Zagadnienia sztuki współczesnej 1402-ZSW-3L-S1
Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje kształtujące się na styku koncepcji modernistycznych i postmodernistych: począwszy od nurtu figuratywnego i abstrakcji, sztuk performatywnych, sztuki nowych mediów oraz problematyki zjawisk najnowszych. W ramach wykładów zostaną przedstawione najważniejsze przykłady i zjawiska nie tylko z obszaru kultury zachodniej, ale wschodniej z uwzględnieniem podstawowych zagadnień kulturowych danych krajów.
[dot. części wykładu poświęconej zagadnieniom architektonicznym]
Wykład poświęcony prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej XX wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana będzie na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych.
1. Modernizm
Wskazanie podstaw i założeń stylu; poruszane są zagadnienia twórczości przedstawicieli De Stijl, Konstruktywizmu, Bauhausu w aspekcie odniesień do planowania miast, kształtu i funkcji współczesnej architektury, roli jaką ma ona pełnić w kontekście potrzeb społecznych i ekonomicznych. Prezentowane są sylwetki i twórczość wybranych architektów europejskich. Omawiane jest znaczenie wystawy „Architektura międzynarodowa” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.
Poruszane są zagadnienia z dziedziny architektury mieszkaniowej: nowatorskie rozwiązania, wpływ czynników społeczno-ekonomicznych, estetycznych i politycznych na formę budynków mieszkalnych i - organizujących je w określone struktury miejskie – osiedli. Omawiane są wystawy budowlane, na których prezentowano prototypowe rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Poruszone są zarówno zagadnienie architektury jednorodzinnej, willowej, jak i wielorodzinnej, w tym koncepcja corbusierowskiej „maszyny do mieszkania”. Temat omówiony w oparciu o twórczość F.L.Wrighta, A.Loosa, L.Miesa van der Rohe, Le Corbusiera, , A.Aalto i in. Osobne zagadnienie stanowi amerykański program Case Study House.
Koncepcje modernistycznych miast w oparciu o projekty niezrealizowane (np. Ville Contemporaine, Plan Voisin, projekt dla Schelde, Algieru, Saint-Dié itp.) oraz konkretne realizacje (np. Brasilia, Chandigarh i in.).
Prezentacja utopijnych koncepcji budowy domów i rozplanowania miast, działalność angielskiej grupy Archigram i matabolistów japońskich oraz recepcja tejże działalności na przełomie XX i XXI wieku; omówienie powojennej architektury japońskiej w oparciu o twórczość Kenzo Tange, Kisho Kurokawy, Araty Isozaki i in.
2. Postmodernizm
W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu; istotne będzie odnajdywanie i rozumienie cytatów architektonicznych oraz pastiszu w dziełach postmodernistycznych; omówiony zostanie nurt neomodernizmu i nowego odczytania spuścizny architektonicznej pochodzącej z 1 połowy XX wieku. Różnorodność rozwiązań architektonicznych omówiona zostanie w oparciu o zrealizowane obiekty (m.in. autorstwa R.Venturiego, R.Meiera, Ch.Moora, M.Gravesa, J.Stirlinga i in.).
3. Dekonstruktywizm
W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej; omówiona jest wystawa inaugurująca działalność dekonstruktywistów z przedstawieniem sylwetek i twórczości uczestników; Wykład poparty jest licznymi przykładami niezrealizowanych koncepcji i rysunków architektonicznych pochodzących z wczesnych lat 80-tych XX wieku oraz wykonanych obiektów z końca XX wieku i początku XXI.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
W przypadku egzaminu w formie tradycyjnej:
- egzamin pisemny - W1, W2, W4
Kryteria oceniania:
Skala ocen:
100 % – 95 % 5
94 % – 85 % 4+
84 % – 75 % 4
74 % – 65 % 3+
64 % – 50 % 3
49 % – 0 % 2
W przypadku konieczności przeprowadzenia egzaminu w sposób zdalny - egzamin ustny przy użycia narzędzia Ms Teams.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
wybór
Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005
Piotr Krakowski, O sztuce nowe i najnowszej, Warszawa 1984
Grzegorz Dziamski, Lata dziewięćdziesiąte, Arsenał, Poznań 2000
G. Dziamski (red.), Od awangardy do postmodernizmu, Warszawa 1996
U. Czartoryska, Od pop-artu do sztuki konceptualnej, Warszawa 1973
Izabela Kowalczyk, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90. Warszawa 2002
Alicja Kępińska, Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981
Grzegorz Dziamski, Szkice o nowej sztuce, Warszawa 1984
A.Wojciechowski, Młode malarstwo polskie, 1944-1974, wyd. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983
Grzegorz Dziamski, Performance Warszawa (1984)
Adam Kotula, Krakowski Piotr, Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973
Adam Kotula, Krakowski Piotr, Rzeźba współczesna, Warszawa 1980
Encyklopedia Kultury Polskiej XXw. Od awangardy do postmodernizmu, red. G.Dziamski, Warszawa 1996
Piotr Piotrowski, Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 roku, Rebis, Poznań, 1999
Urszula Czartoryska, Przygody plastyczne fotografii, Gdańsk 2002
Ryszard Kluszczyński, Obrazy na wolności. Studia z historii sztuk medialnych w Polsce, Warszawa 1998
Małgorzata Geron, The early years of the Faculty of Fine Arts at the Nicolaus Copernicus University in Toruń (1945-1950), [w:]Edukacja artystyczna i krytyka artystyczna w Europie Środkowej i Wschodniej w 20 i 21 wieku / Geron Małgorzata, Malinowski Jerzy (red.), Sztuka Europy Wschodniej / Искусство Восточной Европы / Art of the East Europe, 2021, vol. 9, Warszawa | Toruń, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, s.49-60.
Małgorzata Geron, Tymon Niesiołowski a socrealizm [w:] Socrealizm w Toruniu : architektura, plastyka, bohaterowie / Kluczwajd Katarzyna, Pszczółkowski Michał (red.), Zabytki Toruńskie Młodszego Pokolenia, 2021, Toruń, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, s.91-101.
Małgorzata Geron, L’esposizione Arte italiana contemporanea alla Galeria Zachęta (1968), [w:] Contatti artistici polacco-italiani 1944–1980. Anni ’40 – Architettura – Arti visive, A cura di Jerzy Malinowski&Anna Jagiełło, World Art Studies, 2023, vol. 23, Warsaw, Polish Institute of World Art Studies, s.149-155.
Literatura z dziedziny architektury:
Podstawowa:
1. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)
2. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.
3. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987.
4. Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Warszawa 1986.
5. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001, s. 490-589.
Uzupełniająca:
6. Banham R., Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979
7. Baumgarth Ch., Futuryzm, Warszawa 1987
8. Berkel B., Bos C., Niepoprawni wizjonerzy, Warszawa 2000
9. Biegański P., U źródeł architektury współczesnej, Warszawa 1972.
10. Blake P., Ludwig Mies van der Rohe – architektura i struktura, Warszawa 1991.
11. Boesiger W., Le Corbusier. Oeuvre complète, Zurich 1929-1958
12. Bonta J., Ludwig Mies van der Rohe, Warszawa 1983.
13. Fiałkowski W., Siedmiu architektów XX wieku, Warszawa 1981
14. Gans D., The Le Corbusier Guide, New York 2000
15. Giedion S., Przestrzeń-czas-architektura, Warszawa 1975.
16. Jencks Ch., Architektura późnego modernizmu, Warszawa 1989
17. Jencks Ch., Ruch nowoczesny w architekturze, Warszawa 1987.
18. Kotula A., Krakowski P., Architektura współczesna, Kraków 1967.
19. Kosa Z., Kenzo Tange, Warszawa 1977.
20. Kucharzewska J., Współczesna architektura i urbanistyka Pekinu w kontekście warunków politycznych, Toruń 2016.
21. Lahti L., Alvar Aalto 1898-1976. Raj dla zwykłego człowieka, Köln 2006
22. Máté P., Richard Neutra, Warszawa 1978.
23. Naylor G., Bauhaus, Warszawa 1977.
24. Nagy E., Le Corbusier, Warszawa 1977
25. Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999
26. Olszewski A., Nowa forma w architekturze polskiej, 1900-1925, Warszawa 1967
27. Overy P., De Stijl, Warszawa 1979.
28. Pawley M., Norman Foster. A Global Architecture, London 1999
29. Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Warszawa 1999
30. Sakellaridou I., Mario Botta. Architectural Poetics, New York 2000
31. Sarnitz A., Adolf Loos, Bonn 2003
32. Sławińska J., Ekspresja sił w nowoczesnej architekturze, Warszawa 1997
33. Springer, Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u, Kraków 2011.
34. Stopczyk S., Ekspresjonizm, Warszawa 1987.
35. Tzonis A., Santiago Calatrava. The Poetics of Movement, London 2000
36. Włodarczyk J., Prawda i kłamstwa architektury, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej 2009.
37. Winskowski P., Modernizm przebudowany. Inspiracje techniką w architekturze u progu XXI wieku, Kraków 2000.
38. Wisłocka I., Dom i miasto jutra, Warszawa 1971
39. Zumthor P., Myślenie architekturą, Kraków 2011
|
W cyklu 2022/23Z:
Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005 [dot. części wykładu poświęconej zagadnieniom architektonicznym] |
W cyklu 2023/24Z:
Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005 [dot. części wykładu poświęconej zagadnieniom architektonicznym] |
W cyklu 2024/25Z:
Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005 [dot. części wykładu poświęconej zagadnieniom architektonicznym] Uzupełniająca (nieobowiązkowa): 6. Banham R., Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979 |
W cyklu 2025/26Z:
Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005 [dot. części wykładu poświęconej zagadnieniom architektonicznym] Uzupełniająca (nieobowiązkowa): 6. Banham R., Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979 |
Uwagi
|
W cyklu 2022/23Z:
Pierwsze zajęcia 5 października o godz. 8:00 w sali Tymona Zajęcia z architektury: |
W cyklu 2023/24Z:
Pierwsze zajęcia 5 października o godz. 8:00 w sali Tymona Zajęcia z architektury: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: