Prowadzony w cyklach: 2022/23Z, 2022/23L, 2023/24Z, 2023/24L, 2024/25Z, 2024/25L, 2025/26Z, 2025/26L

Kod ISCED: 0222

Punkty ECTS: 3

Język: polski

Organizowany przez: Instytut Historii i Archiwistyki (dla: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)

Polityka zagraniczna Drugiej Rzeczypospolitej 1202-OG-PZDR

Przedmiot poświęcony polityce zagranicznej Polski ze szczególnym uwzględnieniem lat 1918-1945 zostanie omówiony w ujęciu teoretycznym, chronologicznym i problemowym. Podczas zajęć poruszone zostaną m.in. główne kierunki polskiej polityki zagranicznej, w tym działania polskiej dyplomacji w okresie Wielkiej Wojny i Drugiej Rzeczpospolitej. Oprócz tego prowadzący przedstawi funkcjonowanie Centrali oraz polskich placówek dyplomatycznych (ambasady, poselstwa) w latach 1918-1945.
Zajęcia prowadzone w ujęciu chronologicznym poruszać będę takie zagadnienia jak:

Dyplomacja okresu Wielkiej Wojny
Aparat dyplomatyczny Drugiej Rzeczypospolitej
Polityka zagraniczna w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości (1918-1919)
Działania dyplomacji polskiej w latach 1920-1921
Założenia polityki zagranicznej kolejnych ministrów spraw zagranicznych, m.in.: Konstantego Skirmunta, Gabriela Narutowicza, Aleksandra Skrzyńskiego, Romana Dmowskiego
W dobie Locarno
Polityka zagraniczna Augusta Zaleskiego
Józef Beck i jego polityka zagraniczna (1932-1939)
W przededniu wojny
Dyplomacja polska w latach 1939-1940
W sojuszniczym Londynie 1940-1945
Biografie najważniejszych dyplomatów

Całkowity nakład pracy studenta

1. Godziny realizowane z udziałem nauczyciela - 30 2. Przygotowanie do zajęć - 20 3. Czytanie literatury – 30 4. Godziny kontaktowe z prowadzącym (konsultacje) - 10 Łącznie: 90 godz. (3 punkty ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1 student posiada uporządkowaną wiedzę o polskiej polityce zagranicznej w I połowie XX w. K_W01 W2 opanował podstawową terminologię z zakresu polityki zagranicznej K_W02 W3 zna wybrane zagadnienia z historii powszechnej K_W04 W4 student ma wiedzę o kierunkach polskiej polityki zagranicznej w I połowie XX w. na tle stosunków europejskich i międzynarodowych K_W05 W5 student ma elementarną wiedzę o działalności Ministerstwa Spraw Zagranicznych i polskich placówek dyplomatycznych K_W09

Efekty uczenia się - umiejętności

U1 wykorzystuje zdobytą wiedzę do dyskusji oraz prac z zakresu historii Polski w I połowie XX w. K_U07 U2 posługuje się zdobytą wiedzą w celu wyjaśnianie trudnych procesów z stosunkach bilateralnych i multilateralnych K_U01 U3 potrafi przygotować krótkie wypowiedzi referując zagadnienia związane z polską polityką zagraniczną czy relacjami dwustronnymi na przestrzeni lat 1918-1945 K_U10

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1 wyraża własne opinie podczas studenckich dyskusji czy debat publicznych odnoszących się do polskiej polityki zagranicznej w I połowie XX w. K_K11 K2 potrafi przedstawić swój punkt widzenia uwzględniając poglądach innych dyskutantów/interlokutorów K_K06 K3 prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z prowadzoną, przez Polskę, polityką zagraniczną K_K07

Metody dydaktyczne

Wykład objaśniający, wykład problemowy, prelekcja, prezentacja multimedialna, udział w dyskusji

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza z zakresu historii Polski i powszechnej w I poł. XX w.

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Kania

Kryteria oceniania

Podczas wykorzystywania metod i technik kształcenia na odległość wymagane są zajęcia – raz w miesiącu – celem omówienia i dyskusji bloku zajęć np. 4 kolejnych wykładów.

Metody oceniania:
- frekwencja
- aktywność

Kryteria oceniania:
- zaliczenie na ocenę na podstawie frekwencji i aktywności (dyskusji). Dozwolone są trzy nieobecności, każda kolejna oznaczać będzie zaliczenie na konsultacjach (rozmowa o lekturze z zestawu powyżej)

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa:
Batowski H., Między dwiema wojnami 1919-1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001.
Historia dyplomacji polskiej, t. IV: 1918-1939, (red.) P. Łossowski, Warszawa 1995.
Historia dyplomacji polskiej, t: V: 1939-1945, (red.) W. Michowicz, Warszawa 1999.
Karski J., Wielka mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty, tł. E. Morawiec, Lublin 1998.
Kukułka J., Historia współczesnych stosunków międzynarodowych 1945-1994, Warszawa 1994.
Łossowski P., Dyplomacja Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1992.

