Dydaktyka religii 1500-DREL-4-DM
Znajomość dydaktyki religii, zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i praktycznym, jest niezbędna każdemu studentowi, który w przyszłości zamierza pracować w szkole na stanowisku nauczyciela religii. Wykłady i ćwiczenia na roku IV mają na celu przygotowanie studenta do odbycia praktyki ciągłej w szkole średniej, zapoznać z dydaktycznymi zasadami nauczania, funkcją i sposobnymi wykorzystania obrazu na lekcjach religii, potrzebą nauczania polisensorycznego, środkami dydaktycznymi, podręcznikami i programami nauczania na poszczególne etapy edukacyjne, sposobami kontroli i oceniania wyników nauczania. Celem praktyki (śródrocznej i ciągłej) jest poznanie przez studenta całokształtu pracy nauczyciela religii w szkole średniej. Istotnym elementem wykładów jest także zapoznanie studentów ze statusem prawnym nauczycieli religii, który określają państwowo–kościelne oraz państwowe akty prawne, zwłaszcza ustawa Karta Nauczyciela (rozdział 3a).
Na treść programową WYKŁADÓW składają się następujące zagadnienia:
1. Dydaktyczne zasady nauczania w katechezie.
2. Obraz na lekcjach religii.
3. Nauczanie polisensoryczne.
4. Środki dydaktyczne.
5. Podręcznik dla ucznia i przewodnik metodyczny dla nauczyciela.
6. Programy nauczania, planowanie dydaktyczne, rozkład materiału, plany wynikowe.
7. Kontrola wyników nauczania i ocenianie na lekcjach religii, dokument "Zasady oceniania osiągnięć edukacyjnych z religii rzymsko-katolickiej w szkołach".
8. Podstawowe wiadomości o aktach prawnych dotyczących oświaty:
• Identyfikacja aktów prawnych.
• Miejsce publikacji aktów prawnych.
• Układ redakcyjny aktów prawnych.
• Najważniejsze państwowe akty prawne dotyczące oświaty.
• Akty prawne dotyczące awansu zawodowego nauczycieli.
9. Status prawny nauczycieli religii w świetle Rozporządzenia MEN w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych.
10. Ustawa Karta Nauczyciela rozdział 3a - procedura awansu zawodowego nauczyciela religii.
11. Rozporządzenie MEN w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli – przebieg ścieżki awansu zawodowego, wymagania kwalifikacyjne i egzaminacyjne.
Na treść programową ĆWICZEŃ składają się następujące zagadnienia:
1. Sposoby dyscyplinowania uczniów na lekcjach religii - dyskusja.
2. Być refleksyjnym nauczycielem: sposoby ewaluacji własnych zajęć, przygotowanie ankiety ewaluacyjnej, diagnoza wstępna grupy uczniowskiej.
3. Wybrane metody pracy z Pismem Świętym i ich zastosowanie na lekcjach religii w szkole średniej.
4. Metody aktywizujące w pracy z młodzieżą.
5. Tworzenie autorskich pomocy dydaktycznych np. gier planszowych.
6. Praktyki śródroczne: obserwacja lekcji w szkole średniej i omówienie obserwowanych zajęć.
Na wykładzie i ćwiczeniach student realizuje efekty uczenia się zgodne z Rozporządzeniem MNiSW z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (s. 20-23).
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące
- klasyczna metoda problemowa
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody służące prezentacji treści
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody sprawdzania efektów:
• Kolokwium pisemne: W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, K3.
• Dyskusja w czasie ćwiczeń: U1,U2, U3.
• Sprawozdanie z praktyk przedmiotowo-metodycznych (dziennik praktyk): U5.
• Sprawozdania z obserwowanych lekcji (arkusz hospitacji x 5): U1.
• Bieżąca obserwacja zaangażowania studentów w wykonywanie zadań w czasie ćwiczeń: U4, K1.
• Recenzja wybranego podręcznika dla ucznia i podręcznika metodycznego: K2.
• Opinia opiekuna z przebiegu praktyki ciągłej: U2, U3, U4, U5, K4.
Kryteria oceniania:
Student otrzymuje zaliczenie z WYKŁADÓW, gdy:
• Uczestniczył w wykładach - obecność na wykładach jest obowiązkowa i warunkuje dopuszczenie studenta do pisemnego testu. Dopuszcza się 3 godz. nieobecności nieusprawiedliwionej, wszystkie pozostałe nieobecności muszą być obowiązkowo usprawiedliwione (zwolnienie lekarskie itp.).
• Zaliczył z pozytywnym wynikiem kolokwium pisemne, odpowiedzi na pytania są oceniane w skali punktowej; ocena z kolokwium jest ostateczną oceną z wykładów.
bdb: 42 – 45 pkt.
db plus: 38 – 41 pkt.
db: 34 – 37 pkt.
dst plus: 30 – 33 pkt.
dst: 27 – 29 pkt.
ndst: 26 i mniej pkt. (tzn. poniżej 60%)
Student otrzymuje zaliczenie z ĆWICZEŃ z pozytywną oceną, gdy uzyska min. 16 punktów. Punkty przyznaje się wg następującego kryterium:
• Brał aktywny udział w ćwiczeniach na Wydziale Teologicznym; 1 godz. ćwiczeń = 1 pkt, max. liczba punktów za udział w ćwiczeniach wynosi 25.
• Uczestniczył w lekcjach w szkole średniej; 1 godz. obserwacji lekcji = 1 pkt., max. liczba punktów za udział w lekcjach wynosi 5.
• Oddał pisemne sprawozdania z obserwowanych lekcji; 1 sprawozdanie = 1 pkt, max. liczba punktów za sprawozdania wynosi 5.
• Przygotował recenzję wybranego podręcznika metodycznego i podręcznika dla ucznia, max. liczba punktów za pracę wynosi 15 (na liczbę punktów wpływają: staranność, poprawność, oryginalność wykonania pracy).
Maksymalna liczba punktów z ćwiczeń wynosi 50
bdb: 47-50 pkt.
db plus: 43-46 pkt.
db: 39-42 pkt.
dst plus: 35-38 pkt.
dst: 31-34 pkt.
ndst: 30 i mniej (tzn. poniżej 60%).
Praktyki zawodowe
W ramach ćwiczeń student uczestniczy w praktykach śródrocznych polegających na obserwacji lekcji religii w szkole średniej (5 godz.).
We wrześniu student odbywa praktykę ciągłą w szkole średniej (60 godz.). Zaliczenie odbywa się zgodnie z wymaganiami zapisanymi w "Instrukcji praktyk" i sylabusie "Praktyka II".
Literatura
Literatura podstawowa - obowiązkowa:
• B. Bilicka, Jaki podręcznik do nauki religii dla młodzieży w XXI wieku?, „Teologia i Człowiek” 17 (2011), s. 161-176.
• Rozporządzenie MEN w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych z dnia 14 kwietnia 1992 r. (por. Dz. U. Nr 36 z dnia 24 kwietnia 1992r.) z późn. zm.
• Ustawa z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw - rozdział 3a (Dz. U. z 2000 r. Nr 19, poz. 239) z późn. zm.
• Rozporządzenie MENiS w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli z dnia 3 sierpnia 2000 r. (Dz. U. z 2000 Nr 70, poz. 825) z późn. zm.
• Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Zasady oceniania osiągnięć edukacyjnych z religii rzymsko-katolickiej w szkołach, „Katecheta” 52 (2008) nr 10, s. 4-7.
• T. Panuś, Uwagi odnośnie do „Zasady oceniania osiągnięć edukacyjnych z religii rzymsko-katolickiej w szkołach”, „Katecheta” 52 (2008) nr 10, s. 8-10.
Literatura uzupełniająca:
B. Bilicka, „Multimedialny katechizm dla dzieci” nowym narzędziem katechetycznym, „Teologia i Człowiek” (2005) nr 5, s. 189-201; J. Robertson, Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasie, Warszawa 1998; R. Chałupniak, J. Kostorz, J. Kochel, Dyscyplina w szkole i na katechezie, (Seria: Opolska Biblioteka Teologiczne, t. 67), Opole 2003; C. H. Edwards, Dyscyplina i kierowanie klasą, Warszawa 2006; J. Kostorz (red.), Podręcznik do nauki religii – sens czy bezsens?, (Seria: Sympozja, t. 78), Opole 2009; J. Mastalski, Zasady edukacyjne w katechezie, Kraków 2002; A. Niwiński, Środki informatyczne w katechetycznej działalności Kościoła, Kraków 2004; R. Podpora (red.), Wyzwania współczesnej edukacji – e-nauczanie, Lublin 2006; B. Siemieniecki (red.), Technologia informacyjna w polskiej edukacji, Toruń 2003.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: