Antropologia Sztuki 1401-OG-ASZ-3Z-S1
Przedmiot Antropologia sztuki realizowany jest w formie wykładów. Zakres wymaganych kompetencji studentów obejmuje wiedza na temat historii sztuki oraz czynników tworzących kontekst jej występowania. Chodzi m.in. o kontekst historyczny, społeczny, filozoficzny, polityczny.
Realizowane bloki tematyczne:
• Ryszard Kapuściński, Mariusz Wilk, Nicolas Bouvier, Bruce Chatwin, Tiziano Terzani, Jarosław Mikołajewski – sztuka tłumaczenia świata; antropologiczny wymiar sztuki polegający na opisywaniu i tłumaczeniu rzeczywistości odmiennej kulturowo. Idea zbliżenia między ludźmi na gruncie sztuki poprzez tłumaczenie „Innego”. Sztuka jako czynnik budzenia empatii i zainteresowania dla inności, nośnik porozumienia międzykulturowego i międzyludzkiego. Podróż jako wyzwanie kulturowe, antropologiczne i egzystencjalne. Bycie w drodze rozumiane jako filozofia życia.
• Czesław Miłosz – poezja jako odzwierciedlenie idei apokatastasis; głęboko antropologiczna idea przywrócenia rzeczy minionych zanim nastąpiło ich unicestwienie przez czas. Idea powrotu do rzeczywistości pełnej harmonii, ładu i spełnienia: świat przyrody, dzieciństwo, strony rodzinne. Ludzie, którzy odeszli. Poezja jako instrument pozwalający przywołać czas miniony i wejść w stan bezczasowości.
• Joseph Conrad, Antoni Czechow, Josif Brodski, Wieniedikt Jerofiejew – pochwała postawy aideologicznej; antropologiczny wymiar sztuki (pisarstwa), która pozwala budować postawę aideologicznego zdystansowania wobec jednostronnego ideologicznie wymiaru rzeczywistości. Sztuka upominająca się o jednostkę i jej kondycję moralno-etyczną. Sztuka głęboko ideowa (jej zasadniczą ideą jest człowiek) i zarazem skrajnie anty-ideologiczna (zasadniczą ideą ideologii jest abstrakcyjna ludzkość).
• Basho – zen codzienny; sztuka praktykowania piękna w japońskiej poezji haiku. Odwołanie się do tradycji haiku jako drogi bezinteresownej afirmacji rzeczywistości. Buddyzm zen, satori i antropologia wschodu. Haiku jako sztuka kondensacji doświadczenia; piękna, smutku, melancholii
• Witold Gombrowicz – „ja” niepodległe; antropologiczny wymiar sztuki stającej w obronie indywidualnego „ja”, które ma charakter procesualny i narażone jest na kształtowanie przez siły „międzyludzkiego” oddziaływania. „Kościół międzyludzki”. Stwarzająca siła formy
• Stanisław Ignacy Witkiewicz – sztuka przeciw jednostronnej racjonalności świata; antropologiczny wymiar sztuki wzbogacającej ogląd świata odbiorcy o wymiar irracjonalny. Jednostronność racjonalnej wizji rzeczywistości i zubożenie kondycji człowieka. Sztuka odkrywająca pokłady irracjonalności w racjonalnie zrytualizowanych formach rzeczywistości. Wyobraźnia i poczucie humoru jako media dekonstrukcji ładu racjonalnego
• G. K. Chesterton, Stefan Kisielewski – „apostołowie” zdrowego rozsądku; antropologiczny wymiar sztuki felietonu prasowego polegający na zdystansowaniu się do tego, co najbardziej nieludzkie, czyli zgiełku ideologii i odwołaniu się do tego, co najbardziej ludzkie, czyli do przyrodzonego człowiekowi zdrowego rozsądku. Sztuka „pomniejszająca zakres nieodpowiedzialności”, demagogii i fanatyzmu. Sztuka stająca w obronie człowieka.
• Romuald Jakub Weksler-Waszkinel - człowiek wobec historii - znaczenie indywidualnego świadectwa dla zachowania pamięci o anonimowych ofiarach Zagłady
W cyklu 2022/23Z:
Przedmiot Antropologia sztuki realizowany jest w formie wykładów. Zakres wymaganych kompetencji studentów obejmuje wiedza na temat historii sztuki oraz czynników tworzących kontekst jej występowania. Chodzi m.in. o kontekst historyczny, społeczny, filozoficzny, polityczny. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- opis
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Student:
K_W04: Posiada podstawową wiedzę o powiązaniach antropologii sztuki z innymi dyscyplinami i subdyscyplinami naukowymi zwłaszcza humanistycznymi i społecznymi.
K_W05: Posiada podstawową, uporządkowaną wiedzę w zakresie wybranych aspektów filozofii, antropologii sztuki, historii sztuki, kultury, socjologii oraz na temat społecznego i artystycznego rozwoju człowieka w wymienionych aspektach w trzech zasadniczych okresach: przednowoczesnym, nowoczesnym i ponowoczesnym.
K_W06: Zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych, zwłaszcza w zakresie filozofii, antropologii i sztuki i łączy ją z opisem konkretnych egzemplifikacji z obszaru sztuki.
K_W07: Posiada podstawową wiedzę z obszaru antropologii, historii sztuki, kultury, zjawisk w sztuce dawnej, współczesnej i najnowszej ze szczególnym uwzględnieniem antropologicznego wymiaru określonych wytworów, dzieł, idei i teorii.
Umiejętności
K_U08: Posiada doświadczenie w realizowaniu własnych działań artystycznych opartych na zróżnicowanych stylistycznie i ideowo koncepcjach wynikających ze swobodnego i niezależnego wykorzystywania wyobraźni, intuicji i emocjonalności – dostrzega ich antropologiczny wymiar aktywności artystycznej i potrafi go świadomie wykorzystać do tych realizacji nadając tym działaniom autorski wymiar.
K_U11: Potrafi precyzyjnie i spójnie wypowiadać się na tematy związane z kulturą, sztuką, a zwłaszcza z antropologicznym wymiarem sztuki; z określonymi postaciami, które swoją aktywnością na polu szeroko rozumianej kultury reprezentują antropologiczny wymiar sztuki - w tym prezentować publicznie swój autorski komentarz do tych zagadnień.
Kompetencje społeczne:
K_K01: Jest wrażliwy na społeczne, a zwłaszcza antropologiczny kontekst sztuki i świadomie wykorzystuje ten kontekst w swojej pracy zawodowej; rozpoznaje ten kontekst w konkretnych egzemplifikacjach.
K_K04: Posiada świadomość poziomu swoich umiejętności i wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego ich doskonalenia poprzez uczestniczenie w procesie tworzenia i recepcji sztuki, pobudza i kształtuje swoją ciekawość poznawczą.
K_K05: Dostrzega i wartościuje problemy moralne i etyczne związane z własną i cudzą twórczością osadzoną w różnych kontekstach społecznych, a zwłaszcza w kontekście antropologii sztuki reprezentowanej przez konkretnych twórców.
Kryteria oceniania
Wymagania dotyczące zaliczenia:
• zaliczenie semestru (roku) polega na odpowiedzi ustnej (egzamin ustny)
na ocenę składa się: obecność na zajęciach i ocena z egzaminu.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Literatura wymagana (obowiązkowa)
Bouvier N. (2001). Pochwała Szwajcarii wędrownej (w:) B. Toruńczyk (red.) Zeszyty Literackie nr 4, 111-125
Chatwin B. (2008). Pieśni stworzenia. Warszawa: Świat Książki, 89-97, 220-271, 335-341
Chesterton G. K. (2008). Obrona człowieka. Warszawa-Ząbki: Fronda, Apostolicum, 11-14, 43-47, 245-250
Gombrowicz W. (2001). Testament. Rozmowy z Dominique de Roux. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 65-79
Kapuściński R. (2006). Ten Inny. Kraków: Znak
Kisielewski S. (1990). Abecadło. Warszawa: Oficyna Wydawnicza
Mikołajewski, J. (2015). Wielki przypływ. Fundacja Instytutu Reportażu (Dowody na Istnienie), Warszawa
Miłosz Cz. (2001). Haiku. Kraków: Znak
Nabokov V. (2002). Wykłady o literaturze rosyjskiej. Warszawa: Muza, 313-373
Pomianowski J. (2006). Wybór wrażeń. Lublin: Universitas, 13-33
Rosiak D. (2013). Człowiek o twardym karku. Historia księdza Romualda Jakuba Wekslera-Waszkinela, Wołowiec, Wydawnictwo Czarne
Suzuki D.T. (1995). Wykłady o buddyzmie zen. (w:) E. Fromm, D.T. Suzuki, R. De Martino, Buddyzm, zen i psychoanaliza. Poznań: Rebis, 9-109
Prudowski L., Jerofiejew W. (2000). Wariatem można być w każdym wieku (w:) Wieniedikt Jerofiejew, Dzieła prawie wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 409-434
Terzani T. (2009). Nic nie zdarza się przypadkiem, Warszawa: Świat Książki
Wilk M. (2006). Wołoka. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 140-253
Witkiewicz S. I. (2005). Listy do żony (1923-1927). Warszawa: PIW, 7-46
S. Wołkow, Świat poety. Rozmowy z Josifem Brodskim. Warszawa: 2001, 56-72
Filmy dokumentalne:
P. Pawlikowski, Z Moskwy do Pietuszek z Wieneditktem Jerofiejewem, Wielka Brytania 1990 – film dokumentalny
R. Kernster, Torn (Na rozstaju), Izrael, 2011
Literatura zalecana (uzupełniająca)
Brodski J. (1996). Mowa na stadionie (w:) J. Brodski, Pochwała nudy. Kraków: Znak, 119-128
Bouvier N. (1999). Ryba –Skorpion. Warszawa: Noir Sur Blanc
Brodski J. (1996). Poezje wybrane. Kraków: Znak
Chatwin B. (2006). Co ja tu robię? Warszawa: PIW
Czechow A. (1989). Sala nr 6 (w:) A. Czechow, Opowiadania i opowieści. Wybór Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Gombrowicz W. (1997). Dziennik 1953-1956. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Gorczyńska R. (1992). Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Wieniedikt Jerofiejew (2000). Dzieła prawie wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Kapuściński R. (2005). Podróże z Herodotem. Kraków: Znak
Kisielewski S. (1996). Dzienniki. Warszawa: 1996
Miłosz Cz. (2000). Wypisy z ksiąg użytecznych. Kraków: Znak
Terzani T. (2008). Powiedział mi wróżbita. Poznań: Zysk-Ska Wydawnictwo
Wilkoszewska (2005). (red.) Estetyka japońska. Antologia, t. 3. Estetyka życia i piękno umierania. Kraków: Universitas
Zagańczyk M. (2001). Cichy gość na końcu stołu (w:) B. Toruńczyk (red.) Zeszyty Literackie nr 4, 127-130
Uwagi
W cyklu 2022/23Z:
Brak uwag. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: