Pedagogika 1401-PodPed-1L-sm-S1

1. Proces wychowania
Funkcje wychowania. Proces wychowania, jego struktura, właściwości, dynamika. Przymus i swoboda w wychowaniu. Wychowanie jako urabianie i jako wspomaganie rozwoju. Wychowanie adaptacyjne i emancypacyjne. Podmiotowość w wychowaniu. Źródła i przejawy kryzysu współczesnego wychowania. Granice i mierniki oddziaływań wychowawczych.
2. Podstawowe środowiska wychowawcze: rodzina, grupa rówieśnicza, szkoła. Style i postawy wychowawcze. Konteksty wychowania. Praca z grupą rówieśniczą. Znaczenie grupy rówieśniczej dla dziecka. Koleżeństwo i przyjaźń.
3. Szkoła jako instytucja wychowawcza.
Środowisko społeczne klasy i szkoły. Postawy nauczycieli i uczniów. Kształtowanie i zmiana postaw. Tworzenie klimatu wychowawczego w klasie i w szkole. Dynamika grupy uczniowskiej. Współpraca i współdziałanie uczniów. Metody wychowawcze i ich skuteczność. Kryzys szkoły. Współpraca rodziny i szkoły. Współpraca szkoły ze środowiskiem.
4. Społeczność szkolna
a) uczniowie - sposoby funkcjonowania uczniów w klasie. Pozycja społeczna ucznia w klasie. Typy uczniów. Uczeń szczególnie uzdolniony. Inny i obcy. Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
b) Nauczyciele -przygotowanie zawodowe nauczyciela. Role zawodowe nauczyciela. Wzór osobowy, postawa i kunszt nauczycielski. Program wewnętrzny nauczyciela.
5. Działalność opiekuńczo-wychowawcza i profilaktyczna szkoły.
Adaptacja w zmieniającej się rzeczywistości szkolnej, pierwsze wybory edukacyjne. Wstępna orientacja zawodowa. Promocja i ochrona zdrowia uczniów. Diagnoza nauczycielska. Postępowanie pedagogiczne z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Pomoc uczniowi z problemami zdrowotnymi – choremu przewlekle i niepełnosprawnemu. Współpraca z rodzicami ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i specjalistami pracującymi z uczniem. Edukacja zdrowotna, programy profilaktyczne.

W cyklu 2024/25L:

Wykład zwiera treści z zakresu pedagogiki jako nauka i jej subdyscyplin pedagogicznych, pojęć i kategorii pedagogicznych, hominizacji osobniczej, wychowanie człowieka w cyklu życia, uczestników procesu edukacji,
dobrostanu uczniów i nauczycieli

W cyklu 2025/26L:

Efekty uczenia się - wiedza

Wykład i ćwiczenia: Student zna: B2.W2. rolę nauczyciela i koncepcje pracy nauczyciela: etykę zawodową nauczyciela, nauczycielską pragmatykę zawodową – prawa i obowiązki nauczycieli, zasady odpowiedzialności prawnej opiekuna, nauczyciela, wychowawcy i za bezpieczeństwo oraz ochronę zdrowia uczniów, tematykę oceny jakości pracy nauczyciela, zasady projektowania ścieżki własnego rozwoju zawodowego, rolę początkującego nauczyciela w szkolnej rzeczywistości, uwarunkowania sukcesu w pracy nauczyciela oraz choroby związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela; B.2.W4. zasady pracy opiekuńczo-wychowawczej nauczyciela: obowiązki nauczyciela jako wychowawcy klasy, metodykę pracy wychowawczej, program pracy wychowawczej, style kierowania klasą, ład i dyscyplinę, poszanowanie godności dziecka, ucznia lub wychowanka, różnicowanie, indywidualizację i personalizację pracy z uczniami, funkcjonowanie klasy szkolnej jako grupy społecznej, procesy społeczne w klasie, rozwiązywanie konfliktów w klasie lub grupie wychowawczej, animowanie życia społeczno-kulturalnego klasy, wspieranie samorządności i autonomii uczniów, rozwijanie u dzieci, uczniów lub wychowanków kompetencji komunikacyjnych i umiejętności społecznych niezbędnych do nawiązywania poprawnych relacji; pojęcia integracji i inkluzji; sytuację dziecka z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną w szkole ogólnodostępnej, problemy dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i ich funkcjonowanie, problemy dzieci zaniedbanych i pozbawionych opieki oraz szkolną sytuację dzieci z doświadczeniem migracyjnym; problematykę dziecka w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej; zagrożenia dzieci i młodzieży: zjawiska agresji i przemocy, w tym agresji elektronicznej, oraz uzależnień, w tym od środków psychoaktywnych i komputera, a także zagadnienia związane z grupami nieformalnymi, podkulturami młodzieżowymi i sektami; B.2.W5. sytuację uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi: specjalne potrzeby edukacyjne uczniów i ich uwarunkowania (zakres diagnozy funkcjonalnej, metody i narzędzia stosowane w diagnozie), konieczność dostosowywania procesu kształcenia do specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów (projektowanie wsparcia, konstruowanie indywidualnych programów) oraz tematykę oceny skuteczności wsparcia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;

Efekty uczenia się - umiejętności

Wykład i ćwiczenia: Student potrafi: B.2.U1. wybrać program nauczania zgodny z wymaganiami podstawy programowej i dostosować go do potrzeb edukacyjnych uczniów; B.2.U2. zaprojektować ścieżkę własnego rozwoju zawodowego; B.2.U3. formułować oceny etyczne związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela; B.2.U4. nawiązywać współpracę z nauczycielami oraz ze środowiskiem pozaszkolnym; B.2.U5. rozpoznawać sytuację zagrożeń i uzależnień uczniów; B.2.U6. zdiagnozować potrzeby edukacyjne ucznia i zaprojektować dla niego odpowiednie wsparcie; B.2.U7. określić przybliżony potencjał ucznia i doradzić mu ścieżkę rozwoju

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Wykład i ćwiczenia: Student jest gotów do: B.2.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej lub grupie wychowawczej; B.2.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej; B.2.K4. współpracy z nauczycielami i specjalistami w celu doskonalenia swojego warsztatu pracy.

Metody dydaktyczne

Wykład konwersatoryjny i problemowy

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/24L:

Dagna Dejna

W cyklu 2024/25L:

Beata Przyborowska

W cyklu 2022/23L:

Izabela Symonowicz-Jabłońska

W cyklu 2025/26L:

Beata Przyborowska

Kryteria oceniania

zaliczenie wykładów:
1. Zaliczenie pisemne w formie testu wymagany próg na ocenę dostateczną - powyżej 60%, 61-70% - dostateczny plus, 71-80% - dobry, 81-90% - dobry plus, 91-100% - bardzo dobry oraz projekt fotograficzny: "Poszukiwanie baśniowości w codzienności"
2. Esej w zakresie nauk społecznych
Przedmiot należy zaliczyć do 13.07.2023r.

Literatura

a) Literatura podstawowa:
Kwieciński Z., Śliwerski B. (2019) (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, Warszawa
b) Literatura uzupełniająca:
Janowski A., (2007), Pedagogika praktyczna, Warszawa .
Pietrasiński Z. (2008): Ekspansja pięknych umysłów, Warszawa.
Symonowicz-Jabłońska I. (2016), Baśniowość w kulturze popularnej jako wyzwanie dla edukacji, Toruń.
Symonowicz-Jabłońska I.,(2021), (Nie)obecność umiejętności komunikacyjnych w świetle badań kompetencji społecznych i obywatelskich w podstawach programowych kształcenia ogólnego. [w:] Podstawy programowe kształcenia ogólnego (od)nowa? Raport z badania kompetencji społecznych i obywatelskich red. Violetta Kopińska, Beata Przyborowska, Hanna Solarczyk-Szwec, Toruń.
Symonowicz-Jabłońska I., (2015), W poszukiwaniu "straconych" autorytetów, [w:] Problemy Wczesnej Edukacji, R. 11 nr 1, 2015, s. 163-166.

W cyklu 2024/25L:

R. Schulz, Antropologiczne podstawy wychowania, Warszawa 1996.
R. Schulz, Wykłady z pedagogiki ogólnej, Toruń, 2003,-2009 t.1, 2,3,.
M. Debesse, Etapy wychowania, Warszawa 1996.
Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa 2019.
R.Cybulska, H.Derewlana, A. Kacprzak, K. Pęczek, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji. Warszawa 2017.
J.M. Łukasik, K. Jagielska, N.G. Pikuła, Rozwój nauczyciela, Kraków 2017.
K. Słupek, Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Pomoc psychologiczno –pedagogiczna, dostosowanie wymagań, Warszawa 2018.
M.J. Szymański, Przyszłość edukacji. Przyszłość szkoły. Warszawa 2024.

W cyklu 2025/26L:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1401-PodPed-1L-sm-S1 w USOSweb