Konwersatorium specjalistyczne z zabytkoznawstwa 1402-KS-1Z-MZ-S2

W ramach zajęć omawiana jest istotna rola zagadnień związanych z autopsją zabytków, rozpoznaniem ich stanu zachowania, problem oryginalności/integralności, technik i technologii wykonania, pierwotnych funkcji oraz kontekstów funkcjonowania, badań proweniencyjnych, badań archiwalnych i krytycznym podejściem do zastanego stanu badań. Poruszane problemy analizowane są metodą studium przypadku. Analiza poszczególnych przypadków służy również ćwiczeniu umiejętności formułowania tezy badawczej, określania problemów związanych z danym obiektem, sposobu prowadzenia argumentacji oraz formułowania wniosków. Prowadzona jest również krytyczna analiza stanu badań w kontekście historycznych uwarunkowań polityczno-społecznych.
W ramach zaliczenia studenci przeprowadzają analizę zabytkoznawczą i sporządzają opracowanie do wybranego obiektu (karta ewidencyjna zabytku ruchomego); uczestniczą aktywnie w zajęciach.

Zagadnienia:

1. Wprowadzenie w problematykę zajęć (omówienie podstawowych problemów dotyczących autopsji zabytków, rozpoznania stanu zachowania, oryginalności/integralności, technik i technologii wykonania, pierwotnych funkcji oraz kontekstów funkcjonowania, badań proweniencyjnych, badań archiwalnych i krytycznym podejściem do zastanego stanu badań).
2. Badania terenowe/Kwerendy muzealne i ich potencjał
3. Jeden zabytek – wiele problemów – tryptyk św. Wolfganga (studium przypadku)
4. Jeden zabytek – wiele problemów – poliptyk fromborski (studium przypadku)
5. Konstrukty historyczno-artystyczne – studia przypadków (m.in. domniemanej późnogotyckiej nastawy ołtarza głównego toruńskiej fary staromiejskiej)
6. Dzieła (konsekwentnie) nierozpoznane – studium przypadku jednej rzeźby
7. Wytwory produkcji dewocyjnej pocz. XX w. – niedostrzegane dziedzictwo
8. Zajęcia terenowe – muzeum/kościół

Całkowity nakład pracy studenta

1. Godziny realizowane z udziałem wykładowcy: 20 h [0,8 pkt. ECTS] a) godziny zajęciowe: 15 h b) konsultacje z prowadzącym – 5 h 2. Praca samodzielna studenta 30 h [1,2 pkt ECTS] a) czytanie literatury – 20 h b) przygotowanie wystąpienia 10 h Łącznie: 2 pkt ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej oraz dynamice rozwojowej historii sztuki i zabytkoznawstwa, którą jest w stanie twórczo rozwijać w działalności naukowej i zawodowej oraz integrować z metodami innych dyscyplin (K_W01). W2: Zna podstawy metodologiczne badań naukowych w dyscyplinie nauki o sztuce, z uwzględnieniem metodologii rozwijanej w ramach ścieżki specjalnościowej zabytkoznawstwa i muzealnictwo (K_W02). W3: Ma szczegółową orientację na obszarze zakresu problemowego, wybranego w ramach ścieżki specjalnościowej (K_W04).

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Odpowiednio dobierając źródła i selekcjonując informacje, potrafi przeprowadzić ukierunkowaną kwerendę merytoryczną, sformułować krytyczny stan badań i opracować pełny kwestionariusz badawczy do problemów z zakresu nauk o sztuce, który twórczo rozwiązuje i prezentuje z wykorzystaniem różnych form i mediów (K_U01). U2: Potrafi w sposób spójny i fachowy komunikować się na tematy z zakresu nauk o sztuce (K_U04). U3: Ma pogłębioną umiejętność samodzielnego przygotowania różnych prac naukowych oraz dokumentacyjnych w oparciu o warsztat badawczy z zakresu zabytkoznawstwa, z wykorzystaniem metod zależnych od charakteru tematu (K_U05).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Podejmuje autonomiczne działania, zmierzające do kierowania swym stałym rozwojem naukowym i karierą zawodową (K_K02). K2: Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie zadania, a w podejściu do dóbr kultury kieruje się fachową wiedzą i samokrytycyzmem (K_K03).

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- opis
- wykład problemowy
- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące

- studium przypadku
- referatu
- giełda pomysłów
- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Znajomość podstawowych zagadnień historii sztuki (w tym rzemiosła artystycznego) oraz ogólna wiedza na temat metod analizy zabytkoznawczej.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2025/26Z:

W cyklu 2023/24Z:

W cyklu 2022/23Z:

W cyklu 2024/25Z:

Kryteria oceniania

Praca pisemna, obecność (maks. 2 nieobecności) i aktywność na zajęciach.

Literatura

Literatura podstawowa:

Wiktor Binnebesel, Maria Kamińską-Binnebesel, Nieznany zbiór złotnictwa z kościoła pw. Ducha św. w Toruniu : wstępne rozpoznanie, [w:] Dziedzictwo Torunia i ziemi chełmińskiej, odkrycia i reinterpretacje (Studia i materiały z dziedzictwa kulturowego Torunia i regionu, T. 4), red. Monika Jakubek-Raczkowska, Toruń 2021, ss. 147–156, 354–365 (il.);

Wiktor Binnebesel, Badania proweniencyjne – losy późnogotyckiej rzeźby Madonny z Dzieciątkiem ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu, Rocznik Toruński, T. 49 (2022): Towarzystwo Miłośników Torunia/Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, s. 175–195;

Wiktor Binnebesel, Późnogotycka rzeźba Marii z Dzieciątkiem ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu – nierozpoznane dzieło warsztatów z Mechelen, „Rocznik Muzeum Okręgowego w Toruniu” T. 20 (2023): Muzeum Okręgowe w Toruniu, s. 55–68;

Wiktor Binnebesel, Późnogotycki tryptyk św. Wolfganga z toruńskiej fary staromiejskiej i prace konserwatorskie kierowane przez Conrada Steinbrechta w świetle nieznanej korespondencji, [w:] Studia Zamkowe, T. XI (2024), s. 101–119.

Jerzy Łoziński, Dzieło sztuki w "terenie", [w:] Wstęp do historii sztuki. Przedmiot - metodologia - zawód, Warszaw 1973, s. 107-127.

Jagoda Semków, Historia poliptyku z 1504 r. w bazylice archikatedralnej we Fromborku, [w:] Poliptyk fromborski (1504 r.). Prace konserwatorskie 2019 – 2023, red. Jacek Wojtkowski, Frombork 2024, s. 6–73.

Literatura dodatkowa:
Wiktor Binnebesel, Późnogotycka rzeźba snycerska na dawnej ziemi chełmińskiej po 1466 roku, niepublikowana rozprawa doktorska, UMK w Toruniu, Toru 2025.

Literatura do opracowania prac zaliczeniowych:

dobrana indywidualnie do opracowywanego obiektu.

Uwagi

W cyklu 2025/26Z:

Zajęcia będą się odbywać co dwa tygodnie w następujących terminach:
6 X, 20 X, 3 XI, 17 XI, 1 XII, 15 XII, 12 I, 26 I.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-KS-1Z-MZ-S2 w USOSweb