Stosunki polsko-skandynawskie w średniowieczu i w czasach nowożytnych 1202-SB-S:SPS31-S1

Tematy:
1. Omówienie problematyki zajęć i literatury.
2. Wikingowie i ich rola w powstaniu Polski i Rusi
3. Dania i Szwecja w walce o ziemie nadbałtyckie w późnym średniowieczu. Problem Inflant. Konflikt krzyżacko- szwedzki o Gotlandię.
4. Szwecja i Dania w XVI wieku. Przemiany polityczne i rozwój reformacji. Stosunki Jagiellonów z Wazami. Próby misji katolickich w Szwecji. Kolegium jezuickie w Braniewie a Szwecja.
5. Wojna o „dominium Maris Baltici” z lat 1558-1585.
6. Postać Jana Baptysty Tęczyńskiego, „bałtyckiego” dyplomaty.
7. Polskie rządy w Inflantach 1561-1621. Kolejne przywileje królewskie.
8. Zygmunt III królem polski i wielkim księciem litewskim. Edukacja i wychowanie Zygmunta, elekcja, pacta conventa, zjazd z Janem III w Rewlu, tajne rokowania z Habsburgami, sejm inkwizycyjny 1592, wyprawy do Szwecji, detronizacja. Rywalizacja z Karolem Sudermańskim. Postaci Anny Wazówny. Emigracja szwedzka w Rzeczpospolitej w końcu XVI i na początku XVII wieku.
9. Wojna ze Szwecją o Inflanty 1600-1629 i wojna 30-letnia. Gustaw II Adolf i jego polityczne plany. Rozejm w Sztumskiej Wsi. Polskie poselstwo w Moskwie w 1645 r. a duński królewicz Waldemar.
10. „Potop”. Przebieg i skutki. Pokój w Oliwie 1660. Saga Stenbocków w Malborku. Ryciny Eryka Dahlebrga. Zbiory polskie w Uppsali i Sztokholmie.
11. Szwedzkie i polskie rządy w Inflantach w XVII wieku – porównanie. Królowa Krystyna.
12. Stosunki polsko-duńskie w XVI-XVII wieku. Wyprawa S. Czarnieckiego do Danii w 1658 r. - relacja J. Ch. Paska.
13. Polityka bałtycka Jana III Sobieskiego.
14. Polityka bałtycka Augusta II i wielka wojna północna 1700-1721. Karol XII i Rzeczpospolita.
15. Skandynawia i Rzeczpospolita w XVIII wieku (po 1721 r.). Odsiecz Gdańska w 1733 r. Obraz krajów skandynawskich w Rzeczpospolitej w drugiej połowie XVIII wieku.

Całkowity nakład pracy studenta

1 ECTS Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (31 godz.): np. -udział w ćwiczeniach – 30 h -konsultacje z nauczycielem akademickim, zaliczenie lektury - 1 h Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.): np. - przygotowanie do ćwiczeń – 5 h - czytanie literatury - 5 h - przygotowanie do kolokwium - - 5 h

Efekty uczenia się - wiedza

-posiada uporządkowaną wiedzę dotyczącą krajów skandynawskich od średniowiecza do końca XVIII wieku K_W03 -zna szczegółowo wybrane zagadnienia odnoszące się do wzajemnych relacji polsko-szwedzkich i polsko-duńskich K_W04 -zna terminologię z zakresu historii i kultury państw skandynawskich K_W08

Efekty uczenia się - umiejętności

-w sposób uporządkowany i systematyczny zdobywa pod kierunkiem prowadzącego zajęcia wiedzę na temat stosunków polsko-skandynawskich, umiejętnie klasyfikując i analizując pozyskiwane informacje K_U01 -stosuje pod kierunkiem opiekuna naukowego podstawowe umiejętności badawcze w zakresie historii i kultury państw skandynawskich oraz ich relacji z Polską i Rzeczpospolitą Obojga Narodów K_U03

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

-posiada świadomość zakresu wiedzy na temat przeszłości i kultury państw skandynawskich oraz stosunków polsko-skandynawskich na przestrzeni wieków K_K01 -ma świadomość wartości spuścizny kulturowej regionu skandynawskiego, a także powiązań kulturowych oraz historycznych Polski i Skandynawii K_K03 -rozwija potrzebę propagowania wiedzy o państwach skandynawskich i ich relacjach z Polską w przeszłości w kontekście współczesnych stosunków politycznych, ekonomicznych i kulturalnych K_K04 -posiada świadomość istnienia innych punktów widzenia na te same wydarzenia i procesy historyczne różnych narodów, okazuje zrozumienie dla wartości i postaw ludzi w różnych okresach historycznych i kulturowych K_K06

Metody dydaktyczne podające

- pogadanka
- wykład problemowy
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza dotycząca historii Polski, a także państw skandynawskich w okresie średniowiecza i epoki nowożytnej.

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Kempa

Kryteria oceniania

Należy odnieść się do efektów przedmiotowych:
-obecność na zajęciach (W03, U01, U03, K01, K06)
-aktywność przejawiana podczas zajęć (U03, K04, K06)
-kolokwium (W04, W08, K06)
-zaliczenie jednej lektury z podanego spisu (K03, K04, K06)

Skala ocen:
4,75–5,00 bardzo dobry
4,25–4,74 dobry plus
3,75–4,24 dobry
3,25–3,74 dostateczny plus
2,75–3,24 dostateczny
0–2,74 niedostateczny

Praktyki zawodowe

Nie ma.

Literatura

1. Andersson I., Dzieje Szwecji, Warszawa 1967
2. Anusik Z. Gustaw II Adolf, Wrocław 1996.
3. Anusik Z., Karol XII, Wrocław 2006.
4. Bodniak S., Polska a Bałtyk za ostatniego Jagiellona, Oświęcim 2013.
5. Cieślak T., Historia Finlandii, W-wa 1983.
6. Cieślak E., W obronie tronu króla Stanisława Leszczyńskiego, Gdańsk 1986.
7. Czapliński W., Dzieje Danii nowożytnej (1506-1975), W-wa 1982.
8. Czapliński W., Polska a Bałtyk w latach 1632-1668, Wrocław 1952.
9. Duczko W., Ruś Wikingów. Historia obecności Skandynawów we wczesnośredniowiecznej Europie Wschodniej, W-wa 2005.
10. Froese W., Historia państw i narodów Morza Bałtyckiego, W-wa 2007.
11. Frost R., The Northern Wars: War, State and Society in Nordeastern Europe 1558-1721, Longman 2000.
12. Gierowski J., W cieniu Ligi Północnej, Wrocław 1972.
13. Herbst S., Z dziejów szwedzkiej emigracji w Polsce na przełomie XVI-XVII wieku, w: Kultura i literatura dawnej Polski, Warszawa 1967.
14. Herbst S., Wojna inflancka 1600-1602, Zabrze 2006.
15. Historia dyplomacji polskiej, T. 2, red. Z. Wójcik, W-wa 1972.
16. Kersten A., Historia Szwecji, Wrocław 1973.
17. Koczy L., Polska i Skandynawia za pierwszych Piastów, Oświęcim 2016.
18. Komaszyński M., Jan III Sobieski a Bałtyk, W-wa 1983.
19. Krawczuk W., Wierni Królowi. Szwedzi i Finowie na uchodźstwie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku, Kraków 2019.
19a. Lindqvist Herman, Wazowie. Historia burzliwa i brutalna, Warszawa 2018
20. Listy Anny Wazówny, wyd. J. Dumanowski, P. Garbacz, W. Krawczuk, O. Svensson, Kraków 2002.
21. Łygaś W., Szwedzkie opowieści. Z dziejów polsko-szwedzkich XIV-XVIII w., Gdańsk 2005.
22. Majewska G., Szwecja: kraj, ludzie, rządy w polskiej opinii II polowy XVIII wieku, Gdańsk 2004.
22a. Małłek J. Historia Norwegii (do 1814 roku), Toruń 2019.
23. Nagielski M., Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII w., W-wa 2007.
24. Nowak T., Oblężenie Torunia w roku 1658, Oświęcim 2016.
25. Nowodworski W., Wojna Rzeczpospolitej z Moskwą o Inflanty 1570-1582, Oświęcim 2016.
26. Ogier K., Dziennik podróży do Polski 1635-1636, Gdańsk 1953.
27. Podhorodecki L., Rapier i koncerz. Z dziejów wojen polsko-szwedzkich, 1985.
28. Popiołek B., Potop, Warszawa 2000.
29. Rzeczpospolita w latach „potopu”, Kielce 1996.
30. Rzeczpospolita w dobie wielkiej wojny północnej, Kielce 2001.
31. Saar-Kozłowska A., Infantka Szwecji i Polski Anna Wazówna 1568-1625. Legenda i rzeczywistość, Toruń 1995.
32. Staszewski J., August II Mocny, Wrocław 1998.
33. Stolpe S., Królowa Krystyna, Warszawa 1988.
34. Szelągowski A., Walka o Bałtyk 1544-1621, Oświęcim 2016.
35. Szwedzkie wojny 1611-1632 tom II cz. 1: wojny z Polską, Oświęcim 2016.
36. Ślaski K. Tysiąclecie polsko-skandynawskich stosunków kulturalnych, Wrocław 1977.
37. Wisner H., Kircholm 1605, W-wa 1987.
38. Wisner H., Zygmunt III Waza, Wrocław 2006.
39. Wisnsr H., Władysław IV Waza, Wrocław 1995.
40. Wojny północne w XVI-XVIII wieku, red. B. Dybaś, A. Ziemlewska, Toruń 2007.
41. Wolke L. E. Jan III Waza władca renesansowy, Gdańsk 2011.
42. Wójcicki J., Dzieje Polski nad Bałtykiem, Warszawa 1989.
43. Wójcik Z., Jan III Sobieski, W-wa 1983.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-SB-S:SPS31-S1 w USOSweb