Prowadzony w cyklach: 2022/23Z, 2023/24Z, 2024/25Z

Kod ISCED: 0220

Punkty ECTS: 2

Język: polski

Organizowany przez: Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa

Ikonografia 1402-IKO-1z-s1

http://www.odk.umk.pl/studia-i-stopnia/przedmioty/ikonografia/

T e m a t y:

1. Wprowadzenie do analiz ikonograficznych oraz innych metod interpretacji treści dzieła sztuki
____________________________________________________________
BLOK I
S Z T U K A
S A K R A L N A
Podstawowe artykuły wiary i dogmaty chrześcijańskie

2. Obraz w ikonosferze sakralnej. Funkcje obrazu w Kościele Zachodnim (na podstawie analizy źródeł i wybranych dzieł średniowiecznych)

3. Święci Pańscy

4. Obraz Boga w sztuce chrześcijańskiej

5. Ikonografia Inkarnacji Chrystusa

6. Ikonografia Epifanii

7. Ikonografia Męki Pańskiej, jej rozwój, typy, konteksty religijne i literackie - Święte Oblicze - Ukrzyżowanie / krucyfiks - Narracje pasyjne późnego średniowiecza - Droga krzyżowa. Typy dewocyjne: Pieta / Chrystus Ogrójcowy / Chrystus Frasobliwy. Typy eucharystyczne.

8. Ikonografia jako wyraz dojrzewania dogmatu maryjnego. Geneza i sens podstawowych typów maryjnych w ikonografii bizantyńskiej i łacińskiej

____________________________________________________________

BLOK II
S Z T U K A
Ś W I E C K A

1. Nośniki treści ideowych w sztuce świeckiej: znaki, symbole, alegorie, personifikacje, personifikacje emblemowe, personifikacje ikonologiczne, hieroglify nowożytne, emblemy, konstrukcje słowno-obrazowe o charakterze hieroglificzno-emblematycznym.

2. Hieroglify egipskie, Hieroglify Horapollona, hieroglifika nowożytna, dzieje odkrycia i znaczenie dla nowożytnej ikonografii Hieroglifów Horapollona, zależność przekazu Horapollona od średniowiecznego Fizjologusa, Hioerogliphica Pierio Valerianiego i inne kompendia symbolograficzne.

3. Emblematyka, konstrukcje słowno obrazowe, antyczne i średniowieczne tradycje łączenia słowa i obrazu, konstrukcja emblemów, ich rodzaje, funkcje poszczególnych członów emblemu, historia powstania emblematyki, rola Andrei Alciatiego i dzieje kolejnych wydań jego Emblematum liber.

4. Ikonologia, dzieło Cesarego Ripy "Iconologia" i historia kolejnych wydań pracy, rola "Iconologii" w kształtowaniu się nowożytnego sposobu obrazowania pojęć abstrakcyjnych, personifikacje ikonologiczne, zależność "Iconologii" od antycznych, średniowiecznych i nowożytnych tekstów literackich i filozoficznych oraz dzieł sztuki.

5. Obrazowanie cnót teologalnych i kardynalnych. Tradycje antyczne, średniowieczne i obrazowanie nowożytne.

6. Wpływ emblematyki i ikonologii na ikonografię nowożytną (wybrane przykłady).

7. Obrazowanie wybranych mitów.

8. Analiza wybranych dzieł sztuki nowożytnej pod kątem określenia rodzajów nośników treści ideowych.

W cyklu 2023/24Z:

Tematy z ikonografii sakralnej:

1. Ikonografia chrystologiczna (rozwój form, podstawowe typy ikonograficzne);

2. Ikonografia o charakterze dogmatycznym;

3. Ikonografia maryjna (rozwój form, podstawowe typy ikonograficzne);

4. Ikonografia hagiograficzna (wybrani święci).

W cyklu 2024/25Z:

Tematy z ikonografii sakralnej:

1. Ikonografia chrystologiczna (rozwój form, podstawowe typy ikonograficzne);

2. Ikonografia o charakterze dogmatycznym;

3. Ikonografia maryjna (rozwój form, podstawowe typy ikonograficzne);

4. Ikonografia hagiograficzna (wybrani święci).

Całkowity nakład pracy studenta

1. Godziny kontaktowe, realizowane z udziałem nauczycieli - 30 (1p. ECTS) 2. Czas poświęcony na przygotowanie do zajęć, czytanie zadanej literatury, wyszukiwanie i gromadzenie materiałów - 15 godz. (0,5p. ECTS) 3. Czas poświęcony na przygotowanie do testów zaliczeniowych i napisanie krótkich prac: 15 godz. (0,5p ECTS) Łącznie: 60 godzin - 2 p. ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

Student W1: Rozumie problematykę i metodę analiz ikonograficznych, które poznaje na poziomie podstawowym w oparciu o lekturę tekstów źródłowych i opracowań z dziedziny ikonografii (K_W03). W2: Zna najważniejsze typy ikonografii sakralnej i świeckiej, w tym wybrane typy ikonografii starożytnej, średniowiecznej i nowożytnej, rozumie ich sens i sposoby wykorzystania w sztuce (K_W02). W3: Posiada szczegółową wiedzę na temat genezy i sensu wybranych tematów ikonograficznych (K_W02). W4: Rozumie możliwości sztuki jako instrumentu: kształtowania ideologii, kodowania / wyrażania / nauczania sensów teologicznych; manifestowania treści i symboli humanistycznych itd. (K_W02, K_W03).

Efekty uczenia się - umiejętności

Student U1: Rozpoznaje i datuje najważniejsze typy ikonografii sakralnej i świeckiej, w tym wybrane typy ikonografii starożytnej, średniowiecznej i nowożytnej, określa ich genezę i znaczenia (K_U04). U2: Analizuje zabytki pod kątem treści i przez pryzmat funkcji za pomocą metody ikonograficznej i ikonologicznej, z wykorzystaniem źródeł literackich, teologicznych i in. (K_U04).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student K1: ma świadomość poziomu swej wiedzy i rozumie konieczność dalszego pogłębiania umiejętności w zakresie analiz ikonograficznych (K_K02). K2: ma świadomość doniosłości artystycznego dziedzictwa kulturowego, jako materialnego nośnika znaczeń i treści oraz odbicia mentalności dawnych epok i źródła wiedzy o przeszłości (K_K05, K_K06).

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa

Wymagania wstępne

Podstawowa znajmość treści literackich: Biblii ST / NT, mitologii greckiej

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23Z:

Monika Jakubek-Raczkowska
Alicja Saar-Kozłowska

W cyklu 2023/24Z:

Katarzyna Krupska-Łyczak
Alicja Saar-Kozłowska

W cyklu 2024/25Z:

Katarzyna Krupska-Łyczak
Alicja Saar-Kozłowska

Kryteria oceniania

Zajęcia są obowiązkowe i kończą się zaliczeniem na ocenę.

Do ukończenia przedmiotu konieczne jest dotrzymanie warunków zaliczenia obu części (ikonografia sakralna i ikonografia świecka).

Na ocenę końcową składają się oceny cząstkowe następujących działań:
- aktywne uczestnictwo w zajęciach;
- oceny z testów slajdowych w ciągu semestru (próg zaliczenia - 50%);
- przygotowanie krótkiej pracy pisemnej na zadany temat. [nie obowiązuje w roku akademickim 2022/2023]

Literatura

Podstawowy tekst metodologiczny:
PANOFSKY Erwin, Ikonografia i ikonologia, [w:] IDEM, Studia z historii sztuki, Warszawa 1971, s. 11-32.

Komentarze do metody:
KALINOWSKI Lech, Ikonologia czy ikonografia? Termin ikonologia w badaniach nad sztuką Erwina Panofskiego, "Zeszyty Naukowe UJ", Prace z historii sztuki 10, 1972, s. 5-33. Dostęp online: https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/phs1972/0011/image.

SEIDEL-GRZESIŃSKA Agnieszka, STANICKA-BRZEZICKA Ksenia,
Wyczerpujący opis wszechświata – dawne i współczesne metody opisu treści dzieła sztuki, „Studia o Książce i Informacji”, 28, 2009, s. 39-49. Dostęp online: http://bibl.sjol.eu/preview/-109.

__________________________________________________________
CZĘŚĆ I.
I k o n o g r a f i a s z t u k i s a k r a l n e j
__________________________________________________________

LITERATURA PODSTAWOWA
• BŁASZCZYK Iwona, Treści ideowe motywu drzewa w polskiej sztuce około roku 1400, [w:] Sztuka ok. 1400. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań listopad 1995, red. T. Hrankowska, t. 2, Warszawa 1996, s. 209–235.
• DOBRZENIECKI Tadeusz, Hagia-Maria Theotokos w sztuce wczesnochrześcijańskiej, [w:] Maryja w tajemnicy Chrystusa, praca zbiorowa pod red. S. C. Napiórkowskiego i ks. S. Longosza, Niepokalanów 1997, s. 140-164.
• FORSTNER Dorothea, Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990.
• IKONOGRAFIA NOWOŻYTNEJ SZTUKI KOŚCIELNEJ, red. J. St. Pasierb, t. 1: Maryja Matka Chrystusa, Warszawa 1987.
• JAZYKOWA Irina, Podstawowe typy ikon Bogurodzicy w tradycji bizantyńsko-rosyjskiej oraz ich interpretacja teologiczna, [w :] Ikona liturgiczna. Ewangelizacyjne przesłanie ikonografii maryjnej, pod red. K. Peka, Warszawa 1999 (Theotokos. Seria mariologiczna 9), s. 90-98.
• JURKOWLANIEC Grażyna, Chrystus Umęczony, Ikonografia w Polsce od XIII do XVI wieku, Warszawa 2001, (fragmenty, zwł. s. 10–165).
• KNAPIŃSKI Ryszard, Kolegium Apostolskie w sztuce pierwszego tysiąclecia, [w:] Symbol Apostolski w nauczaniu i sztuce kościoła do soboru trydenckiego, red. R. Knapiński, Lublin 1997, s. 115–145.
• KOBIELUS Stanisław, Krzyż Chrystusa. Od znaku i figury do symbolu i metafory, Tyniec 2011.
• KOPALIŃSKI Władysław, Słownik symboli, Warszawa 1990.
• MIZIOŁEK Jerzy, Przedstawienia procesyjne w sztuce wczesnochrześcijańskiej, Folia Historiae Atrium 21 (1985), s. 5-33.
• MIZIOŁEK Jerzy, Secundus adventus. Chrystus jako prawdziwe Słońce w sztuce pierwszego tysiąclecia, BHS 49 (1987), nr 1-2, s. 3–34.
• MIZIOŁEK Jerzy, Sol verus. Studia nad ikonografią Chrystusa w sztuce pierwszego tysiąclecia, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.
• PANOFSKY Erwin, Imago Pietatis. Przyczynek do historii typów przedstawieniowych Mąż Boleści i Maria Pośredniczka, [w:] tegoż, Średniowiecze Warszawa 2001, s. 221–263.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
• BELTING Hans, Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki, Gdańsk 2010 (fragmenty: rozdz. 3–8: s. 39–188, rozdz. 19: 468–522.
• FREEDBERG David, Potęga wizerunków. Studia z historii sztuki i oddziaływania, Kraków 2005.
• KALISZUK Jerzy, Mędrcy ze Wschodu. Legenda i kult Trzech Króli w średniowiecznej Polsce, Warszawa 2005 (fragmenty).
• KLIŚ Zygmunt, Pasja. Cykle pasyjne Chrystusa w średniowiecznym malarstwie ściennym Europy Środkowej, Kraków 2006 (fragmenty).
• KOBIELUS Stanisław, Magiczne i symboliczne znaczenie koralu w przedstawieniach Matki Bożej z Dzieciątkiem a przełomie średniowiecza i renesansu, [w:] Tegoż, Dzieło sztuki – dzieło wiary, s. 216–227.
• KOBIELUS Stanisław, Człowiek i ogród rajski w kulturze religijnej średniowiecza, Warszawa 1997.
• KOBIELUS Stanisław, Lapidarium christianum. Symbolika drogich kamieni. Wczesne chrześcijaństwo i średniowiecze, Tyniec 2012.
• MICHNIEWSKA Maria, Rośliny w małopolskim gotyckim malarstwie tablicowym 1420–1540, Kraków 2014 (s. 45–94).
• OLSZEWSKI Andrzej M., Mulier Amicta Sole w sztuce gotyku, „Nasza Przeszłość”, 82, 1994, s. 35–95.
• THEREL Marie-Louise, Á l’origine du décor du portail occidental de Notre-Dame de Senlis: Le triomphe de la Vierge-Église. Sources historiques, littéraires et iconographiques, Paris 1984, s. 228–229.
• VERDIER Philippe, Le Couronnement de la Vierge. Les origines et les premiers développements d’un thème iconographique, Montréal–Paris 1980.
• ZALEWSKA Katarzyna, Modlitwa i obraz. Średniowieczna ikonografia różańcowa, Warszawa 1994.
• ŻAK-KULESZA Magdalena, Kompozycje przyrody w ikonografii maryjnej na wybranych przekładach malarstwa niderlandzkiego i niemieckiego od XV do pocz. XVI w, Lublin 2017 (fragmenty: s. 57–132).
__________________________________________________________

CZĘŚĆ II.
I k o n o g r a f i a ś w i e c k a
__________________________________________________________
LITERATURA PODSTAWOWA
• Ars Emblematica. Ukryte znaczenia w malarstwie holenderskim XVII w. katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie 1981.
• ALCIATUS Andrea, Emblematum libellus. Książeczka emblematów, przekład i komentarze pod kierunkiem Mieczysława Mejora, Anna Dawidziuk, Bianka Dziadkiewicz, Ewa Kustroń-Zaniewska, wstęp i opracowanie Roman Krzywy, Warszawa 2002.
• BIAŁOSTOCKI Jan, Vanitas. Z dziejów obrazowania idei „marności” i „przemijania” w poezji i sztuce, [w:] tegoż, Teoria i twórczość, Poznań 1961, s. 106-136.
• KLIMKIEWICZ Anna, Hypnerotomachia Poliphili Francesca Colonny, Kraków 2015.
• LURKER Manfred, Uniwersalność symboliki drzewa, [w:] tegoż, Przesłanie symboli w mitach, kulturach, religiach, Kraków 1994, s. 206-224.
• PELC Janusz, Słowo i obraz na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002.
• HORAPOLLON, Hieroglify, przełożył i komentarzem opatrzył, Jerzy Kroczak, wstęp Jacek Sokolski, Wrocław 2003.
• RIPA Cesare, Iconologia, przełożył Ireneusz Kania, Kraków 1998.
• KARPOWICZ Mariusz, Piękne nieznajome z Saskiego Ogrodu, [w:] tegoż, Piękne nieznajome, Warszawa 1868.
• MAŚLIŃSKA-NOWAKOWA Zofia, Formy słowno-obrazowe dekoracji kościoła św. Anny w Krakowie, [w:] Treści dzieła sztuki, Warszawa 1969, s. 195-213.
• SAAR-KOZŁOWSKA Alicja, Symbolika perły. Przyczynek do badań nad wykorzystaniem motywu perły w ikonologii i emblematyce, [w:] Dawna i nowsza biżuteria w Polsce. Materiały z VIII sesji naukowej z cyklu Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce przygotowanej przez Toruński Oddział Historyków Sztuki zrealizowanej we współpracy z Międzynarodowymi Targami Gdańskimi S.A. w Gdańsku w dniach 14-15 marca 2007 roku, Toruń 2008, s. 11-43.
• SAAR-KOZŁOWSKA Alicja, Minerwa Północy i Szwedzki Herkules. Wizerunek królowej Krystyny w grafice propagandowej z 1649 roku, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t. 41, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Zeszyt 398, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011, s. 39-73.
• ZAPOLSKA Ewa, Cnoty teologalne i kardynalne, Kraków 2000.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
• BIAŁOSTOCKI Jan, Kompozycja emblematyczna epitafiów śląskich XVI wieku, [w:] Ze studiów nad sztuką XVI wieku na Śląsku i w krajach sąsiednich, Wrocław 1968, s. 77-92.
• GRIMAL Pierre, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 2009 (lub wcześniejsze wydania).
• HECKSCHER Wiliam S., WIRTH Karl-August, Emblem, Emblembuch, [w:] Reallexicon zur Deutschen Kunstgeschichte, Bd. VIII, szp. 85-228.
• HENKEL Artur, SCHÖNE Albrecht, Emblemata. Handbuch zur Sinbildkunst des XVI. Und XVII. Jahrhunderts, Stutgart 1976.
• DIE SPRACHE DER BILDER, Herzog Anton Ulrich-Museum, Braunschweig 1978 (katalog wystawy).
• SZAFRAŃSKA Małgorzata, Ogrody Poliphila. Wczesny ogród renesansowy w świetle Hypnerotomachii Poliphili, Biuletyn Historii Sztuki, R. LIV, 1991, nr 1, s. 1-24.
• TERVARENT Guy de, Attributs et symboles dans l`art profane 1450-1600. Dictionnaire d`un langage perdu, Genève 1958.

MATERIAŁY POMOCNICZE

Bazy danych dotyczące emblematyki (przykłady)
the OpenEmblem Project – prowadzony przez University of Illinois at Urbana-Champaign

Zdigitalizowane książki
• Alciato, Andrea, Livret des emblemes (first edition), 1536
• Alciato, Andrea, Emblemes, 1549
• Alciato, Andrea, Emblemata / Les emblemes, 1584
• Alciato, Andrea, Les emblemes, 1615
• Aneau, Barthélemy, Picta poesis, 1552
• Aneau, Barthélemy, Imagination poétique, 1552
• Bèze, Théodore de, Emblems in Icones, 1580
• Bèze, Théodore de, Emblems in Vrais Pourtraits, 1581
• Boissard, Jean Jacques, Emblemes latins…, 1588
• Boissard, Jean Jacques, Emblematum liber…, 1593
• Boissard, Jean Jacques, Emblemes, 1595
• Corrozet, Gilles, Emblems in Cebes, Tableau, 1543
• Corrozet, Gilles, Hecatomgraphie, 1540
• Cousteau, Pierre, Le pegme, 1560
• Cousteau, Pierre, Pegma, 1555
• Gueroult, Guillaume, Premier livre des emblemes, 1550
• Junius, Hadrianus, Les emblesmes, 1567
• Junius, Hadrianus, Emblemata, 1565
• La Perrière, Guillaume de, Le theatre des bons engins, [1544]
• La Perrière, Guillaume de, Morosophie (first edition), 1553
• Montenay, Georgette de, Emblemes ou devises chestiennes, 1571
• Montenay, Georgette de, Emblematum Christianorum centuria, 1584
• Paradin, Claude, Devises héroïques, 1551
• Paradin, Claude, Devises héroïques, 1557
• Sambucus, Joannes, Les emblemes, 1567
• Sambucus, Joannes, Emblemata, 1564
• Scève, Maurice, Délie, 1544

Skojarzone strony albo podobne projekty, które można oglądać w Internecie:
• Emblem Project Utrecht
• http://www.let.uu.nl/emblems/html/index.html
• Emblematica Online
• http://www.hab.de/forschung/projekte/emblematica.htm
• Projekt oparty na Herzog August Bibliothek, Wolfenbüttel
• German Emblem Books: A Digital Imaging Project: http://images.library.uiuc.edu/projects/emblems/
• Projekt University of Illinois at Urbana-Champaign.
• Proyecto de Investigación sobre Literatura Emblemática Hispánica
• http://rosalia.dc.fi.udc.es/emblematica
• Projekt oparty na Universidade da Coruña.
• Książki emblematyczne powstałe w renesansie. Monachium
• http://mdz2.bib-bvb.de/~emblem/
• http://www.ces.arts.gla.ac.uk/html/AHRBProject.htm
• GlasgowGlasgow Emblem Digitisation Project
• The Glasgow Centre for Emblem Studies has been awarded a grant of Stg.£163,865 by the Arts and Humanities Research Board for the digitisation of the corpus of French Sixteenth Century Emblem Books
• Research Team on Hispanic Emblematic Literature, University of Coruña
Alciato at Glasgow – 22 edycje prac Alciatiego z lat 1531-1621.
Alciato's Book of Emblems

W cyklu 2023/24Z:

Literatura obowiązkowa dla ikonografii sakralnej (w wybranych fragmentach):
Biernacka M., Ikonografia publicznej działalności Chrystusa w polskiej sztuce nowożytnej, Warszawa 2003;
Dobrzeniecki T., Średniowieczne źródła "Piety", [w:] Treści dzieła sztuki. Materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Gdańsk, grudzień 1966, Warszawa 1969;
Dobrzeniecki T., U źródeł przedstawień: „Tron Łaski” i „Pietas Domini”, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, XV, 1971, nr 1, s. 221-307;
Dobrzeniecki T., Wybrane zagadnienia ikonografii pasyjnej w sztuce polskiej, [w:] Męka Chrystusa wczoraj i dziś, red. H. D. Wojtyska, J. J. Kopeć, Warszawa 1981, s. 131-151;
Dzik J., Ikonografia Stanisława Kazimierczyka jako reprezentanta świątobliwych „Felicis saeculi Cracoviae” w polskiej sztuce nowożytnej, „Nasza Przeszłość”, LXVIII, 1987, s. 61-91;
Dziubecki T., Ikonografia Męki Chrystusa w nowożytnym malarstwie kościelnym w Polsce, Warszawa 1996;
Jagla J., Boska Medycyna i Niebiescy Uzdrowiciele wobec kalectwa i chorób człowieka. Ikonografia „Patronów od Chorób” i „Świętych Miłujących Żebraków” w sztuce polskiej XIV-XVII w., Warszawa 2004;
Jagla J., Wieczna prośba i dziękczynienie. O symbolicznych relacjach między sacrum i profanum w przedstawieniach wotywnych z obszaru Polski Centralnej, Warszawa 2009;
Jurkowlaniec G., Chrystus Umęczony. Ikonografia w Polsce od XIII do XVI wieku, Warszawa 2001.
Kalinowski L., Geneza Piety średniowiecznej, „Prace Komisji Historii Sztuki”, X, 1952, s. 153 -260;
Karłowska-Kamzowa A., Przedstawienia odpowiedzialności indywidualnej na Sądzie Ostatecznym w sztuce średniowiecznej Zachodu, „Rocznik Historii Sztuki”, XXI, 1995, s. 47-83;
Karłowska-Kamzowa A., Funkcje wyobrażeń Sądu Ostatecznego w późnym średniowieczu. Na marginesie odkrycia malowideł ściennych w kościele św. Elżbiety we Wrocławiu, [w:] Z dziejów wielkomiejskiej fary. Wrocławski kościół św. Elżbiety w świetle historii i zabytków sztuki, red. M. Zlat, Wrocław 1996, s. 103-111;
Knapiński R., Titulus ecclesiae. Ikonografia wezwań współczesnych kościołów katedralnych w Polsce, Warszawa 1999;
Knapiński R., Ikonografia hagiograficzna. Zagadnienie autentyczności wizerunku świętego, [w:] Causa creandi. O pragmatyce źródła historycznego, red. S. Rosik, P. Wiszewski, Wrocław 2005, s. 399-408;
Knapiński R., Witkowska A. OSU, Polskie niebo. Ikonografia hagiograficzna u progu XVII wieku, Pelplin 2007;
Maryja Matka Chrystusa, red. J. S. Pasierb, Warszawa 1987 (=Ikonografia nowożytnej sztuki kościelnej w Polsce. Nowy Testament, t. 1) ;
Maryja orędowniczka wiernych, red. J. S. Pasierb, Warszawa 1987 (=Ikonografia nowożytnej sztuki kościelnej w Polsce. Nowy Testament, t. 1) ;
Mazurkiewicz R., Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i świętego Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 1994;
Mączyński R., Mater Gratiarum Varsaviensis. Wizerunki Madonny Łaskawej w sztuce polskiej, „Rocznik Historii Sztuki”, XXI, 1995, s. 249-315;
Pielas M., Matka Boska Bolesna, Kraków 2000;
Podgórska H., Zmartwychwstanie Chrystusa w polskiej sztuce nowożytnej, Warszawa 1997;
Trzeciak P., He Deutera Parousia. O ikonografii Sądu Ostatecznego w Gdańsku, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, XXXVI, 1992, s. 191-207;
Walczak M., Alter Christus. Biblijne i teologiczne podstawy pojęcia, [w:] idem, Alter Christus. Studia nad obrazowaniem świętości w sztuce średniowiecznej na przykładzie św. Tomasza Becketa, Kraków 2001;
Leksykony i słowniki:
Battistini M., Symbole i alegorie, Warszawa 2005;
Encyklopedia katolicka, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, t. 1-14, Lublin 1973-2014 (wybrane hasła);
Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990;
Fros H., Sowa F., Księga imion i świętych, t. 1-6, Kraków 1997-2007;
Gorys E., Leksykon świętych, Warszawa 2007;
Hagiografia Polska, red. R. Gustaw, t. 1-2, Lublin 1971;
Schiller G., Iconography of Christian Art, vol. 1, Christ's Incarnation, Childhood, Baptism, Temptation, Transfiguration, Works and Miracles; vol. 2, The Passion of Jesus Christ, New York 1972;
Seibert J., Leksykon sztuki chrześcijańskiej. Tematy, postacie, symbole, Kielce 2007;
Słownik terminologiczny sztuk pięknych (wydanie najnowsze).

W cyklu 2024/25Z:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-IKO-1z-s1 w USOSweb