Zagadnienia architektury muzealnej 1402-ZAM-2Z-S2

Zajęcia realizowane są w dwóch formułach – 1. wykład konwencjonalny, 2-referaty studentów i dyskusja

Część realizowana w formie wykładów poświęcona jest prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej od końca XIX wieku do XXI wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana jest na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych. Wiedza podstawowa, zdobyta na poziomie licencjatu, jest poszerzana o szczegółowe wiadomości dotyczące współczesnych dzieł architektonicznych. Ze względu na specyfikę studiów szczególny nacisk kładziony jest na rozwiązania formalne obiektów przeznaczonych do pełnienia funkcji galerii i muzeów.
1. Muzea i galerie – wprowadzenie – 2 godz.
Wprowadzenie do zagadnień architektury muzeów i galerii. Prezentowane są pierwsze galerie udostępniane do zwiedzania publicznego w aspekcie wydarzeń polityczno-społecznych; omawiane jest ich znaczenie edukacyjne i poznawcze a także ich wpływ na kształtowanie wnętrz dostosowanych do funkcji prezentacji dzieł sztuki.
2. Wyspa muzeów w Berlinie – 2 godz.
W trakcie zajęć zaprezentowana zostaje geneza powstania skupiska obiektów muzealnych, lokowanych nad kanałem Sprewy. Omawiane są okoliczności powstawania obiektów oraz rozwiązania formalno-funkcjonalne. Zajęcia są również pretekstem do rozważań na temat ogólnej działalności architektonicznej twórców prezentowanych obiektów (m.in. K.F.Schinkla, A.Stülera i in.). Podawana jest informacja o stanie zachowania obiektów znajdujących się na Museuminsel po II wojnie światowej, prezentowane są koncepcje rewitalizacji miejsca proponowane od lat 90-tych XX wieku oraz ostateczny stan po pracach konserwatorskich i remontowych.
3. Kunstareal w Monachium – 2 godz.
W trakcie zajęć omawiana jest przebudowa Monachium, działalność H.von Gärtnera, L.von Klenze; rozwiązania formalno-przestrzenne Gliptoteki, Starej i Nowej Pinakoteki; zajęcia są również pretekstem do rozważań na temat współczesnych obiektów muzealnych m.in. Muzeum Brandhorstów.
4. Muzea i galerie w Wielkiej Brytanii – 2 godz.
Zajęcia służą omówieniu historii powstania oraz rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych wybranych obiektów muzealnych Wielkiej Brytanii a także ich modernizacji w czasach współczesnych. Jednocześnie przybliżony jest dorobek twórczy projektantów na tle ogólnych tendencji w sztuce. W trakcie zajęć prezentowane są m.in. John Soane’s Museum, British Museum, Victoria & Albert Museum w Londynie, Oxford University Museum of Natural History i in.
5. Muzea i galerie przełomu XIX i XX wieku – 2 godz.
Przypomnienie podstaw kierunku w oparciu o działalność ruchu Arts & Crafts oraz teoretyków sztuki tj. W. Morris, J.Ruskin i in., znaczenie warsztatów i ugrupowań artystycznych (w Polsce i innych krajach europejskich); omówienie rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych obiektów muzealnych i galerii, ich znaczenie dla popularyzacji sztuki przełomu XIX i XX wieku.
6. Modernizm w architekturze muzealnej – 2 godz.
Omówienie idealnego muzeum według koncepcji le Corbusiera (Musee mondial, Musée de Croissance Illimitée) oraz prezentacja zrealizowanych obiektów m.in. w Ahmadabad i Tokio; spadkobiercy idei corbusierowskich; znaczenie brutalizmu w architekturze; rozwiązanie galerii sztuki według Miesa van der Rohe i innych modernistów.
7. Między tradycją a nowoczesnością - 2 godz.
Wykład problemowy poruszający zagadnienia budowy nowoczesnych obiektów muzealnych przez twórców azjatyckich, których twórczość wyrasta z silnego przywiązania do tradycji i lokalnych rozwiązań a jednocześnie bazuje na wzorach lansowanych przez kulturę Zachodu. Zaprezentowana zostanie twórczość m.in. Kenzo Tange, Kisho Kurokawy i in. Osobną część będzie stanowiło omówienie Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej "Manggha" w Krakowie.
8. Plastyczny symbolizm w architekturze – 2 godz.
Wykład poświęcony twórczości Oscara Niemeyera ze szczególnym uwzględnieniem jego obiektów muzealnych.
9. Architektura pawilonów wystawowych – 2 godz.
W trakcie zajęć poruszana jest problematyka wystaw czasowych i tymczasowych pawilonów sztuki; omawiane jest ich znaczenie dla popularyzacji architektury współczesnej. Osobne zagadnienie stanowi Serpentine Gallery wraz z prezentacją wszystkich pawilonów powstałych od 2000 roku oraz z omówieniem twórczości architektów.
10. Adaptacje. Funkcja muzealna w obiekcie zabytkowym – 2 godz.
Podczas zajęć prezentowane są możliwości wpisania funkcji muzealnych w obiekty historyczne, które z różnych powodów utraciły swoje pierwotne funkcje. Temat omawiany jest w oparciu o różne przykłady europejskie, prezentowane są wnętrza muzealne wpisane w dawne dworce, hale fabryczne i przemysłowe, oranżerie czy sale sportowe. Zwraca się uwagę na działania wynikające z potrzeby osiągnięcia kompromisu pomiędzy zachowaniem struktury zabytkowej obiektu a wypracowaniem właściwej ekspozycji dzieł sztuki, w tym oświetlenia i odpowiedniego bezpieczeństwa.
11. Postmodernistyczne muzea i galerie – 4 godz.
W trakcie zajęć uszczegóławiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu. Prezentowane na zajęciach obiekty muzealne i galerie sztuki omawiane są zarówno pod względem rozwiązań funcjonalno-przestrzennych jak i rozwiązań bryły, opracowania elewacji, które są pretekstem do odczytywania związków formalnych z wcześniejszymi obiektami architektonicznymi, do znajdywania cytatów architektonicznych, symboli itp.
12. Muzea Fundacji S.Guggenheima- 2 godz.
Zajęcia prezentują obiekty muzealne Fundacji Salomona Guggenheima. Omawiane są rozwiązania formalno-przestrzenne obiektów zrealizowanych i koncepcje muzeów przyszłości. Jednocześnie prezentowana jest twórczość architektów współpracujących z Fundacją i podejmowana jest próba jej charakterystyki.
13. Dekonstruktywizm a muzea – 2 godz.
W trakcie zajęć uszczegóławiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej. Prezentowane są obiekty muzealne niezrealizowane oraz te wykonane; omawiane jest m.in. znaczenie Muzeum Vitra w Weil nad Renem.
14. Muzeum a symbol – 2 godz.
Zajęcia poświęcone są w głównej mierze twórczości Daniela Libeskinda, omawiane jest znaczenie inspiracji twórczej, pokazywany jest proces powstawania obiektów muzealnych od inspiracji, szkicu, koncepcji, modelu po projekt wykonawczy.

Zajęcia realizowane są w dwóch formułach – 1. wykład konwencjonalny, 2-referaty studentów i dyskusja

Część realizowana w formie wykładów poświęcona jest prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej od końca XIX wieku do XXI wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana jest na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych. Wiedza podstawowa, zdobyta na poziomie licencjatu, jest poszerzana o szczegółowe wiadomości dotyczące współczesnych dzieł architektonicznych. Ze względu na specyfikę studiów szczególny nacisk kładziony jest na rozwiązania formalne obiektów przeznaczonych do pełnienia funkcji galerii i muzeów.
1. Muzea i galerie – wprowadzenie – 2 godz.
Wprowadzenie do zagadnień architektury muzeów i galerii. Prezentowane są pierwsze galerie udostępniane do zwiedzania publicznego w aspekcie wydarzeń polityczno-społecznych; omawiane jest ich znaczenie edukacyjne i poznawcze a także ich wpływ na kształtowanie wnętrz dostosowanych do funkcji prezentacji dzieł sztuki.
2. Wyspa muzeów w Berlinie – 2 godz.
W trakcie zajęć zaprezentowana zostaje geneza powstania skupiska obiektów muzealnych, lokowanych nad kanałem Sprewy. Omawiane są okoliczności powstawania obiektów oraz rozwiązania formalno-funkcjonalne. Zajęcia są również pretekstem do rozważań na temat ogólnej działalności architektonicznej twórców prezentowanych obiektów (m.in. K.F.Schinkla, A.Stülera i in.). Podawana jest informacja o stanie zachowania obiektów znajdujących się na Museuminsel po II wojnie światowej, prezentowane są koncepcje rewitalizacji miejsca proponowane od lat 90-tych XX wieku oraz ostateczny stan po pracach konserwatorskich i remontowych.
3. Kunstareal w Monachium – 2 godz.
W trakcie zajęć omawiana jest przebudowa Monachium, działalność H.von Gärtnera, L.von Klenze; rozwiązania formalno-przestrzenne Gliptoteki, Starej i Nowej Pinakoteki; zajęcia są również pretekstem do rozważań na temat współczesnych obiektów muzealnych m.in. Muzeum Brandhorstów.
4. Muzea i galerie w Wielkiej Brytanii – 2 godz.
Zajęcia służą omówieniu historii powstania oraz rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych wybranych obiektów muzealnych Wielkiej Brytanii a także ich modernizacji w czasach współczesnych. Jednocześnie przybliżony jest dorobek twórczy projektantów na tle ogólnych tendencji w sztuce. W trakcie zajęć prezentowane są m.in. John Soane’s Museum, British Museum, Victoria & Albert Museum w Londynie, Oxford University Museum of Natural History i in.
5. Muzea i galerie przełomu XIX i XX wieku – 2 godz.
Przypomnienie podstaw kierunku w oparciu o działalność ruchu Arts & Crafts oraz teoretyków sztuki tj. W. Morris, J.Ruskin i in., znaczenie warsztatów i ugrupowań artystycznych (w Polsce i innych krajach europejskich); omówienie rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych obiektów muzealnych i galerii, ich znaczenie dla popularyzacji sztuki przełomu XIX i XX wieku.
6. Modernizm w architekturze muzealnej – 2 godz.
Omówienie idealnego muzeum według koncepcji le Corbusiera (Musee mondial, Musée de Croissance Illimitée) oraz prezentacja zrealizowanych obiektów m.in. w Ahmadabad i Tokio; spadkobiercy idei corbusierowskich; znaczenie brutalizmu w architekturze; rozwiązanie galerii sztuki według Miesa van der Rohe i innych modernistów.
7. Między tradycją a nowoczesnością - 2 godz.
Wykład problemowy poruszający zagadnienia budowy nowoczesnych obiektów muzealnych przez twórców azjatyckich, których twórczość wyrasta z silnego przywiązania do tradycji i lokalnych rozwiązań a jednocześnie bazuje na wzorach lansowanych przez kulturę Zachodu. Zaprezentowana zostanie twórczość m.in. Kenzo Tange, Kisho Kurokawy i in. Osobną część będzie stanowiło omówienie Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej "Manggha" w Krakowie.
8. Plastyczny symbolizm w architekturze – 2 godz.
Wykład poświęcony twórczości Oscara Niemeyera ze szczególnym uwzględnieniem jego obiektów muzealnych.
9. Architektura pawilonów wystawowych – 2 godz.
W trakcie zajęć poruszana jest problematyka wystaw czasowych i tymczasowych pawilonów sztuki; omawiane jest ich znaczenie dla popularyzacji architektury współczesnej. Osobne zagadnienie stanowi Serpentine Gallery wraz z prezentacją wszystkich pawilonów powstałych od 2000 roku oraz z omówieniem twórczości architektów.
10. Adaptacje. Funkcja muzealna w obiekcie zabytkowym – 2 godz.
Podczas zajęć prezentowane są możliwości wpisania funkcji muzealnych w obiekty historyczne, które z różnych powodów utraciły swoje pierwotne funkcje. Temat omawiany jest w oparciu o różne przykłady europejskie, prezentowane są wnętrza muzealne wpisane w dawne dworce, hale fabryczne i przemysłowe, oranżerie czy sale sportowe. Zwraca się uwagę na działania wynikające z potrzeby osiągnięcia kompromisu pomiędzy zachowaniem struktury zabytkowej obiektu a wypracowaniem właściwej ekspozycji dzieł sztuki, w tym oświetlenia i odpowiedniego bezpieczeństwa.
11. Postmodernistyczne muzea i galerie – 4 godz.
W trakcie zajęć uszczegóławiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu. Prezentowane na zajęciach obiekty muzealne i galerie sztuki omawiane są zarówno pod względem rozwiązań funcjonalno-przestrzennych jak i rozwiązań bryły, opracowania elewacji, które są pretekstem do odczytywania związków formalnych z wcześniejszymi obiektami architektonicznymi, do znajdywania cytatów architektonicznych, symboli itp.
12. Muzea Fundacji S.Guggenheima- 2 godz.
Zajęcia prezentują obiekty muzealne Fundacji Salomona Guggenheima. Omawiane są rozwiązania formalno-przestrzenne obiektów zrealizowanych i koncepcje muzeów przyszłości. Jednocześnie prezentowana jest twórczość architektów współpracujących z Fundacją i podejmowana jest próba jej charakterystyki.
13. Dekonstruktywizm a muzea – 2 godz.
W trakcie zajęć uszczegóławiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej. Prezentowane są obiekty muzealne niezrealizowane oraz te wykonane; omawiane jest m.in. znaczenie Muzeum Vitra w Weil nad Renem.
14. Muzeum a symbol – 2 godz.
Zajęcia poświęcone są w głównej mierze twórczości Daniela Libeskinda, omawiane jest znaczenie inspiracji twórczej, pokazywany jest proces powstawania obiektów muzealnych od inspiracji, szkicu, koncepcji, modelu po projekt wykonawczy.

1. Pabich M., O kształtowaniu muzeum sztuki. Przestrzeń piękniejsza od przedmiotu, Łódź 2004
2. Museum for a New Millenium: Concept Projects Buildings, katalog wystawy Art Centre Basel, Basel 2000
3. Die Museuminsel zu Berlin, Warszawa 1988
4. Ingarden K., Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej i Pawilon “Wyspiański 2000” w Krakowie jako przykład współczesnych projektów architektonicznych w środowisku historycznym [w:] Architektura współczesna w mieście zabytkowym, Muzeum Architektury, Wrocław 2000, s.81-86
5. Kiciński A., Racjonalizm i romantyzm w oświetleniu naturalnym muzeów i galerii sztuki, Muzealnictwo nr 40, Warszawa 1998
6. Kiciński A., Bregencja, Bazylea, Bilbao, Trzy muzea, trzech mistrzów, trzy idee architektury, Muzealnictwo nr 41, Warszawa 1999
7. Kiciński A., Muzea – instrumenty ekspozycji czy świątynie?, Muzealnictwo nr 43, Warszawa 2001
8. Kiciński A., Trwałość idei architektonicznej i wystawienniczej muzeum sztuki na przykładzie MASP (Museu de Sao Paulo) i MAC (Muzeum Sztuki Nowoczesnej) w Niteroi, Muzealnictwo nr 43, Warszawa 2001
9. Kysiak M., Architektura Pawilonów Wystawowych. Funkcja. Forma. Konstrukcja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998
10. Muzeum. Architektura wobec sztuki. W poszukiwaniu consensusu, „Seria Problemy”, pod red.J.Jedlińskiego i J.Janik, nr 1, 1993.
11. Wierzbicki J., Muzea i biblioteki, Warszawa 1961
12. Żygulski Z., Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa, Warszawa 1982

Wybrana literatura uzupełniająca:

1. Białostocki J., Podstawy metodologiczne w historii sztuki a praktyka muzealna, [w:] Tessera. Sztuka jako przedmiot badań, Kraków 1981
2. Gombrich E.H., Muzeum wczoraj, dziś i jutro [w:] Teksty, Nr 2 (50), 1980, s.191-207
3. Buildings for the Arts, New York 1978.
4. Coleman L., Museum buildings, Washington 1950
5. Leszczyńska-Mieczkowska, O idei i architekturze Centrum Sztuki i techniki Japońskiej „Manggha” w kontekście kierunku rozwoju muzeów i inspiracji towarzyszących powstawaniu projektu, [w:] Kierunki, materiały seminarium, Kraków 2005, s.19-30
6. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)
7. A. Kotula, P. Krakowski, Architektura współczesna, Kraków 1967.
8. Biegański P., U źródeł architektury współczesnej, Warszawa 1972.
9. Giedion S., Przestrzeń-czas-architektura, Warszawa 1975.
10. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.
11. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna Warszawa 1987.
12. Jencks Ch., Ruch nowoczesny w architekturze, Warszawa 1987.
13. Jencks Ch., Architektura późnego modernizmu, Warszawa 1989
14. W.Fiałkowski, Siedmiu architektów XX wieku, Warszawa 1981
15. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001.
16. Banham R., Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979
17. Olszewski A., Nowa forma w architekturze polskiej, 1900-1925, Warszawa 1967
18. Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999
19. Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Warszawa 1999
20. Berkel B., Bos C., Niepoprawni wizjonerzy, Warszawa 2000
21. Sławińska J., Ekspresja sił w nowoczesnej architekturze, Warszawa 1997

1. Pabich M., O kształtowaniu muzeum sztuki. Przestrzeń piękniejsza od przedmiotu, Łódź 2004
2. Museum for a New Millenium: Concept Projects Buildings, katalog wystawy Art Centre Basel, Basel 2000
3. Die Museuminsel zu Berlin, Warszawa 1988
4. Ingarden K., Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej i Pawilon “Wyspiański 2000” w Krakowie jako przykład współczesnych projektów architektonicznych w środowisku historycznym [w:] Architektura współczesna w mieście zabytkowym, Muzeum Architektury, Wrocław 2000, s.81-86
5. Kiciński A., Racjonalizm i romantyzm w oświetleniu naturalnym muzeów i galerii sztuki, Muzealnictwo nr 40, Warszawa 1998
6. Kiciński A., Bregencja, Bazylea, Bilbao, Trzy muzea, trzech mistrzów, trzy idee architektury, Muzealnictwo nr 41, Warszawa 1999
7. Kiciński A., Muzea – instrumenty ekspozycji czy świątynie?, Muzealnictwo nr 43, Warszawa 2001
8. Kiciński A., Trwałość idei architektonicznej i wystawienniczej muzeum sztuki na przykładzie MASP (Museu de Sao Paulo) i MAC (Muzeum Sztuki Nowoczesnej) w Niteroi, Muzealnictwo nr 43, Warszawa 2001
9. Kysiak M., Architektura Pawilonów Wystawowych. Funkcja. Forma. Konstrukcja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998
10. Muzeum. Architektura wobec sztuki. W poszukiwaniu consensusu, „Seria Problemy”, pod red.J.Jedlińskiego i J.Janik, nr 1, 1993.
11. Wierzbicki J., Muzea i biblioteki, Warszawa 1961
12. Żygulski Z., Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa, Warszawa 1982

Wybrana literatura uzupełniająca:

1. Białostocki J., Podstawy metodologiczne w historii sztuki a praktyka muzealna, [w:] Tessera. Sztuka jako przedmiot badań, Kraków 1981
2. Gombrich E.H., Muzeum wczoraj, dziś i jutro [w:] Teksty, Nr 2 (50), 1980, s.191-207
3. Buildings for the Arts, New York 1978.
4. Coleman L., Museum buildings, Washington 1950
5. Leszczyńska-Mieczkowska, O idei i architekturze Centrum Sztuki i techniki Japońskiej „Manggha” w kontekście kierunku rozwoju muzeów i inspiracji towarzyszących powstawaniu projektu, [w:] Kierunki, materiały seminarium, Kraków 2005, s.19-30
6. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)
7. A. Kotula, P. Krakowski, Architektura współczesna, Kraków 1967.
8. Biegański P., U źródeł architektury współczesnej, Warszawa 1972.
9. Giedion S., Przestrzeń-czas-architektura, Warszawa 1975.
10. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.
11. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna Warszawa 1987.
12. Jencks Ch., Ruch nowoczesny w architekturze, Warszawa 1987.
13. Jencks Ch., Architektura późnego modernizmu, Warszawa 1989
14. W.Fiałkowski, Siedmiu architektów XX wieku, Warszawa 1981
15. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001.
16. Banham R., Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979
17. Olszewski A., Nowa forma w architekturze polskiej, 1900-1925, Warszawa 1967
18. Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999
19. Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Warszawa 1999
20. Berkel B., Bos C., Niepoprawni wizjonerzy, Warszawa 2000
21. Sławińska J., Ekspresja sił w nowoczesnej architekturze, Warszawa 1997

brak

brak