Problematyka adaptacji wnętrz zabytkowych 1401-PZW-1Z-AW-S2

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z problematyką adaptacji zabytkowych wnętrz oraz zasadami prowadzenia procesu konserwatorskiego. Omawiane są metody analizy i oceny wartości zabytku, w tym jego struktury funkcjonalno-przestrzennej i wyposażenia, stanowiące podstawę do formułowania świadomych rozwiązań projektowych.
Program obejmuje zagadnienia związane ze specyfiką adaptacji różnych typów obiektów – od zamków i kamienic po architekturę sakralną, przemysłową i ludową – ze szczególnym uwzględnieniem projektowania wyposażenia wnętrz zabytkowych. Analizowane są również możliwości i ograniczenia wynikające z wprowadzania nowych funkcji użytkowych, takich jak funkcje muzealne, gastronomiczne, mieszkalne czy świeckie w obiektach sakralnych.
Zajęcia mają na celu przygotowanie studentów do odpowiedzialnego i świadomego projektowania w obiektach zabytkowych poprzez samodzielne rozpoznawanie ich wartości oraz dobór adekwatnych rozwiązań architektonicznych i konserwatorskich.

Tematy:
1. Wprowadzenie do przedmiotu i terminologia związana z procesem adaptacji zabytków
2-3. Uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące problematykę konserwatorską w kontekście adaptacji
4. Metoda adaptacji zabytków architektury
(kolejność postępowania, podstawy wniosków i wytycznych programu konserwatorskiego (rozpoznanie, wartościowanie, teoria ochrony i konserwacji zabytków), projekt koncepcyjny, nadzór i dokumentowanie prac).
7-12. Adaptacje zabytków architektury z uwzględnieniem specyfiki podstawowych typów budowli historycznych i ich wnętrz:
zamki i ich ruiny; pałace; kamienice; architektura ludowa (drewniana i murowana); architektura poprzemysłowa; architektura sakralna: adaptacja zabytkowych prezbiteriów do liturgii posoborowej, projektowanie wyposażenia dla zabytkowych wnętrz sakralnych, adaptacja architektury sakralnej na funkcje niesakralne)
13. Adaptacje do celów muzealnych z uwzględnieniem opracowania koncepcji ekspozycji (zasady ogólne oraz w obiekcie zabytkowym)
14. Wybrana problematyka wprowadzania współczesnych funkcji w adaptowanym zabytku: muzealnych, gastronomicznych, mieszkalnych
15. Adaptacja wnętrza zabytku historycznego jako element szerszych działań budowlano-konserwatorskich (np. rozbudowa obiektu)

W cyklu 2025/26Z:

identyczne jak w części A

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: - udział w wykładach – 15 godz. (0,6 ECTS) Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: - czytanie literatury - 5 godz. - przygotowanie do egzaminu - 5 godz. Łącznie czas poświęcony na pracę indywidualną - 10 godz. (0,4 ECTS) Łącznie: 25 godz. (1 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1 Opisuje terminologię i metody postępowania w procesie adaptacji zabytkowej architektury do współczesnych funkcji, w tym konieczność dokonania wartościowania zabytku jako całości, jak i jego poszczególnych elementów; (K_W01) W2 Charakteryzuje różnorodność problematyki konserwatorskiej w odniesieniu do prac projektowych adaptacji zabytku architektury wraz z wyposażeniem wnętrz, w tym – uwarunkowania wpływające na określenie programu konserwatorskiego związanego z adaptacją historycznych budynków; (K_W02, K_W03, K_W04) W3 Opisuje proces i możliwości rozwiązywania problemów wynikających z określonego typu zabytkowego budynku, w kontekście określonych funkcji współczesnych (np. gastronomiczna, hotelarska, muzealnicza, biurowa, handlowa, mieszkaniowa, sakralna). (K_W03, K_W07)

Efekty uczenia się - umiejętności

U1 Analizuje wartości zabytkowe wynikające ze struktury materialnej i niematerialnej danego typu architektonicznego zabytku i jego wyposażenia (K_U02) U2 Wykorzystuje specyfikę projektowania w historycznym budynku, w tym konieczność każdorazowego indywidualnego podejścia do każdego zabytku (K_U02) U3 Wykorzystuje fachową terminologię, odnoszącą się do zakresu adaptacji zabytków (K_U08) U4 Wykorzystuje poprawne rozwiązania architektoniczne w oparciu o wiedzę teoretyczną w procesie projektowania adaptacyjnego zabytku z zachowaniem i wyeksponowaniem jego wartości, zwłaszcza związanych z historycznym układem funkcjonalno-przestrzennym, wystrojem i wyposażeniem. (K_U08)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1 Dostrzega poziom swojej wiedzy i kompetencji oraz konieczności współpracy w procesie projektowym zabytku ze specjalistami innych dziedzin. (K_K01) K2 Dostrzega potrzebę pogłębiania swojej wiedzy o zabytku i jego wartościach każdorazowo przed wykonaniem zadania projektowego związanego z adaptacją. (K_K01) K3 Dostrzega odpowiedzialność projektanta w procesie adaptacji i wpływ na zachowanie wartości zabytkowych budynku i jego wyposażenia. (K_K02, K_K03) K4 Dostrzega rangę zachowania znaczenia historycznego dziedzictwa architektury. (K_K04)

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne podające: - prezentacja w terenie, - wykład konwersatoryjny, - dyskusja

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa
- studium przypadku

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody wymiany i dyskusji
- metody służące prezentacji treści
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2025/26Z:

W cyklu 2022/23L:

W cyklu 2023/24Z:

W cyklu 2024/25Z:

Kryteria oceniania

Zaliczenie na ocenę na podstawie egzaminu ustnego. (W1, W2, W3, U1, U2, U3, U4, K1, K2, K3, K4)

Wymagania egzaminacyjne:
1. Wyjaśnienie terminologii, metod i problematyki działań z zakresu adaptacji obiektów historycznych, z uwzględnieniem typów architektury i wprowadzanej nowoczesnej funkcji
2. Analiza materiału ilustracyjnego – studium przypadku – identyfikacja wartości i przyjętych metod, dokonanie krytyki
Kryteria oceniania:
Ndst ≤ 50 %
dst 51-60 %
dst plus 61-70 %
db 71-80 %
db plus 81-90 %
bdb ≥ 91 %

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa
Akty prawne i instrukcje:
„Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski 1966-1993, red. Czesław KRAKOWIAK, Leszek ADAMOWICZ, Lublin 1994, s. 301-341:
„Instrukcja Episkopatu Polski o ochronie zabytków i rozwoju sztuki kościelnej z dn. 16.04.1966 r.”, s. 301 .
„Konserwacja i zabezpieczenie sztuki kościelnej z dn. 17.04.1970 r.”, s. 307.
„Normy postępowania w sprawach sztuki kościelnej wydane przez Konferencję Episkopatu Polski z dn. 25.01.1973 r.”, s. 311.
„Wskazania konserwatorskie, Komisji do spraw sztuki kościelnej (br daty)”, s. 331.
„Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane”, Dzu 1994, nr 89, poz. 414 (z późn. zm.) – elementy
„Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r.” ze zm. (Dz.U. Nr 75, poz. 690) .
„Karta Wenecka 1964”, [w:] „Vademecum konserwatora zabytków”, „Biuletyn PKN ICOMOS, R. 1996, s. 19.
Publikacje:
„Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych”, red. Bogusław SZMYGIN, Warszawa-Lublin 2009..
Janusz KRAWCZYK, „Dialog z tradycją konserwatorską – koncepcja zabytkoznawczej analizy wartościującej”, „Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, T. XLIV, 2013, s. 507-531.
„Ochrona, konserwacja i adaptacja zabytkowych murów : Trwała ruina II : problemy utrzymania i adaptacji”, red. Bogusław SZMYGIN, Lublin-Warszawa 2010
Jan TAJCHMAN, „Aranżacja i wyposażenie zabytkowych prezbiteriów adaptowanych do wymogów liturgii posoborowej”, Warszawa 2008.
Jan TAJCHMAN, „Metoda konserwacji i restauracji dziedzictwa architektonicznego w zakresie zabytkowych budowli”, [w:] „Problemy remontowe w budownictwie ogólnym w obiektach zabytkowych”, red. Jerzy Jasieńko, Wrocław 2006, s. 48-66.
Jan TAJCHMAN, Beata PIASKOWSKA, „Na czym polega metoda adaptacji zabytków architektury do współczesnej funkcji”, [w:] „Wartość funkcji w obiektach zabytkowych”, red. Bogusław Szmygin, Warszawa 2014, s. 299-314. Jan TAJCHMAN, „Standardy w zakresie projektowania, realizacji i nadzoru prac konserwatorskich dotyczących zabytkowych obiektów architektury i budownictwa”, wyd. NID, Warszawa 2014.
Jan TAJCHMAN, „Toruńskie zabytki architektoniczne adaptowane na potrzeby Muzeum Okręgowego w Toruniu”, [w:] „Księga pamiątkowa 150-lecia Muzeum Okręgowego w Toruniu 1861-2011”, red. M. Rubnikowicz, Toruń 2011, s. 83-118.
„Zakres i granice ingerencji konserwatorskiej w adaptacji obiektów i zespołów poprzemysłowych”, red. Anetta KĘPCZYŃSKA-WALCZAK, Łódź 2012.
Źródła elektroniczne:
http://architektura.muratorplus.pl
http://www.architektura.pl
http://www.architekturaibiznes.com.pl
http://www.sztuka-architektury.pl
http://www.bryla.pl

W cyklu 2025/26Z:

identyczne jak w części A

Uwagi

W cyklu 2025/26Z:

identyczne jak w części A

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1401-PZW-1Z-AW-S2 w USOSweb