Wstęp do historii sztuki 1402-HSZ-1Z-SJ

Przedmiot ma na celu wprowadzenie do problematyki historii sztuki jako nauki (dzieje, pojęcia, przedmiot badań, metody) i wypracowanie u studentów podstawowego warsztatu analitycznego, właściwego dla tej dyscypliny i jej dziedzin (architektura, sztuki plastyczne, rzemiosło artystyczne). Szczególną wagę przykłada się do opanowania specjalistycznej terminologii.
Wykład i ćwiczenia obejmują wprowadzenie do historii sztuki jako dyscypliny naukowej, wybrane zagadnienia z metodologii historii sztuki, problematykę architektoniczną i elementarne problemy opisu dzieła dzieła plastycznego. Zajęcia obejmują ponadto zagadnienia takie jak treści dzieł plastycznych (ikonografia i typologia), ornamentyka, oprawa liturgii i wystrój wnętrz sakralnych oraz heraldyka.

Wykład obejmuje następujące zagadnienia:

- Historia sztuki jako dyscyplina naukowa, miejsce historii sztuki wśród nauk humanistycznych
- Myśl dziejach sztuki do końca XVIII w. (Pliniusz, Vasari Winckelmann)
- Wybrane zagadnienia z metodologii historii sztuki - historia sztuki jako historia stylu (Heinrich Wölfflin, Alois Riegl)
- Wybrane zagadnienia z metodologii historii sztuki - ikonologia (Erwin Panofsky)
- Wybrane zagadnienia z metodologii historii sztuki po 1945 r.
- Typologia i terminologia architektury
- Wybrane tradycyjne techniki malarskie
- Wybrane tradycyjne techniki rzeźbiarskie i zarys materiałoznawstwa
- Techniki graficzne XIV-XIX w. (drzeworyt, miedzioryt, akwaforta, sucha igła, akwatinta, mezzotinta, litografia)
- Porządki architektoniczne – historia, znaczenie, elementy architektoniczne i dekoracyjne
- Ornament
- Wyposażenie kościołów chrześcijańskich (ołtarz, ambona, chrzcielnica, sztuka sepulkralna, podstawowe księgi i sprzęty liturgiczne), ze szczególnym uwzględnieniem terminologii
- Wybrane zagadnienia z ikonografii sztuki sakralnej
- Wybrane zagadnienia z ikonografii sztuki świeckiej

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem wykładowcy: 42 h [1,5 pkt. ECTS] a) godziny zajęciowe: 30 h [1 ECTS] b) konsultacje z prowadzącym – 12 h [0,5 ECTS] praca samodzielna studenta 70 h [2,5 pkt ECTS] a) czytanie literatury – 30 h b) przygotowanie wystąpienia 15 h c) przygotowanie do egzaminu – 25 h Łączna ilość godzin/punktów: 112 h/4pkt ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

Student: W1: Zna dzieje historii sztuki jako dyscypliny naukowej od starożytności do współczesności, zna jej podstawowe metody badawcze (K_W07, K_W08) W2: Zna podstawowe typy konstrukcyjne, techniki budowlane i konteksty funkcjonalne architektury (K_W06, K_W07K_W09, K_W11). W3: Zna podstawową terminologię architektury i sztuk plastycznych (K_W07, K_W08, K_W09, K_W10, K_W11). W4: Zna podstawowe gatunki sztuk plastycznych, ma wiedzę o technikach i materiałach (K_W09).

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: U1: Posługuje się podstawową terminologią fachową z zakresu historii sztuki i jej dziedzin, w tym niezbędną do opracowania dokumentacji konserwatorskiej (K_U02, K_U04, K_U07, K_U09, K_U18, K_U21). U2: Na poziomie podstawowym identyfikuje techniki sztuk plastycznych (K_U10). U3: Potrafi opisywać dzieła sztuk plastycznych i analizować dzieła architektury, (K_U07, K_U09, K_U18, K_U21)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: K1 : ma świadomość znaczenia dziedzictwa kulturowego (K_K01, K_K03, K_K04) K2: ma świadomość poziomu swojej wiedzy – swych kompetencji i niedostatków, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego (K_K05).

Metody dydaktyczne

Zajęcia prowadzone jako wykład informacyjny w układzie problemowym. Wykładowi towarzyszy prezentacja multimedialna obejmująca podstawowe informacje, obowiązujący materiał ikonograficzny, a także materiały pomocnicze. Wykład informacyjny / problemowy / pokaz / studium przypadku Cześć zajęć może odbywać się w trybie zdalnym równoległym, zgodnie z zasadami obowiązującymi na UMK.

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Koordynatorzy przedmiotu

Franciszek Skibiński

Kryteria oceniania

Egzamin pisemny, obejmujący:
1. terminologię (W1, W2, W3, U1, U2, U3)
2. rozpoznawanie elementów, detali, motywów, konstrukcji arch. itd. (W1, W2, W3, U1, U2, U3)
3. zagadnienie przekrojowe (W1, W4, U2, K1, K2)

Do zaliczenia przedmiotu konieczne jest uzyskanie ponad przynajmniej 51% punktów

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

L I T E R A T U R A
P O D S T A W O W A:

ARNHEIM, R, Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Warszawa 1978

BIAŁOSTOCKI J., Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980.

BIAŁOSTOCKI J., Pięć wieków myśli o sztuce, Warszawa 1976.

BIAŁOSTOCKI J., Refleksje i syntezy ze świata sztuki, Warszawa 1978

BIAŁOSTOCKI, J., Historia sztuki i historia idei, [w:] Refleksje i syntezy ze świata sztuki, 2, Warszawa 1987, s. 18-29

BIAŁOSTOCKI, J., Metoda ikonologiczna w badaniach nad sztuką, [w:] Wybór pism estetycznych, red. Alicja Kuczyńska, Kraków 2008, s. 33-62

Encyklopedia katolicka, red. Feliks Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski, [aut. Zofia Abramowiczówna et al.]. Lublin 1995- [hasła dotyczące elementów wyposażenia kościoła i sprzętów liturgicznych]

KOCH W., Style w architekturze : arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 2005.

PANOFSKY E., Ikonografia i ikonologia, [w:] IDEM, Studia z historii sztuki, Warszawa 1971, s. 11-32.

SŁOWNIK TERMINOLOGICZNY SZTUK PIĘKNYCH. red. Kubalska-Sulkiewicz K., Bielska-Łach M., Manteuffel-Szarota A., współpr. Kardasz M. et al., wyd. 5, Warszawa 2006 (lub wcześniejsza edycja).

WINCKELMANN, J.J., Dzieje sztuki starożytnej, oprac. Wojciech Bałus, tł. Tadeusz Zatorski, Kraków 2012

WÖLFFLIN H., Podstawowe pojęcia historii sztuki, Gdańsk 2006 (lub wcześniejsze edycje).

LITERATURA
UZUPEŁNIAJĄCA:

Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce : od starożytności do 1500 r., wybrał i oprac. Jan Białostocki (różne wydania)

Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce 1500-1600, wybór i oprac. Jan Białostocki (różne wydania)

Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce 1600-1700, wybrał i oprac. Jan Białostocki ; red. nauk. i uzup. Maria Poprzęcka i Antoni Ziemba (różne wydania)

FREEDBERG, D., Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005

HARASIMOWICZ, J., Treści i funkcje ideowe sztuki śląskiej Reformacji (1520-1650), Wrocław 1986

OWEN J., Ornament: przykłady rozmaitych stylów w sztuce zdobniczej i architekturze [tł. Robert Sadowski, Joanna Kolczyńska], Warszawa 2008.

TATARKIEWICZ W., Dzieje sześciu pojęć. Sztuka-piękno-forma-twórczość-odtwórczość-przeżycie estetyczne, Warszawa 1975.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-HSZ-1Z-SJ w USOSweb