Egzegeza Starego Testamentu - Pięcioksiąg 1500-EGPIEC-DM
- http://www.prorok.edu.pl (w cyklu 2023/24Z)
- http://www.prorok.edu.pl (w cyklu 2024/25Z)
Zajęcia będą prowadzone w systemie wykład + ćwiczenia. Podstawowym celem wykładu jest zaznajomienie studentów z literaturą Pięcioksięgu z punktu widzenia jego powstawania, treści i interpretacji. Pięcioksiąg. czyli Tora, był podstawowym dokumentem normatywnym dla Judaizmu biblijnego. Tym samym przygotował grunt dla rodzącego się chrześcijaństwa. W tym sensie nawet podstawowa wiedza na temat Pięcioksięgu jest bezcenna dla rozumienia Pism nowo-testamentalnych.
Pięcioksiąg stanowi bardzo złożony dokument będący owocem wielu lat kompilacji. Jednocześnie jego interpretacja nie jest zawsze jednoznaczna, co już na kilka stuleci przed era chrześcijańską wprowadziło różnice i rozłamy w łonie społeczności żydowskiej. Wykład ukaże złożoność tematyki i problemy jakie mogą nastręczać poszczególne teksty Pięcioksięgu dla ich interpretacji. Zostaną przedstawione najnowsze metody podejścia do tekstu, dzięki którym możliwe jest wydobycie treści niewidocznych w tekście na pierwszy rzut oka. Ćwiczenia pomogą studentom zmierzyć się z problemami interpretacyjnymi podczas przygotowywania i przedstawiania na forum grupy prezentacji dotyczących rozumienia takich kluczowych zagadnień jak: stworzenie świata i człowieka, potop, przejście przez Morze Czerwone itp.
Bogactwo Pięcioksięgu polega również na zastosowaniu różnych form literackich, które pełnią określone funkcje w formowaniu i komunikowaniu głównych tematów i idei Tory. Wykład będzie uwzględniał tę perspektywę i otworzy studentów na świat biblijnych form przekazu. Następnie studenci, w ramach ćwiczeń będą mogli użyć tej wiedzy w swoich prezentacjach.
Wreszcie Pięcioksiąg stanowi zapis historii świata i Izraela. Wykład pomoże zrozumieć studentom biblijne podejście do historii oraz ukaże perspektywę, w jakiej Izrael postrzegał swoje początki, historię swego wybrania i powołania, zamysł Boży względem Izraela i świata, a także przepisy dotyczące kultu.
W czasie zajęć będą często pokazywane prezentacje multimedialne, które pomogą lepiej zrozumieć i ostatecznie lepiej przyswoić złożone zagadnienia dotyczące Pięcioksięgu. W ramach ćwiczeń studenci również będą zobowiązani do przygotowania prezentacji multimedialnych na zadane tematy.
Na treść programową zajęć składają się następujące tematy:
1. Pięcioksiąg - zagadnienia wstępne (podstawowa terminologia, historia dociekań, gatunki literackie, środowisko powstania = 2 h).
2. Księga Rodzaju - Poemat o Stworzeniu Rdz 1,1-24a (= 4 h).
3. Księga Rodzaju - Mężczyzną i kobietą stworzył ich Rdz 1-3 (= 4 h).
4. Księga Rodzaju - Saga Abrahama Rdz 11,27 - 25,11 (= 3 h).
5. Księga Wyjścia - Przymierze, Prawo i Kult (= 4 h).
6. Księga Kapłańska - Świętość, Czystość i Kult (= 3 h).
7. Księga Liczb - Na pustyni (= 3 h).
8. Księga Powtórzonego Prawa - Kres Wędrówki (= 3 h).
9. Podsumowanie (= 2 h).
W ramach ćwiczeń studenci po kolei - w zespołach po dwie osoby - przygotowują prezentacje w Power Point (30 min) na temat zadany przez prowadzącego. Tematy zostaną przedstawione studentom na pierwszych ćwiczeniach. Prezentacja kończy się zadaniem stosownych pytań, z których wywiązuje się dyskusja pomiędzy uczestnikami ćwiczeń (15 min). Dyskusję moderują autorzy przewidzianej na dane ćwiczenia prezentacji.
* Część wykładów zostanie podana w wersji e-learningowej - zgodnie z normami podanymi przez JM Pana Rektora.
W cyklu 2023/24Z:
Pięcioksiąg (Tora) to fundamentalny zbiór tekstów w Biblii Hebrajskiej. Celem wykładu i ćwiczeń jest zapoznanie się ze specyfiką tej części Starego Testamentu (przede wszystkim związaną z historia powstania tych tekstów, ich gatunkiem literackim), poznanie podstawowych informacji introdukcyjnych odnoszących się do poszczególnych ksiąg Pc, przybliżenie głównych linii teologicznych, głównie związanych z ideą przymierza, wyjścia i Prawa, oraz zapoznanie się z najważniejszymi tekstami istotnymi w perspektywie całej Biblii (przede wszystkim Rdz 1 - 11).. |
W cyklu 2024/25Z:
Pięcioksiąg (Tora) to fundamentalny zbiór tekstów w Biblii Hebrajskiej. Celem wykładu i ćwiczeń jest zapoznanie się ze specyfiką tej części Starego Testamentu (przede wszystkim związaną z historia powstania tych tekstów, ich gatunkiem literackim), poznanie podstawowych informacji introdukcyjnych odnoszących się do poszczególnych ksiąg Pc, przybliżenie głównych linii teologicznych, głównie związanych z ideą przymierza, wyjścia i Prawa, oraz zapoznanie się z najważniejszymi tekstami istotnymi w perspektywie całej Biblii (przede wszystkim Rdz 1 - 11).. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opis
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
- referatu
- studium przypadku
- projektu
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Zasadniczą formą przekazu będzie wykład.
* W drugim tygodniu listopada odbędzie się pisemne kolokwium ze znajomości treści artykułu: A. Kondracki, "Powstanie Pięcioksięgu w świetle najnowszych badań", w: Mów, Panie, bo słucha sługa twój. Księga Pamiątkowa dla Księdza Profesora Ryszarda Rubinkiewicza SDB w 60 rocznicę urodzin. red. W. Chrostowski, Warszawa 1999, s. 86-98.
* W drugim tygodniu grudnia (w ramach ćwiczeń) odbędzie się drugie pisemne kolokwium. Tym razem sprawdzające ogólną znajomość treści Pięcioksięgu ze szczególnym uwzględnieniem cyklu Abrahama.
* Kolokwiów powyższych nie można powtarzać. Ich zaliczenie jest jednocześnie warunkiem do - odpowiednio - przystąpienia do egzaminu końcowego i zaliczenia ćwiczeń. Studenci, którzy nie zaliczą któregoś z kolokwiów, bądź nie podejdą do nich z powodów innych niż choroba (należy wówczas przedstawić wiarygodne zaświadczenie lekarskie), muszą się liczyć z obniżeniem oceny końcowej o jeden stopień.
* Egzamin końcowy będzie ustny. W jego trakcie student winien wykazać się wiedzą obejmującą zakres przerobionego materiału. Szczególnie wysoko będzie oceniania umiejętność logicznego myślenia i wyciągania wniosków, a także znajomość literatury uzupełniającej.
Metody sprawdzania efektów kształcenia:
- Student musi przystąpić do końcowego egzaminu ustnego weryfikującego wiedzę na temat Pięcioksięgu przekazaną w ramach wykładów oraz zaczerpniętą z literatury uzupełniającej: W1, W2, W4.
- Pisemny test sprawdzający znajomość lektury obowiązkowej: W3;
- Pisemny test weryfikujący znajomość materialną Pięcioksięgu, ze szczególnym uwzględnieniem sagi Abrahama: W5.
- Przygotowanie i wygłoszenie prezentacji U1, U2, U3, K2;
- Aktywny udział w dyskusjach w trakcie ćwiczeń: U3, K2.
Kryteria oceniania:
1. Egzamin końcowy z wykładu:
- Warunkiem przystąpienia do egzaminu końcowego z wykładu jest zaliczenie kolokwium ze znajomości artykułu wskazanego wyżej, które będzie oceniane w skali punktowej od 0 do 10. Warunkiem uzyskania zaliczenia jest zdobycie 5 punktów (5 - ocena dostateczna; 6 - ocena dostateczna plus; 7 - ocena dobra; 8 - ocena dobra plus; 9-10 - ocena bardzo dobra);
- W czasie egzaminu, student losuje jedną z 20 tez dotyczących zagadnień z wykładów. Ma 3 minuty na pisemne przygotowanie się do wypowiedzi. Po upływie owych trzech minut student referuje wylosowane zagadnienie.
- Student otrzymuje ocenę
a) bardzo dobrą - jeśli legitymuje się biegłą znajomością treści określonych w w W1, W2, W5, która jest dodatkowo poszerzona o wiedzę pochodzącą z literatury uzupełniającej;
b) dobrą plus - jeśli wypowiedź zdradza bardzo dobrze przyswojoną wiedzę z treści wykładów;
c) dobrą - jeśli ma dobrą wiedzę pochodzącą z wykładów;
d) dostateczną plus - jeśli ma dostatecznie opanował treść
wykładów, mimo, iż zauważalne są w niej pewne braki;
e) dostateczną - jeśli ma podstawową wiedzę pochodzącą z wykładów, ale niestety obciążoną licznymi błędami;
f) niedostateczną - jeśli nie wykazał się nawet podstawową wiedzą pochodzącą z wykładów i nie rozumie przekazywanych tam treści.
* Ocenę końcową z egzaminu stanowi średnia ocen z kolokwium oraz egzaminu końcowego.
2. Zaliczenie z ćwiczeń:
- Ćwiczenia są obowiązkowe, dlatego pierwszym warunkiem do ich zaliczenia jest obecność (dopuszczalna jest nieobecność na jednych tylko zajęciach);
- Studenci muszą przygotować prezentację w MS Power Point i wygłosić referat na wybrany temat, który zostanie przedstawiony przez prowadzącego.
* Owo przedłożenie będzie podlegać ocenie w skali od 2 do 5.
- Wysoko będzie oceniania "świeżość" prezentacji (tzn. jej oryginalność), przedstawianie tematów bez odczytywania ich z kartki, a z odnoszeniem się do plansz z prezentacji, odwoływanie się do konkretnych tekstów biblijnych, posługiwanie się wiedzą z wykładu oraz umiejętność sprowokowania dyskusji wśród reszty grupy.
- Studenci musi zaliczyć kolokwium ze znajomości Pięcioksięgu ze szczególnym uwzględnieniem sagi Abrahama, które będzie oceniane w skali punktowej od 0 do 10. Warunkiem uzyskania zaliczenia jest zdobycie 5 punktów (5 - ocena dostateczna; 6 - ocena dostateczna plus; 7 - ocena dobra; 8 - ocena dobra plus; 9-10 - ocena bardzo dobra).
- Przy wystawianiu oceny końcowej będą brane pod uwagę: ocena z kolokwium, ocena z prezentacji oraz aktywny udział w dyskusjach w czasie innych prezentacji. Co najmniej trzykrotne (sensowne i merytoryczne) zabranie głosu skutkuje otrzymaniem „plusa” (+). Trzy plusy dają w efekcie ocenę bardzo dobrą. Dwa plusy to ocena dobra. Jeden plus to ocena dostateczna. Brak plusów oznacza bierność na zajęciach i skutkuje oceną niedostateczną.
* Ocenę końcową z stanowi średnia ocen z kolokwium, prezentacji oraz tej zdobytej za aktywność.
Literatura
Lektura Obowiązkowa:
* Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Biblii w Kościele, w: Interpretacja Biblii w Kościele. Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej z komentarzem biblistów polskich, tłum. i red. R. Rubinkiewiecz (RSB 4) Warszawa 1999, s. 9-100.
* Lemanski J., "Pięcioksiąg. Próba syntezy współczesnych badań", Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 38.1 (2005) 15–28.
Lektura uzupełniająca:
* Brzegowy T., Pięcioksiąg Mojżesza. Wprowadzenie - egzegeza – teologia, wyd. V. zmienione i poszerzone, Tarnów 2010.
* Lemanski J., Pięcioksiąg dzisiaj (StBib 4) Kielce 2002.
* Pawłowski Z., Opowiadanie, Bóg i początek. Teologia narracyjna Rdz 1 - 3 (RSB 13) Warszawa 2003.
* Spreafico A., Księga Wyjścia (RST) Kraków 1998.
* Synowiec J. S., Gatunki literackie w Starym Testamencie, Kraków 2003.
* Tronina A. Księga Kapłańska. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (NKB.ST III) Częstochowa 2005.
* de Vaux R., Instytucje Starego Testamentu, t. I-II, Poznań 2004.
Zachęca się studentów do samodzielnych poszukiwań oraz doboru lektury. Znakomitym punktem odniesienia w tym względzie jest darmowy serwis www.biblistyka.umk.pl
W cyklu 2023/24Z:
Podstawowa: Uzupełniająca: |
W cyklu 2024/25Z:
Podstawowa: Uzupełniająca: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: