Pracownia konserwacji-restauracji oprawy książki zabytkowej 1402-PKRO-4Z-SJ

Godziny realizowane z udziałem nauczyciela:60 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( 60 godz.): - systematyczne przygotowanie studenta do zajęć - 30 godz. - opracowanie projektu konserwatorskiego, wykonanie dokumentacji konserwatorskiej (opisowej i fotograficznej) – 30 godz. Łącznie: 120 godz. 4 pkt. ECTS

W1 - ma wiedzę teoretyczną i praktyczną z metodyki konserwacji oprawa zabytkowych książek K_W03 W2 - posiada wiedzę z zakresu materiałoznawstwa substancji opraw zabytkowych kodeksów K_W05- W3 - posiada podstawową wiedzę do formułowania i rozwiązywania zagadnień związanych z tworzeniem projektu konserwatorskiego dotyczącego konserwacji i restauracji oprawy zabytkowego kodeksu- K_W01; W4 - wykazuje zrozumienie relacji pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi aspektami studiów obejmujących tematykę konserwacji-restauracji opraw zabytkowych kodeksów, a także potrafi zastosować posiadaną wiedzę w sposób praktyczny dostosowując strategie i projekty konserwatorskie indywidualnie zależnie do rozpatrywanego przypadku (kodeks w oprawie organicznej/nieorganicznej, okładziny drewniane/tekturowe/kompaturka/brak, obleczenie skórzane/pergaminowe/papierowe/tkanina) - K_W02; W5 - zna mechanizmy oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na materię opraw zabytkowych kodeksów - K_W04; W6 - posiada wiedzę dotyczącą dawnych technologii i technik rzemieślniczych i artystycznych stosowanych w zabytkowych oprawach książek K_W09; W7 - zna sposób dokumentacji opisowej i fotograficznej konserwatorskiej zabytkowej książki K_W12; W8 - ma konieczną wiedzę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy wymaganej podczas przeprowadzania zabiegów konserwatorskich - K_W13;

U1 - potrafi przeprowadzić rozpoznanie stanu zachowania oprawy zabytkowego kodeksu, określić przyczyny zniszczeń i sformułować program prac badawczych oraz konserwatorskich-restauratorskich– K_U01 U2 - potrafi określić, rozpoznać i opisać budowę techniczną oprawy zabytkowego kodeksuj z uwzględnieniem rozpoznania substancji pierwotnej i wtórnej - K_U02 U3 - potrafi zdefiniować założenia konserwatorskie służące określeniu szczegółowego programu porac konserwatorskich-restauratorskich z uwzględnieniem kontekstu kulturowego artefaktu - K_U03; U4 - posiada umiejętność wykorzystania wiedzy konserwatorskiej, technologicznej oraz wiedzy z zakresu nauk humanistycznych i przyrodniczych dla przygotowania projektu konserwatorskiego dla oprawy zabytkowego kodeksu - K_U04; U5 - posiada umiejętność wykonywania podstawowych zabiegów konserwatorskich- restauratorskich przewidzianych w programie prac - K_U05; U6 - potrafi określić zasady profilaktyki względem opraw zabytkowych kodeksów- K_U06; U7 - posiada umiejętność wykonania dokumentacji konserwatorskiej książki zabytkowej - K_U09; U8 - umie podejmować samodzielnie decyzje odnośnie projektowania i realizacji przydzielonych w trakcie zajęć prac konserwatorskich-restauratorskich – K_U16; u10 - ma umiejętności językowe z zakresu specjalistycznego słownictwa w ramach realizowanych zadań - K_U19; U11 - posiada umiejętność przygotowania klarownych i spójnych wystąpień ustnych, dotyczących szczegółowych zagadnień konserwacji-restauracji i ochrony zabytkowych kodeksów K_U21.

K1 - ma świadomość znaczenia w kontekście wartości zabytkowej różnych atrybutów zabytkowych kodeksów, ich nieodtwarzalności i obowiązku ich respektowania w procesie konserwacji-restauracji K_U01 K2 - ma świadomość przestrzegania kodeksu etyki zawodowej i 7 zasad dobrej konserwacji w działaniach z zakresu konserwacji-restauracji opraw zabytkowych kodeksów K_K02 K3 - ma świadomość i rozumie skutki działań konserwatorskich, ich wpływ na zabytkową oprawę książki, jest świadomy odpowiedzialności konserwatora za podejmowane decyzje K_K03 K4 - ma świadomość i rozumie konieczność uwzględniania kontekstu kulturowego dzieła sztuki lub zabytku w decyzjach konserwatorskich - K_K04; K5 - poznał ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dalszego kształcenia oraz potrzebę włączania specjalistów z innych dziedzin do rozwiązywania szczególnie złożonych zagadnień konserwatorskich opraw zabytkowych książek - K_K05; K6 - potrafi pracować samodzielnie i w zespole, ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania - K_K06; K7 - rozumie potrzebę popularyzacji wiedzy, idei i zasad ochrony dziedzictwa kulturowego zabytków pochodzących z różnych okresów czasu oraz kręgów kulturowych - K_K07; K8 - rozumie doniosłe znaczenie kształtowania estetyki dzieła jako wyniku prac konserwatorskich-restauratorskich - K_K08 K9 - jest przygotowany do współdziałania z innymi osobami w ramach prac zespołowych, jest zdolny do podjęcia wiodącej roli w takich zespołach - K_U17;

Metody praktyczne: Praca z książką (ami) zabytkową (ymi). W zależności od zakresu prac konserwatorskich-restauratorskich każdy student otrzymuje 1 lub 2 zabytkowe kodeksy. Od studenta oczekuje się samodzielnego przygotowania projektu konserwatorskiego. Po jego omówieniu z koordynatorem zajęć i wprowadzeniu ewentualnej korekty student przystępuje do realizacji zaplanowanych prac konserwatorskich-restauratorskich. Działania te prowadzone są pod nadzorem prowadzącego. Od studenta oczekuje się jednak proponowania właściwych rozwiązań i uzasadnienia ich. Ponadto student musi wykonać dokumentację opisową i fotograficzną prac konserwatorskich-restauratorskich.

Pozytywne zaliczenie przedmiotów na kierunku Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki, specjalności Konserwacja Papieru i Skóry na kursie od I do III roku studiów oraz objętych programem wakacyjnych praktyk zawodowych, ze szczególnym uwzględnieniem niżej wymienionych przedmiotów, bez których student nie posiada kompetencji przystąpienia do kursu opisywanego tut. przedmiotu: 1. Technologia papieru i skóry 2. Profilaktyka konserwacji zabytków zbiorów bibliotecznych i archiwalnych 3. Pracownia dokumentacji zabytków na podłożu papierowym i skórzanych 4. Pracownia oprawy i zabezpieczania obiektów zabytkowych 5. Propedeutyka konserwacji-restauracji zabytków na papierze 6. Metodyka konserwacji- restauracji zabytków na pergaminie i skórze 7. Konstrukcja książki na przestrzeni wieków 8. Pracownia fotografii dokumentalnej zabytków na podłożu papierowym i skórzanych 9. Historia książki, drukarstwa, bibliotek 10. Metodyka konserwacji –restauracji zabytków na papierze 11. Pracownia tradycyjnych technik introligatorskich 12. Pracownia konserwacji –restauracji bloku książki zabytkowej

a) forma zaliczenia:
Weryfikacja wiedzy i umiejętności na podstawie:
1. wykonanie konserwacji-restauracji zabytkowego kodeksu (K_W03, K_W02, K_W05, K_U01, K_U05, K_K01)
2. wykonanie dokumentacji opisowej i fotograficznej prowadzonych prac konserwatorskich-restauratorskich przy zabytkowym kodeksie (K_W01, K_W04, K_U09)

b) warunki zaliczenia
1. obecność na zajęciach, dozwolone max. dwie usprawiedliwione nieobecności,
2. spełnienie warunków określonych w p. a) forma zaliczenia - oceniana w skali punktowej:
-K_W02 rozpoznanie problemu konserwatorskiego i umiejętne wykorzystanie wiedzy w praktycznej konserwacji zabytkowego kodeksu (0-2 pkt.);
-K_W03 dobór metodyki konserwatorskiej do konserwowanego zabytkowego kodeksu (0-2 pkt.);
-K_W05 dobór materiałów konserwatorskich do konserwowanego zabytkowego kodeksu (0-2 pkt.);
- K_U05 prawidłowość przeprowadzonych zabiegów konserwatorskich (0-2 pkt.);
- K_U01 prawidłowe przeanalizowanie stanu zachowania ze wskazaniem koniecznych do przeprowadzenia zabiegów konserwatorskich dla konserwowanego kodeksu zabytkowego (0-2 pkt.);
- K_K01 poszanowanie wartości wszystkich warstw historycznych i technologicznych w trakcie konserwacji kodeksu zabytkowego (0-2 pkt.);
- K_U09, K_W01, K_W04 prawidłowo sformułowana i opisana dokumentacja konserwatorska dla konserwowanego zabytkowego kodeksu wraz z prawidłowo wykonaną dokumentacją fotograficzną (0-10 pkt.)

Łącznie 22 pkt.
ndst. - 0-12 pkt. (<50%)
dst. - 13-14 pkt. (>50%)
dst.+ - 15-16 pkt. (>68%)
db. - 17-18 pkt. (>77%)
db.+ - 19-20 pkt. (>86%)
bdb. - 21-22 pkt. (>95%)

a) dokumentacje konserwatorskie prac przeprowadzonych w ramach dyplomu w Zakładzie Konserwacji Papieru i Skóry oraz prace magisterskie zrealizowane w ZKPiS
b) materiały pomocnicze
1. inne materiały teoretyczne otrzymywane na bieżąco od koordynatora zajęć
c) literatura
Encyklopedia wiedzy o książce, Wrocław 1927
Grycz J., Z dziejów techniki książki, Wrocław 1951
Horydowski B., Tajemnice ksiąg rękopiśmiennych, Warszawa 1987
Jutrzenka-Supryn D., Czuczko J., Chlebus E., Damulewicz I., Księgi Mikołaja Kopernika w rękach konserwatora zabytków, [w:] Zapiski Mikołaja Kopernika w drukach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, red. Tomasz Garwoliński, Olsztyn 2016, s. 116-139, ISBN 978-83-945219-2-9
Jutrzenka-Supryn D., Czuczko J., Zachować przeszłość dla przyszłości. Etyczne i metodologiczne decyzje w projektach konserwacji – restauracji inkunabułów i starych druków, Bibliotheca Nostra, Śląski Kwartalnik Naukowy, Katowice 2017; 1 (47) 2017; s. 33-54
Karbowska-Berent J., Geneza foksingu w świetle badań chemików, biologów i konserwatorów zabytków, Bibliotheca Nostra, Śląski Kwartalnik Naukowy, Katowice 2017; 1 (47) 2017, s. 125-138
Notes konserwatorski, Biblioteka Narodowa, t. 1-16, 1998-2016
Potkowski E., Książka rękopiśmienna w kulturze Polski, Warszawa 1984
Pronobis-Gajdzis M., Czuczko J., Jutrzenka-Supryn D., Nowe kierunki w obszarze konserwacji-restauracji zabytkowych kodeksów, [w:] Toruńskie Studia Bibliologiczne, Wydawnictwo Naukowe UMK, s.157-188, Toruń 2015, .ISSN 2080-1807
Pronobis-Gajdzis M. Analiza wartościująca zabytkowych kodeksów, księgozbiorów
i bibliotek podstawą projektu konserwatorskiego, Bibliotheca Nostra, Śląski Kwartalnik Naukowy, Katowice 2017; 1 (47) 2017: s. 55- 77.
Semkowicz W., Paleografia Łacińska, Kraków 1951
Shenton H., A conservation strategy for books at the Vitoria and Albert Museum, Conference Papers, Machester 1992
Siniarska-Czaplicka J., Filigrany papierni położonych na obszarze Rzeczypospolirej Polskiej od początku XVI do poł XVIII w., Wrocław 1969
Sułkiewicz Agata, Sposoby oprawiania inkunabułów, praca teoretyczna, ASP Warszawa, 1992
Szirmai J. A. , Old bookbinding techniques and their significance for book restauration,
Szirmai J.A., The archeology of medieval bookbinding, Burlington 2000,
Szwejkowska Helena, Książka drukowana XV – XVIII wieku: zarys historyczny, Wrocław 1983
Tomaszewski J., Techniki zdobienia popraw w XVII wieku, Ochrona Zabytków 3, 1989
Woźniak Maria, Rodzaje i sposoby szycia zabytkowych książek.., praca teoretyczna, ASP Warszawa
Young L. S., Bookbinding and Conservation, 1981 London
Zappala M. P., Modified Starches for Library and Archive Conservation Efect on Paper,International Conference on Conservation and Restoration of Archive and Library Materials, Erice 1996,s.761-775

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 1402-PKRO-4Z-SJ w USOSweb