Zagadnienia teorii sztuk wizualnych 1402-TSW-1Z-S2

W ramach przedmiotu Zagadnienia teorii sztuk wizualnych omawiana jest klasyka formalistycznej analizy dzieł sztuki oraz jej późniejsza krytyka, problematyka percepcji wzrokowej w kontekście sztuk plastycznych, zagadnienia perspektywy w sztukach plastycznych, teorie rozwoju sposobów przedstawiania świata w kontekście organizacji życia społecznego na przestrzeni dziejów, przykładowe traktaty o sztuce artystów XX wieku oraz antropologiczna i interdyscyplinarna koncepcja badań sztuki.

Harmonogram zajęć:

1. Heinrich Wölfflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki, czyli próba scharakteryzowania uniwersalnych tendencji stylistycznych w sztuce na podstawie par opozycyjnych pojęć: linearyzm i malarskość, płaszczyzna i głębia, forma zamknięta i forma otwarta, wielość i jedność oraz jasność i niejasność - część pierwsza.

2. Podstawowe pojęcia historii sztuki Wölfflina - część druga.

3. Polemika z podstawowymi ustaleniami pionierów historii sztuki. Gombrich, Ernst. Sztuka i złudzenie. O psychologii przedstawienia
obrazowego.

4. Problematyka percepcji wzrokowej z punktu widzenia psychologii postaci. Rudolf Arnheim, Sztuka i percepcja wzrokowa – część pierwsza.

5. Rudolf Arnheim, Sztuka i percepcja wzrokowa – część druga.

6. Rudolf Arnheim, Sztuka i percepcja wzrokowa – część trzecia.

7. Historia perspektywy w sztuce. Ervin Panofsky, Perspektywa jako forma symboliczna.

8. Historia postrzegania w ujęciu marksistowskiej dialektyki. Władysław Strzemiński, Teoria widzenia – część pierwsza.

9. Władysław Strzemiński, Teoria widzenia – część druga.

10. Kazimierz Malewicz, porządek, organizacja i czyste uczucie w sztuce abstrakcyjnej.

10. W poszukiwaniu metafizyki w sztuce abstrakcyjnej. Wassily Kandinsky, O duchowości w sztuce.

11. Antropologia na tropie źródeł kultury Europejczyków. Aby Warburg, Atlas obrazów Mnemosyne.

Całkowity nakład pracy studenta

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe: 15 - 0,5 pkt ECTS 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta, potrzebny do zaliczenia przedmiotu (zebranie materiałów, zapoznanie się z literaturą), przyswajanie i powtarzanie na bieżąco materiału z zajęć: 30 - 1 pkt ECTS Razem 45 godzin: 1,5 pkt ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

Student: Student(ka): W1: Ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk o sztuce, którą jest w stanie twórczo rozwijać w działalności naukowej i profesjonalnej  oraz integrować z metodami innych dyscyplin. (K_W01), W2: Zna podstawy metodologiczne badań w dziedzinie humanistyki, z naciskiem na nauki o sztuce . (K_W02), W3: Zna w stopniu zaawansowanym szczegółowe teorie i doktryny artystyczne XX wieku (K_W03), W4: Ma szczegółową orientację  w zakresie wybranych problemów sztuki nowożytnej, nowoczesnej i modernistycznej (teorie i doktryny, konteksty, kierunki badań i problemy metodologiczne, terminologia). (K_W04). W5: Zna na poziomie pogłębionym współczesne dylematy wartościowania dzieł sztuki, ich uwarunkowania i problematykę, w tym także zasady ochrony własności i prawa autorskiego (K_W06).

Efekty uczenia się - umiejętności

Student(ka): U1: Szczegółowo analizuje problemy w zakresie teorii i doktryn artystycznych, posługując się odpowiednimi metodami, pojęciami i narzędziami badawczymi, właściwymi dla nauk o sztuce, które twórczo dobiera / przystosowuje / lub samodzielnie opracowuje (K_U02), U2: Potrafi integrować wiedzę z zakresu nauk o sztuce z wiedzą z innych dyscyplin oraz stosować ją w sytuacjach profesjonalnych o różnym stopniu złożoności, związanych z dylematami teorii i doktryn artystycznych. (K_U03), U3: Potrafi w sposób spójny i fachowy komunikować się na tematy  z zakresu teorii sztuk wizualnych z różnymi kręgami odbiorców (w tym środowiskiem specjalistycznym), z wykorzystaniem różnych kanałów komunikacji,( K_U04).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania, a w pracy teoretyka sztuki kieruje się fachową wiedzą, samokrytycyzmem, opinią ekspercką i własną zdolnością oceny działań innych (K_K03), K2: Jest wrażliwy(a) na problematykę odpowiedzialnego podejścia  do materialnego dziedzictwa kulturowego, potrafi dostrzec oraz ocenić dobre i złe praktyki w tym zakresie, jest gotów (gotowa) do reakcji i zainicjowania stosownych przeciwdziałań, (K_K04), K3: Identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z teoriami sztuk wizualnych i wartościowaniem dzieł sztuki, jest świadom swej odpowiedzialności decyzyjnej w zakresie posiadanych kompetencji a w podejmowanych działaniach kieruje się zasadami etyki zawodowej, których przestrzega i które rozwija (K_K05), K2: Jest gotowy(a) do podejmowania wyzwań zgodnych z etosem zawodowym teoretyka sztuki – potrafi być wytrwały(a) w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie propagowania kultury świata i regionu. (K_K06).

Metody dydaktyczne

wykład prezentujący wybrane pozycje literatury XX wieku z zakresu teorii sztuki i percepcji w oparciu o material ilustracyjny. Wykład może być przeprowadzony w trybie tradycyjnym lub online, za pomocą platformy MS Teams.

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu

Wymagania wstępne

Podstawowa znajomość historii sztuki

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23Z:

Filip Pręgowski

W cyklu 2024/25Z:

Katarzyna Cytlak

W cyklu 2023/24Z:

Filip Pręgowski

Kryteria oceniania

Ocena końcowa jest oceną z egzaminu ustnego dotyczącego zagadnień omawianych w trakcie zajęć, (W1, W2, W3, U4, U5, U1, U2, U3).

Kryteria oceny: --> 60-65% dst; 66-75% dst +; 76-85% db; 86-90% db +; 91-100% bdb.

Egzamin ustny może być przeprowadzony metodą zdalną, za pomocą platformy MS Teams.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Literatura obowiązkowa:

H. Wölfflin, "Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem stylu w sztuce nowożytnej", tłum. D. Hanulanka, Gdańsk 2006;

Gombrich, Ernst. Sztuka i złudzenie. O psychologii przedstawienia
obrazowego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981.

R. Arnheim, "Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka", tłum. J. Mach, Warszawa 1978;
E. Panofsky, "Perspektywa jako 'forma symboliczna'", tłum. i oprac. Grażyna Jurkowlaniec, Warszawa 2008;
W. Strzemiński, "Teoria widzenia", red. I. Luba, Łódź 2016;
W. Kandinsky, "O duchowości w sztuce", tłum. S. Fijałkowski, Łódź 1996;
K. Malewicz, "Świat bezprzedmiotowy", tłum. Stanisław Fijałkowski, Gdańsk 2006;
A. Warburg, "Atlas obrazów. Mnemosyne", red. M. Warnke, C. Brink, red. wyd. pol. i tłum. P. Brożyński, M. Jędrzejczyk, Warszawa 2015.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-TSW-1Z-S2 w USOSweb