Relacje państwa i kościołów w Polsce - perspektywa historyczna i współczesna 1351-RPK-BH1SJ

Konwersatorium podejmuje analizę relacji państwa i kościoła w polskiej tradycji prawnej. Chronologicznie zajęcia uwzględniają okres od średniowiecza po koniec XX wieku). Uwzględnione zostają trzy płaszczyzny tych stosunków:
- wolność sumienia i tolerancja religijna
- autonomia kościołów i wspólnot wyznaniowych (w zakresie obrzędów religijnych, stosowania własnego prawa wyznaniowego, majątkowym, statusu duchownych itd.)
- strefy konfliktu między państwem a kościołami: nauczanie szkolne, nauczanie religii w szkołach, prawo małżeńskie, akta stanu cywilnego.

W ramach zajęć realizowane są następujące zagadnienia:
1. Okres staropolski (6h)
- Polska średniowieczna - mozaika wyznaniowa, spory polsko-krzyżackie, edykt wieluński, inkwizycja w (2h)
- Konfederacja warszawska - przyczyny, treść, skutki i późniejsze zmiany w zakresie tolerancji religijnej (3h)
- Sprawy majątkowe - ustawy amortyzacyjne, dziesięciny (1h)
2. Okres Zaborów (2 h)
3. Dwudziestolecie międzywojenne (4h)
- status wyznań i przepisy pozaborcze (0,5h)
- konkordat z 1925 r. - geneza treść, stosowanie, skutki (2,5h)
- sprawy szczegółowe: prawo małżeńskie i religia w szkołach (1h)
4. Polska Ludowa i współczesność (3h)
- spory polityczne państwa i kościoła w PRL - ideologia komunistyczna a religie, aprawy obsadzania stanowisk kościelnych, religii w szkole, statusu wyznania rzymskokatolickiego, rejestracja wyznań (3h)
- nacjonalizacja majątków kościelnych i reprywatyzacja (1h)

Całkowity nakład pracy studenta

Całkowity nakład pracy studenta: 2 pkt ECTS = 60 godzin pracy W tym: - godziny kontaktowe – realizowane z udziałem nauczyciela: 15 godzin - godziny kontaktowe konsultacje – 10 godzin - praca własna studenta – przygotowanie do zajęć, praca własna z literaturą przedmiotu - 15 godzin - praca własna studenta – przygotowanie prac zaliczeniowych - 20 godzin

Efekty uczenia się - wiedza

W zakresie wiedzy: - pogłębiona wiedza przemianach prawa kościelnego i wyznaniowego (przede wszystkim jego historycznych przemian od średniowiecza do końca PRL na tle przemian politycznych i społęcznych) z uwzględnieniem zasadniczego znaczenia dla rozumienia współczesnych aktów prawnych regulujących relacje Państwa i kościołów K_W01 - pogłębiona wiedza o zmianach regulacji prawnych w zakresie państwowej administracji wyznań oraz ich konsekwencjach, w ujęciu historycznym K_W08 - uporządkowana wiedza o teoriach filozoficznych i teologicznych w zakresie relacji państwa i kościoła, kompetencji państwa do regulowania sytuacji prawnej wyznań, zakresu autonomii wspólnot wyznaniowych oraz teorii konkordatów jako sposobu regulwoania stosunków państw z kościołem rzymskokatolickim K_W09

Efekty uczenia się - umiejętności

W zakresie umiejętności: - umiejętność interpretacji i wyjaśniania konfliktów i sporów między państwem i kościołem na tle realiów różnych epok historycznych K_U01 - umiejętność wykorzystania wiedzy teoretycznej z zakresu historii relacji państwa i kościoła do analizowania zjawisk współczesnych w zakresie prawa wyznaniowego i kościelnego oraz konfliktów na linii państwo-kościół K_U02

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

W zakresie kompetencji społecznych: - świadomość własnej wiedzy i umiejętności, świadomość potrzeby dokształcania i wyznaczania kierunków własnego rozwoju K_K01

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu

Wymagania wstępne

Brak.

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Kucharski

Kryteria oceniania

Zajęcia konserwatoryjne. Ocena na podstawie:
- obecności studentów na zajęciach - 30 punktów
- aktywności studentów na zajęciach w toku prowadzonycyh dyskucji - 20 punktów
- wygłaszanie przygotowanych wystąpień i referatów - 20 punktów
- pisemne zadania dodatkowe - 20 punktów

Oceny:
86-100 punktów - bdb
80- 85 punktów - db+
70-79 punktów - db
60-69 punktów - dst+
50-59 punktów - dst

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

Literatura ogólna - rozdziały historyczne w:
- A. Mzglęwski, H. Misztal, P. Stanisz, Prawo wyznaniowe, Warszawa 2011
- A.M. Abramowicz, Równouprawnienie związków wyznaniowych w prawie polskim, Lublin 2018

Literatura szczegółowa:
- W. Kriegseisen, Stosunki wyznaniowe w relacjach państwo–kościół między reformacją a oświeceniem (Rzesza Niemiecka — Niderlandy Północne — Rzeczpospolita polsko–litewska), Warszawa 2010
- P.A. Leszczyński, Centralna administracja wyznaniowa II RP. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Warszawa 2006.
A. Dudek, R. Gryz, Komuniści i Kościół w Polsce (1945- 1989), Warszawa 2013

Literatura dotycząca zagadnień szczegółowych jest sugerowana na zajęciach

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1351-RPK-BH1SJ w USOSweb