Przechowywanie i ochrona pamiątek oraz dzieł sztuki o podłożu papierowym (zalecenia konserwatorskie i badawcze) 14-OG-OPPP-L

Konwersatorium poświęcone jest wytworom pracy twórczej - obiektom, gdzie wspólnym mianownikiem jest papier. Należą do nich książki, dokumenty, rękopisy, rysunki, druki, obrazy, fotografie, bryły przestrzenne(sztuka użytkowa) z materiałów kompozytowych zawierających masę papierową (np.: papier’-mâché). Uczestnicy konwersatorium zaznajamiają się ze skalą problemu związanego z zachowaniem świadectw naszej historii oraz kultury w wymiarze osobistym oraz kulturowym. Uświadamiają sobie możliwości i ograniczenia związane z działaniem na rzecz ich ochrony przed zniszczeniem. W ten sposób zajęcia zwracają uwagę na etyczną postawę i zbiorową odpowiedzialność za zachowanie w dobrym stanie wytworów pracy twórczej. Przyszli opiekunowie zbiorów i właściciele dzieł sztuki (konserwatorzy, muzealnicy, historycy, artyści, bibliotekarze) otrzymują narzędzia, które ułatwią prace w zespole i podejmowanie trudnych decyzji w trakcie ratowania pojedynczych pamiątek, dzieł sztuki, zbiorów. Charakter prowadzonych zajęć pozwoli na zapoznanie się z zakresem obowiązków konserwatora dzieł sztuki, wyjaśni drogę pozyskania w tym zakresie pomocy oraz rolę opiekuna/właściciela pamiątek lub dzieła sztuki w ich zachowaniu dla przyszłych pokoleń. Przyszli pedagodzy otrzymają wskazówki dotyczące roli kształtowania świadomości ochrony dóbr kultury w procesie wychowawczym oraz umiejętności pracy w zespole.
Tematyka zajęć obejmuje szerokie spektrum zagadnień omawianych i dyskutowanych w kilku grupach tematycznych.
Pierwsza (3h) dotyczy przedstawienia i dyskusji na temat wymienionych wyżej przykładów obiektów. Studenci będą zachęcani do przytoczenia własnych, w których głównym materiałem składowym jest papier. Dyskutowane będą różnice i podobieństwa w ich właściwościach i funkcji jaką pełnią oraz konsekwencje zaniechania dbałości o utrzymanie ich w dobrym stanie.
W części drugiej (8h) prowadzący zajęcia dokona wraz z uczestnikami analizy przyczyn i mechanizmów niszczenia przedmiotów artystycznych, historycznych i użytkowych (naturalne starzenie się materiałów, nieodpowiednie zabezpieczenie w trakcie przechowywania i użytkowania).
Trzecia część (12h) to omówienie elementarnych zasad długoterminowego, prawidłowego przechowywania obiektów papierowych. Papier ze względu na swój bardzo delikatny charakter ulega uszkodzeniu fizycznemu, dlatego bardzo ważna jest dokładność i ostrożność w obchodzeniu się nim. Studenci zostaną poproszeni o przedstawienie celów prowadzenia sumiennych i nieprzerwalnych działań z zakresu profilaktyki konserwatorskiej na podstawie podanej wcześniej literatury.
Na koniec (7h) poddana zostanie dyskusji działalność stowarzyszeń i zespołów specjalistów (konserwatorów, historyków, bibliotekarzy, muzealników. chemików, fizyków) działających interdyscyplinarnie na rzecz ochrony dziedzictwa narodowego (Błękitna Tarcza, Ogólnopolska Rada dla Ratowania Zbiorów Bibliotecznych po Powodzi, czy program rządowy Kwaśny Papier). Ich działalność to przykłady niestandardowych zadań wymagających wiedzy interdyscyplinarnej, ciągłego doszkalania się i posiadania zróżnicowanych kompetencji zawodowych takich jak asertywność, odpowiedzialność za realizację zadania, kreatywność, umiejętność pracy w zespole czy sprawną organizację pracy, często w warunkach podwyższonego stresu.
Studenci uczestniczący w konwersatorium na przykładzie działań podjętych na rzecz ochrony zabytków i pamiątek rodzinnych przyczyniają się do kształtowania takich umiejętności słuchania i dyskutowania ze specjalistami z różnych dyscyplin naukowych, potrzeb wykonywania prac badawczych, umiejętności przekazywania informacji na temat zastanej sytuacji, wyciągania wniosków ze zgromadzonych informacji, szybkiego reagowania w chwilach kryzysowych przy jednoczesnym współdziałaniu z innymi członkami zespołu.