Dzieje i współczesność architektury obronnej i inżynierii wojskowej 1202-W-DWAO-S1

https://moodle.umk.pl/WNH/course/view.php?id=254 (w cyklu 2022/23Z)

Podstawowym celem zajęć jest dokonanie przeglądu różnorodnych historycznych form fortyfikacji stałych i polowych na obszarze kontynentu europejskiego. Przedział chronologiczny obejmuje okres od cywilizacji antycznych (mykeńska, grecka, rzymska, celtycka) przez średniowiecze i czasy wczesnonowożytne po epokę przemysłową i informatyczną. Poza pozyskiwaniem wiedzy w warunkach bibliotecznych przewidziane są również zajęcia w terenie, a to z uwagi na fakt, że Toruń i okolice obejmują interesującą koncentracje pozostałości architektury militarnej z kilku epok.

Całość zajęć składa się z następujących bloków tematycznych:
1. Wstęp do nauki o fortyfikacji. Podstawowa terminologia fortyfikacyjna i inżynieryjna.
2. Rzymska architektura obronna - limites i castra.
3. Łacińska architektura obronna pełnego i późnego średniowiecza jako efekt oddziaływania czynników endo- i egzogenicznych: zamki i miasta warowne (XI-XV w.).
4. Fenomen wczesnonowożytnej twierdzy bastionowej. Fortyfikacje polowe XV-XVIII w.
5. Nowe formy umocnień stałych w epoce przemysłowej (XIX i 1. połowa XX w.). Od zamkniętych obwodów do linii fortyfikacyjnych.
6. Wzrost roli fortyfikacji polowych w wojnie epoki przemysłowej - I i II wojny światowe.

Efekty uczenia się - wiedza

Student: - posiada wiedzę na temat rozwoju architektury obronnej w zachodnioeuropejskim kręgu kulturowym oraz zna czynniki wpływające na ten rozwój, - posiada wiedzę na temat wykorzystywania i wpływu różnych form architektury obronnej w działaniach wojennych w różnych epokach historycznych, - potrafi wskazać na znaczenie inżynierii wojskowej i architektury obronnej w działaniach wojennych oraz interpretuje przebieg tych ostatnich w kontekście architektury obronnej i inżynierii wojskowej.

Efekty uczenia się - umiejętności

Student - potrafi czytać i analizować plany i mapy przedstawiające różnego rodzaju dzieła fortyfikacyjne; - potrafi analizować i interpretować różnego rodzaju wizualizacje (rysunki, szkice, profile itd.) różnorodnych dzieł fortyfikacyjnych oraz elementów i urządzeń obronnych.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student potrafi pracować w grupie i prezentować wyniki tej, pracy w sposób uporządkowany.

Metody dydaktyczne

oznaczone poniżej

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład konwersatoryjny
- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- referatu

Rodzaj przedmiotu

kanon (atrybut wycofany)

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23Z:

Krzysztof Kwiatkowski

W cyklu 2023/24Z:

Vadzim Anipiarkou
Maciej Krotofil

W cyklu 2024/25Z:

Krzysztof Kwiatkowski

Kryteria oceniania

Na ocenę końcową składają się:

- ocena końcowego sprawdzianu pisemnego;
- ocena sprawdzianów cząstkowych;
- ocena aktywności na zajęciach;
- ocena poziomu przedstawionego na zajęciach krótkiego referatu ustnego.

Praktyki zawodowe

brak

Literatura

Podstawowa literatura:

- Bochenek Ryszard, Od muru chińskiego do linii Maginota (50 wieków historii fortyfikacji), Warszawa 1964
- Fuglewicz Stefan, Ilustrowana historia fortyfikacji, Warszawa 1991
- Rogalski Marian, Zaborowski Maciej, Fortyfikacja wczoraj i dziś, Warszawa 1978
- Kajzer Leszek, Zamki i społeczeństwo. Przemiany architektury i budownictwa obronnego w Polsce w X‒XVIII wieku, Łódź 1993
- Kajzer Leszek, Dzieje zamków w Polsce, [w:] Leszek Kajzer, Stanisław Kołodziejski, Jan Salm, Leksykon zamków w Polsce, red. Leszek Kajzer, Warszawa 2010, s. 13‒75
- Polska technika wojskowa do 1500 roku, red. Andrzej Nadolski, Z dziejów nauki i techniki, t. 1, Warszawa 1994
- Dybaś Bogusław, Fortece Rzeczypospolitej. Studium z dziejów budowy fortyfikacji stałych w państwie polsko-litewskim w XVII wieku, Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, t. 88, z. 2, Toruń 1998
- Bastejowe fortyfikacje w Polsce, red. Edmund Małachowicz, Prace naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, nr 9, seria: Studia i Materiały, nr 3, Wrocław 1975
- Kleczke Karol, Wyszyński Władysław, Fortyfikacja stała, Warszawa 1937 (wyd. I); Oświęcim 2014 (wyd. II)
- Alexandrowicz-Witold Aleksander, Rozwój historyczny fortyfikacji w zarysie, Toruń 1924 (wyd. I); Oświęcim 2010 (wyd. II)
- Twierdze i działania wojenne na ziemiach polskich w czasie I wojny światowej. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej zorganizowanej w ramach krajowego programy Ministerstwa Kultury i Sztuki „Ochrona i konserwacja architektury obronnej”, Osowiec-Twierdza, 16‒18 październik 1998 r., red. Adam Cz. Dobroński, Jarosław Chorzępa, Anatol Wap, Białystok‒Przasnysz 2000
- Kaufmann Joseph E., Fortyfikacje Trzeciej Rzeszy. Niemieckie umocnienia i systemy obrony w II wojnie światowej, tłum. Sławomir Kędzierski, Poznań 2011
- Chorzępa Jarosław, Fortyfikacje, Warszawa 2007

Uwagi

W cyklu 2022/23Z:

brak

W cyklu 2024/25Z:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-W-DWAO-S1 w USOSweb