Historia urbanistyki 1402-HUr-2Z-KO-S1

WYKŁAD: studenci są zapoznani z rozwojem ośrodków miejskich w Europie od starożytności do pierwszej połowy XX w., wraz z charakterystyką historyczno-gospodarczą poszczególnych okresów oraz głównymi czynnikami miastotwórczymi. Zaprezentowane są również podstawowe zwroty terminologiczne i systemy architektury obronnej jako ważny element rozwoju miasta. Student potrafi identyfikować typ układu i rozpoznaje najważniejsze ośrodki miejskie oraz elementy architektury obronnej w danych okresach historycznych na podstawie źródeł ikonograficznych i kartograficznych.
1. Wprowadzenie do przedmiotu, czynniki miastotwórcze, oddziaływanie architektury na urbanistykę i urbanistyki na architekturę
2.Miasta najstarszych cywilizacji: Mezopotamia i Egipt
3. Miasta cywilizacji egejskich, starożytnej Grecji
4. Miasta starożytnego Rzymu
5-6. Ośrodki średniowieczne
7. Fortyfikacje średniowieczne i nowożytne
8-9. Planowanie i rozbudowa miast w okresie nowożytnym do poł. XVII w.
10-11. Ośrodki miejskie od 2 poł. XVII w.do końca XVIII w.
12-13. Miasta XIX – pocz. XX w.
14. Miasta 1 poł XX w.
15. Ruralistyka

ĆWICZENIA: studenci są zapoznani z metodologią badań dziejów układów urbanistyczno-ruralistycznych, nabywają umiejętność samodzielnego gromadzenia materiałów źródłowych i ich analizy w celu przeprowadzenia rekonstrukcji rozwoju urbanistycznego wybranego ośrodka. Zajęcia terenowe mają za zadanie wykształcić umiejętność analizy i fachowego opisu struktur przestrzennych.
W ramach pracy własnej studenci przygotowują referat o rozwoju jednego wybranego miasta w Polsce.
1. Wstęp, dokumentacja historyczna miast: karta zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru, studium historyczno-urbanistyczne
2-4. Opis i Analiza struktury miasta i wnętrz urbanistycznych - ćwiczenia terenowe
5-7. Źródła do dziejów miast, analiza źródeł
8 Prezentacje studentów

Całkowity nakład pracy studenta

WYKŁAD: - udział w wykładach - 30 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.): - czytanie literatury - 15 - przygotowanie do egzaminu - 15 Łącznie: 60 godz. (2 ECTS) ĆWICZENIA: - udział w ćwiczeniach – 15 - konsultacje z nauczycielem akademickim podczas dyżurów - 5 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.): - przygotowanie do ćwiczeń – 5 - wykonanie dokumentacji (zebranie materiałów i opracowanie) - 15 - czytanie literatury, analiza źródeł - 15 Łącznie: 55 godz. (2 ECTS) WYKŁAD + ĆWICZENIA: 4 ECTS/115 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

Student: W1 Zna na poziomie podstawowym rozwój historii urbanistyki wraz z identyfikacją poszczególnych przykładów miast na podstawie źródeł ikonograficznych i kartograficznych oraz identyfikuje cechy czynniki miastotwórcze wpływające na charakter założeń miejskich i wiejskich od starożytności do poł. XX w. (K_W02) W2 Zna fachową terminologię z zakresu urbanistyki, ruralistyki i architektury obronnej (K_W04) W3 Rozumie zależności pomiędzy historią architektury i urbanistyki oraz innymi aspektami z zakresu historii, filozofii i techniki (K_W03) W4 Zna i objaśnia metody analizy założenia urbanistycznego (K_W05)

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: U1 Potrafi przeprowadzić kwerendę źródłową i bibliograficzną dotyczącą historii układu przestrzennego wybranego miasta oraz dokonać ich krytycznej analizy (K_U02; K_U03). U2 Potrafi, przy pomocy źródeł dokonać analizy układu urbanistycznego i ruralistycznego, rozpoznać jego typologię, chronologię oraz dokonać opisu za pomocą fachowej terminologii (K_U02; K_U03; K_U04). U3 Potrafi wytypować, zanalizować i opisać za pomocą fachowej terminologii wnętrze urbanistyczne w warunkach terenowych (K_U04, K_U05). U4 Potrafi wykonać elementy dokumentacji historycznego ośrodka miejskiego (dokumentacji ewidencyjnej) - w zakresie historii układu urbanistycznego i opisu miasta a także zestawienia spisu źródeł, opracowań i publikacji(K_U05).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: K1 Ma świadomość konieczności pogłębiania swojej wiedzy z zakresu historii i analizy zabytkowych układów urbanistycznych i ruralistycznych, jako niezbędnych elementów warsztatu naukowego konserwatora zabytkoznawcy (K_K02). K2 Ma świadomość wagi ochrony dziedzictwa urbanistycznego i ruralistycznego (K_K06) K3 Jest przygotowany do kierowania się zasadami rzetelności i etyki zawodowej w realizacji zadań z zakresu dokumentowania dziedzictwa urbanistycznego i ruralistycznego (dokumentacja historyczna i identyfikacja zabytkowego układu) (K_K04; K_K06).

Metody dydaktyczne

Wykład informacyjny, konwersatoryjny, problemowy, studium przypadku, analiza materiałów ilustracyjnych. 2 zajęcia możliwe są do przeprowadzenia zdalnie w formie synchronicznej, na platformie MSTeams. Termin zajęć zostanie uzgodniony z grupą oraz zostanie przesłany link do zespołu. UWAGA: Od 2 tygodnia zajęć ćwiczenia terenowe zblokowane w godzinach wykładu w październiku i listopadzie. W dalszej części semestru wykłady (również w godzinach ćwiczeń). Organizacja zajęć zostanie omówiona na 1 zajęciach (nie-terenowych). Ćwiczenia z zajęciami terenowymi oraz przekazanie treści programowych z prezentacją multimedialną: pokaz, wykład konwersatoryjny, problemowy, metoda biograficzna, ćwiczeniowa, obserwacji, pomiaru w terenie, referatu, studium przypadku. 1 zajęcia możliwe są do przeprowadzenia zdalnie w formie synchronicznej, na platformie MSTeams. Termin zajęć zostanie uzgodniony z grupą oraz zostanie przesłany link do zespołu.

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- studium przypadku
- pomiaru w terenie
- ćwiczeniowa
- biograficzna
- obserwacji
- referatu

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Wstęp do historii sztuki, Historia sztuki starożytnej, średniowiecznej.

Koordynatorzy przedmiotu

Karolina Zimna-Kawecka

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
- egzamin z wykładu: W1-W4, U1, K1
- zadania ćwiczeniowe - np. W1-W4, U1-U3, K1
- wykonywanie zadań konwersatoryjnych podczas zajęć – U2, U3, K1-K3
- opracowanie dokumentacji – W1-W4, U1-U3
Warunkiem zaliczenia wykładu jest zdanie egzaminu złożonego z pytań oraz materiału ikonograficznego miast oraz fortyfikacji do identyfikacji i analizy. Punktacja:
20,75 - 24,5 – 3
24,75 - 28 – 3+
28,25 - 32,5 – 4
32,75 - 36,5 – 4+
36,75-41 – 5
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest aktywny udział w zajęciach, t.j. poprawne i samodzielne lub zespołowe wykonanie zadań ćwiczeniowych, wskazanych elementów dokumentacji historycznej miasta (opis, historia układu urbanistycznego, wykaz źródeł) oraz prezentacja w/w dokumentacji w postaci referatu (aktywność i referat: pół stopnia). Ocenie podlegać będzie umiejętność samodzielnej, krytycznej analizy źródeł i literatury oraz wykorzystania ich dla potrzeb dokumentacji, poprawność opisu, znajomość fachowej terminologii i właściwego jej wykorzystania przy opisach dokumentacyjnych, poprawność wykonanych w ramach dokumentacji fotografii.

Praktyki zawodowe

Brak.

Literatura

Literatura obowiązkowa (fragmenty):
Bogdanowski J., Architektura obronna w krajobrazie Polski, Warszawa-Kraków 2002.
Nowakowski M., Sto lat planowania przestrzeni polskich miast (1910-2010), Warszaw 2013.
Ostrowski W., Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i środowisko, Warszawa 2001.
Pawłowski K., Urbanistyka „à la française”. Tysiąc lat doświadczeń i europejskich innowacji. Dopełnienie obrazu, tom I: W poszukiwaniu źródeł urbanistyki europejskiej. Modele średniowiecznej organizacji przestrzeni południowej Francji, Kraków 2016; tom II: Francja nowożytna. Od narodzin absolutyzmu do epoki oświecenia, Kraków 2017.
Słodczyk J., Historia planowania i budowy miast, Opole 2012.
Tołwiński W., Urbanistyka, t.1-2, Warszawa 1947-1948.
Wiśniewski M., Wiśniewska W., Urbanistyka "a la francaise". Tysiąc lat doświadczeń i europejskich innowacji. Dopełnienie obrazu, tom III: Od Wielkiej Rewolucji po nowe tysiąclecie. Wiek XIX, epoka pragmatyzmu. Wiek XX, laboratorium urbanistyki nowoczesnej, Kraków 2018.
Wróbel T., Zarys historii budowy miast, Wrocław 1971.
Seria: Atlas historyczny miast polskich
Źródła kartograficzne i ikonograficzne miast wybranych do dokumentacji.

Teksty do analizy:
Świecie, "Atlas Historyczny Miast Polskich", oprac. Roman Czaja, t. I Prusy Królewskie i Warmia, z. 6, Toruń 2012.
Krantz-Domasłowska L., Miasta podwójne w państwie krzyżackim – przykład Torunia, 2013: RIHA Journal, https://journals.ub.uni-heidelberg.de/index.php/rihajournal/article/view/69811.
Krasnowolski B., Urbanistyczno-architektoniczne przekształcenia miast małopolskich od doby lokacyjnej po współczesność jako wyraz przeobrażeń funkcjonalnych, "Kultura i Polityka", 2008, 4, s. 9-33.
Rybczyński P., Materiały do dziejów Konina w zasobie archiwów polskich i możliwości ich wykorzystania, w: Akta Miasta Konina z lat 1507-1792, 2007, seria: Materiały do dziejów Konina, s. 1-33.

Literatura uzupełniająca:
Benevolo L., Miasto w dziejach Europy, Warszawa 1995.
Kalinowski W., Rozwój miast w Polsce (w:) Zabytki architektury i urbanistyki w Polsce, Książek M., Materiały pomocnicze do studiów w zakresie historii urbanistyki, Kraków 1994.
Odbudowa i konserwacja, t. 1, Warszawa 1986, str. 16-47.
Kalinowski W., Zarys historii budowy miast w Polsce do połowy XIX wieku, Toruń 1966.
Sawczuk H., Historia budowy miast. Materiały pomocnicze, Białystok 1991.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-HUr-2Z-KO-S1 w USOSweb