testu kontrolnego ze znajomości ich treści - 7 godzin;

- kwerenda biblioteczna, stworzenie prezentacji na temat jednej z bohaterek ksiąg historycznych i przygotowanie się do przedstawienia przedłożenia z użyciem środków audiowizualnych - 4 godziny;

- przeczytanie zadanego artykułu oraz przygotowanie do pisemnego testu kontrolnego ze znajomości jego treści - 4 godziny.
W ramach ćwiczeń studenci przygotowują prezentacje (około 60 minut) z wykorzystaniem technik audiowizualnych według schematu: analiza egzegetyczno-teologiczna oraz interpretacja aktualizująca w formie katechezy dla wylosowanego etapu edukacyjnego (klasa 0,3,4,6,8 szkoły podstawowej, klasa 2 liceum, klasa 4 technikum).
Prezentacje będą na temat jednej z wybranych bohaterów Pięcioksięgu:
1. Pierwsi rodzice - Adam i Ewa - grzech pierworodny;
2. Rodzeństwo - Kain i Abel - pierwsze zabójstwo;
3. Noe - odnowienie przymierza;
4. Mieszkańcy wieży Babel - bunt wobec Stwórcy;
5. Abraham - Ojciec wiary;
6. Izaak - wyproszony syn i niedołężny ojciec
7. Ezaw - utracone pierworództwo;
8. Jakub - protoplasta Narodu Wybranego;
9. Józef Egipski - królewski wzorzec;
10. Mojżesz - ideał przywódcy;
11. Jozue - wierny sługa i lider wspólnoty;
12. Aaron - pierwszy arcykapłan;
Prezentacja ma pobudzić odbiorców do dyskusji na temat wpływu teologii analizowanych tekstów na sytuację życiową współczesnych chrześcijan. Zadaniem ćwiczeń jest rozwinięcie praktycznej umiejętności właściwej interpretacji tekstów w oparciu o różne metody egzegetyczne, przy odpowiednim doborze i wykorzystaniu literatury przedmiotu oraz rozwinięcie umiejętności komunikacji i pracy zespołowej.

Całkowity nakład pracy studenta

Łączny nakład pracy studenta wynosi ok 60 godzin, co odpowiada 2 punktom ECTS (przy założeniu, że 1 punkt = od 25 do 30 godzin), w tym 30 godz. wykładu i 30 godz. ćwiczeń. Szczegółowy nakład pracy studenta w ramach wykładu jest następujący: - udział w wykładach - 15 godzin; - przeczytanie lektur obowiązkowych oraz przygotowanie się do pisemnego testu kontrolnego z ich znajomości - 5 godzin; - konsultacje 1 godz.; powtórzenie i utrwalenie materiału przed końcowym egzaminem pisemnym - 8 godzin; - egzamin pisemny - 1godz. Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach i czynny w nich udział. Dopuszcza się nieobecność na dwóch godzinach ćwiczeń – jednakże student, który nie był obecny na zajęciach ma obowiązek zaliczyć znajomość przerabianych wówczas treści na konsultacjach z prowadzącym zajęcia - 15 godz. Aktywność studenta na zajęciach zostanie oceniona na koniec semestru w skali 2-5 (udział w dyskusjach, praca z tekstem biblijnym itp.). Warunkiem zaliczenia udziału w ćwiczeniach jest obecność studenta na zajęciach oraz uzyskanie 3 punktów za aktywność. Lekturą obowiązkową dla studenta są teksty z ksiąg historycznych Starego Testamentu (zestaw tekstów zostanie podany na pierwszych zajęciach), lektura wybranego artykułu naukowego z zakresu Ksiąg Historycznych ST - 6. godz. - Lektura wybranego artykułu naukowego - 3 godz. - Przygotowanie prezentacji audiowizualnej na wybrany temat 3 godz. - Test ze znajomości tekstów biblijnych i treści artykułu - 2 godz. - Konsultacje naukowe - 1 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

W1. Student zna genezę, naturę, okoliczności i etapy powstawania Pięcioksięgu - Tory (symbole KRK: K_W06); W2. Student ma wiedzę na temat środowiska Starego Testamentu (tło historyczne, kulturowe i religijne) - (K_W07) W.3 Student wyjaśnia problematykę związaną z Deuteronomicznym Dziełem Historycznym (K_W07); W4 Student wyjaśnia problematykę związaną z Tradycją Kapłańską w Pięcioksięgu (K_W07); W7. Student zna krytykę historyczną (autor, miejsce i czas powstania oraz adresatów), problematykę literacką (język, styl, struktura literacka, symbolika) oraz przesłanie teologiczne wybranych perykop z Ksiąg wchodzących w skład Pięcioksięgu (K_W02);

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Student analizuje wybrane perykopy z Pięcioksięgu w oparciu o uznane tłumaczenia rozróżniając podgatunki literackie, wskazując także na dokonania rożnych szkół i metod interpretacyjnych (K_U01; K_U02); U2: Student uwzględnia w badaniach teologicznych teksty historyczne ST (K_U01; K_U03); U3. Student wykorzystuje teksty historyczne do rozwiązywania konkretnych problemów teologicznych i egzystencjalnych, zwłaszcza w oparciu o przykłady rożnych bohaterów biblijnych (K_U01);

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Student ma krytyczną świadomość poziomu własnej wiedzy i umiejętności (K_K01); K1: Student rozwija zainteresowania dotyczące współczesnych osiągnięć egzegezy i teologii Pięcioksięgu i Ksiąg Historycznych (K_K01; K_K02); K2: Student potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role (K_K01; K_K02); K4: Student ma świadomość konieczności dalszego rozwoju intelektualnego dla integralnej interpretacji Pisma Świętego przez poznawanie osiągnięć teologii i dyscyplin humanistycznych oraz rozumienie potrzeby ciągłej formacji religijno-duchowej (K_K01; K_K02; K_K05; K_K08).

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu
- projektu
- seminaryjna
- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

kanon (atrybut wycofany)

Wymagania wstępne

1. Podstawowa znajomość historii, kultury i instytucji ST. 2. Znajomość podstawowych zasad interpretacji tekstów biblijnych (metoda historyczno-krytyczna, podejście synchroniczne oraz zasady katolickiej interpretacji Biblii). 3. Znajomość Konstytucji Dogmatycznej "O Objawieniu Bożym (Dei Verbum), dokumentu Papieskiej Komisji Biblijnej "Interpretacja Biblii w Kościele" oraz adhortacji apostolskiej Benedykta XVI "Verbum Domini".

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Tułodziecki

Kryteria oceniania

Metody sprawdzania efektów kształcenia:
- Egzamin ustny weryfikujący wiedzę syntetyzującą nauczanie zawarte w Pięcioksięgu zdobytą w oparciu o treść wykładów oraz literaturę uzupełniającą: W1, W3; W4; W5;
- Pisemny sprawdzian sprawdzający znajomość lektur obowiązkowych: W1; W5; W6;
- Przygotowanie i wygłoszenie tekstu pisanego zawierającego analizę egzegetyczno-teologiczną na temat wybranego bohatera Tory: W3; W4; W5;
- Aktywny udział w dyskusjach w trakcie ćwiczeń: U3; K2.
Kryteria oceniania:
1. Egzamin końcowy z wykładu:
- Warunkiem przystąpienia do egzaminu końcowego z wykładu jest zaliczenie testu ze znajomości lektur obowiązkowych, który będzie oceniany w skali punktowej o 0 do 100. Warunkiem uzyskania zaliczenia jest zdobycie 60 punktów (60-68 - dostateczny; 69-77 - dostateczny plus; 78-86 - dobry; 87-94 dobry plus; 95-100 - bardzo dobry).
- Egzamin składa się z dwóch części: pierwsza dotyczy zagadnień z zakresu wstępu szczegółowego do PIęcioksięgu, druga zaś jest prezentacją analizy egzegetycznej wybranych tekstów z wyżej wymienionych ksiąg. Warunkiem podjęcia analizy egzegetycznej jest dobra znajomość zagadnień z pierwszej części.
Na metody weryfikujące zdobyte przez studentów efekty kształcenia składają się:

- Pisemny test weryfikujący znajomość materialną ksiąg Tory: W5, W6;
- Pisemny test weryfikujący znajomość lektury obowiązkowej: W7;
- Przygotowanie i wygłoszenie tekstu pisanego w postaci prezentacji zawierającej analizę egzegetyczno-teologiczną i aktualizującą na temat jednego z bohaterów Pięcioksięgu: U1, U2, U3, K1, K2, K3;
- Aktywny udział w dyskusjach w trakcie ćwiczeń: U3, K2, K4.

Podstawowym warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest bezpośrednie w nich uczestnictwo (dopuszczona jest jedna nieobecność nieusprawiedliwiona)

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

- Brzegowy, T., Księgi Historyczne Starego Testamentu, Tarnów 2002;
- De Vaux, R., Instytucje Starego Testamentu, Poznań 2004;
- Dziadosz, D., Tak było na początku ... . Izrael opowiada swoje dzieje, Przemyśl 2011;
J. Lemański, Księga Wyjścia, NKB II, Częstochowa 2009;
J. Synowiec, Początki świata i ludzkości według Księgi Rodzaju, Kraków 2001;
J. Synowiec, Pięcioksiąg. Wprowadzenie do Ksiąg: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej, Liczb i Powtórzonego Prawa, Kraków 2000;
A. Tronina, Księga Kapłańska, NKB III, Częstochowa 2006;

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1500-EGSTP-2-SJ-22 w USOSweb