Profilaktyka konserwatorska 1402-PKo-3L-SJ
W ramach cyklu wykładów omówione zostają zagadnienia roli konserwacji zapobiegawczej, jej miejsca w ochronie dziedzictwa kulturowego, zakresu możliwych działań profilaktycznych zapobiegających niszczeniu. Usystematyzowana zostaje wiedza na temat wewnętrznych i zewnętrznych warunków niszczenia zabytków różnego typu – od malowideł na podłożach płóciennych i drewnianych, poprzez różnego rodzaju przedmioty rzemiosła artystycznego, rzeźby polichromowane, do malowideł ściennych, których stan jest zawsze warunkowany stanem budowli, aż po samą budowlę. Oddziaływanie poszczególnych czynników omawiane jest według klucza: natura fizyczna czynnika, mechanizm niszczenia materii budującej zabytki przez dany czynnik, właściwości (cechy fizyczne, natężenie itp.) a zmiany materiałów, przykłady zniszczeń powstałych pod wpływem danego czynnika, zasady i metody pomiarów i oznaczania stopnia zagrożenia, zasady ochrony przed szkodliwym oddziaływaniem, rady praktyczne. Ostatnim elementem każdego z wykładów jest omówienie metod i zasad bezpiecznego wykorzystania danego czynnika w pracach konserwatorskich.
Kolejno omawiane jest szkodliwe oddziaływanie światła, ciepła (w tym zasady bezpiecznego ogrzewania zabytkowych budowli), wody w różnych postaciach i stanach skupienia, zawilgocenia budowli, czynników chemicznych, kurzu i brudu, czynników biologicznych, mechanicznych, niszczenia w transporcie.
Omawiane są możliwości zapobiegania niszczeniu, zasady organizacji bezpiecznego przechowywania i bezpiecznego użytkowania zabytków, zwłaszcza w kontekście problematyki muzealnej oraz zasady etyki w ochronie dziedzictwa kulturowego.
Dobór tematów umożliwia studentowi nabycie umiejętności wieloaspektowej oceny wpływu warunków przechowywania i warunków w otoczeniu na stan obiektów zabytkowych i umiejętności świadomego kształtowania tych warunków. Wykłady mają także uświadomić przyszłym konserwatorom-restauratorom potrzebę wpływania na losy dóbr kultury poprzez podejmowanie pertraktacji z właścicielami i użytkownikami, tworzenie programów i określanie zasad bezpiecznego użytkowania oraz skuteczne wdrażanie ich do praktyki.
|
W cyklu 2024/25Z:
Zgodny z podanym w sekcji "Podstawowe informacje o przedmiocie (niezależne od cyklu)". |
W cyklu 2025/26Z:
Zgodny z podanym w sekcji "Podstawowe informacje o przedmiocie (niezależne od cyklu)". |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2025/26Z: | W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
Egzamin ustny o charakterze rozmowy z elementami analizy określonych przypadków, wybranych spośród zagadnień omówionych w trakcie wykładów. Studenci zdają egzamin w grupach 2 - 3 osobowych, w ustalonej przez siebie konfiguracji [W1-3, U1-3, K1-3].
Kryteria oceniania:
50% = 2 (ndst)
51 - 60% = 3 (dst)
61 - 70% = 3,5 (dst plus)
71 - 80% = 4 (db)
81 - 90% = 4,5 (db plus)
91 - 100% = 5 (bdb)
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Wybrane fragmenty literatury podstawowej i uzupełniającej:
Art in transit - Studies in the Transport of Painting, Edited by Marion F. Mecklenburg, International Conference on the Packing and Transportation of Paintings, September 9, 10, and 11, 1991, London, wyd. National Gallery of Art, Washington.
Bartl A., Beleuchtung in Museum. Die Verwendung von Niedervolt - Halogen - Kaltlichtlampen, Restauro 1/1993, s. 23-31.
Cassar M., Value of preventive conservation, [dostęp elektroniczny], http://www.ucl.ac.uk/sustainableheritage/value_conservation.pdf , (2008)
http://preservart.ccq.mcc.gouv.qc.ca/LexiqueFiche.aspx?ID=20
https://www.nimoz.pl/dzialalnosc/wydawnictwa/seria-ochrona-zbiorow
Jędrzejewska H. - Zagadnienia techniczne w muzealnictwie, BMiOZ seria B, t.XXXII, 1972.
Kilian R., Holl K., Bichlmair S., Naumowič T., Klimastabilität historischer Gebäude, RESTAURO 8/2012, s. 34-38.
Kocewiak S., Ogrodzki P., Rulewicz J., Vademecum zabezpieczenia obiektów sakralnych, Wyd. OOZP Warszawa 2005.
Konserwacja zapobiegawcza w muzeach - pod red. Doroty Folgi-Januszewskiej, wyd. KOBiDZ, Warszawa 2007, s. 127-154.
Kozakiewicz P., Matejak M., Klimat a drewno zabytkowe, Warszawa 2013.
Krajewski A., Witomski P., Ochrona drewna surowca i materiału. Sposoby i środki ochrony drewna, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005.
Krawczyk Janusz, Meble jako przedmioty użytkowe i zabytki, Toruń 2006.
La Conservation Preventive, ARAAFU - Paris - 8,9 et 10 Octobre 1992.
Lafontaine R.H., Environmental Norms for Canadian Museums, Art Galleries and Archives, Technical Bulletin 5 Canadian Conservation Institute, Ottawa 1981.
Mazur A., Metody powstrzymujące niszczenie malowideł ściennych, ASP Warszawa 1999, skrypt nr 15.
Preventive conservation, [dostęp elektroniczny], http://www.getty.edu/conservation/education/prevent/index.html, (2008).
Putt N., Publication on preventive conservation strategies, Cons DistList, [dostęp elektroniczny], http://palimpsest.stanford.edu/byform/mailing-lists/cdl/2001/1274.html (2008).
Rouba B.J., Pielęgnacja świątyni i innych zabytków. Książka nie tylko dla księży, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2014.
Rouba B. J., Rückseitenschutz für Leinwandbilder - eine Methode von Eigenschaftenuntersuchungen w : 4th Internationale Conference Non-Destruktive Testing of Works of Art. Berlin 3-4.X.1994, s. 657-669.
Rouba B. J., Badanie odsłon odwroci obrazów malowanych na płótnie, Ochrona Zabytków 1990 z.2, s. 66-79.
Rouba B. J., Ruiny, mury a zagadnienie integralności technicznej, [w:] Problemy utrzymania i adaptacji. Ochrona, konserwacja i adaptacja zabytkowych murów. Praca zbiorowa pod red. B. Szmygina, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Politechnika Lubelska, Warszawa – Lublin 2010, s. 155-173.
Rouba B. J., Untersuchung der Wärmeempfindlichkeit von Malschichten - Restauro Aktuell, Restauro 1992 z. 3, s.148.
Rouba B.J., Badanie wrażliwości warstw malarskich obrazów na działanie ciepła, Ochrona Zabytków 1991 z. 4, s. 278-284.
Rouba B. J., Zagadnienie bezpieczeństwa obrazów XIX i XX-wiecznych w procesie ich konserwacji, BMiOZ S.B, Tom LXXXI Warszawa 1987, s. 127-134.
Rouba B. J., Czy i jak ogrzewać kościoły?, Ecclesia, 3/2006, s. 48-54, wydawnictwo Elamed.
Rouba B. J., Ogrzewanie w kościele, Ecclesia, 4/2006, s. 28-36, wydawnictwo Elamed.
Rouba B. J., Zagadnienia klimatu a bezpieczeństwo zbiorów, [w:] Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji naukowej pt. „Problemy muzeów związane z zachowaniem i konserwacją zbiorów”, Wyd. MNRiPR-S. Szreniawa 2015 r., s. 191-208.
Rouba B. J., Zawilgocenie jako problem w ochronie obiektów budowlanych i zbiorów muzealnych, [w:] Problemy muzeów związane z zachowaniem i konserwacją zbiorów. Wyd. MNRiPR-S. Szreniawa 2017 r., s. 35-58.
Rouba B. J., Zagadnienia klimatu a bezpieczeństwo zabytków – czasopismo branżowe Chłodnictwo i Klimatyzacja - Miesięcznik dla praktyków, 7 (220) s. 48-56.
Rouba B. J., Zawilgocenie - problem opiekuna kościoła. Materiał niepublikowany, przekazany Radzie ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego Konferencji Episkopatu Polski do udostępniania zainteresowanym księżom. 30.08.2017 r., aktualizowane 28.07.2018 r. – udostępniany studentom w trakcie wykładów.
Święcka E., Konserwacja zapobiegawcza malowideł ściennych, KOBiDZ, Warszawa 2010.
|
W cyklu 2024/25Z:
Zgodna z podaną w sekcji "Podstawowe informacje o przedmiocie (niezależne od cyklu)". |
W cyklu 2025/26Z:
Zgodna z podaną w sekcji "Podstawowe informacje o przedmiocie (niezależne od cyklu)". |
Uwagi
|
W cyklu 2024/25Z:
Brak. |
W cyklu 2025/26Z:
Brak. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: