Awangarda-plastyka a inne dziedziny sztuki 1402-AA-KA-2Z-S1

Konwersatorium poświęcone jest wybranym zagadnieniom z zakresu przedwojennej sztuki awangardowej od ekspresjonizmu do surrealizmu. W jego ramach w szeroki sposób prezentowane są najważniejsze środowiska awangardowe za granicą i w Polsce. W kontekście działających ugrupowań omawiane są najważniejsze czasopisma awangardowe i ich rola w obiegu informacji na temat nowych nurtów w sztuce. Ważnym wątkiem związanym z recepcją sztuki awangardowej jest problem oceny jej dokonań przez współczesna krytykę artystyczną, uświadamiającą zagadnienie wartościowania prac, których forma zrywała z konwencjami wypracowanymi w minionych epokach. Na tym tle analizowane są też wypowiedzi teoretyczne artystów z kręgu awangardy, rozpatrywane jako autokomentarz nie tylko do własnego dorobku ale także innych członków grupy, pozwalające na prześledzenie problemu torii i praktyki artystycznej, z którą nierozerwalnie związany był temat eksperymenty artystycznego, nierzadko przekraczającego granicę pomiędzy tradycyjnie określonymi zasadami przyjętymi dla malarstwa i rzeźby. Te poszukiwania miały wpływ na inne dziedziny sztuki jak choćby teatr i taniec, stanowiące również przedmiot zajęć, charakteryzowane w kontekście rozwoju nowej sztuki. Konwersatorium w znaczny sposób poszerza i porządkuje szczegółową wiedzę z zakresu dorobku awangardy (plastycznego, teoretycznego i krytycznego) jej wpływu na rozwój plastyki teatralnej i tańca. Jednocześnie zapoznaje z metodologią badań sztuki awangardowej. Uczy metod analizy i interpretacji dzieł powstałych w kręgu awangardy. Problematyka i formuła zajęć wyrabia umiejętność analizy i interpretacji wybranych dzieł awangardowych, przydatną w przygotowaniu wypowiedzi ustnych i pisemnych na zadany temat, w oparciu o literaturę przedmiotu. Specjalistyczna terminologia i warsztat naukowy pozwalają na krytyczne omówienie i ocenę dorobku awangardy na różnych płaszczyznach, np. w postaci recenzji, czy też czynnym udziale w dyskusji, wykorzystującej różne techniki i kanały komunikacyjne. Jednocześnie zajęcia motywują do poszerzania wiedzy z zakresu awangardy polskiej i europejskiej, rozwijają umiejętność realizacji zadań indywidualnych i zespołowych, a także wyrabiają świadomość odpowiedzialności za zachowanie dla kolejnych pokoleń dziedzictwa awangardy.
Tematy
1.Teoria awangardy i inne mity modernistyczne – wstęp
2. Mapa środowisk awangardowych
3. Sztuka abstrakcyjna
4. Miasta przyszłości. Utopie architektoniczne a rzeźba i plastyka.
5. Biomorfizm
6. Plastyka teatralna i Wolny taniec.
7. Artystki awangardowe
8. Kolaż, montaż, fotografia awangardowa
9. Teoria i praktyka artystyczna wybranych artystów awangardowych.
10. Pierwsze kolekcje sztuki awangardowej
11. Neoawangarda
W ramach zajęć organizowane są wyjazdy do muzeów, w ramach których studenci poznają kolekcje sztuki awangardowej oraz uczestniczą w wystawach czasowych dotyczących awangardy.

Całkowity nakład pracy studenta

100 godz./4pkt.ECTS 1. Godziny realizowane z udziałem nauczyciela (godziny kontaktowe wykładu, przewidziane w programie) 30 godz. 2. Konsultacje z wykładowcą podczas dyżuru: 15 godz. 3. Indywidualna praca studenta konieczna do zaliczenia przedmiotu (zebranie i zapoznanie się z literaturą, materiałem ilustracyjnym, przygotowanie referatu, przygotowanie się do kolokwium): 55 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

Student W1: Ma uporządkowaną szczegółową wiedzę dotyczącą polskiej awangardy w kontekście: twórczości plastycznej, teoretycznej, krytycznej i literackiej. Posiada wiedzę w zakresie wpływu awangardy między innymi na rozwój plastyki teatralnej oraz tańca (K_W04) W2: Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji prac powstałych w kręgu awangardy polskiej i europejskiej (K_W11) W3: Ma uporządkowaną wiedzę na temat metodologii badań sztuki awangardowej (K_W06)

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: U1: Charakteryzuje dzieło sztuki awangardowej od strony formy artystycznej, krytycznie je analizuje i interpretuje, określając jego rolę w rozwoju awangardy polskiej i europejskiej (K_U07) U2:przygotowując prace pisemne oraz wystąpienia ustne formułuje argumenty i wnioski oparte na wykorzystaniu publikacji innych autorów na temat awangardy (K_U08) U3:wykorzystując różne techniki i kanały komunikacyjne aktywnie uczestniczy w spotkaniach na temat awangardy (K_U09) U4: potrafi przygotować wypowiedzi pisemne na temat awangardy oparte na odpowiednio dobranych materiałach i źródłach (K_U10) U5: posiada warsztat naukowy obejmujący specjalistyczna terminologię, umożliwiający krytyczne omówienie i ocenę na różnych płaszczyznach dorobku awangardy (K_U11) U6: potrafi napisać recenzję z wydarzenia prezentującego dorobek awangardy, a także czynnie uczestniczyć w debacie na jej temat (K_U12) (K_U13)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: K1:ma świadomość swej wiedzy z zakresu awangardy polskiej i europejskiej , a także ewentualnych braków motywujących do rozwoju naukowego i zawodowego (K_K01) K2: przy realizacji projektów dotyczących sztuki awangardowej potrafi współpracować w grupie (K_K02) K3:realizująć zadanie indywidualne lub zespołowe dotyczące sztuki awangardowej potrafi właściwie określić priorytety prowadzące do jego realizacji (K_K03) K4:posiada świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa dorobku awangardy, powstałego w regionie, kraju i Europie (K_K06)

Metody dydaktyczne

konwersatorium, referat połączony z prezentacją multimedialną Zajęcia mogą być prowadzone w trybie tradycyjnym lub zdalnym, za pomocą aplikacji MS Teams

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- referatu

Wymagania wstępne

Zaliczony I rok studiów

Koordynatorzy przedmiotu

Katarzyna Cytlak

Kryteria oceniania

ocenie podlega
-bieżące przygotowanie do zajęć
-przygotowanie referatu na zadany temat
-kolokwium obejmujące materiał omawiany na zajęciach
Weryfikujące wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne:
W1, W2, W3, U1, U2, U3,U4, U5, U6, K1, K2, K3, K4
Zaliczenia mogą być prowadzone w trybie tradycyjnym lub zdalnym, za pomocą aplikacji MS Teams

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Do zapoznania się z wybranymi fragmentami wskazanymi przez prowadzącego
Podstawowa

Avantgarden in Mitteleuropa 1910 – 1930: Transformation und Austausch, Timothy O. Benson, Monika Król (ed.), exhibition cat.: München Haus der Kunst, Berlin Martin – Gropius – Bau 2002 – 2003, Leipzig 2003.
Baumgath, Christa, Futuryzm, Wydawinictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1987.
Blotkamp, Carel, et all., De Stijl. The Formative years. 1917-1922, Cambridge MA: The MIT Press, 1982.
Bürger, Peter, Teoria awangardy, Universitas, Kraków, 2006.
Chadwick Whitney. Kobiety, sztuka i społeczeństwo. Poznań: Rebis, 2015.
Clegg, Elizabeth: Art, Design and Architecture in Central Europe 1890 – 1920, Yale University Press New Haven and London 2006.
Czekalski, Stanisław, Awangarda i mit racjonalizacji. Fotomontaż polski okresu dwudziestolecia międzywojennego, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, 2000.
Dziamski, Grzegorz (ed.), Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Od awangardy do postmodernizmu, Instytut Kultury, Warszawa, 1996.
Erjavec, Aleš, Aesthetic Revolutions and Twentieth-Century Avant-Garde Movements, Duke University Press, Durham I Londyn, 2015.

Europa, Europa: das Jahrhundert der Avantgarden in Mitel- und Osteuropa, Stanisławski Ryszard, Brockhaus Christoph (ed.), exhibition cat. T. 1 -4 , Bonn Kunst- und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutschland 1994
Foulcault, Michel, To nie jest fajka, słowo/ obraz / terytoria, Gdańsk, 1996.
Foster, Hal, Rosalind Krauss, Yve-Alain Bois, Benjamin H. D. Buchloh, David Jones, Sztuka po 1900 roku. Modernizm, antymodernizm, postmodernizm, Arkady, Warszawa, 2023.
Geron, Małgorzata, Formiści. Monografia grupy, Twórczość i programy artystyczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.
Geron, Małgorzata, Kokaina/Cocain Rity Sacchetto i Augusta Zamoyskiego, [w:] Wokół 1918 roku. Niepodległość i awangarda, red. Małgorzata Geron i Jerzy Malinowski, „Pamiętnik Sztuk Pięknych” Nr 13/2018, s.33-42.
Janicka, Krystyna, Surrealizm, Wydawnictwa artystyczne i filmowe, Warszawa, 1985.
Kotula Adam i Piotr Krakowski, Sztuka abstrakcyjna, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1973.
Krauss, Rosalind E., Oryginalność awangardy i inne mity modernistyczne, Słowo/obraz/terytoria, Gdańsk , 2011.
Mansbach, Steven: Modern Art in Eastern Europe. From the Balic to the Balkans, ca. 1890 – 1939, Cambridge University Press, Cambridge – New York 1999.
Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.”, red. P. Kurc-Maj, A. Saciuk-Gąsowska, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2019. Papież awangardy. Tadeusz Peiper w Hiszpanii, Polsce, Europie, Muzeum Narodowe w Warszawie 2015.
Porębski, Mieczysław, „Awangarda a rozwój w sztuce”, w: Malinowski, Jerzy (ed.), Co robić po kubizmie? Studia o sztuce pierwszej połowy XX wieku, pp. 7-21. Kraków – Wrocław: Wydawnictwo Literackie, 1984.
Piotrowski, Piotr, Artysta między rewolucją a reakcją, Wydawnictwo UAM, Poznań,1993.
Piotrowski, Piotr, Znaczenia modernizmu, Rebis, Poznań, 1999.
Porębski, Mieczysław, Kubizm. Wprowadzenie do sztuki XX wieku, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1986.
Turowski, Andrzej, Budowniczowie świata: z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej, Universitas, Warszawa, 2000.
Turowski, Andrzej, Konstruktywizm polski, Ossolineum, Wrocław, 1981.
Turowski, Andrzej, W Kręgu konstruktywizmu, Wydawinictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1979.
Willet, John, Ekspresjonizm, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1976.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1402-AA-KA-2Z-S1 w USOSweb