Literatura uzupełniająca:
Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1987.
Beck J., Przemówienia, deklaracje, wywiady 1931-1939, Warszawa 1939.
Białokur M., Gabriel Narutowicz. Biografia, Opole 2016.
Ciałowicz J., Polsko-francuski sojusz wojskowy 1921-1939, Warszawa 1970.
Deklaracja polsko-niemiecka o niestosowaniu przemocy z dnia 26 stycznia 1934 r. z perspektywy Polski i Europy w siedemdziesiątą rocznicę podpisania, (red.) M. Wojciechowski, Toruń 2005.
Dokumenty z dziejów polskiej polityki zagranicznej 1918-1939, (red.) T. Jędruszczak, M. Nowak-Kiełbikowa t. I: 1918-1932, Warszawa 1989; t. II: 1933-1939, Warszawa 1996.
Gmurczyk-Wrońska M., Stanisław Patek w dyplomacji i polityce (1914-1939), Warszawa 2014.
Kamiński M.K., Zacharias M.J, Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939, Warszawa 1998.
Kania K., Edward Bernard Raczyński 1891-1993 dyplomata i polityk, Warszawa 2014.
Kornat M., Polityka równowagi 1934−1939. Polska między Wschodem i Zachodem, Kraków 2007.
Kornat M., Polityka zagraniczna Polski 1938-1939. Cztery decyzje Józefa Becka, Gdańsk 2012.
Kornat M., Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002.
Kornat M., Materski W., Między pokojem a wojną. Szkice o dyplomacji polskiej lat 1918–1945 / Between peace and war. Essays on Polish diplomacy in 1918–1945, Warszawa 2015.
Krasuski J., Stosunki polsko - niemieckie 1919-1932, Poznań 1975.
Łossowski P., Kłajpeda kontra Memel. Problem Kłajpedy w latach 1918-1939-1945, Warszawa 2007.
Materski W., Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918-1943, Warszawa 2005.
Michowicz W., Genewska Konferencja Rozbrojeniowa 1932-1937 a dyplomacja polska, Łódź 1989.
Nowak-Kiełbikowa M., Konstanty Skirmunt polityk i dyplomata, Warszawa 1998.
Nowak-Kiełbikowa M., Polska-Wielka Brytania w dobie zabiegów o zbiorowe bezpieczeństwo w Europie 1923-1937, Warszawa 1989.
Piszczkowski T., Anglia a Polska 1914-1939. W świetle dokumentów brytyjskich, Londyn 1975.
Polskie dokumenty dyplomatyczne 1918, 1919, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1941, 1957, 1958, 1959, 1972, 1973, 1974, 1975, 1976, 1977, 1978
Protokół dyplomatyczny i ceremoniał państwowy II Rzeczypospolitej, oprac. i wstępem opatrzył J. Sibora, Warszawa 2010.
Raczyński E., W sojuszniczym Londynie. Dziennik Ambasadora Edwarda Raczyńskiego 1939-1945, Londyn 1960.
Skirmunt K., Moje wspomnienia 1866-1945, wstęp i oprac. E. Orlof, A. Pasternak, Rzeszów 1998.
Starzeński P., Trzy lata z Beckiem, przedmowa i przypisy B. Grzeloński, Warszawa 1991.
Szubtarska B., Niezwykłe misje…Tadeusz Romer (1894-1978) dyplomata RP w świecie dyktatur i wojen, Piotrków Trybunalski 2014.
Wandycz P., Aleksander Skrzyński minister spraw zagranicznych II Rzeczypospolitej, Warszawa 2006.
Wandycz P., Z Piłsudskim i Sikorskim. August Zaleski minister spraw zagranicznych w latach 1926-1932 i 1939-
1941, Warszawa 1999.
Wojciechowski M., Stosunki polsko-niemieckie 1933-1938, Poznań 1980.
Wołos M., Alfred Chłapowski (1874-1940). Biografia ambasadora Polski we Francji, Toruń 1999.
Wołos M., Francja–ZSRR. Stosunki polityczne w latach 1924-1932, Toruń 2004.
Wołos M., Szkic o polskiej polityce zagranicznej w międzywojennym dwudziestoleciu, w: Polski wiek XX, t. 1: dwudziestolecie, red. K. Persak, P. Machcewicz, Warszawa 2009, s. 195-270.
Zaleski A., Przemowy i deklaracje, t. I: od 15 maja 1926 do 15 maja 1929, Warszawa 1929; t. II: 15 maja 1929- 15 maja 1931, Warszawa 1931.
Zaleski A., Wspomnienia, opracowali, wstępem i przypisami opatrzyli Krzysztof Kania, Krzysztof Kloc, Przemysław Marcin Żukowski, Warszawa 2017.
Żerko S., Stosunki polsko-niemieckie 1938-1939, Poznań 1998.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-OG-PZDR w USOSweb