Ochrona wartości kulturowych miejskich układów przestrzennych 1402-OWK-2Z-S2

Zajęcia mają na celu zapoznać z metodologią identyfikacji, analizy i ochrony wartości miejskich układów przestrzennych oraz funkcjonowaniem systemu planowania przestrzennego. Wykształcić umiejętność wykorzystania własnego aparatu badawczego do analizy struktur urbanistycznych w kontekście rewaloryzacji, ochrony i planowania przestrzennego układów miejskich. Uwrażliwić na problematykę odpowiedzialnego podejścia do ochrony układów urbanistycznych.
Praktycznym uzupełnieniem wiedzy pozyskanej na wykładzie są ćwiczenia, podczas których studenci dokonują identyfikacji i analizy wartości kulturowych wskazanego układu urbanistycznego oraz wnętrz urbanistycznych oraz formułują wnioski konserwatorskie w formie dokumentacji. Wyniki przedstawiają również w formie prezentacji multimedialnej.
Wykład:
1. Wstęp, pojęcia ogólne, rozwój ochrony miast – normy prawne dawne i ob. obowiązujące w zakresie przepisów zw. z ochroną układów przestrzennych
2-4. Dokumenty doktrynalne – wyodrębnienie wartości miejskich układów przestrzennych, kierunki polityki krajobrazowej dotyczącej miast
5-6. Rewaloryzacja i odbudowa ośrodków miejskich w Polsce po II wojnie światowej – prace badawcze i projektowe, praktyka
7-8 Ochrona i rewaloryzacja krajobrazu zurbanizowanego, ośrodek historyczny, miasto współczesne, panoramy miast współczesnych, zieleń w miastach, architektura współczesna w krajobrazie zurbanizowanym.
Ćwiczenia:
1. Wstęp, omówienie prac zaliczeniowych.
2. Dokumentacje dotyczące zagospodarowania przestrzennego i dokumentacje konserwatorskie związane z zagospodarowaniem przestrzennym.
3-5. Metodologia wartościowania w praktyce: ćwiczenia terenowe - studium przypadku: identyfikacja i analiza wartości historycznego założenia przestrzennego: ćwiczenia terenowe
6-10. Identyfikacja i analiza wartości kult. układów urbanistycznych - formułowanie wniosków konserwatorskich, studium przypadku: ćwiczenia/ćwiczenia terenowe
11-12. Identyfikacja i analiza wartości kult. układów urbanistycznych, wnioski konserwatorskie: ćwiczenia terenowe.
12-14. Prezentacje studentów, analiza i dyskusja w grupie

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (57 h/2,2 ECTS): np. - udział w wykładach - 15 - udział w ćwiczeniach – 30 - uzgodnienie tematu dokumentacji, weryfikacja spisu źródeł i literatury, omówienie oceny prezentacji i wykonania zadań ćwiczeniowych z nauczycielem akademickim podczas dyżurów - 10 - egzamin - 2 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( 68 h /.2,7 ECTS): np. - przygotowanie do ćwiczeń – 13 - wykonanie dokumentacji - 20 - czytanie literatury, analiza źródeł - 15 - przygotowanie do egzaminu - 20 Łącznie: 150 godz. (5 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

Student: W1 posiada pogłębioną wiedzę odnośnie metodologii badań zabytkowych układów przestrzennych w zakresie identyfikacji i analizy ich wartości (K_W01) W2 Charakteryzuje etapy historii i rozwoju teorii ochrony zabytkowych układów przestrzennych oraz problematyki zagospodarowania przestrzennego (K_W01; K_W03; K_W04, K_W07) W3 Jest przygotowany do zastosowania tej wiedzy w analizie wartości układu przestrzennego i sformułowaniu wniosków oraz wytycznych konserwatorskich (K_W02)

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: U1 jest przygotowany do samodzielnego wykonania dokumentacji ewidencyjnej historycznego układu urbanistycznego oraz elementów studium urbanistyczno-konserwatorskiego, w oparciu o aparat badawczy z zakresu konserwatorstwa (K_U2) U2 posiada umiejętność gromadzenia i pogłębionej analizy krytycznej źródeł zw. z problematyką konserwatorską zabytkowych układów przestrzennych (K_U02; K_U03) U3 Jest przygotowany do formułowania i przedstawiania w sposób syntetyczny wyników analizy oraz logicznych wniosków konserwatorskich dotyczących wartości zabytkowych układów przestrzennych za pomocą różnych mediów (K_U02;K_U07) U4 Potrafi prowadzić merytoryczną dyskusję na temat zagadnień ochrony konserwatorskiej zabytkowych układów przestrzennych w odniesieniu do założeń teorii ochrony oraz poglądów innych autorów (K_U07)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: K1 Jest przygotowany do pracy zespołowej (K_K02; K_K03; K_K06) K2 Jest wrażliwy na zachowanie dziedzictwa kulturowego miasta w jego materialnych i niematerialnych aspektach (K_K04) K3 Identyfikuje problemy związane z ochroną zabytkowych miast i jest przygotowany do podejmowania odpowiedzialnych decyzji w tym zakresie w zgodności ze swoimi kompetencjami (K_K04; K_K05)

Metody dydaktyczne

wykład informacyjny, konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, pokaz, ćwiczenia: metoda ćwiczeniowa, obserwacji, referatu, studium przypadku, zajęcia terenowe w Toruniu i/lub Bydgoszczy. 2 zajęcia z ćwiczeń i 1 zajęcia z wykładu możliwe do przeprowadzenia zdalnie w formie synchronicznej, na platformie MSTeams. Termin zajęć zostanie uzgodniony z grupą oraz zostanie przesłany link do zespołu. Organizacja zajęć zostanie omówiona na pierwszym spotkaniu (stacjonarnym na Wydziale).

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu
- obserwacji
- ćwiczeniowa
- studium przypadku

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Historia urbanistyki, Historia teorii i konserwacji zabytków, Praktyczne aspekty ochrony dziedzictwa w prawie krajowym i międzynarodowym, Współczesne koncepcje ochrony dóbr kultury, Ochrona krajobrazu kulturowego, Waloryzacja dziedzictwa, Konserwacja i restauracja zabytków architektury, Wybrane zagadnienia dokumentacji ewidencyjnej i konserwatorskiej

Koordynatorzy przedmiotu

Karolina Zimna-Kawecka

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
- egzamin pisemny- np. W1-W3, U3, K3
- aktywność, zadania ćwiczeniowe – W1-W3, U1-U4, K1-K3
- dokumentacja: skrócone studium urbanistyczno-konserwatorskie i prezentacja wyników – W1-W3, U1-U4, K1-K3

Kryteria oceniania:
np. Wykład: egzamin pisemny z pytaniami otwartymi, identyfikacja i analiza materiału ikonograficznego. Przykładowa punktacja (możliwe niewielkie zmiany związane ze zmianami pytań):
15,25-17,75 - 3 18-21 - 3,5 21,25-24,25 - 4 24,5-27,75 - 4 + 28-31 - 5
Zaliczenie ćwiczeń na ocenę na podstawie: aktywności na zajęciach (pół stopnia), poprawnego wykonania ćwiczeń zadanych podczas zajęć, prezentacji wyników identyfikacji i analizy wartości wybranego ośrodka miejskiego w Polsce, wykonania skróconej dokumentacji urbanistyczno-konserwatorskiej wybranego ośrodka miejskiego (lub jego części).

Praktyki zawodowe

Brak

Literatura

Literatura obowiązkowa (wybrane fragmenty):
1. Kłosek Kozłowska D., Ochrona wartości kulturowych miast a urbanistyka, Warszawa 2007.
2. Lubocka-Hoffmann Maria, Powojenna odbudowa miast w Polsce a retrowersja Elbląga, „Ochrona Zabytków’”, 2019, nr 1, s. 35-71.
3. Lubocka-Hoffmann Maria, Retrowersja w Elblągu. Nowe życie Starego Miasta, Toruń-Elbląg 2023.
4. Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w środowisku kulturowym, wyd. IV, Warszawa 2007.
5. Miasto historyczne w dialogu ze współczesnością, red. J. Bogdanowski, Gdańsk 2002.
6. Międzynarodowe teksty doktrynalne ochrony i konserwacji zabytków, oprac. B. Szmygin, Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 2023.
7. Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, poradnik dla planistów i samorządów lokalnych, opr. J. Welc-Jędrzejewska i in., NID, Warszawa 2011.
8. Rymaszewski B., O przetrwanie dawnych miast, Warszawa 1984.
9. Witwicki M., Strefy ochrony konserwatorskiej (cechy obszarów chronionych, wyznaczenie granic ochrony, podstawowe wytyczne konserwatorskie), "Ochrona Zabytków", R. 38: 1985, z. 3-4, s. 151-156.
10. Zabytki architektury i urbanistyki w Polsce, t. 1: Miasta historyczne, pr. zb. pod red. W. Zina, Warszawa 1986.
11. Zimna-Kawecka K., Problematyka konserwatorska historycznych przestrzeni publicznych na przykładzie przekształceń krajobrazu Starego Miasta w Bydgoszczy, "Ochrona Dziedzictwa Kulturowego", Nr 15, 2023, s. 53-79, e-ISSN 2543-6422.
12. Zimna-Kawecka K., Protection or management of authenticity of (not only world) heritage? – case study of Toruń in Poland, [w:] Urban Futures - Cultural Pasts. Sustainable Cities, Cultures & Crafts, Universitat Politècnica de Catalunya – AMPS, 15-17 July, Barcelona 2024, red. Racel Isaac-Menard, Graham Cairns, Pere Fuertes i inni, seria: AMPS Proceedings Series, t. 40.3, ISSN 2398-9467, ed. Amany Marey, s. 549-564.
Literatura uzupełniająca:
1. Kłosek-Kozłowska D., Dziedzictwo miast. Ochrona i rozwój, Warszawa 2013.
2. Małachowicz E., Ochrona środowiska kulturowego, t. 1, Warszawa 1988.
3. Ostrowski W., Zespoły zabytkowe a urbanistyka, Warszawa 1980.
4. Pawłowski K. K., Witwicki M., Wartość zabytkowa zespołów miejskich a zakres ich ochrony, [w:] Miasto a oblicze czasu, Warszaw-Moskwa 1973, s. 173-183
5. Potrzeby prawne ochrony miast historycznych, red. D. Kłosek Kozłowska, Warszawa 1996.
6. Zarębska T., Studia historyczno-urbanistyczne do planów zagospodarowania przestrzennego miast, [w:] Miasto a oblicze czasu, pr. zbiorowa po red. Z. Skibniewskiego i in., Warszawa-Moskwa 1973, s. 160-172.
7. Zimna-Kawecka K., The issues of urban and architectural heritage protection on the example of the medieval town of Toruń in Poland, [w:] Prague - Heritages: Past and Present – Built and Social, ed. Jitka Cirklová, seria: AMPS Proceedings Series, tom 35.3, 2024, wyd. Liverpool: AMPS, Czech Technical University, Prague, ed. Amany Marey, s. 325-339, ISSN 2398-9467 (https://drive.google.com/file/d/1XPvcG4j1BUb-XT6fFaS4S2OP7foFMYHH/view?usp=sharing
8. Zimna-Kawecka K., Kuśnierz-Krupa D., Krupa M., Heritage of (non-)existing cities – on the Polish examples of medieval Świecie and Renaissance Krasiczyn, „Muzeológia a kultúrne dedičstvo”, vol. 9 (2021), No 3, p. 65-92.
https://drive.google.com/file/d/1cdKd_QeMuvD4morU0fEekdurGmmwJxnX/view?usp=sharing
Ustawy:
1. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 Nr 80 poz. 717 z późn. zm.)
2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ( Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568 z późn. zm.)

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-OWK-2Z-S2 w USOSweb