Wstęp do historii sztuki 1402-WHS-1l-s1
Ćwiczenia obejmują zagadnienia związane z praktycznym wykorzystaniem podstawowych pojęć historii sztuki przy sporządzaniu opisu, uwzględniającego identyfikację formy i treści oraz próbę datowania obiektu. W ramach zajęć omawiane są opisy rzutów architektonicznych, malarstwa, rzeźby oraz nastawy ołtarzowej. W ramach wprowadzenia do metod stosowanych w historii sztuki, studenci ćwiczą opisy obiektów według kategorii Heinricha Wölfflina oraz przeprowadzają analizę ikonograficzno-ikonologiczną według Erwina Panofsky’ego.
Wykład obejmuje historię historii sztuki, towarzyszące jej od zarania podstawowe teorie artystyczne i filozoficzne, problematykę związaną z techniką i technologią dzieł sztuki, podstawowe pojęcia i terminy z zakresu historii sztuki i nauk pokrewnych (w tym architektura, malarstwo, rzeźba, grafika, sztuki performatywne i multimedialne) oraz zagadnienia z zakresu ikonografii europejskiej.
1. Wprowadzenie. Czym jest historia sztuki? Pytanie o przedmiot badań (Białostocki).
2. Biograficzna historia sztuki i koncepcja historii sztuki jako historii artystów (Vasari).
3.Normatywna historia sztuki (Winckelmann i polemika Herdera). / Materialistyczna historia sztuki (Semper).
4.Historia sztuki - historia idei (Hegel, Dvorak). / Stylistyczna historia sztuki (Riegl i Wolfflin).
5. Portret - specyfika tematu w sztukach wizualnych (Riegl i Belting).
6. Ikonografia i ikonologia (Warburg i Panofsky). / Hermeneutyka.
7. Historia sztuki i psychologia widzenia (Arnheim i Gombrich).
8. Historia sztuki a teorie feministyczne i postkolonializm / Akt w sztuce europejskiej.
9. Ikonografia mitologiczna starożytnych Grecji i Rzymu cz. 1
10. Ikonografia mitologiczna starożytnych Grecji i Rzymu cz. 2
11. Ikonografia świętych chrześcijańskich cz. 1
12. Ikonografia świętych chrześcijańskich cz. 2
13. Ikonografia starożytnego Egiptu cz. 1
14. Ikonografia starożytnego Egiptu cz. 1
15. Wstęp do ornamentyki i heraldyki
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opis
Metody dydaktyczne poszukujące
- klasyczna metoda problemowa
Metody dydaktyczne w kształceniu online
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24L: | W cyklu 2024/25L: | W cyklu 2022/23L: | W cyklu 2025/26L: |
Kryteria oceniania
Ćwiczenia:
Przygotowanie opisów wybranego dzieła malarskiego, rzeźby oraz nastawy ołtarzowej, prezentacja na zajęciach oraz złożenie opisu w wersji pisemnej; aktywność
Egzamin:
Egzamin pisemny sprawdzający wiedzę z zakresu teorii, metodologii i ikonografii historii sztuki wraz z podstawową terminologią stosowaną w dyscyplinie.
Praktyki zawodowe
-
Literatura
J. Białostocki, Dzieje historiografii artystycznej i naukowej historii sztuki, w: Wstęp do historii sztuki, t.1: Przedmiot – metodologia – zawód, (red. P. Skubiszewski), Warszawa 1973
W. Tatarkiewicz, Definicja sztuki, tamże
J. Białostocki, Pojęcia, kierunki i metody historii sztuki, tamże,
P. Skubiszewski, Elementy metodologii, tamże,
Z. Waźbiński, Vasari i nowożytna historiografia sztuki, Wrocław 1975
J. J. Winckelmann, Myśli o naśladowaniu greckich rzeźb i malowideł, w: Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce, 1700-1870, red. E. Grabska i M. Poprzęcka, Warszawa 1974
J. J. Winckelmann, Opis Torsa w rzymskim Belwederze, tamże
H. Wölfflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej, Wrocław 1962
K. Piwocki, Pierwsza nowoczesna historia sztuki. Poglądy Aloisa Riegla, Warszawa 1970
L. Kalinowski, Max Dvořák i jego metoda badań nad sztuką, Warszawa 1974
J. Białostocki, Posłanie Aby Warburga: historia sztuki czy historia kultury?, w: tegoż, Refleksje i syntezy ze świata sztuki, cykl drugi, Warszawa 1987
E. Panofsky, Ikonografia i ikonologia, w: tegoż: Studia z historii sztuki, Warszawa 1971
E. H. Gombrich, Sztuka i złudzenie. O psychologii przedstawiania obrazowego, Warszawa 1981
G. Kubler, Kształt czasu. Uwagi o historii rzeczy, Warszawa 1970
J. Białostocki, Kształt czasu. Kryzys pojęcia stylu i teoria Kublera, w: tegoż, Sztuka i myśl humanistyczna, W-wa 1966
J. Białostocki, Znaczenie historii sztuki wśród nauk humanistycznych, tamże,
M. Bryl, Płaszczyzna, ogląd, absolut. Inspiracje heremeutyczne we współczesnej historii sztuki, AQ VI, Poznań 1993
R. Arnheim, Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Warszawa 1978
J. Berger, Sposoby widzenia, Poznań 1997
G. Boehm, O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, Kraków 2014
H. Belting, Antropologia obrazu, Kraków 2007
G. Didi-Huberman, Przed obrazem, Gdańsk 2011
A. Leśniak, Obraz płynny, Kraków 2012
E. Hyży, Kobieta, ciało, tożsamość, Kraków 2012
L. Nochlin, Dlaczego nie było wielkich artystek? (pdf)
W. Chadwick, Kobiety, sztuka i społeczeństwo, Poznań 2015
Encyklopedia architektury, N. Pevsner i inni, Warszawa 1992
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa 2006
W. Koch., Style w architekturze : arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 2005.
J. Marecki, L. Rotter, Jak czytać wizerunki świętych, Kraków 2021
J. Ćerny, Religia starożytnych Egipcjan, Warszawa 1974
S. Ikram – Śmierć i pogrzeb w starożytnym Egipcie, Warszawa 2005
J. Lipińska, M. Marciniak, Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 1980
P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 2009 (lub wcześniejsze wydania).
P. Zanker, August i potęga obrazów, Poznań 1999
Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: