Historia filozofii 1402-HF-1Zka-S1
Ze względu na powiązanie tematyki filozoficznej z estetyczną przyjmuję historyczny sposób wyłożenia poszczególnych koncepcji filozoficznych wraz z towarzyszącymi im poglądami natury estetycznej. Dzięki temu student widzi te wzajemne powiązania, które świadczą o charakterystyczności i odrębności poszczególnych systemów myślowych i może śledzić, jak z myśli filozoficznej wyrastają estetyczne analizy. Poza tym, dzięki tej metodzie, można lepiej dostrzec związki zależności, jakie łączą następujące po sobie koncepcje filozoficzne.
Celem wykładu jest więc zapoznanie studenta z najważniejszymi systemami filozoficznymi i podstawami estetyki filozoficznej. Będzie on mógł poznać takie pojęcia i kategorie jak: idea, substancja, przedmiot, podmiot, zmysły, wyobraźnia, rozum, intelekt, smak, geniusz, twórczość, piękno czy wzniosłość. Poza tym, każda przywołana koncepcja omówiona jest wraz ze swym tłem historycznym i podłożem, z którego wyrosła. Jest to więc dodatkowa okazja do lepszego zrozumienia człowieka w otaczającym go świecie i sposobie, w jaki w nim się orientuje.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody służące prezentacji treści
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Wykłady kończą się egzaminem pisemnym. W przypadku zdalnej formy zajęć - praca zaliczeniowa: 7-8 stronicowy esej na wybrany temat filozoficzny lub z zakresu estetyki filozoficznej. (W 1-4, U 1-3, K 1-3).
Egzamin będzie oparty na pracy pisemnej i należy go przesłać pocztą u-mail.
Kryteria oceny:
3,0 - przedstawia podstawowe informacje dotyczące wybranego przez siebie zagadnienia/zjawiska, przywołuje terminy, definiuje je, umocowuje historycznie;
3,5 - wyjaśnia, opisuje, interpretuje omawiane zagadnienie/zjawisko
4,0 - rozwiązuje i formułuje problemy związane z danym stanowiskiem filozoficznym/estetycznym/zjawiskiem
4,5 - umie zaklasyfikować, porównać, analizować i uzasadniać omawiane zagadnienie/zjawisko/pogląd/nurt filozoficzny/trend
5,0 - potrafi wyjaśniać, argumentować, uzasadnić i krytycznie odnieść się do omawianej problematyki; potrafi ocenić i interpretować.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Copleston F., Historia filozofii, t. 1, 4 i 5, PAX, Warszawa, wybrane fragmenty dotyczące Filozofii przedskokratejskiej, Sokratesa, Platona, Arystotelesa, Bacona, Kartezjusza, Hobbesa, Locke`a, Berekeleya, Hume, Rousseau, Kanta.
Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, PWN, Warszawa - fragmenty dotyczące omawianych filozofów.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1 i 2, PWN - fragmenty dotyczące omawianych filozofów.
Wawrzonkowski K., Smak, geniusz, sztuka. Filozofia piękna Alexandra Gerarda w świetle estetyki kantowskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2009.
Wawrzonkowski K., Wyobraźnia i wzniosłość. Teoriopoznawcze podstawy wybranych brytyjskich koncepcji estetycznych XVIII wieku, Tako, Toruń 2010.
Żelazny M, Estetyka filozoficzna, WN UMK, Toruń.
Cała literatura obowiązkowa jest udostępniana studentom na bieżąco drogą elektroniczną. Materiały dostępne są również na kanale MS Teams.
Literatura uzupełniająca:
Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, [w:] Dzieła wszystkie, tom 2, PWN, Warszawa.
Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek [w:] Dzieła wszystkie, tom 3, PWN, Warszawa.
Bacon F., Novum Organum, tłum. J. Wikariak, BKF, Warszawa.
Bergson H., Śmiech. Esej o komizmie, rozdziały 1-3, tłum. S. Cichowicz, Wydanie dowolne.
Berkeley G., Traktat o zasadach ludzkiego poznania, tłum. J. Salamon, Kraków.
Burke E., Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna, tłum. Piotr Graff, PWN, Warszawa 1968 (Wstęp, cz. I - III)
Cassirer E., Sztuka. [w:] Esej o człowieku, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1971, 1998.
Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii, UKF, Warszawa.
Descartes R., Rozprawa o metodzie, UKF, Warszawa.
Descartes R., Zasady filozofii, UKF, Warszawa.
Dilthey W., O istocie filozofii, PWN, Warszawa
Gadamer H. G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, Oficyna Naukowa, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.
Gasset J. O., Dehumanizacja sztuki, [w:] Dehumanizacja sztuki i inne eseje, przeł. P. Niklowicz, Warszawa 1996.
Gasset J. O., Wokół Galileusza, Wydawnictwo SPACJA, Warszawa
Grzeliński A., Angielski spór o istotę piękna. Koncepcje Shaftesbury’ego i Burke’a, Toruń 2001.
Grzeliński A., Kategorie „podmiotu” i „przedmiotu” w Dawida Hume`a nauce
o naturze ludzkiej, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Hazard P., Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga, PWN, Warszawa
Hegel G. W. F., Fenomenologia ducha, Aletheia, Warszawa.
Heidegger M., Źródło dzieła sztuki, przeł. L. Falkiewicz „Sztuka i filozofia" 1992. nr 5. lub [w:] Drogi lasu. przeł. J. Mizera, Fundacja Aletheia. Warszawa 1997.
Hobbes T., Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. Cz. Znamierowski, PWN, Warszawa.
Hume D., Badania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. J. Łukasiewicz
i K. Twardowski, PWN, Warszawa.
Hume D., Sprawdzian smaku [w:] Eseje z dziedziny moralności i literatury, tłum. T Tatarkiewiczowa, PWN, Warszawa 1955
Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamierowski, Aletheia, Warszawa.
Kant I., Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, PWN, Warszawa .
Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, PWN, Warszawa.
Kant I., Rozważania o uczuciu piękna i wzniosłości
Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Antyk, Kęty.
Kaśkiewicz K., Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, Toruń 2010.
Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa – wydanie dowolne.
Locke J., Dwa traktaty o rządzie, tłum. Z. Rau, PWN, Warszawa.
Locke J., Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. B. J. Gawecki, PWN,Kraków.
Platon, Fajdros, wydanie dowolne
Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Antyk, Kęty.
Platon, Uczta, wydanie dowolne
Pseudo–Longinos, O górności, [w:] Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo–Longinos, przeł. T. Sinko, Wrocław 1951.
Reale G., Historia filozofii starożytnej t. 1- 5, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin.
Rousseau J. J., Trzy rozprawy z filozofii społecznej, PWN, Warszawa.
Rousseau, J. J. Szkic o pochodzeniu języków, tłum. B. Banasiak, Kraków 2001.
Sartre J.-P., Dzieło sztuki, [w:] tegoż., Wyobrażenie, Warszawa, s. 343-354.
Scheler M., O zjawisku tragiczności, [w:] Arystoteles, Hume, Scheler, O tragedii i tragiczności, Kraków 1976.
Schiller F., Kallias, czyli o pięknie, tłum. K. Kaśkiewicz, s. 53-67, Kęty 2007.
Schiller F., O istocie piękna. [w:] M. J. Siemek, Fryderyk Schiller
Schiller F., O wzniosłości, tłum. J. Prokopiuk. [w:] Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy. Warszawa 1972.
Shaftesbury, Moraliści, [w:] List o entuzjazmie. Moraliści, przeł. A. Grzeliński, Toruń 2007.
Suchodolski B., Narodziny nowożytnej filozofii człowieka, PWN, Warszawa
Wawrzonkowski K., Smak, geniusz, sztuka. Filozofia piękna Alexandra Gerarda w świetle estetyki kantowskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2009.
Wawrzonkowski K., Wyobraźnia i wzniosłość. Teoriopoznawcze podstawy wybranych brytyjskich koncepcji estetycznych XVIII wieku, Tako, Toruń 2010.
Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, wydanie dowolne.
Żelazny M., Idea wolności w filozofii Kanta, Wydawnictwo Rolewski, Toruń.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: