Konserwacja drewna 1402-KD-3Z-SJ

Tematy poruszane na konwersatorium:
1.Podstawowe wiadomości z budowy chemicznej, submikroskopowej i mikroskopowej drewna. Omówienie morfologii drewna. Gatunki drewna stosowane w obiektach zabytkowych budowlanych i zabytkach ruchomych w Polsce. Wpływ budowy na właściwości.
2. Technologia wytwarzania, zdobienia i zabezpieczania elementów architektonicznych i przedmiotów wykonanych z drewna. Omówienie współczesnej i historycznej technologi obróbki drewna, wskazanie różnic i możliwości ich rozpoznawania. Omówienie technik stosowanych do zdobienia drewna: rzeźbienie, intarsja, inkrustacja, fornirowanie, lakiery dekoracyjne, powłoki malarskie.
3. Ocena stanu zachowania, identyfikacja techniki wykonania warstw zdobniczych i ochronnych drewna.
4. Przyczyny i rodzaje zniszczeń obiektów drewnianych. Omówienie czynników niszczących: biologicznych, chemicznych, mechanicznych wraz z analizą warunków ich działania i specyfiką powstających zniszczeń. Omówienie metod klasyfikacji i identyfikacji poszczególnych zniszczeń oraz ocena zagrożeń dla obiektów zabytkowych z drewna. .
5. Rodzaje prac konserwatorskich wykonywane przy zniszczonych obiektach drewnianych, technologia poszczególnych zabiegów ze wskazaniem zasad postępowania, możliwych ograniczeń i zagrożeń, przedstawienie materiałów stosowanych w konserwacji:
a. oczyszczanie powierzchni: metody i materiały oczyszczania surowego drewna, metody usuwania przemalowań,
b.wzmacnianie struktury drewna, metody i materiały,
c.uzupełnianie ubytków i rekonstrukcje - metody i materiały,
d. klejenie,
e. zastąpienie całkowicie zniszczonego drewna rzeźb polichromowanych nowym wypełnieniem,
f. problematyka konserwacji drewnianych elementów architektonicznych i przenoszenie budynków drewnianych,
g. problematyka konserwatorska zabytków archeologicznych z drewna.
4. Zagadnienia ekspozycji i profilaktyki obiektów drewnianych.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny kontaktowe podczas zajęć - 30 h Godziny pracy własnej studenta, pogłębianie wiedzy, czytanie literatury, przygotowanie do egzaminu - 30 h Łącznie 60 h 2 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

W1: ma gruntowną wiedzę w zakresie ogólnym i szczegółowym dotyczącą drewna jako materiału zabytkowej architektury i sztuki, czynników i procesów niszczących, objawów zniszczeń i ich rozpoznawania, a także podstawowych zagadnień związanych z konserwacją zabytków z drewna (K_W01) W2: zna mechanizmy oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na materię drewnianych obiektów zabytkowych (K_W04) W3: posiada wiedzę dotyczącą dawnych technologii i technik artystycznych w zakresie drewna i powłok dekoracyjnych (K_W09) W4: ma szczegółową wiedzę teoretyczną i praktyczną z metodyki działań konserwatorskich dotyczących zabytków lub detali architektonicznych wykonanych z drewna (K_W03) W5: posiada wiedzę w zakresie materiałoznawstwa drewna oraz historycznych i współczesnych materiałów konserwatorskich stosowanych w procesach konserwacji i restauracji drewna (K_W05)

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: potrafi określić, rozpoznać i opisać budowę techniczną obiektu drewnianego z uwzględnieniem oryginału i warstw wtórnych oraz (K_U01, K_U02, K_U08, K_U10) U2: potrafi określić stan zachowania i zaproponować program prac konserwatorskich dla drewnianego obiektu zabytkowego (K_U01) U3: posiada umiejętność wykonywania podstawowych zabiegów konserwatorskich i restauratorskich przy obiektach drewnianych (K_U05, K_U13)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: ma świadomość znaczenia wartości (artystycznej, historycznej, emocjonalnej itd.) drewnianych obiektów zabytkowych (K_K01) K2: ma świadomość znaczenia profesjonalizmu i konieczności przestrzegania zasad etyki postępowania przy drewnianych obiektach zabytkowych (K_K02) K3: ma świadomość i rozumie aspekty i skutki (także dalekosiężne) działań konserwatorskich, ich wpływ na obiekt drewniany oraz świadomość związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje (K_K03, K_K04) K4: zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dalszego kształcenia oraz potrzebę włączania specjalistów z innych dziedzin do rozwiązywania szczególnie złożonych zagadnień konserwatorskich dotyczących różnego rodzaju obiektów drewnianych(K_K05) K5: potrafi pracować w zespole, ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania przy obiekcie drewnianym (K_K06)

Metody dydaktyczne

Wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- panelowa
- obserwacji
- klasyczna metoda problemowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Wiedza z zakresu chemii organicznej i nieorganicznej oraz chemii fizycznej, znajomość tworzyw sztucznych stosowanych w konserwacji (klasyfikacja, budowa, właściwości), podstawowa wiedza z biologii, szczególnie z botaniki.

Koordynatorzy przedmiotu

Adam Kaźmierczak

Kryteria oceniania

Egzamin ustny.
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest obecność na zajęciach (dozwolone 2 nieobecności).

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura obowiązkowa:
- F. Gawliński, Poradnik opiekuna domu drewnianego, Warszawa 2022.
- K. Szczepińska, Historycznie stosowane impregnaty do wzmacniania zniszczonego drewna polichromowanego: próba przeglądu. Cz. 1: Impregnaty naturalne, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, 2014, nr 45, s. 569-587.
- K. Szczepińska, Historycznie stosowane impregnaty do wzmacniania zniszczonego drewna polichromowanego: próba przeglądu. Cz. 2: Impregnaty syntetyczne, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, 2015, nr 46, s. 471-510.
- J. Ważny, W. Kurpik, Konserwacja drewna zabytkowego w Polsce, Nauka, 1/2015, s. 101-121.
- P. Kozakiewicz, M. Matejek, Klimat a drewno zabytkowe. Dawna i współczesna wiedza o drewnie, Warszawa 2013.
- W. Kokocińcki, Anatomia drewna, 2005.
- J-D. Godet, Atlas drewna, Warszawa 2008.
- J. Karbowska-Berent, A. Strzelczyk, Drobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie, Toruń 2004.

Literatura uzupełniająca:
- Poradnik remontu i konserwacji historycznej stolarki okiennej, red. M. Bogdanowska, Warszawa 2023.
- Remont i utrzymanie domu drewnianego, red. M. Bogdanowska, Warszawa 2023.
- P. Rapp, Metodyka i przykłady rewaloryzacji konstrukcji drewnianych w obiektach zabytkowych, Wiadomości Konserwatorskie, 43/2015, s. 92 – 108.
- J. Jasieńko, T. Nowak, A. Karolak, Historyczne złącza ciesielskie, Wiadomości Konserwatorskie, 40/2014, s. 58 – 82.
- J. Tajchman, Słownik terminologiczny architektury. Stolarka okienna, Warszawa 1993.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-KD-3Z-SJ w USOSweb