Nacjonalizmy i rasizm – wybrane zagadnienia 1300-OG-NR-FS

1. Wprowadzenie – definicje podstawowych pojęć: nacjonalizm; internacjonalizm; regionalizm; kosmopolityzm; ojkofobia; patriotyzm; etnocentryzm; szowinizm; ksenofobia; ksenologia (swój-obcy); stereotypy. (1h)
2. "Megalomania narodowa" Jana Stanisława Bystronia; narcyzm grupowy; resentyment i teoria nacjonalizmu Hansa Kohna; uwagi Slavoja Zizka. (2h)
3. Modele poglądów nacjonalistycznych. Historia rozwoju poglądów nacjonalistycznych – wybrani przedstawiciele (Rousseau; myśl polityczna rewolucji francuskiej; Herder; Fichte; historycyzm: von Ranke, von Treitschke, Michelet; Maurras, Mazzini, Dmowski). (6h)
4. Pojęcie narodu wg nacjonalistów, czynniki narodowotwórcze obiektywne i subiektywne, naród etniczno-kulturowy i obywatelski. Narody w historii – proces kształtowania się narodów. (3h)
5. Naród i nacjonalizm w myśli lewicowej: Marks, Lenin, Luksemburg. (1h)
6. Naród i nacjonalizm w filozofii Fryderyka Nietzschego. (1h)
7. Badania nad nacjonalizmami po II wojnie światowej: Gellner, Anderson, Hobsbawm, Shils, Smith, Billing.(3h)
8. Rasizm (rasy, rasizm, różnice międzyrasowe) (1h)
9. Rasizm – ideologie: nazizm, współczesny rasizm.(1h)
10. Współczesny rasizm naukowy i jego krytyka. (1h)

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.): - udział w wykładzie – 20 godz. (w tym 14 godz. stacjonarnie i 6 godz. online) - konsultacje z nauczycielem akademickim – 5 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: - przygotowanie do zajęć – 5 godz. - czytanie literatury – 10 godz. - przygotowanie do zaliczenia na ocenę – 10 godz. Łącznie: 50 h (2 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Ma wiedzę o poglądach na temat narodów, nacjonalizmów i rasizmu najważniejszych myślicieli politycznych oraz ma wiedzę o teoriach naukowców dotyczących nacjonalizmów i rasizmu. W2: Opisuje idee związane z narodami i rasami, które miały wpływ na kształtowanie się życia politycznego. W3: Charakteryzuje wpływ historycznego rozwoju poglądów na temat narodów i nacjonalizmów na społeczeństwo i politykę.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Wykorzystuje umiejętność rozumienia i krytycznego analizowania zjawisk społecznych i politycznych kształtowanych przez idee i ideologie polityczne. U2: Analizuje wpływ historycznego rozwoju poglądów na temat więzi społeczno-politycznych na formy ustrojowe i społeczne obecnych państw. Potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg procesów i zjawisk społecznych, formułować własne opinie na ten temat oraz stawiać proste hipotezy badawcze i je weryfikować.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Ma świadomość poziomu swej wiedzy o problematyce narodów, nacjonalizmów i rasizmu oraz potrafi je doskonalić. K2: Umie pozyskiwać informacje na temat koncepcji teoretycznych dotyczących narodów, nacjonalizmów, rasizmu.

Metody dydaktyczne

- wykład informacyjny (konwencjonalny) - prezentacje multimedialne Metody dydaktyczne w kształceniu online: - metody rozwijające refleksyjne myślenie - metody służące prezentacji treści

Koordynatorzy przedmiotu

Marta Baranowska

Kryteria oceniania

Metody oceniania: W1, W2, W3, U1, U2, K1, K2
- zaliczenie na ocenę.
Kryteria oceniania: końcowy test na platformie Moodle, złożony z 9 pytań jednokrotnego wyboru i jedno pytanie otwarte. Za każde pytanie można uzyskać 0 lub 1 pkt. Maksymalnie zdobyć można 10 pkt. Czas na rozwiązanie testu 10 min.
ndst – 0-3 pkt (0- 30 %)
dst- 4 pkt-5 pkt (40%-50 %)
dst plus- 6 pkt (60 %)
db- 7 pkt (70 %)
db plus- 8 pkt (80 %)
bdb- 9-10 pkt (90-100 %)
Zaliczenie można uzyskać tylko w czasie zajęć - nie ma dodatkowych czy indywidualnych terminów.
Osoby z IOS mają obowiązek zaliczenia zajęć na zasadach ogólnych.

Literatura

Treści przekazane w ramach wykładu oraz w formie prezentacji (na platformie Moodle).
Literatura uzupełniająca:
1. A. Smith, Nacjonalizm;
2. M. Baranowska, U źródeł nacjonalizmu: Idea narodu w filozofii Jan Jakub Rousseau, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2013, t. 35, z. 2, s. 7-24.
3. M. Baranowska, O byciu Niemcem w refleksji Fryderyka Nietzschego, „Przegląd Zachodni” 2016, z. 1 (358), s. 73-88.
4. M. Baranowska, Nazizm kontra Nietzsche, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 2008, XXX, s.37-64 .
5. M. Baranowska, Polska nie jest najważniejsza. Moralny aspekt rozważań Róży Luksemburg o państwie polskim, narodzie i naturze człowieka, [w:] Niedokończona wojna? „Polskość” jako zadanie pokoleniowe, red. Robert Traba, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2020, s. 245-263.
6. M. Baranowska, ,,Stworzyliśmy Włochy, teraz musimy stworzyć Włochów”. Risorgimento z perspektywy teorii modernistycznej Ernesta Gellnera, [w:] W kręgu doktryn politycznych i prawnych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Markowi Maciejewskiemu, red. R. Antonow et al., Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020, s. 39-51.
7. M. Baranowska, Pojęcie narodu w poglądach Romana Dmowskiego. Pomiędzy moralnością, instynktami, duszą narodową a politycznym pragmatyzmem, „Prawo i Więź” 2024, nr 2 (49), s. 361-394.
8. M. Baranowska, Nationalism as a manipulation of collective imaginaries (stereotypes) of one's own and strangers in Jan Stanisław Bystroń`s “National Megalomania”, “Studia Iuridica Lubliniensia” 2024, vol. 33, nr 1, s. 29-44.
9. A. Wielomski, Nacjonalizm francuski 1886-1940, Geneza, przemiany i istota filozofii politycznej. Warszawa 2007.
10.K. Jaskułowski, Nacjonalizm bez narodów. Nacjonalizm w koncepcjach anglosaskich nauk społecznych, Wrocław 2009.
11. P. Lawrence, Nacjonalizm. . Historia i teoria, Warszawa 2007
12. E. Gellner, Narody i nacjonalizm.
13. H. Kohn, The Idea of Nationalism. A Study in Its Origins and Background. New York 1944.
14. M. Baranowska, Działalność pastora Jamesa Lawsona w Nashville w latach 1958-1960 („nonviolent workshop”, sit-ins) – studium przypadku walki o zmiany społeczno-polityczne, "Politeja" 2019, nr 2 (59), s. 255-277.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1300-OG-NR-FS w USOSweb