Holocaust – miejsca pamięci i instytucje badawcze 1202-OG-HMPIB

1. Wprowadzenie do historii Holocaustu
- Antysemityzm w Europie - przełom XIX i XX wieku
- Ustawodawstwo antyżydowskie w Trzeciej Rzeszy
- “Noc kryształowa” i jej skutki
- Największe społeczności żydowskie przed II wojną światową
2. Eksterminacja Żydów podczas II wojny światowej
- Sytuacja Żydów europejskich w przededniu wybuchu II wojny światowej
- Organizacja gett i obozów w okupowanej Polsce
- Działalność Einsatzgruppen i polityka zagłady
- Obozy koncentracyjne w III Rzeszy i na ziemiach wcielonych
3. "Ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej"
- Bezpośrednia eksterminacja - obozy zagłady
- Eksterminacja przez pracę - obozy pracy dla żydowskiej siły roboczej
- Realizacja polityki narodowosocjalistycznej w poszczególnych państwach okupowanych
- Alianci wobec Holokaustu
- Straty demograficzne i inne
4. Miejsca pamięci i instytucje badawcze – definicje, cele, charakterystyka (zajęcia wprowadzające)

- czym jest miejsce pamięci?
- “mapa Holocaustu” – miejsca Zagłady w Europie
- rola pamięci i upamiętniania – dyskusja ze studentami
5. Auschwitz-Birkenau Museum

- dzieje kompleksu obozowego Auschwitz
- obozy zagłady na ziemiach polskich – historia, umiejscowienie
- Auschwitz-Birkenau Museum – wystawa stała i zbiory archiwalne – charakterystyka

6. Miejsca pamięci w Polsce

- piekło w środku miasta – warszawskie getto i jego pozostałości
- pomniki ofiar Holocaustu w Polsce (Łódź, Kraków, Warszawa, Poznań) i historie, które kryją się za tymi miejscami

7. Żydowski Instytut Historyczny – cele działalności, zbiory, prace badawcze

- Oneg Szabat i archiwum Ringelbluma – historia i zbiory
- Powstanie w getcie warszawskim
- ŻIH jako instytucja muzealna i naukowa – charakterystyka zasobów

8. Miejsca pamięci w Niemczech i reszcie Europy

- Zagłada europejskich Żydów – wprowadzenie do tematu
- Pomnik Pomordowanych Żydów Europy w Berlinie (Denkmal für die ermordeten Juden Europas) jako symbol zagłady Żydów europejskich
- Pomnik Pamięci Ofiar Holocaustu w Budapeszcie – historia zagłady węgierskich Żydów
- Pomnik Holocaustu w Bratysławie – historia zagłady słowackich Żydów
9. United States Holocaust Memorial Museum and YIVO Institute for Jewish Research – cele działalności, zbiory, prace badawcze

- Obozy dla Dipisów i emigracja powojenna
- Społeczność żydowska na terenie Stanów Zjednoczonych
- USHMM, YIVO – wystawa stała i zbiory archiwalne (charakterystyka zbiorów ze szczególnym uwzględnieniem spuścizny Żydów polskich)
10. Yad Vashem – The World Holocaust Remembrance Center – cele działalności, zbiory, prace badawcze

- spotkanie online z pracownikiem Yad Vashem, przewodnik po zbiorach

11. Nie tylko miejsca pamięci – inne formy upamiętnienia Holocaustu (wystawy czasowe, publikacje okolicznościowe)

- Wystawy czasowe, publikacje
- Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holocaustu (International Day of Commemoration in Memory of the Victims of the Holocaust)
12. Gdzie szukać źródeł? Przewodnik po archiwach

- Internetowe bazy danych (Shoah Foundation, USHMMA, YIVO)
- Archiwum Ringelbluma
- Prasa żydowska dostępna online
- Relacje i wspomnienia
- Spotkania z ocalonymi (o grupach skupiających ocalonych z Holocaustu)
13.–14. Wycieczka całodniowa do jednego z miejsc pamięci (np. Muzeum Stutthof w Sztutowie)

15. Zajęcia podsumowujące

Całkowity nakład pracy studenta

Udział w zajęciach - 30 godzin (1 punkt ECTS) Konsultacje z prowadzącą zajęcia - 15 godzin (0,5 punktu ECTS) Praca własna studenta - 45 godzin (1,5 punktu ECTS) Razem: 90 godzin (3 punkty ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Po ukończeniu kursu student ma wiedzę dotyczącą miejsc pamięci o Holocauście. W2: Student charakteryzuje działalność i zasoby archiwalne poszczególnych placówek, które zajmują się badaniami nad historią Holocaustu.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Student potrafi przygotować wypowiedzi ustne i pisemne z wykorzystaniem fachowej terminologii. U2: Student analizuje materiały źródłowe z epoki. U3: Student potrafi wykorzystać pozyskaną wiedzę w trakcie własnych badań.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: student ma świadomość czym jest doświadczenie Holocaustu i jaki wymiar mają miejsca pamięci. K2: Posiada umiejętność krytycznego myślenia i analizowania materiałów archiwalnych dostępnych w placówkach badawczych.

Metody dydaktyczne

Metody eksponujące - film Metody podające - objaśnienie lub wyjaśnienie, prezentacja multimedialna, wykład informacyjny Metody praktyczne - metoda przewodniego tekstu Metody problemowe - wykład konwersatoryjny W trakcie ćwiczeń: lektura i analiza tekstów historycznych, dyskusja na wybrane tematy, analiza przedstawianych materiałów ikonograficznych i dokumentalnych; prezentacje multimedialne; prezentacja materiałów filmowych

Wymagania wstępne

- wiedza z zakresu historii powszechnej XX wieku i historii Żydów; - systematyczny udział w zajęciach, aktywność, systematyczne przygotowywanie się do zajęć wg wskazówek prowadzącej.

Koordynatorzy przedmiotu

Alicja Bartnicka

Kryteria oceniania

Ocena końcowa zostanie wystawiona na podstawie aktywności studenta na zajęciach, referatu wygłoszonego na zajęciach (15-20 minut) oraz końcowego testu sprawdzającego wiedzę studentów pozyskaną w trakcie ćwiczeń.

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Zajęcia będą przygotowywane w oparciu o materiały dotyczące poszczególnych instytucji i placówek dostępne w internecie. Studenci zobligowani będą do zapoznania się z katalogami omawianych archiwów, a także opisami działalności naukowej, muzealnej, czy innych realizowanych projektów przez wzmiankowane na zajęciach placówki. Przed każdymi zajęciami studenci otrzymają wytyczne co do informacji, jakie powinni przyswoić w trakcie kwerend internetowych, by przygotować się do aktywnego uczestnictwa w kursie.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-OG-HMPIB w USOSweb