Historia sztuki 1401-HSZ-1L-sm-S1

Wykłady ze sztuki starożytnej obejmują szkic sztuki prehistorycznej, omawiający malarstwo, rzeźbę mobilną i architekturę paleolitu oraz neolitu w Europie. Następnie prezentowana sztuka Egiptu, która obejmuje okres Starego, Średniego, Nowego Państwa wraz z epoką schyłkową i z uwzględnieniem epok przejściowych. Wprowadzeniem do sztuki greckiej jest sztuka minojska rozwijająca się na Krecie, oraz mykeńska na Peloponezie. Omawiane są wznoszone wtedy pałace, akropole, grobowce-skarbce, malarstwo i rzemiosło artystyczne. Sztuka grecka podzielona została na sztukę archaiczną, klasyczną i hellenistyczną. Ta część uwzględnia tzw. wieki ciemne, architekturę drewnianą i rzeźby kultowe. Następnie omawiane są rzeźba, malarstwo, rzemiosło i architektura archaiczna, klasyczna i archaiczna na osobnych zajęciach. Kolejne wykłady prezentują sztukę etruską: grobowce, rzemiosło artystyczne oraz malarstwo mieszkańców półwyspu apenińskiego przed podbojem rzymskim. Jest to wstęp do omówienia sztuki Rzymu republikańskiego i cesarskiego. Prezentując sztukę Rymu uwzględnia się jego dzieje historyczne. Łącznie wykłady obejmują architekturę, rzeźbę i malarstwo poszczególnych okresów, rozwój urbanistyki. Uwzględnia się m.in. styl dorycki, joński i koryncki pokazując najważniejsze przykłady w architekturze świeckiej i sakralnej. Uzupełnieniem wiedzy o sztuce są wiadomości m.in. z kultury starożytnej (np. teatru) i wyposażenia wnętrz.

Całkowity nakład pracy studenta

- udział w wykładach 30 h/ 1 ECTS - konsultacje z nauczycielem akademickim 5 h - czytanie literatury 10 h - przygotowanie do egzaminu 15 h Łącznie 60godzin: 2 pkt ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

- ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu nauk humanistycznych w systemie nauk oraz ich specyfice przedmiotowej i metodologicznej (K_W01) H1A_W01 - zna podstawową terminologię sztuk plastycznych (w tym także: technika i technologia sztuk plastycznych, typologia, ornamentyka, ikonografia) (K_W02) H1A_W02 A1_W10 - ma gruntowną uporządkowaną wiedzę z zakresu dziejów europejskiej sztuki starożytnej (w ujęciu chronologicznym i tematycznym) (K_W03) H1A_W03 H1A_W04 - zna na poziomie podstawowym dzieje i rozwój historii sztuki, rozumie jego uwarunkowania (K_W04), H1A_KW03 - ma uporządkowaną wiedzę w zakresie powiązań i wzajemnych uwarunkowań pomiędzy liturgią a architekturą i sztukami plastycznymi (K_W08), H1A_W03 A1_W12 - ma elementarną wiedzę o powiązaniach pomiędzy dyscyplinami humanistycznymi, wynikających ze specyfiki ochrony dóbr kultury (K_W10), H1A_W05 - rozumie interdyscyplinarny charakter interpretacji dzieła sztuki w różnych aspektach (z uwzględnieniem historii, filozofii, teologii, technik i technologii sztuk plastycznych itd.) (K_W11) H1A_W05 A1_W10 A1_W13 - zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji dzieł sztuki (K_W14), H1A_W07 - ma świadomość złożoności i historycznej zmienności języka, ze szczególnym uwzględnieniem języka specjalistycznego w ramach studiowanego kierunku (K_W19), H1A_W09 - ma podstawową wiedzę o współczesnym życiu artystycznymi działaniu instytucji kultury i sztuki (muzea, galerie itp.) (K_W2), H1A_W10

Efekty uczenia się - umiejętności

- potrafi przeprowadzić kwerendę merytoryczną (wyszukać, przeanalizować, wyselekcjonować informacje), korzystając z materiałów bibliograficznych, źródłowych (w tym – niepublikowanych), (K_U01) ICT, H1A_U01 - ma podstawowe umiejętności w zakresie krytycznego podejścia do literatury z dziedziny historii sztuki (typy publikacji, charakter wywodów, ocena argumentacji itd.) (K_U03), H1A_U02 - na poziomie podstawowym analizuje problemy badawcze historii sztuki, posługując się metodami i narzędziami badawczymi, wskazanymi przez opiekunów naukowych (analiza stylistyczno-formalna, ikonograficzna, typologiczna itp.) (K_U04), H1A_U02 - samodzielnie opracowuje i prezentuje wyniki prowadzonych przez siebie poszukiwań bibliograficznych i analitycznych w ramach różnych przedmiotów kierunkowych (K_U05), H1A_U02 - rozpoznaje i charakteryzuje przy użyciu fachowej terminologii epoki, style, kierunki w sztuce od prehistorii do późnego cesarstwa rzymskiego (K_U08), H1A_U05 - charakteryzuje twórczość najważniejszych twórców (wzgl. ośrodków, szkół artystycznych itd.)w dziedzinie malarstwa, rzeźby i architektury od prehistorii do późnego antyku (K_U09), H1A_U05 - rozpoznaje i datuje najważniejsze dzieła sztuki prehistorycznej, egipskiej, greckiej i rzymskiej (K_U10), H1A_U05 - opisuje od strony formy i analizuje dzieła: architektury, rzeźby, malarstwa (o różnej klasie artystycznej i różnym poziomie wartości), wiążąc je z poszczególnymi okresami w sztuce starożytnej (K_U11), H1A_U05 - rozpoznaje najważniejsze dzieła, typy ikonograficzne i tematy, na poziomie podstawowym określając treści dzieł sztuki (K_U13), H1A_U05 A1_U21 - identyfikuje podstawowe materiały plastyczne występujące w zabytkach, na podstawie analizy wizualnej określa techniki sztuk plastycznych (K_U14), H1A_U05 A1_U16 A1_U21

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

- Jest wrażliwy na społeczny kontekst sztuki i potrafi wykorzystać to do realizacji zadań plastycznych (K_K01) - Posiada świadomość swoich umiejętności formalnych i wiedzy z percepcji dlatego też rozumie potrzebę ciągłego ich doskonalenia (K_K05) - Jest wrażliwy na problemy moralne i etyczne w własnej i cudzej pracy twórczej (K_K06) - Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego. (K_K01) - rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób ma świadomość poziomu swojej wiedzy – swych kompetencji i niedostatków, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego (K_K01) H1A_K01 A1_K03 - jest zdolny do samodzielnego integrowania nabytej wiedzy oraz podejmowania w zorganizowany sposób nowych i kompleksowych działań, także w warunkach ograniczonego dostępu do potrzebnych informacji(K_K02) - potrafi korzystać z wiedzy różnych dyscyplin naukowych poprzez możliwość korzystania z szerokiego wachlarza przedmiotów oferowanych przez uniwersytet (K_K03) - jest wrażliwy na problematykę właściwego podejścia do materialnego dziedzictwa kulturowego, potrafi dostrzec i ocenić niewłaściwe postępowanie w tym zakresie (K_K04) H1A_K04 H1A_K05 - ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy (K_K06) H1A_K05

Metody dydaktyczne

Wykład informacyjny (konwencjonalny) z wykorzystaniem bogatego materiału ilustracyjnego lub przy pomocy platformy online

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- biograficzna
- klasyczna metoda problemowa

Rodzaj przedmiotu

kanon (atrybut wycofany)

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

Piotr Birecki

Kryteria oceniania

Egzamin z zakresu historii sztuki starożytnej, obejmujący architekturę, malarstwo i rzeźbę wszystkich epok starożytności.

Student rozpoznaje i charakteryzuje przy użyciu fachowej terminologii epoki, style, kierunki w sztuce od prehistorii do późnego cesarstwa rzymskiego K_U08, H1A_U05

Potrafi charakteryzować twórczość najważniejszych twórców (wzgl. ośrodków, szkół artystycznych itd.)w dziedzinie malarstwa, rzeźby i architektury od antyku do współczesności K_U09, H1A_U05

Umie rozpoznać i datować najważniejsze dzieła sztuki prehistorycznej, egipskiej, greckiej i rzymskiej K_U10, H1A_U05

Jest zdolny opisać formę i zanalizować dzieła: architektury, rzeźby, malarstwa (o różnej klasie artystycznej i różnym poziomie wartości), wiążąc je z poszczególnymi okresami w sztuce starożytnej K_U11, H1A_U05

Potrafi rozpoznać najważniejsze dzieła, typy ikonograficzne i tematy, na poziomie podstawowym określając treści dzieł sztuki K_U13, H1A_U05 A1_U21

Identyfikując dzieła identyfikuje także podstawowe materiały plastyczne występujące w zabytkach, na podstawie analizy wizualnej określa techniki sztuk plastycznych K_U14, H1A_U05 A1_U16 A1_U21

Kryteria oceniania:
Wykład: na ocenę na podstawie egzaminu pisemnego trwającego 2 h
ndst - 1 pkt (50%)
dst- 2 pkt (60%)
dst plus- 3 pkt (70%)
db- 4 pkt (80%)
db plus- 5 pkt (90%)

Literatura

Literatura podstawowa:

M. L. Bernhard, Sztuka grecka archaiczna, Warszawa 1989.
M. L. Bernhard, Sztuka grecka V wieku p.n.e., Warszawa 1975.
M. L. Bernhard, Sztuka grecka IV wieku p.n.e., Warszawa 1992.
M. L. Bernhard, Sztuka hellenistyczna, Warszawa 1980.
J. Boardman, Sztuka grecka, Toruń 1999
Bunte Götter: die Farbigkeit antiker Skulptur. Kat. Ausstellung der Staatlichen Antikensammlungen und Glyptothek München, 16. Dezember 2003 bis 29. Februar 2004, 15. Juni –5. September 2004, hrsg.: V. Brinkmann; R. Wünsche, München 2004.
T. Dobrowolski, Sztuka Etruska, Warszawa 1988.
F.W. Deichmann, Archeologia chrześcijańska, Warszawa 1994
Encyklopedia kultury antycznej, Warszawa 1995.
J. C. Fredouille, Słownik cywilizacji rzymskiej, Katowice 2006.
Gąssowski J., Sztuka pradziejowa w Polsce, Warszawa 1975.
In the light of Amarna – 100 Years of the Nefertiti Discovery, Hg. F. Seyfried, Petersberg 2012.
Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Warszawa 2008.
W. Koch, Style w architekturze. Arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, przeł. W. Baraniecki, Świat Książki, Warszawa 1996
Kaltsas N., Sculpture in the National Archeological Museum Athens, Athens 2002.
Karakasi K., Archaic Corai, Los Angeles 2003.
Kolb F., Ideał późnoantycznego władcy. Ideologia i autoprezentacja, Poznań 2008 (fragmenty)
Konstantynopol Nowy Rzym. Miasto i ludzie w okresie wczesnobizantyńskim, red. M. J. Leszko, T. Wolińska, Warszawa 2011 (fargmenty)
Krautheimer R., Early Christian and Byzantine architecture, Pelican History of Art 1965
L'art egyptien au temps des pyramides, cat. exposition, Paris – Galeries Nationales du Grand Palais, 6 Avril–12 Juillet 1999, New York – The Metropolitan Museum Of Art, 16 Sept, Paris 1999.
Lipińska J., Historia rzeźby, reliefu i malarstwa starożytnego Egiptu, Warszawa 1979.
E. Makowiecka, Sztuka grecka, Warszawa 2009
E. Makowiecka, Sztuka Rzymu. Od Augusta do Konstantyna, Warszawa 2010
J. A. Ostrowski, Słownik artystów starożytności, Katowice 2006.
E. Papuci-Władyka, Sztuka starożytnej Grecji, Warszawa-Kraków 2001
A. Sadurska, Archeologia starożytnego Rzymu od epoki królów do schyłku Republiki, t. 1, Warszawa 1975
A. Sadurska, Archeologia starożytnego Rzymu. Okres cesarstwa, t. 2, Warszawa 1980.
Sztuka Egiptu, wyd. R. Tolman, Warszawa 2001.
Twardecki A., Mały słownik sztuki starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1998.

Literatura uzupełniająca:

J. Boardman, Greek Art, London 1973.
J. Boardman, Greek Sculpture. The Archaic Period, London 1978.
J. Boardman, Greek Sculpture. The Classical Period, London 1985.
J. Boardman, Greek Sculpture: The Late Classical Period, London
1995.
Ciechanowicz J., Rzym. Ludzie i budowle, Warszawa 1989.
F. Coarelli (ed.), Artisti e artigiani in Grecia, guida storica e critica, Roma 1980
A.A. Donohue, Xoana and the Origin of Greek Sculpture, Atlanta 1988.
A. A. Donohue, Greek Sculpture and the Problem of Description, Cambridge 2005.
Eschebach H., Pompeji: Erlebte antike Welt, Leipzig 1984.
F. Kolb, Ideał późnoantycznego władcy, Poznań 2008
Keesling K. M., The votive statues of the Athenian Acropolis, Cambridge 2003 [http://catdir.loc.gov/catdir/samples/cam041/2002073693.pdf].
Keesling K. M., Patrons of Athenian votive monuments of the Archaic and Classical periods: three studies, >Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens<, 74/3 (2005), s. 395-426 [Jstor].
W. Müller-Wiener, Greckie budownictwo antyczne, wyd. Platan 2004
M. Muller Dufeu, La sculpture grecque. Sources littéraires et épigraphiques, Paris 2002.
J. A. Ostrowski, Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa-Kraków 1999
O. Palagia (ed.), Greek Sculpture: Function, Materials and Techniques in the Archaic and Classical Periods, Cambridge 2006.
Pauzaniasz, Wędrówki po Helladzie. W świątyni i w micie, wstęp i komentarz Niemirska-Pliszczyńska J., Filarska B., Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973.
Pergamon. Panorama der Antiken Metropole, Hg. R. GRÜSSINGER et al., Petersberg 2011
Press L., „Budownictwo egejskie”, Warszawa 1986.
G. Rachet, Słownik cywilizacji greckiej, Katowice 2006.
R.R.R. Smith, Hellenistic Sculpture, London 1991.
Sear F., Roman theatres, an architectural study, New York 2006 (electronic resource – cyfrowa czytelnia UMK).
Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa I–IV w., Warszawa 1992.
P. Zanker, August i potęga obrazów, Poznań 1999
P. Veyne, Imperium grecko-rzymskie, Kęty 2008
P. Veyne (red.), Historia życia prywatnego, t. 1, Wrocław 2005
Valavanis P. D., Games and sanctuaries in ancient Greece: Olympia, Delphi, Isthmia, Nemea, Athens, Los Angeles 2004, fragmenty: s. 20–161 (Olimpia), 162–266 (Delfy), 337–391 (Ateny).
Wujewski T., Symbolika architektury greckiej, Poznań 1995.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1401-HSZ-1L-sm-S1 w USOSweb