Historia technik budowlanych z elementami materiałoznawstwa 1401-HIT-2L-AW-S2
.Zakres tematyczny realizowany na zajęciach:
1. Wprowadzenie do przedmiotu, omówienie literatury obowiązkowej i uzupełniającej, zakres tematyki zajęć, terminologia, rysunek architektoniczny (analiza pod kątem technik budowlanych i materiałów).
2. Podstawowe historyczne materiały wykorzystywane w architekturze i dekoracji wnętrz (w układzie chronologicznym).
3. Historia technik budowlanych w kontekście historycznych wystrojów wnętrz w układzie typologicznym i funkcjonalnym (od starożytności do XIX wieku).
4. Opracowanie ścian wewnętrznych: typy (mozaiki, inkrustacje, dekoracje malarskie, rzeźbiarskie, sztukatorstwo, okładziny, boazerie); systemy kompozycyjne dekoracji ścian; ścianki drewniane – konstrukcja i związek z wnętrzami
5. Posadzki i podłogi: elementy konstrukcji podłóg, typy (wylewki, posadzki ceramiczne, posadzki kamienne, podłogi deskowe, 95 parkiety), systemy dekoracyjne.
6. Stropy: charakterystyka, elementy konstrukcji, typy, sposoby i systemy dekoracji.
7. Schody: rozwój typologiczny, charakterystyka, konstrukcja, systematyka układów przestrzennych, dekoracje i kolorystyka, elementy, bariery, balustrady, poręcze.
8. Stolarka drzwiowa i okienna (pod kątem wnętrz): typy, elementy, konstrukcje, kolorystyka, dekoracja, okucia, zamki
9. Elementy systemów grzewczych: historyczne piece i kominki
10. Konstrukcje i techniki stosowane w Europie po rewolucji przemysłowej; znaczenie wzorników, katalogów, gotowych form przemysłowych.
11. Zamek w Malborku jego historyczna dekoracja architektoniczna wnętrz, XIX wieczne rekonstrukcje i kreacje, współczesne anastylozy i rekonstrukcje wnętrz. Przestrzenie o funkcjach reprezentacyjnych, recepcyjnych, sakralnych i konwentualnych. (case study).
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- studium przypadku
- pomiaru w terenie
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę na podstawie:
Kolokwium obejmującego:
1. terminologię
2. rozpoznawanie technik budowlanych używanych w historycznych wystrojach architektonicznych
3. zagadnienie przekrojowe (typologia, rozwój dekoracji itp.)
(W1, W2, W3, W4, U1, U2, U3, K1, K2, K3)
Kryteria oceniania:
Ndst ≤ 50 %
dst 51-60 %
dst plus 61-70 %
db 71-80 %
db plus 81-90 %
bdb ≥ 91 %
Literatura
Literatura podstawowa (wybrane fragmenty):
• Budownictwo ogólne tom 1. Materiały i wyroby budowlane, praca zbiorowa, Arkady 2005.
• Koch W., Style w architekturze: arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 2005.
• Kunsthandwerk & Design. Stile, Techniken, Dekors von der Renaissance bis zur Gegenwart, Hg. N. RILEY, Leipzig 2003.
• Mączeński Z., Poradnik budowlany dla architektów, Warszawa 1953.
• Mączeński Z., Tomaszewski Z., Zachwatowicz J., Przegląd materiałów używanych w dawnej Polsce, Warszawa 1954.
• Parisien S., Historia wnętrz. Dom od roku 1700, Warszawa 2010.
• Pile J., Historia wnętrz, Warszawa 2004
• Sienicki S., Wnętrza mieszkalne. Rys historyczny, Warszawa 1962.
• Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska Sulkiewicz et al., Warszawa 2006 (lub wcześniejsza edycja).
Literatura uzupełniająca (wybrane fragmenty):
• Amery C., Curran B., The lost world of Pompeii, Los Angeles 2002.
• Arszyński M., Organizacja i technika średniowiecznego budownictwa ceglanego w Prusach w kontekście europejskim, Malbork: Muzeum Zamkowe, 2016
• Brochwicz Z., Materiały wiążące w budownictwie starożytnym i wczesnośredniowiecznym, Materiały Zachodniopomorskie, t. 14, 1968, s. 753-779.
• Brochwicz Z., Zaprawa wapienna jako tworzywo elementów architektonicznych na przykładzie służek w kaplicy zamkowej w Radzyniu Chełmińskim, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t.4, 1971, s.127-139.
• Brykowski R., Tajchman J., Zakończenie fazowań i profilowań drewnianych detali architektonicznych na terenie Polski, KAU, T. XXXII, 1987, z.3-4, s. 357-382
• Buczkowski K., Płytki i posadzki z XIII wieku w kościele oo. Dominikanów w Krakowie, BHSiK, R. VII, 1939, nr 2,s. 197- 200.96
• Frazik J.T., Organizacje architektoniczno -budowlane w Europie w okresie średniowiecza, TKUiA, T. IX, 1975, s. 137 -153.
• Frycz J., Stropy w kamienicach mieszczańskich w Polsce, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t.1, 1966, s.169 -200.
• Historische Möbel und Innenräume, red. G. Wernitz et al., Berlin 1956.
• Hoppe S., Die funktionale und räumliche Struktur des frühen Schlossbaus in Mitteldeutschland. Untersucht von Beispielen landesherrlicher Bauten der Zeit zwischen 1470 und 1570, Köln 1996.
• Ilustrowany leksykon architektoniczno -budowlany, pod red. W. Skowrońskiego, Arkady 2007.
• Jabłczyńska -Jędrzejewska H., Dawne zaprawy budowlane, KAU, T. III, 1958, z.1, s. 85 -94.
• Jakubek M., Tzw. sztuczny kamień w średniowiecznych Prusach – nowe uwagi o materiale, [w:] Claritas et consonantia. Funkcje, formy i znaczenia w sztuce średniowiecza. Księga poświęcona pamięci prof. Kingi Szczepkowskiej -Naliwajek w dziesiątą rocznicę śmierci, red. M. Jakubek -Raczkowska, J. Raczkowski, Toruń –Warszawa 2017, s. 477 -495.
• Jakubek -Raczkowska M., Raczkowski J., Kowalski T. (wsp.), Średniowieczne malowidła ścienne w kamienicach mieszczańskich Starego i Nowego Miasta Torunia / The Medieval Wall Paintings in the Burghers’ Houses of the Old and New Town of Toruń. Toruń: TNT, 2017, ss. 545, (fragmenty, m.in. ss. 43 -56)
• Jakubek -Raczkowska M., Raczkowski J., Średniowieczne malarstwo ścienne w kamienicach mieszczańskich Torunia. Najnowsze odkrycia, „Rocznik Toruński”, 44 (2017), s. 163 - 189.
• Jarmontowicz A., Krzywobłocka -Laurów R., Lehman J., Piaskowiec w zabytkowej architekturze i rzeźbie, Warszawa 1994.
• Kalinowska K., Malowane stropy w kamienicach Torunia XVI -XVIII w., Warszawa 1995.
• Krzysik F., Drewno jako materiał w zabytkach, Ochrona Zabytków, R. XXI, 1968, nr 1, s. 11 -16.
• Liebold B., Budowle z cegły nietynkowanej. Wzornik detalu dekoracyjnego. Podręcznik dla rzemieślników budowlanych. Ziegelrohbau. Taschenbuch fur Bauhandwerker (reprint 1891).
• Małachowicz E., Faktura i polichromia architektoniczna średniowiecznych wnętrz ceglanych na Śląsku, KAU, t. X, 1965, z.3, s. 207 -227.
• Mazzoleni D., Domus: Wall painting in the Roman house, Los Angeles 2004. • Murray P., Architektura włoskiego renesansu, Toruń 1999.
• Niemojewski L., Wnętrza architektoniczne pałaców stanisławowskich. Szkic syntetyczny, Warszawa 1927.
• Osiecka E., Materiały budowlane. Kamień - ceramika – szkło, Politechnika Warszawska 2003.
• Osiecka E., Materiały budowlane. Spoiwa mineralne – kruszywa, Politechnika Warszawska 2005.97
• Owen J., Ornament: przykłady rozmaitych stylów w sztuce zdobniczej i architekturze, (tł. R. Sadowski, J. Kolczyńska), Warszawa 2008.
• Posadzki szwedzkie z XVI-XVIII w Poznaniu, [w:] Kronika Miasta Poznania, nr 3/4, 1994 r.
• Press L., Budownictwo egejskie, Warszawa 1986.
• M. Jakubek-Raczkowska, Juliusz Raczkowski Sztuka Państwa Zakonu Krzyżackiego w Prusach: próba definicji, [w:] Sapientia aedificavit sibi domum…/Mądrość zbudowała sobie dom…/Wisdom has built her house…, red. Janusz Trupinda, Malbork 2019, s. 176–201.
• Raczkowski J. Not only the Golden Gate? A newly discovered fragment from the decoration of the castle chapel portal in Alhaus (Starogród) as a contribution to the identification of ceramic sculpture in the Teutonic Order’s State in Prussia, „Ordines Militares Colloquia Torunensia Historica Yearbook for the Study of the Military Orders”, Vol. 23 (2018), s. 339–357.
• Raczkowski J. Kościół zamkowy w Malborku versus paryska Sainte-Chapelle: kilka uwag o architekturze i wystroju, [w:] Kościół Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje, wystrój, konserwacja, red. J. Hochleitner, M. Mierzwiński, Malbork 2016, s. 79–94.
• Raczkowski J., Kolos Malborski: problematyka warsztatowa i styloznawcza, [w:] Monumentalna figura Madonny na kościele NMP w Malborku. Konteksty historyczne, artystyczne i konserwatorskie, red. J. Hochleitner, Malbork 2015, s. 83–93.
• Raczkowski J. Wprowadzenie do problematyki polichromii rzeźb i detali architektonicznych z tzw. sztucznego kamienia w sztuce państwa zakonnego w Prusach, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLIV (2013), s. 41–55.
• Raczkowski J., Monumentalne zespoły kolegium apostolskiego na terenie dawnego państwa zakonnego w Prusach, Pelplin 2013 (fragmenty, m.in. ss. 133 i n).
• Świechowski Z., Zachwatowicz J., Dzieje budownictwa w Polsce według Oskara Sosnowskiego do połowy XIII wieku, t.1., Warszawa 1964.
• Tajchman J, Stropy drewniane w Polsce – propozycja systematyki, BMiOZ, seria C, Studia i materiał, t. 4, 1989.
• Wilk J., Gips w budownictwie i architekturze, "Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury", R.IV, 1955, z.3, s.57–102.
• Wolski Z., Roboty podłogowe i okładzinowe. Technologia, Warszawa 1988.
• Wolski Z., Sztukatorstwo. Technologia, Warszawa 1988.
Netografia
„Rome Reborn” http://romereborn.frischerconsulting.com/ „Byzantium 1200“ http://www.byzantium1200.com/index.html
„The Ancient City of Athens” 98 http://www.stoa.org/athens/index.html
Projekt „Partenon 3D” http://www.dkv.columbia.edu/vmc/acropolis/index.html
Projekt „Pergamon 3D” http://www.pergamon.secondpage.de/index_en.html
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: