Historyczne techniki artystyczne-technika olejna 1402-HTA-3Z-SJ

W aspekcie historycznym przedstawione są materiały malarskie oraz technologia ich przygotowania. Charakterystyka rodzaju podobrazi, zapraw malarskich, spoiw,pigmentów. W dalszym toku omawiana jest technologia i technika malarstwa od końca XV do XX wieku z podziałem na regiony i szkoły malarskie z uwzględnieniem najistotniejszych warsztatów malarskich i wybranych artystów. Przedstawiane są najważniejsze cechy technologii i techniki malarstwa emulsyjnego olejno-żywicznego, olejnego szkoły europejskiej i polskiej.

W aspekcie historycznym przedstawione są materiały malarskie oraz technologia ich przygotowania. Charakterystyka rodzaju podobrazi, zapraw malarskich, spoiw,pigmentów. W dalszym toku omawiana jest technologia i technika malarstwa od końca XV do XX wieku z podziałem na regiony i szkoły malarskie z uwzględnieniem najistotniejszych warsztatów malarskich i wybranych artystów. Przedstawiane są najważniejsze cechy technologii i techniki malarstwa emulsyjnego olejno-żywicznego, olejnego szkoły europejskiej i polskiej.

Wykład:
W aspekcie historycznym przedstawione są materiały malarskie oraz technologia ich przygotowania. Charakterystyka rodzaju podobrazi, zapraw malarskich, spoiw, pigmentów. W dalszym toku omawiana jest technologia i technika malarstwa od XV do XVI wieku z podziałem na regiony i szkoły malarskie z uwzględnieniem najistotniejszych warsztatów malarskich i wybranych artystów. Przedstawiane są najważniejsze cechy technologii i techniki malarstwa emulsyjnego, olejno-żywicznego, olejnego szkoły europejskiej i polskiej.Omawiane są najważniejsze traktaty malarskie m.in Sir Théodora Turqueta de Mayerne'a (1573-1655), Karela van Mandera (1584-1606).
Pracownia:
Studenci wykonują kopię malarską w technice wielowarstwowej, od przeniesienia rysunku kompozycji, wykonania imprimatury oraz podmalowania grisaillowego po opracowanie malarskie. Praca wykonywana jest w technice mieszanej (podmalowanie temperowe, wykończenie olejno-żywiczne).

Literatura podstawowa:
1.Doerner M, Materiały malarskie i ich zastosowanie, Arkady, Warszawa 1975.
2.Slánský B., Technika malarstwa, Arkady, Warszawa 1960.
3.Kania S., Materiały i techniki obrazów gotyckich warsztatu śląskiego z Muzeum Okręgowego w Toruniu, Toruń 1990, (maszynopis).
4.Périer-D’Ieteren C., La technique picturale de la peinture du XVe siècle, [w:] La pittura nel XIV e XV secolo: il contributo degi’analisi technica alla storia dell’arte, Clueb, Bologna 1983, s. 7-72.
5.Lalli C., Matteini M., Moles A., Nepoti M., R., Stesure artificiali di leganti pittorici – Oli, resine, cere, colle, uovo, preparati in miscele binarie: caratteristiche analitiche e proprietà, [w:] OPD Restauro 2, Opere 4 libri, Firenze 1989, s. 232-255.

Literatura podstawowa:
1.Doerner M, Materiały malarskie i ich zastosowanie, Arkady, Warszawa 1975.
2.Slánský B., Technika malarstwa, Arkady, Warszawa 1960.
3.Kania S., Materiały i techniki obrazów gotyckich warsztatu śląskiego z Muzeum Okręgowego w Toruniu, Toruń 1990, (maszynopis).
4.Périer-D’Ieteren C., La technique picturale de la peinture du XVe siècle, [w:] La pittura nel XIV e XV secolo: il contributo degi’analisi technica alla storia dell’arte, Clueb, Bologna 1983, s. 7-72.
5.Lalli C., Matteini M., Moles A., Nepoti M., R., Stesure artificiali di leganti pittorici – Oli, resine, cere, colle, uovo, preparati in miscele binarie: caratteristiche analitiche e proprietà, [w:] OPD Restauro 2, Opere 4 libri, Firenze 1989, s. 232-255.

Literatura podstawowa, wybrane fragmenty:
1.J. Hopliński, Farby i spoiwa malarskie, Wrocław 1990.
2.B. Slansky, Technika malarstwa t. I i II, Arkady, Warszawa 1960.
3.M. Doerner, Materiały malarskie i ich zastosowanie, Arkady, Warszawa 1975.
4.W. Ślesiński, Techniki malarskie spoiwa organiczne, wyd. Arkady 1984
5.W. Ślesiński, Techniki malarskie, spoiwa mineralne, wyd. Arkady 1983.
6.Serenissima światło Wenecji, Warszawa 1999.
7.B. Steinborn, A. Ziemba Malarstwo niemieckie do 1600 r, Warszawa 2000.
8.Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce 1500-1600, wyb. i oprac. J. Białostocki, red. M. Poprzęcka, A. Ziemba, Warszawa 1994
9.J. Flik, Toruńskie portrety mieszczańskie drugiej połowy XVI wieku z Muzeum w Toruniu, Toruń 1982.
10.J. Flik, Portret Mikołaja Kopernika z Muzeum Okręgowego w Toruniu. Studium Warsztatu Malarskiego, Rozprawy. Toruń 1990.
11.Niderlandyzm w sztuce polskiej. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Toruń, grudzień 1992, Warszawa 1995.
12.M. Roznerska, Techniki malarskie „Małych Mistrzów Holenderskich”, XVIII w., UMK, Rozprawy, Toruń 1991
13.Leonardo da Vinci, Traktat o malarstwie. Przekład, przedmowa, wprowadzenie i komentarze Maria Rzepińska, Gdańsk, 2006.
14.J. Dunkerton, S. Forster, N. Penny, Dürer to Veronese. Sixteenth-Century Painting in the national Gallery, London 1991
15..Serenissima światło Wenecji, Warszawa 1999
16.A. W. Winnier, Materiały masljanoj żiwopisi. Moskwa 1950
17. M. Dymowska, J. Olszewska-Świetlik, Warsztat malarski obrazu pt. Święta Rodzina ze św. Janem Chrzcicielem, dat.1680 rok z Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu/The Painting Methods and Techniques Used in The Holy Family with Saint John the Baptist (Dated 1680) from the University Museum in Toruń [w:] Zabytek – odkrywanie tajemnic. Problematyka badań i konserwacji / The Artefact—Revealing Secrets: Issues of Research and Conservation, t.I seria wydawnicza ,,Konserwacja: Nauka i Sztuka/Conservation:Sciene and Art”, pod red. Justyny Olszewskiej-Świetlik,Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2021
18. G. Gąsecka, J. Olszewska-Świetlik, M. Gołab, ,,Historia,technologia i technika dwóch obrazów autorstwa Marcella Bacciarellego (1731–1818) pt. „Portret Konstancji i Stanisława Poniatowskich” „Portret wnuczki Bacciarellego” z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu”/ ,,The History, Techniques and Technology of Two Paintings by Marcello Bacciarelli (1731–1818) Entitled Portrait of Konstancja and Stanisław Poniatowski and Portrait of Bacciarelli’s Granddaughter from the Collection of the National Museum in Poznań”, w: Dzieła sztuki: konserwacja i badania/ Works of Art: Conservation and Research, t.II, seria wydawnicza ,,Konserwacja: Nauka i sztuka/ Conservation: Sciene and Art.”, pod red. Justyny Olszewskiej-Świetlik, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2021
19.J. Olszewska-Świetlik, ,,Technologia i technika malarska berlińskiego artysty Wilhelma Thiele (1872-1939) na podstawie obrazu pt.,,Chryzantemy”/ ,,The Technology and Technique of the Berlin-Trained Artist WilhelmThiele (1872–1939): A Case Study of the Painting Chrysanthemums”, w: Technologia i badania konserwatorskie dzieł sztuki/ Technology and Conservation Studies of Works of Art, t. III seria wydawnicza ,,Konserwacja: Nauka i sztuka/ Conservation: Sciene and Art.”, pod red. Justyny Olszewskiej-Świetlik, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2023
20. J. Olszewska- Świetlik,,,Portret Mikołaja Kopernika z Muzeum Okręgowego w Toruniu-historia badań konserwatorskich”/,,The portrait of Nicolaus Copernicus in the Regional Museum in Toruń: a history of conservation studies”, w: Żywe dziedzictwo kopernikańskie. Współczesne inspiracje artystyczne i naukowe/The living heritage of Copernicus: contemporary artistic and scientific inspirations, pod red. Małgorzata Geron, Justyna Olszewska-Świetlik,Nikodem Pręgowski,Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2023
21. J.Olszewska-Świetlik, Tajniki techniki malarskiej Hansa Memlinga, czyli jak powstał Tryptyk Sądu Ostatecznego, Secret sof Hans Memling’s Painting Technique or How the Last Judgment Triptych Was Painted, [w:] Sąd. "Sąd Ostateczny"Hansa Memlinga /Judgment. "The Last Judgment" by Hans Memling, red. Andrzej Nowakowski, Kraków 2016, wyd. Universitas, s.101-126, ISBN: 97883-242-3002-0; 978-83-7982-139-6; 978-83-63185-41-1

Literatura uzupełniająca:
1.E. Berger, Quellen und technik der Fresko–Oel-und Tempera-Malerei des Mittelalters von der Byzantinischen Zeit bis Einschliesslich der „Erfindung der Ölmalerei” durch die Brüder van Eyck , München 1912
2.E. Berger. Quellen für maltechnik während der Renaissance und deren Folgezeit, XVI – XVIII Jahrhundert ( in Italien, Frankreich und England nebst den de Mayerne Manuskript, München 1901
3.P.M. Merrifield, Original treatieses on the arts of painting, Vol. I i II, New York 1967
4.Kania S., Materiały i techniki obrazów gotyckich warsztatu śląskiego z Muzeum Okręgowego w Toruniu, Toruń 1990, (maszynopis)
5.Périer-D’Ieteren C., La technique picturale de la peinture du XVe siècle, [w:] La pittura nel XIV e XV secolo: il contributo degi’analisi technica alla storia dell’arte, Clueb, Bologna 1983, s. 7-72
6.Lalli C., Matteini M., Moles A., Nepoti M., R., Stesure artificiali di leganti pittorici – Oli, resine, cere, colle, uovo, preparati in miscele binarie: caratteristiche analitiche e proprietà, [w:] OPD Restauro 2, Opere 4 libri, Firenze 1989, s. 232-255

Czasopisma:
1.Studies in conservation [Eng]
2.The Burlington Magazine [Eng]
3.National Gallery Technical Bulletin [Eng]
4.Maltechnik/ Resturo [Ger]
5.Oud Holland
6.Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek
7.Ochrona Zabytków
8.Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków
9.Biuletyn Historii Sztuki
10.AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo UMK, Toruń
11.Skrypty dydaktyczne Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
12.Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
13.Technologia artist, Praha
14.Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki