Historia sztuki współczesnej 1402-HSW-3Zka-S1
Wykład poświęcony prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej XX wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana będzie na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych.
1. Początek XX wieku. Wprowadzenie
Wprowadzenie do zagadnień architektury XX wieku; arts & crafts, secesja, szkoła chicagowska; znaczenie warsztatów artystycznych oraz wpływ teoretyków sztuki i architektury na formowanie nowoczesnych miast początku XX wieku. Stosunek twórców do ornamentu i detalu architektonicznego oraz do zdobyczy techniczno-inżynieryjnych w aspekcie kształtowania nowego wizerunku architektury.
2. Modernizm
Wskazanie podstaw i założeń stylu; poruszane są zagadnienia twórczości przedstawicieli De Stijl, Konstruktywizmu, Bauhausu w aspekcie odniesień do planowania miast, kształtu i funkcji współczesnej architektury, roli jaką ma ona pełnić w kontekście potrzeb społecznych i ekonomicznych. Prezentowane są sylwetki i twórczość wybranych architektów europejskich. Oddzielne zagadnienie stanowi modernizm amerykański; omawiane jest znaczenie retrospektywnej wystawy Bauhausu oraz wystawy „Architektura międzynarodowa” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.
3. Architektura mieszkaniowa XX wieku
nowatorskie rozwiązania w dziedzinie architektury mieszkaniowej, wskazuje na czynniki społeczno-ekonomiczne, estetyczne i polityczne wpływające na formę budynków mieszkalnych i - organizujących je w określone struktury miejskie – osiedli. Omawiane są wystawy budowlane, na których prezentowano prototypowe rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Poruszone są zarówno zagadnienie architektury jednorodzinnej, willowej, jak i wielorodzinnej, w tym koncepcja corbusierowskiej „maszyny do mieszkania”. Temat omówiony w oparciu o twórczość F.L.Wrighta, A.Loosa, L.Miesa van der Rohe, Le Corbusiera, , A.Aalto i in. Osobne zagadnienie stanowi amerykański program Case Study House.
4. Koncepcje nowoczesnych miast
Wykład problemowy poruszający zagadnienia budowy nowoczesnych miast m.in. Miasto ogród, La Cité Industrielle, Broadacre City; omówione są koncepcje modernistycznych miast w oparciu o projekty niezrealizowane (np. Ville Contemporaine, Plan Voisin, projekt dla Schelde, Algieru, Saint-Dié itp.) oraz konkretne realizacje (np. Brasilia, Chandigarh i in.).
5. Architektura lat 60 i 70 XX wieku
Prezentacja utopijnych koncepcji budowy domów i rozplanowania miast, działalność angielskiej grupy Archigram i matabolistów japońskich oraz recepcja tejże działalności na przełomie XX i XXI wieku; omówienie powojennej architektury japońskiej w oparciu o twórczość Kenzo Tange, Kisho Kurokawy, Araty Isozaki i in.
6. Architektura a technologia
architektura Hight Tech, konstrukcje membranowe, podwieszane; działalność Richarda Buckminstera Fullera, Freia Otto, Richarda Rogersa, Renzo Piano i in.;
7. Postmodernizm
W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu; istotne będzie odnajdywanie i rozumienie cytatów architektonicznych oraz pastiszu w dziełach postmodernistycznych; omówiony zostanie nurt neomodernizmu i nowego odczytania spuścizny architektonicznej pochodzącej z 1 połowy XX wieku. Różnorodność rozwiązań architektonicznych omówiona zostanie w oparciu o zrealizowane obiekty (m.in. autorstwa R.Venturiego, R.Meiera, Ch.Moora, M.Gravesa, J.Stirlinga i in.).
8. Dekonstruktywizm
W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej; omówiona jest wystawa inaugurująca działalność dekonstruktywistów z przedstawieniem sylwetek i twórczości uczestników; Wykład poparty jest licznymi przykładami niezrealizowanych koncepcji i rysunków architektonicznych pochodzących z wczesnych lat 80-tych XX wieku oraz wykonanych obiektów z końca XX wieku i początku XXI.
15 godz. ćwiczeń z architektury będzie polegać na przygotowaniu i prezentacji referatów przez studentów na wybrane tematy. Sugerowane zagadnienia to głównie współczesna architektura polska (realizacje takich architektów jak: S.Kuryłowicz, M.Budzyński, R.Konieczny, T.Konior, P.Łukasik i in.), jednak zakłada się możliwość zaprezentowania tematu zaproponowanego przez studenta. Tematy referatów i terminy wystąpień będą przydzielone wszystkim studentom na początku semestru. Po wygłoszonym referacie planuje się dyskusję.
Druga część zajęć poświęcona jest prezentacji zjawisk i tendencji sztuki współczesnej w ujęciu historycznym i problemowym, zwrócenie uwagi na zmiany zachodzące w praktykach artystycznych oraz teorii sztuki w kontekście przemian politycznych, społecznych i kulturowych krajów europejskich i pozaeuropejskich; przepracowanie metod interpretacji i analizy dzieł sztuki z uwzględnieniem zagadnień krytyki artystycznej. Zakres tematyczny wyznaczają najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i postawy kształtujące się wobec koncepcji modernistycznych i ponowoczesnych, począwszy od różnych form figuracji i abstrakcji do działań performatywnych i nowych mediów:
Zagadnienia wykład sztuka wizualna (15h):
1. Okres powojenny w sztuce polskiej i światowej po 1945
- Figuracja i zagadnienia egzystencji w sztuce powojennej
- Różne formy realizmów - przegląd zagadnień, sztuka wobec polityki i życia codziennego
- Nowa figuracja
- Sztuka ciała, sztuka krytyczna i społecznie zaangażowana
2. Abstrakcja w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po 1945
- Abstrakcja geometryczna po 1945 - dynamika zmian w kontekście historycznym i artystycznym
- Abstrakcja niegeometryczna - siła ekspresji
3. Czas i przestrzeń w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po 1945
- environment, happening, performance
- Intermedia i multimedia, sztuka nowych mediów
4. Sztuka idei w krajach europejskich i pozaeuropejskich po 1945
- Konceptualizm - wybrane problemy
- Sztuka po epoce człowieka
Ćwiczenia (15h) będą stanowić rozwinięcie zagadnień podejmowanych na wykładach wg wskazanej literatury. W ramach ćwiczeń, studenci/studentki będą realizować wybrany temat (z podanych tematów wraz ze wskazana literaturą) i przedstawiać go w formie referatu. Podczas ćwiczeń będzie również powtarzana i sprawdzana wiedzy z przerobionych na wykładach zagadnień.
W cyklu 2022/23Z:
Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje kształtujące się na styku koncepcji modernistycznych i postmodernistycznych: począwszy od nurtu figuratywnego i abstrakcji, sztuk performatywnych, sztuki nowych mediów oraz problematyki zjawisk najnowszych. W ramach wykładów zostaną przedstawione najważniejsze przykłady i zjawiska nie tylko z obszaru kultury zachodniej, ale wschodniej z uwzględnieniem podstawowych zagadnień kulturowych danych krajów. (dot. architektury - 15 godz. wykładu) 15 godz. ćwiczeń z architektury będzie polegać na przygotowaniu i prezentacji referatów przez studentów na wybrane tematy. Sugerowane zagadnienia to głównie współczesna architektura polska (realizacje takich architektów jak: S.Kuryłowicz, M.Budzyński, R.Konieczny, T.Konior, P.Łukasik i in.), jednak zakłada się możliwość zaprezentowania tematu zaproponowanego przez studenta. Tematy referatów i terminy wystąpień będą przydzielone wszystkim studentom na początku semestru. Po wygłoszonym referacie planuje się dyskusję. Zagadnienia wykład szt. wizualne (15h): 1. Okres powojenny w sztuce polskiej i światowej po 1945 2. Abstrakcja w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po 1945 3. Czas i przestrzeń w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po 1945 4. Sztuka idei w krajach europejskich i pozaeuropejskich po 1945 Ćwiczenia (15h) będą stanowić rozwinięcie zagadnień podejmowanych na wykładach wg wskazanej literatury. Studenci pracują na wskazanych tekstach.
|
W cyklu 2023/24Z:
Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje kształtujące się na styku koncepcji modernistycznych i postmodernistycznych: począwszy od nurtu figuratywnego i abstrakcji, sztuk performatywnych, sztuki nowych mediów oraz problematyki zjawisk najnowszych. W ramach wykładów zostaną przedstawione najważniejsze przykłady i zjawiska nie tylko z obszaru kultury zachodniej, ale wschodniej z uwzględnieniem podstawowych zagadnień kulturowych danych krajów. (dot. architektury - 15 godz. wykładu) 15 godz. ćwiczeń z architektury będzie polegać na przygotowaniu i prezentacji referatów przez studentów na wybrane tematy. Sugerowane zagadnienia to głównie współczesna architektura polska (realizacje takich architektów jak: S.Kuryłowicz, M.Budzyński, R.Konieczny, T.Konior, P.Łukasik i in.), jednak zakłada się możliwość zaprezentowania tematu zaproponowanego przez studenta. Tematy referatów i terminy wystąpień będą przydzielone wszystkim studentom na początku semestru. Po wygłoszonym referacie planuje się dyskusję. Zagadnienia wykład szt. wizualne (15h): 1. Okres powojenny w sztuce polskiej i światowej po 1945 2. Abstrakcja w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po 1945 3. Czas i przestrzeń w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po 1945 4. Sztuka idei w krajach europejskich i pozaeuropejskich po 1945 Ćwiczenia (15h) będą stanowić rozwinięcie zagadnień podejmowanych na wykładach wg wskazanej literatury. Studenci pracują na wskazanych tekstach.
|
W cyklu 2024/25Z:
Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje kształtujące się na styku koncepcji modernistycznych i postmodernistycznych: począwszy od nurtu figuratywnego i abstrakcji, sztuk performatywnych, sztuki nowych mediów oraz problematyki zjawisk najnowszych. W ramach wykładów zostaną przedstawione najważniejsze przykłady i zjawiska nie tylko z obszaru kultury zachodniej, ale wschodniej z uwzględnieniem podstawowych zagadnień kulturowych danych krajów. (dot. architektury - 15 godz. wykładu) 15 godz. ćwiczeń z architektury będzie polegać na przygotowaniu i prezentacji referatów przez studentów na wybrane tematy. Sugerowane zagadnienia to głównie współczesna architektura polska (realizacje takich architektów jak: S.Kuryłowicz, M.Budzyński, R.Konieczny, T.Konior, P.Łukasik i in.), jednak zakłada się możliwość zaprezentowania tematu zaproponowanego przez studenta. Tematy referatów i terminy wystąpień będą przydzielone wszystkim studentom na początku semestru. Po wygłoszonym referacie planuje się dyskusję. Zagadnienia wykład szt. wizualne (15h): 1. Okres powojenny w sztuce polskiej i światowej po 1945 2. Abstrakcja w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po 1945 3. Czas i przestrzeń w sztuce europejskiej i pozaeuropejskiej po 1945 4. Sztuka idei w krajach europejskich i pozaeuropejskich po 1945 Ćwiczenia (15h) będą stanowić rozwinięcie zagadnień podejmowanych na wykładach wg wskazanej literatury. Studenci pracują na wskazanych tekstach.
|
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
- egzamin pisemny - W1, W2, W3
- referaty z prezentacją U1, U2, U3, U4, U5, K3
- aktywność U2, U5, K1, K2, K3, K4
Kryteria oceniania:
egzamin pisemny w formie testu
ndst – 55 pkt
dst – 56-65 pkt
dst plus – 66-75 pkt
db – 76-85 pkt
db plus – 86-90 pkt
bdb – 91-106 pkt
Część dotycząca sztuk wizualnych: test pisemny oceniony na podstawie punktacji odpowiadającej zakresowi tematów egzaminacyjnych. Zostanie on przedstawiony przed egzaminem.
Ćwiczenia: zaliczenie na podstawie opracowanego tematu/wskazanego i zaakceptowanego przez prowadzącą, lub wybranego z listy tematów (z uwaględnieniem wskazanej i zaakceptowanej literatury).
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Wybrana literatura (ARCHITEKTURA) - do zapoznania się ze wskazanymi przez prowadzącego fragmentami:
1. Banham R., Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979
2. Baumgarth Ch., Futuryzm, Warszawa 1987
3. Berkel B., Bos C., Niepoprawni wizjonerzy, Warszawa 2000
4. Biegański P., U źródeł architektury współczesnej, Warszawa 1972.
5. Blake P., Ludwig Mies van der Rohe – architektura i struktura, Warszawa 1991.
6. Boesiger W., Le Corbusier. Oeuvre complète, Zurich 1929-1958
7. Bonta J., Ludwig Mies van der Rohe, Warszawa 1983.
8. Fiałkowski W., Siedmiu architektów XX wieku, Warszawa 1981
9. Gans D., The Le Corbusier Guide, New York 2000
10. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.
11. Giedion S., Przestrzeń-czas-architektura, Warszawa 1975.
12. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)
13. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987.
14. Jencks Ch., Architektura późnego modernizmu, Warszawa 1989
15. Jencks Ch., Ruch nowoczesny w architekturze, Warszawa 1987.
16. Kotula A., Krakowski P., Architektura współczesna, Kraków 1967.
17. Kosa Z., Kenzo Tange, Warszawa 1977.
18. Kucharzewska J., Współczesna architektura i urbanistyka Pekinu w
kontekście warunków politycznych. Państwo wobec dziedzictwa
kulturowego, wyd. UMK, Toruń 2015
19 Kucharzewska J., Od jednostki mieszkaniowej do megastruktury? O
współczesnym budownictwie wielorodzinnym, [w:] Architektura Miast II:
Od kamienicy do apartamentowca. Wielorodzinne miejskie budownictwo
mieszkaniowe, materiały po konferencji, Bydgoszcz 2009, s.137-147
20 Lahti L., Alvar Aalto 1898-1976. Raj dla zwykłego człowieka, Köln 2006
21. Naylor G., Bauhaus, Warszawa 1977.
22. Nagy E., Le Corbusier, Warszawa 1977
23. Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999
24. Olszewski A., Nowa forma w architekturze polskiej, 1900-1925, Warszawa 1967
25. Overy P., De Stijl, Warszawa 1979.
26. Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Warszawa 1999
27. Sakellaridou I., Mario Botta. Architectural Poetics, New York 2000
28. Sarnitz A., Adolf Loos, Bonn 2003
29. Sławińska J., Ekspresja sił w nowoczesnej architekturze, Warszawa 1997
30. Springer, Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u, Kraków 2011.
31. Stopczyk S., Ekspresjonizm, Warszawa 1987.
32. Tzonis A., Santiago Calatrava. The Poetics of Movement, London 2000
33. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001
34. Włodarczyk J., Prawda i kłamstwa architektury, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej 2009.
35. Winskowski P., Modernizm przebudowany. Inspiracje techniką w architekturze u progu XXI wieku, Kraków 2000.
36. Wisłocka I., Dom i miasto jutra, Warszawa 1971
37. Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Warszawa 1986.
38. Zumthor P., Myślenie architekturą, Kraków 2011
Wybrana literatura podstawowa z zakresu sztuk wizualnych - do zapoznania się z fragmentami, wskazanymi przez prowadzącego:
Bakke M., Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2011
Czartoryska U., Od pop-artu do sztuki konceptualnej, Warszawa 1973
Czartoryska U., Przygody plastyczne fotografii, Gdańsk 2002
Dziamski G. (red.), Od awangardy do postmodernizmu, Warszawa 1996
Dziamski G, Performance Warszawa (1984)
Dziamski G, Szkice o nowej sztuce, Warszawa 1984
Encyklopedia Kultury Polskiej XXw. Od awangardy do postmodernizmu, red.
G.Dziamski, Warszawa 1996
Hussakowska H., Minimalizm w sztukach wizualnych. Demitologizacja pojęcia awangardy w amerykańskim środowisku artystycznym lat sześćdziesiątych, Kraków: Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003
Kępińska A., Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981
Kluszczyński R., Obrazy na wolności. Studia z historii sztuk medialnych w Polsce, Warszawa 1998
Kotula A., Krakowski Piotr, Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973
Kotula A., Krakowski Piotr, Rzeźba współczesna, Warszawa 1980
Kowalczyk I., Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90, Sic! 2002
Kowalczyk I., Podróż do przeszłości: interpretacje najnowszej historii w polskiej sztuce krytycznej, 2010
Krakowski P., O sztuce nowe i najnowszej, Warszawa 1984
Markowska A. , Dwa Przełomy. Sztuka polska po 1955 i 1989, UMK Toruń 2012
Markowska A., Komedia sublimacji. Granica współczesności a etos rzeczywistości w sztuce amerykańskiej, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2010
Piotrowsk P.i, Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 roku, Rebis, Poznań, 1999
Rottenberg A., Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005
Rottenberg A., Przeciąg. Teksty o sztuce polskiej lat 80, Fundacja Open Arts Project, Warszawa 2009
Ronduda Ł., Sztuka polska lat 70. Awangarda, Wydawca: Polski Western, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa 2009
Sienkiewicz K., Zatańczą ci, co drżeli. Polska Sztuka krytyczna, Karakter, Warszawa 2014
Wojciechowski A., Młode malarstwo polskie, 1944-1974, wyd. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983
Testy uzupełniające (będą uzupełnianie na bieżąco oraz na podstawie aktualnych tekstów).
1. Bakke M., Biotransfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, UAM Poznań 2010 (rozdział: Genealogie, strategie,projekty /dostęp: academia.edu
2. Bishop C., Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjna i polityka widowni, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2015
3. Kluszczyński R.W./ Art&science, np. W stronę kreacji post-ludzkiej. Od sztuki kinetycznej do bio-robotycznej - http://artandsciencemeeting.pl/aktualnosci/zarejestrowane_wyklady_i_spotkania_art_science-21/teksty dostępne na academia.edu
4. Zmierzch Antropocenu, ASP Gdańsk 2020/ wykłady zarejestrowane/ dostęp: on-line
W cyklu 2022/23Z:
por. "Podstawowe informacje o przedmiocie" Literatura z dziedziny architektury: Wybrana literatura z zakresu sztuk wizualnych/wybór fragmentów: Bakke M., Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2011 teksty uzupełniające: Teksty realizowane na ćwiczeniach, będą wskazywane na bieżąco przez prowadzącą zgodnie z zakresem realizowanych tematów. |
W cyklu 2023/24Z:
por. "Podstawowe informacje o przedmiocie" Literatura z dziedziny architektury: Wybrana literatura z zakresu sztuk wizualnych/wybór fragmentów: Bakke M., Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2011 teksty uzupełniające: Teksty realizowane na ćwiczeniach, będą wskazywane na bieżąco przez prowadzącą zgodnie z zakresem realizowanych tematów. |
W cyklu 2024/25Z:
por. "Podstawowe informacje o przedmiocie" Literatura z dziedziny architektury: Wybrana literatura z zakresu sztuk wizualnych/wybór fragmentów: Bakke M., Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2011 teksty uzupełniające: Teksty realizowane na ćwiczeniach, będą wskazywane na bieżąco przez prowadzącą zgodnie z zakresem realizowanych tematów. |
Uwagi
W cyklu 2022/23Z:
Pierwsze zajęcia 5 października o godz. 8:00 w sali Tymona. |
W cyklu 2023/24Z:
Pierwsze zajęcia 5 października o godz. 8:00 w sali Tymona. |
W cyklu 2024/25Z:
Pierwsze zajęcia 5 października o godz. 8:00 w sali Tymona. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: