Prowadzony w cyklach: 2022/23Z, 2023/24Z, 2024/25Z

Kod ISCED: 0218

Punkty ECTS: 3

Język: polski

Organizowany przez: Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa

Konserwacja i restauracja rzeźby polichromowanej 1402-RPO-2Z-SJ

Wykłady, na początku pierwszego spotkania, rozpoczyna omówienie struktury zajęć i formy zaliczenia - w tym przypadku egzaminu.
Kolejne tematy wykładów przedstawia poniższa lista.
1. Drewno w obiektach zabytkowych. Makroskopowa budowa drewna.
2. Mikroskopowa, submikroskopowa i chemiczna budowa drewna.
3. Trwałość drewna. Przyczyny i czynniki powodujące niszczenie.
4. Zniszczenia drewna powodowane przez grzyby i owady.
5. Impregnacja wzmacniająca drewna. Definicja. Klasyfikacja metod i środków.
6. Impregnaty naturalne, historyczne i współczesne.
7. Impregnaty syntetyczne, historyczne i współczesne.
8. Przyczyny i rodzaje zniszczeń zapraw, warstw malarskich, złoceń i srebrzeń.
9. Klejenie drewna, uzupełnianie ubytków i wymiana podłoża.
10. Oczyszczanie warstw polichromii, złoceń i srebrzeń.
11. Usuwanie przemalowań.
12. Podklejanie odspojeń.
13. Uzupełnienie ubytków zapraw.
14. Uzupełnienia i rekonstrukcje polichromii, złoceń i srebrzeń.
15. Lakiery w konserwacji powierzchni pozłacanych i posrebrzanych.

W cyklu 2022/23Z:

Wykład ten jest wykładem kursowym, powtarzanym w kolejnych latach, aktualizowanym o najnowsze informacje z dziedziny.
Odnośnie opisu patrz sekcja nadrzędna - Podstawowe informacje o przedmiocie.

W cyklu 2023/24Z:

Wykład ten jest wykładem kursowym, powtarzanym w kolejnych latach, aktualizowanym o najnowsze informacje z dziedziny.
Odnośnie opisu patrz sekcja nadrzędna - Podstawowe informacje o przedmiocie.

W cyklu 2024/25Z:

Wykład ten jest wykładem kursowym, powtarzanym w kolejnych latach, aktualizowanym o najnowsze informacje z dziedziny.
Odnośnie opisu patrz sekcja nadrzędna - Podstawowe informacje o przedmiocie.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: - udział w wykładach: obligatoryjnie 30 godz. wykładu. Prowadzący pozostają ponadto do dyspozycji studentów w godzinach dyżurów, w razie potrzeby dodatkowego wyjaśnienia zagadnień prezentowanych na wykładzie. Ilość i zakres dodatkowych konsultacji każdorazowo odpowiada zgłaszanym potrzebom. Łącznie godziny realizowane z udziałem nauczycieli 30 (1CTS) Czas poświęcony na pacę indywidualną studenta: -zapoznanie z literaturą 30 godz przygotowanie do egzaminu, 30 godzin Łącznie czas poświęcony na pracę indywidualną studenta 60 (2ECTS) Łącznie: 90 godz. (3 pkt ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

Student: W1: posiadł podstawową wiedzę teoretyczną z metodyki działań konserwatorskich przy zabytkowych dziełach sztuki typu objętego wykładem (K_W03), W2: charakteryzuje w stopniu ogólnym mechanizmy oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na materię dzieł sztuki (K_W04), W3: przyswoił ogólną wiedzę w zakresie materiałoznawstwa substancji zabytkowej oraz historycznych i współczesnych materiałów konserwatorskich (K_W05),

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: U1: umie na poziomie podstawowym przeprowadzić rozpoznanie stanu zachowania zabytku, określić przyczyny zniszczeń i sformułować wstępny program prac badawczych oraz konserwatorskich i restauratorskich (K_U01), U2: potrafi na poziomie podstawowym określić rozpoznać i opisać budowę techniczną dzieła sztuki i zabytku z uwzględnianiem oryginału i warstw wtórnych (K_U02), U3: potrafi na poziomie podstawowym określić główne i szczegółowe cele służące realizacji zadania konserwatorskiego z uwzględnieniem kontekstu kulturowego dzieła sztuki/zabytku (K_U03);

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: KS1: ma świadomość znaczenia wartości (artystycznej, historycznej, emocjonalnej itd.) dzieł sztuki i zabytków rzeźby drewnianej polichromowanej, ich nieodtwarzalności i obowiązku ich respektowania w procesie konserwacji-restauracji (K_K01), KS2: ma świadomość znaczenia profesjonalizmu i konieczność przestrzegania zasad etyki zawodowej (K_K02 ) KS3: w stopniu ogólnym ma świadomość i rozumie aspekty i skutki (także dalekosiężne) działań konserwatorskich, ich wpływ na dzieło sztuki lub zabytek i środowisko naturalne oraz świadomość związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje (K_K03) KS4: ma ogólną świadomość i rozumie konieczność uwzględniania kontekstu kulturowego dzieła sztuki lub zabytku w decyzjach konserwatorskich (K_K04) KS5: zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dalszego kształcenia (K_K05)

Metody dydaktyczne

Wykład konwencjonalny z towarzyszącą mu prezentacją multimedialną, opartą na materiale ilustracyjnym, zebranym przez prowadzących w trakcie wieloletniej praktyki zawodowej.

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- opowiadanie
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opis

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa
- studium przypadku

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Brak.

Koordynatorzy przedmiotu

Jacek Stachera
Kinga Szczepińska

Kryteria oceniania

Wykład kończy egzamin w formie ustnej, pozwalający na weryfikacje i ocenę wiedzy studenta. [U1-3, KS1-3]

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy. Informacje zdobyte przez studentów w trakcie wykładu są im pomocne podczas ćwiczeń terenowych, w przypadku gdy dotyczą one obiektów na podłożu drewnianym oraz w trakcie odbywanych po IV roku praktyk zawodowych.

Literatura

Ciabach J., Właściwości żywic sztucznych stosowanych w konserwacji zabytków, Toruń 1997. (we fragmentach dotyczących materiałów konserwatorskich omawianych na wykładach)
Godet J. D., atlas drewna, Warszawa 2019. (we fragmentach dotyczących definicji pojęć wprowadzonych na wykładach)
Helińska-Raczkowska L., Leksykon nauki o drewnie, Poznań 1999. (we fragmentach dotyczących pojęć wprowadzonych na wykładach)
Kokociński W., Anatomia drewna, Poznań 2002. (we fragmentach dotyczących podstawowych informacji o budowie drewna)
Kokociński W., Drewno. Pomiary właściwości fizycznych i mechanicznych, Poznań 2004. (we fragmentach dotyczących podstawowych informacji o budowie drewna)
Kozakiewicz P. Matejak M., Klimat a drewno zabytkowe, Warszawa 2006 bądź wydanie późniejsze - 2013).
Kozakiewicz P., Naturalne i sztuczne procesy starzenia drewna i ich wpływ na jego właściwości fizyczne, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki, nr 3, 1999, s. 57-59.
Krajewski A., Witomski P., Ochrona drewna, Warszawa 2003.
Mirowska E., Poksińska M., Rouba B., Wiśniewska I., Identyfikacja podobrazi i spoiw malarskich w zabytkowych dziełach sztuki, Toruń 1992. (w części dotyczącej drewnianego podłoża oraz znajomości technik zdobniczych spotykanych na obiektach rzeźby drewnianej polichromowanej)
Paciorek M., Badania wybranych tworzyw termoplastycznych stosowanych do impregnacji drewna, Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, t. III, Kraków 1993.
Paciorek M., Metody impregnacji drewna, Renowacje, nr 2, 1998, s. 24-28.
Prosiński S., Chemia drewna, Warszawa 1984. (pozycja uzupełniająca)
Soldenhoff B., Wzmacnianie drewna roztworami żywic termoplastycznych, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XI, 1987, s. 77-103.
Soldenhoff B., Wzmacnianie drewna żywicami termoplastycznymi, (w:) Chemia w konserwacji zabytków. Materiały z II Ogólnopolskiego Zjazdu Chemików Konserwatorów, Toruń-Bachotek, wrzesień 1981, Warszawa 1982, s. 48-53.
Strzelczyk A. B., Karbowska-Berent J., Drobnoustroje i owady niszczące zabytki oraz ich zwalczanie, Toruń 2001.
Szczepińska K., Historycznie stosowane impregnaty do wzmacniania zniszczonego drewna polichromowanego - próba przeglądu. Część I: Impregnaty naturalne, Acta Iniversitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLV, 2014, s. 569-587. http://dx.doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2014.023
Szczepińska K., Historycznie stosowane impregnaty do wzmacniania zniszczonego drewna polichromowanego - próba przeglądu. Część II: Impregnaty syntetyczne, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLVI, 2015, s. 471-510. http://dx.doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2015.019
Szczepińska K., Rouba B., Arszyńska J., Iwanicka M., Stachera J., Szmit-Naud E., Impregnacja wzmacniająca drewna zabytkowych dzieł sztuki: problem wciąż otwarty: próby wykorzystania do tego celu impregnatów na bazie metylotrimetoksysilanu, [w:] Olszewska-Świetlik J. (red.), Dzieła sztuki. Konserwacja i badania, Toruń 2021, s. 350 - 360. (pozycja uzupełniająca)
Ważny J., Kurpik W., Konserwacja drewna zabytkowego w Polsce. Historia i stan badań, Ochrona Zabytków, nr 1-2, 2004, s. 25-48.

W cyklu 2022/23Z:

Patrz sekcja nadrzędna - Podstawowe informacje o przedmiocie.

W cyklu 2023/24Z:

Patrz sekcja nadrzędna - Podstawowe informacje o przedmiocie.

W cyklu 2024/25Z:

Patrz sekcja nadrzędna - Podstawowe informacje o przedmiocie.

Uwagi

W cyklu 2022/23Z:

Wykłady 2024-25

Zagadnienia

1-7 dr Kinga Szczepińska
8-15 dr hab. Jacek Stachera, prof. UMK

W cyklu 2023/24Z:

Wykłady 2024-25

Zagadnienia

1-7 dr Kinga Szczepińska
8-15 dr hab. Jacek Stachera, prof. UMK

W cyklu 2024/25Z:

Wykłady 2024-25

Zagadnienia

1-7 dr Kinga Szczepińska
8-15 dr hab. Jacek Stachera, prof. UMK

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-RPO-2Z-SJ w USOSweb