Problemy formy plastycznej
1402-PFP-2Zka-S1
W ramach przedmiotu dostarczana jest wiedza z zakresu procesu formowania się sposobów przedstawiania artystycznego mieszczącego się w ogólnych ramach stylu, opierającego się na możliwościach formalnych, którymi dysponowała dana epoka, dlatego wyodrębnione są dwa bloki tematyczne. W pierwszym są omawiane podstawowe problemy formy plastycznej rozumiane jako jakości wizualne, występujące tak otoczeniu człowieka jak i w dziełach sztuki. Omówione będą: przestrzeń, linia, barwa, światło, faktura, ruch, bryła, układ. W drugim prezentowane są, w ujęciu historycznym, poglądy wybranych artystów, teoretyków sztuki na temat formy plastycznej, uzupełniane analizą wybranych dzieł sztuki. W sposób szczególny omawiane są poglądy takich autorów jak: Mnich Teofil, Cennino Cennini, Leone B. Alberti, Leonardo da Vinci, John Ruskin, Henrich Wölfflin, Kazimierz Malewicz, Aleksander Rodczenko, Johanes Itten, Wasyl Kandyński, Rudolf Arnheim, Ernst Gombrich, Władysław Tatarkiewicz, Władysław Strzemiński, Petter Jenne, Ryszard Kluszczyński, Piotr Francuz.
|
W cyklu 2022/23Z:
W ramach przedmiotu dostarczana jest wiedza z zakresu procesu formowania się sposobów przedstawiania artystycznego mieszczącego się w ogólnych ramach stylu, opierającego się na możliwościach formalnych, którymi dysponowała dana epoka. Stąd omawiane są podstawowe problemy formy plastycznej rozumiane jako jakości wizualne występujące tak otoczeniu człowieka jak i w dziełach sztuki. Dlatego też dostarczana jest wiedza z zakresu formy plastycznej, która ważna jest w procesie percepcji i recepcji jakości wizualnych w dziele sztuki i w otoczeniu. Przedstawiane są mechanizmy psychologiczne odpowiedzialne za spostrzeganie przestrzeni, linii, bryły, faktury, barwy, światła, ruchu, układu, jak również percepcja tych jakości wizualnych w dziele sztuki i w otoczeniu. |
W cyklu 2023/24Z:
W ramach przedmiotu dostarczana jest wiedza z zakresu procesu formowania się sposobów przedstawiania artystycznego mieszczącego się w ogólnych ramach stylu, opierającego się na możliwościach formalnych, którymi dysponowała dana epoka. Stąd omawiane są podstawowe problemy formy plastycznej rozumiane jako jakości wizualne występujące tak otoczeniu człowieka jak i w dziełach sztuki. Dlatego też dostarczana jest wiedza z zakresu formy plastycznej, która ważna jest w procesie percepcji i recepcji jakości wizualnych w dziele sztuki i w otoczeniu. Przedstawiane są mechanizmy psychologiczne odpowiedzialne za spostrzeganie przestrzeni, linii, bryły, faktury, barwy, światła, ruchu, układu, jak również percepcja tych jakości wizualnych w dziele sztuki i w otoczeniu. |
W cyklu 2024/25Z:
W ramach przedmiotu dostarczana jest wiedza z zakresu procesu formowania się sposobów przedstawiania artystycznego mieszczącego się w ogólnych ramach stylu, opierającego się na możliwościach formalnych, którymi dysponowała dana epoka. Stąd omawiane są podstawowe problemy formy plastycznej rozumiane jako jakości wizualne występujące tak otoczeniu człowieka jak i w dziełach sztuki. Dlatego też dostarczana jest wiedza z zakresu formy plastycznej, która ważna jest w procesie percepcji i recepcji jakości wizualnych w dziele sztuki i w otoczeniu. Przedstawiane są mechanizmy psychologiczne odpowiedzialne za spostrzeganie przestrzeni, linii, bryły, faktury, barwy, światła, ruchu, układu, jak również percepcja tych jakości wizualnych w dziele sztuki i w otoczeniu. |
Całkowity nakład pracy studenta
Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (60 godz.):
- wykłady – 30 godz. (1pkt ECTS)
- ćwiczenia – 30 godz. (1 pkt ECTS)
Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (90 godz.):
- przegląd literatury przedmiotu i przygotowanie do egzaminu- 30 godz. (1 pkt ECTS)
- przygotowanie do ćwiczeń – 30 godz. (1 pkt ECTS)
- opracowanie analizy formalnej dzieła sztuki -30 godz. (1 godz. ECTS)
Łącznie: 150 godz. (5 pkt ECTS)
Efekty uczenia się - wiedza
W1: zna terminologię i posiada podstawową wiedzę w zakresie teorii formy plastycznej w kontekście zjawisk w sztuce dawnej, współczesnej i najnowszej (K_W01; K_W02);
W2: ma uporządkowaną wiedzę z zakresu terminologii teorii formy dzieła sztuki i problemów kultury wizualnej (K_W06);
W3: zna i rozumie podstawy metody analizy formalnej, którą wykorzystuje do interpretacji dzieł sztuki i problemów kultury wizualnej (K_W11);
W4: ma świadomość kompleksowej natury języka plastycznego, jego złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń w kontekście historii sztuki i myśli o sztuce (K_W13).
Efekty uczenia się - umiejętności
U1: charakteryzuje dzieło sztuki nowoczesnej i współczesnej od strony formy artystycznej, krytycznie je analizuje i interpretuje, określając jego rolę w ewolucji sztuki, a także rozpoznaje dzieło sztuki pod kątem materiału i techniki, datowania, określenia stylu i środowiska artystycznego (K_U07; K_U05);
U2: potrafi merytorycznie argumentować i formułować wnioski odnośnie formy plastycznej z wykorzystaniem wiedzy na temat poglądów wybranych artystów, krytyków sztuki omawianych w ramach zajęć (K_U08);
U3: przygotowuje wypowiedzi pisemne, podparte schematami rysunkowymi dotyczące analizy formalnej dzieła sztuki, zwłaszcza nowoczesnej i współczesnej (K_U10);
U4: opanował podstawowy warsztat naukowy w zakresie formalnego omawiania dzieła sztuki (K_U11);
U5: wykorzystuje wiedzę z zakresu formy plastycznej w dyskusji na temat sztuki, zwłaszcza współczesnej (K_U13).
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
K1: ma świadomość poziomu swojej wiedzy, kompetencji i niedostatków z zakresu problemów formy plastycznej. Rozumie potrzebę jej rozwoju (K_ K01);
K2: posiada umiejętność współdziałania i współpracy w grupie przygotowującej opracowania analizy formalnej dzieła sztuki (K_K02);
K3: posiada zrozumienie dla nowych idei społecznych i nowatorskich rozwiązań formalnych w sztuce (K_K05);
K4: ma świadomość wartości formalnych dzieł, które do współczesności wnosi światowe dziedzictwo kultury (K_K07).
Metody dydaktyczne
- Metody dydaktyczne eksponujące (pokaz, prezentacja);
- Metody dydaktyczne podające (opis, pogadanka, wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny);
- Metody dydaktyczne poszukujące (metoda ćwiczeniowa, klasyczna metoda problemowa, metoda obserwacji, metoda projektu,) metody aktywizujące, metody heurystyczne.
Zajęcia w semestrze zimowym 2020/2021 realizowane są w trybie zdalnym za pośrednictwem Microsoft Teams.
Metody dydaktyczne eksponujące
- pokaz
Metody dydaktyczne podające
- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- opis
Metody dydaktyczne poszukujące
- obserwacji
- klasyczna metoda problemowa
- projektu
- referatu
- ćwiczeniowa
Wymagania wstępne
Pogłębiona i uporządkowana wiedza z zakresu psychologii widzenia.
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
- egzamin ustny: K_W06, K_W11, K_W13, K_U08, K_U10, K_U11, K_K5, K_K07
- aktywność: K_U07, K_U07, K_U13, K_K02
Kryteria oceniania:
egzamin ustny związany z prezentacją analizy formalnej wybranego dzieła sztuki
ndst – 0-50 pkt (poniżej 50 %)
dst- 51-60 pkt (51-60 %)
dst plus- 61-70 pkt (61-70 %)
db- 71-80 pkt (71-80 %)
db plus- 81-90 pkt (81-90 %)
bdb- 91-100 pkt (91-100 %)
Praktyki zawodowe
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Arnheim R.(2004), Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria (wybrane fragmenty)
Didkowska B. (2015), Rysunek dziecka w wieku od 3 do 12 lat a język wizualny nowych mediów. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, s. 46 – 68; 100- 117
Kościelecki St. (1972), Współczesna koncepcja wychowania plastycznego. Warszawa: PWN (wybrane fragmenty)
Marciniak T. (2004), Struktura obrazów [w:] W. Limont (red.) Z teorii i praktyki artystycznej. Toruń: Wydawnictwo UMK, s. 27 – 46
Ruskin J. (2011), Niewinne oko. Szkice o sztuce. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria (wybrane fragmenty)
Strzemiński Wł. (1974), Teoria widzenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Tatarkiewicz W. (1988), Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: PWN, s. 257 - 288
Wiesing L. (2008), Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej, Warszawa: Oficyna Naukowa, (wybrane fragmenty)
Wölfflin H. (2006), Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, (wybrane fragmenty)
Literatura uzupełniająca:
Alberti L.B. (1963), O malarstwie. Wrocław: Ossolineum
Arnheim R. (2011), Myślenie wzrokowe. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Boehm G. (2014), O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, Kraków: Wydawnictwo UNIVERSITAS
Cennino Cennini (1933), Rzecz o malarstwie. Florencja: Floreńska Oficyna Tyszkiewiczów
Francuz P. (2013), Imagia. W kierunku neurokognitywnej teorii obrazu. Lublin: Wydawnictwo KUL
Gombrich, E.H. (2009). Zmysł porządku. O psychologii sztuki dekoracyjnej. D.Folga-Januszewska (red.nauk.), Kraków: UNIVERSITAS.
Gombrich E. H.(1981), Sztuka i złudzenie. Warszawa: PIW
Itten J. (2015), Sztuka barwy. Kraków, Wydawnictwo: d2d.pl s.c.
Hopfinger, M. (2003). Doświadczenia audiowizualne. O mediach w kulturze współczesnej, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Kandyński W. (1989). Punkt i linia a płaszczyzna. Przyczynek do analizy elementów malarskich. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kandyński W. (1996). O duchowości w sztuce. (tłum. S. Fijałkowski), Łódź: Państwowa Galeria Sztuki w Łodzi
Kluszczyński R. W. (2010), Sztuka interaktywna. Od dzieła instrumentu do spektaklu. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Malewicz K.(2006), Świat bezprzedmiotowy. Biblioteka Bauhausu. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Mirzoeff N. (2016). Jak zobaczyć świat, Kraków: Wydawnictwo Karakter
Mitchwell W.J.T. (2013). Czego chcą obrazy, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury
Popek S. (1999). Barwy i psychika. Percepcja, ekspresja, projekcja. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej.
Rzepińska M. ( 1989). Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego. Warszawa: Wydawnictwo ,,Arkady’’. T.I i II.
Strzemiński Wł. (2006). Wybór pism estetycznych. (wybór i opr. G. Sztabiński). Kraków: UNIVERSITAS.
Teofila Kapłana (1880), Teofila Kapłana i zakonnika. O sztukach rozmaitych ksiąg troje. Kraków
Vinci da L. (2006), Traktat o malarstwie. Gdańsk: słowo/obraz terytoria
|
W cyklu 2022/23Z:
Arnheim R. (2011), Myślenie wzrokowe. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Arnheim R.(2004), Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Belting H. (2012), Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie. Kraków: UNIVERSITAS.
Boehm G. (2006), O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów. Kraków: UNIVERSITAS.
Francuz P. (2013), Imagia. W kierunku neurokognitywnej teorii obrazu. Lublin: Wydawnictwo KUL
Friedberg A. (2012), Wirtualne okno. Od Albertiego do Microsoftu. Warszawa: Oficyna Naukowa
Didkowska B. (2015), Rysunek dziecka w wieku od 3 do 12 lat a język wizualny nowych mediów. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK
Gombrich E. H.(1981), Sztuka i złudzenie. Warszawa: PIW
Itten J. (2015), Sztuka barwy. Kraków, Wydawnictwo: d2d.pl s.c.
Higgins D. (2000), Nowoczesność od czasu postmodernizmu oraz inne eseje, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Kandyński W. (1989). Punkt i linia a płaszczyzna. Przyczynek do analizy elementów malarskich. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kandyński W. (1996). O duchowości w sztuce. (tłum. S. Fijałkowski), Łódź: Państwowa Galeria Sztuki w Łodzi
Kościelecki St. (1972), Współczesna koncepcja wychowania plastycznego. Warszawa: PWN
Kluszczyński R. W. (2010), Sztuka interaktywna. Od dzieła instrumentu do spektaklu. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Marciniak T. (2004), Struktura obrazów [w:] W. Limont (red.) Z teorii i praktyki artystycznej. Toruń: Wydawnictwo UMK, s. 27 - 46
Mitchwell W.J.T. (2013). Czego chcą obrazy, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury
Mirzoeff N. (2016), Jak zobaczyć świat. Kraków – Warszawa: Wyd. Karakter , Muzeum Sztuki nowoczesnej w Warszawie
Ruskin J. (2011), Niewinne oko. Szkice o sztuce. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria,
Strzemiński Wł. (2006). Wybór pism estetycznych. (wybór i opr. G. Sztabiński). Kraków: UNIVERSITAS.
Strzemiński Wł. (1974), Teoria widzenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Tatarkiewicz W. (1988), Forma: dzieje jednego wyrazu i pięciu pojęć [w:] Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: PWN ss. 257 - 287
Wiesing L. (2008), Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej. Warszawa: Oficyna Naukowa
Wölfflin H. (2006), Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
|
W cyklu 2023/24Z:
Arnheim R. (2011), Myślenie wzrokowe. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Arnheim R.(2004), Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Bagiński D. (2021), Obraz. Zagadka wzrokowa. Lublin: Vide
Belting H. (2012), Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie. Kraków: UNIVERSITAS.
Boehm G. (2006), O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów. Kraków: UNIVERSITAS.
Francuz P. (2013), Imagia. W kierunku neurokognitywnej teorii obrazu. Lublin: Wydawnictwo KUL
Friedberg A. (2012), Wirtualne okno. Od Albertiego do Microsoftu. Warszawa: Oficyna Naukowa
Didkowska B. (2015), Rysunek dziecka w wieku od 3 do 12 lat a język wizualny nowych mediów. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK
Gombrich E. H.(1981), Sztuka i złudzenie. Warszawa: PIW
Higgins D. (2000), Nowoczesność od czasu postmodernizmu oraz inne eseje, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Kandyński W. (1989). Punkt i linia a płaszczyzna. Przyczynek do analizy elementów malarskich. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kandyński W. (1996). O duchowości w sztuce. (tłum. S. Fijałkowski), Łódź: Państwowa Galeria Sztuki w Łodzi
Kędziora Ł. (2022), Sztuka i mózg. W stronę percepcyjnie zorientowanej historii sztuki, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK
Kościelecki St. (1972), Współczesna koncepcja wychowania plastycznego. Warszawa: PWN
Łuczak D. (2018), FOTO-OKO. Wizja fotograficzna wobec okularocentryzmu w sztuce i połowy XX wieku. Kraków: UNIVERSITAS
Marciniak T. (2004), Struktura obrazów [w:] W. Limont (red.) Z teorii i praktyki artystycznej. Toruń: Wydawnictwo UMK, s. 27 - 46
Masland R. (2020), Czego oczy nie widzą. Jak wzrok kształtuje nasze myśli? Poznań: WP
Mitchwell W.J.T. (2013). Czego chcą obrazy, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury
Mirzoeff N. (2016), Jak zobaczyć świat. Kraków – Warszawa: Wyd. Karakter , Muzeum Sztuki nowoczesnej w Warszawie
Ruskin J. (2011), Niewinne oko. Szkice o sztuce. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria,
Strzemiński Wł. (2006). Wybór pism estetycznych. (wybór i opr. G. Sztabiński). Kraków: UNIVERSITAS.
Strzemiński Wł. (1974), Teoria widzenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Tatarkiewicz W. (1988), Forma: dzieje jednego wyrazu i pięciu pojęć [w:] Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: PWN ss. 257 - 287
Wiesing L. (2008), Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej. Warszawa: Oficyna Naukowa
Wölfflin H. (2006), Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
|
W cyklu 2024/25Z:
Arnheim R. (2011), Myślenie wzrokowe. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Arnheim R.(2004), Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Bagiński D. (2021), Obraz. Zagadka wzrokowa. Lublin: Vide
Belting H. (2012), Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie. Kraków: UNIVERSITAS.
Boehm G. (2006), O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów. Kraków: UNIVERSITAS.
Francuz P. (2013), Imagia. W kierunku neurokognitywnej teorii obrazu. Lublin: Wydawnictwo KUL
Friedberg A. (2012), Wirtualne okno. Od Albertiego do Microsoftu. Warszawa: Oficyna Naukowa
Didkowska B. (2015), Rysunek dziecka w wieku od 3 do 12 lat a język wizualny nowych mediów. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK
Gombrich E. H.(1981), Sztuka i złudzenie. Warszawa: PIW
Higgins D. (2000), Nowoczesność od czasu postmodernizmu oraz inne eseje, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
Kandyński W. (1989). Punkt i linia a płaszczyzna. Przyczynek do analizy elementów malarskich. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kandyński W. (1996). O duchowości w sztuce. (tłum. S. Fijałkowski), Łódź: Państwowa Galeria Sztuki w Łodzi
Kędziora Ł. (2022), Sztuka i mózg. W stronę percepcyjnie zorientowanej historii sztuki, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK
Kościelecki St. (1972), Współczesna koncepcja wychowania plastycznego. Warszawa: PWN
Łuczak D. (2018), FOTO-OKO. Wizja fotograficzna wobec okularocentryzmu w sztuce i połowy XX wieku. Kraków: UNIVERSITAS
Marciniak T. (2004), Struktura obrazów [w:] W. Limont (red.) Z teorii i praktyki artystycznej. Toruń: Wydawnictwo UMK, s. 27 - 46
Masland R. (2020), Czego oczy nie widzą. Jak wzrok kształtuje nasze myśli? Poznań: WP
Mitchwell W.J.T. (2013). Czego chcą obrazy, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury
Mirzoeff N. (2016), Jak zobaczyć świat. Kraków – Warszawa: Wyd. Karakter , Muzeum Sztuki nowoczesnej w Warszawie
Ruskin J. (2011), Niewinne oko. Szkice o sztuce. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria,
Strzemiński Wł. (2006). Wybór pism estetycznych. (wybór i opr. G. Sztabiński). Kraków: UNIVERSITAS.
Strzemiński Wł. (1974), Teoria widzenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Tatarkiewicz W. (1988), Forma: dzieje jednego wyrazu i pięciu pojęć [w:] Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: PWN ss. 257 - 287
Wiesing L. (2008), Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej. Warszawa: Oficyna Naukowa
Wölfflin H. (2006), Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria
|
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: