Historia sztuki Azji do XVIII w. (sztuka w aspekcie dialogu międzykulturowego) 1402-HSA-1Lka-S1
Zajęcia dotyczące sztuki chińskiej obejmują chronologicznie: sztukę prehistoryczną (począwszy od paleolitu, poprzez neolit do epoki brązu), wczesnego Cesarstwa (221 p.n.e.-220 n.e.), okresu Trzech Królestw, dynastii Jin, epoki Południowych i Północnych dynastii (220-581), następnie dynastie Sui, Tang, Song, i Yuan (1279-1368).
Zajęcia poświęcone będą historii ceramiki i porcelany, sztuki zdobniczej z innych materiałów (laka, nefryt, brąz, jedwab), rzeźby, architektury, ogrodów, malarstwa i kaligrafii. Poruszane będą zagadnienia teorii sztuki, aspekty historyczno-społeczne, podstawowe pojęcia estetyczne, teorie malarskie i sylwetki najważniejszych twórców, kolekcjonerstwo, rola piśmiennictwa.
Zajęcia ze sztuki indyjskiej obejmują pozostałości Cywilizacji Doliny Indusu - architekturę, urbanistykę oraz drobną plastykę, sztukę buddyjską III w. p.n.e - IV w n.e., początki architektury hinduskiej, sztuka średniowieczna z podziałem na państwa indyjskie.
1. Sztuka paleolitu i neolitu (Jaskinia Xianrendong - ceramika
Kultura Pengtoushan - ceramika,Kultura Peiliang – ceramika, przedmioty codziennego użytku, Kultura Xianlongwa – osadnictwo w kontekście architektonicznym i urbanistycznym, przedmioty zdobnicze z jadeitu i ceramika odkryta w miejscach pochówków. Kultura Cishan – ceramika
Kultura Zhaobaogou – ceramika i kamienne figurki. Kultura Hemudu – osadnictwo, totemy i rytuały szamańskie, ceramika, przedmioty codziennego użytku, instrumenty muzyczne i pierwsze naczynia zdobione laką. Kultura Daxi – ozdoby z jadeitu i ceramika. Kultura Yangshao – osadnictwo, ceramika dekoracyjna,
Kultura Hongshan – Niuheliang – Świątynia Bogini, malowidła ścienne, figury gliniane, ceramika dekoracyjna, przedmioty z jadeitu, kamienia i miedzi, kopce kamienne z grobowcami, ikonografia (smoki, żółwie), kształtowanie się feng shui
Kultura Liangzhu – wyposażenie grobowców: przedmioty z jedwabiu, kości słoniowej, laki i ceramiki, miasto stolica, motyw dekoracyjny taotie, rytualne przedmioty z jadeitu (cylindry, dyski i topory). Kultura Maijayao – czarno-czerwona ceramika
2. Epoka brązu – wczesne cesarstwo:
Dynastia Shang (1766-1025 p.n.e.) – architektura (obwarowania miejskie, pałac w Anyang), grobowce królewskie z dekoracją malarską, rzeźbami z ma+rmuru, brązu i jadeitu, kości wyroczni pokryte najstarszym pismem chińskim, rytualne brązy, ikonografia (taotie, zwierzęta, pory roku, zjawiska atmosferyczne)
Dynastia Zhou (1025-256 p.n.e.) – rytualne brązy, ikonografia (plecionki), naczynia z inskrypcjami okolicznościowymi
Dynastia Qin (221-207 p.n.e.) – grobowiec Pierwszego Cesarza Qin, terakotowa armia, Wielki Mur
Dynastia Han (207 p.n.e.-220 n.e.) – grobowiec księcia Liu Sheng i jego żony Dou Wan w Mancheng
3. Sztuka okresu od Trzech Królestw (220-256) do dynastii Sui (do końca 618 r.):
adaptacja buddyzmu – zespół świątynny i Grota Tysięcy Buddów w Dunhuang
kompleksy świątynne w Datong i w Longmen, architektura pagody, wynalezienie porcelany, styl pisma trawiastego w kaligrafii, malarstwo na jedwabiu
4. Okres dynastii Tang (618-907) i dynastii Song (960-1279)
rozbudowa kompleksów świątynnych w Longmen (posąg Buddy Wajroczany)
rozwój malarstwa pejzażowego, malarstwa monochromatycznego, tuszowego (szkoła południowa i północna)
malarstwo buddyjskie
malarstwo ukazujące kwiaty i ptaki (akademia w Kaifeng, akademia w Lin’an)
grobowiec księżniczki Dai – dekoracje malarskie o tematyce dworskiej
artyści: Wu Daozi, Zhou Fang, Han Gan, Wang Wei, Guo Xi, Su Shi, Mi Fei
architektura – m.in. pagody Dayanta i Xiaoyanta, świątynia Foguang Si
podręcznik do architektury Li Jie (dynastia Song)
rzeźba buddyjska,
wpływ sztuki hellenistycznej i perskiej (ornamentyka)
rzemiosło: złotnictwo, meble, wyroby z laki, tkaniny
ceramika (naczynia celadonowe)
5. Okres dynastii Yuan (1279-1368)
malarstwo pejzażowe taoistyczne – „Czterech Wielkich Mistrzów – Wang Meng, Huang Gongwang, Ni Zan, Wu Zhen”
malarstwo portretowe, pośmiertne
architektura: stupy butelkowe, rozbudowa Nankinu
ceramika shu-fu, ceramika na eksport
wyroby z laki
6. Kultura Doliny Indusu
Analiza urbanistyki głównych miast (Harappa, Mohendżo Daro)
Rzeźba wolnostojąca
Figurki wotywne,
Drobna plastyka, pieczęcie
7. Wczesna sztuka buddyjska
Bharhut, Bhadźa, Karla, Sańci, Gandhara, Mathura, Amarawati - analiza stup, płaskorzeźb, ćąjtji i wihar
8. Wczesna sztuka hinduska - analiza rzeźb i drobnej plastyki
9. Sztuka guptyjska - analiza świątyń hinduskich, rzeźby (szczególnie Mathura i Sarnath), groty buddyjskie w Adźancie (architektura i malarstwo)
10. Sztuka Indii VI-VIII w.
Państwo Wschodnich Ćalukjów (Ajhole, Badami, Pattadakal)
Dynastia Rasztrakutów (Elefanta, Ellora)
Tamil Nadu - Mahabalipuram, Kańcipuram)
11. Sztuka Palów i Senów
Stelle, manuskrypty na liściach palnowych
12. Madhja Pradeś - świątynie Khadźuraho
13. Radźasthan i Gudźarat - architektura (świątynie, studnie) i rzeźba
14. Orisa - regionalne odmiany stylowe i nazewnictwo, świątynie (m.in. Surji w Konarak czy kompleks świątyń w Bhubaneśwarze)
15. Tamil Nadu - sztuka Ćolów - świątynie (m.im. Radźaradźeśwara - Tańdźawur, Nataradźa - Ćidambaram), rzeźby z brązu.
W cyklu 2022/23L:
j.w. |
W cyklu 2023/24L:
j.w. |
W cyklu 2024/25L:
j.w. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Zaliczenie ustne- W1-3, U 1-3, K 1-3.
Kryteria oceniania:
Wykład: zaliczenie ustne
ndst – 0-50 pkt (0-50%)
dst- 55-60 pkt (55-60%)
dst plus- 65 pkt (65%)
db- 70 pkt (70%)
db plus- 75-90 pkt (75-90%)
bdb- 100 pkt (95-100%)
Możliwość przeprowadzenia zaliczenia zdalnie, na platformie MS Teams.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura podstawowa (do zapoznania w wybranych fragmentach)
Estetyka chińska, red. A. Zemanek, Kraków 2007
J. Auboyer, Sztuka Indii, Warszawa 1975
Ch.P. Fitzgerald, Chiny. Zarys historii kultury, Warszawa 1974
Miklos, P., Malarstwo chińskie, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1987
Lu Yunda, Sztuka chińska, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 2019
M. Künstler, Sztuka Chin, Warszawa 1991
Soper, A., Sickman, L., Sztuka i architektura w Chinach, PWN, Warszawa, 1984
A. Jakimowicz, Sztuka Indii, Warszawa 1964
Allchin Allchin B., Allchin R., Narodziny cywilizacji indyjskiej, Warszawa 1972
Bachhofer L, Early Indian Sculpture, Delhi 1973, 2 tomy
Craven R.C., Indian Art. A Concise History, London 1997.
Michell G., Hindu Art and Architecture, London 2000.
Mitter Partha, Indian Art, Oxford University Press, 2001
Literatura uzupłeniająca (do zapoznania w wybranych fragmentach):
Desai D., The Religious Imagery of Khajuraho, Mumbai 1996.
Fabri L.C., History of the Art of Orissa, Bombay 1974
Bugaj E., Archeologia a sztuka, [w:] Przeszłość społeczna próba konceptualizacji, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 2012, s. 885-909.
Cohen, D. J., The Beginnings of Agriculture in China, [w:] Current Anthropology, Vol. 52, Supplement 4, October 2011
Jacoby, M., Sztuka chińska w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, MNW, Warszawa, 2009
Li Weiming, „Zarys historii chińskich brązów” [w:]: Piękno i rytuał. Starożytne brązy chińskie ze zbiorów Chińskiego Muzeum Narodowego w Pekinie, Muzeum Narodowe w Warszawie, 2006, s. 22–37.
P., Idea i tusz, Prószyński i S-ka, Warszawa, 2002
Święcki, M., Latkowska, M. J., Chinese Garden Art. – A living tradition, [w:] Technical Transactions. Architecture, 2014, s. 241-255.
Malinowski J. (red.), Sztuka Chin, Neriton, Warszawa, 2009
Eberhard, W., Symbole chińskie. Słownik, Universitas, Kraków, 2001
W cyklu 2022/23L:
j.w. |
W cyklu 2023/24L:
j.w. |
W cyklu 2024/25L:
j.w. |
Uwagi
W cyklu 2022/23L:
Zajęcia odbywają się zdalnie, na platformie MS Teams. |
W cyklu 2023/24L:
Zajęcia odbywają się zdalnie, na platformie MS Teams. |
W cyklu 2024/25L:
Zajęcia odbywają się zdalnie, na platformie MS Teams. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: