Nowoczesne metody przechowywania e-dokumentów 1202-OG-BK-NMPE

Celem zajęć jest przybliżenie studentom zagadnień związanych z problematyką zarządzania dokumentacją elektroniczną w archiwum wieczystym z przedstawieniem różnorodnych metod przechowywania dokumentacji elektronicznej wraz z nowymi trendami w tym zakresie. Mając na uwadze zmieniające się środowisko teleinformatyczne, celem zajęć jest uświadomienie słuchaczom konieczności ciągłego doskonalenia się w zakresie nowych metod przechowywania elektronicznego zasobu i różnorodnych nośników.

Realizując powyższe, słuchacze poznają najnowsze rozwiązania i metody przechowywanie dokumentacji elektronicznej na przykładzie praktyk archiwów narodowych w USA, Australii, Szwajcarii, Estonii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Szwecji, Holandii, Polski oraz rozwiązania komercyjne.

Zajęcia będą prowadzone w sposób umożliwiający zdobycie kompetencji i umiejętności przyszłości, m.in. branie odpowiedzialności za podjęte decyzje, dążenie do rozwoju oraz rozwiązywanie zaistniałych problemów.
Zagadnienia szczegółowe:
1. Dokumentacja elektroniczna - znaczenie, cechy, atrybuty.
2. Zarządzanie dokumentacją elektroniczną w archiwach wieczystych - metody gromadzenie, przechowywania.
3. Rozważania wokół definicji archiwum cyfrowego w Polsce i na świecie.
4. Strategie zachowania cyfrowego, w szczególności migracja, emulacja.
5. Geneza, rozwój Narodowego Archiwum Cyfrowego.
6. Przegląd archiwów cyfrowych funkcjonujących w wybranych państwach na świecie ze szczególnych uwzględnieniem standardów przechowywania cyfrowego zasobu (Wielka Brytania, USA, Australia, Estonia, Szwajcaria, Norwegia, Holandia, Niemcy).
7. Analiza funkcjonalności polskiego systemu Archiwum Dokumentów Elektronicznych, standardu międzynarodowego OAIS, systemu SDB, platformy DPSP, systemu ERA oraz innych wdrożonych systemów do zarządzania elektronicznym zasobem w archiwach wieczystych.
8. Przechowywania w chmurze, warunki organizacyjne, prawne oraz techniczne dla centów przechowywania danych.
9. Najnowsze metody i narzędzia w zakresie przechowywania e-zasobu: nośnik DNA, Piql Box (rozwój Światowego Archiwum Arktycznego), plastik oraz kryształ jako nośniki do przechowywania danych.

W trakcie zajęć i na podstawie ww. zagadnień, studenci w zespołach dokonają analizy funkcjonowania wybranego archiwum cyfrowego poddając go ocenie i krytycznej analizie pod kątem zastosowanych metod przechowywania oraz zastosowanej technologii. Zaproponują możliwe i alternatywne metody przechowywania w analizowanym przypadku, samodzielnie podejmując decyzję z uwzględnieniem stanu badań oraz wad i zalet dostępnych metod i narzędzi. Praca w tym zakresie będzie skoncentrowana na celu, planowaniu procesu dla zachowania e-zasobu oraz na procesach biznesowych, bowiem przechowywanie cyfrowe jest kosztochłonne.

Całkowity nakład pracy studenta

Za opanowanie efektów uczenia się przypisanych do przedmiotu student uzyskuje 4 punkty ECTS, co odpowiada 120 godzinom pracy studenta: Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (40 godz.): - udział w zajęciach – 30 godz. - konsultacje z nauczycielem akademickim – 10 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (50 godz.): - sporządzanie notatek, zapoznanie się z literaturą przedmiotu - 20 godz. - przygotowanie prezentacji na zadany temat - 10 godz. - praca zespołowa - 20 godz. Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania (30 godz.): - przygotowanie prezentacji i wypowiedzi ustnej indywidualnej i zespołowej - 15 godz. - przygotowanie do zaliczenia - 15 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

Ma pogłębioną prowadzącą do specjalizacji wiedzę dotyczącą planowania, organizowania, kontrolowania i motywowania w zakresie wytwarzania dokumentacji. K_W07 Ma pogłębioną wiedzę prowadzącą do specjalizacji w zakresie zarządzania archiwami i instytucjami pokrewnymi. K_W08 Ma pogłębioną wiedzę o normach regulujących kontrolowanie jakości w zakresie postępowania z dokumentacją w instytucjach. K_W22

Efekty uczenia się - umiejętności

Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować normy regulujące kontrolowanie jakości w zakresie postępowania z dokumentacją w instytucji. K_U01 Potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację norm regulujących kontrolowanie jakości w zakresie postępowania z dokumentacją w instytucji. K_U06

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania; umie wybrać najefektywniejsze metody i środki na potrzeby realizacji konkretnego zadania uwzględniając zewnętrzne uwarunkowania; potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy. K_K03 Aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy i świata poprzez udzielanie w obszarze życia zawodowego pomocy osobom i instytucjom życia publicznego oraz inspirowanie i organizowanie wszelkich przedsięwzięć w tym zakresie. K_K04

Metody dydaktyczne

- pokaz - pogadanka - wykład problemowy - opis - projektu - studium przypadku - laboratoryjna - giełda pomysłów - metody ewaluacyjne - metody oparte na współpracy - metody służące prezentacji treści - metody wymiany i dyskusji

Wymagania wstępne

Student powinien posiadać wiedzę zdobytą podczas zajęć: Współczesne problemy zarządzania i organizacji, systemy EZD oraz podstawową wiedzę z zakresu zarządzania dokumentacją elektroniczną.

Koordynatorzy przedmiotu

Katarzyna Łukasiak

Kryteria oceniania

Wpływ na ocenę końcową mają:
- obecność na zajęciach, sumienność oraz dokładność w zakresie bieżącego przygotowania do zajęć, aktywne uczestnictwo w zajęciach (do 10% oceny);
- przygotowanie i wygłoszenie referatu wraz z towarzyszącą mu prezentacją na wybrany temat z zakresu wybranych metod przechowywania dokumentacji elektronicznej bądź najnowszych rozwiązań komercyjnych w tym zakresie pod kątem ich funkcjonalności i możliwości zastosowania w archiwum wieczystym. Ocenie będzie podlegała umiejętność jasnego przekazywania treści, myślenia krytycznego i formułowania ocen, a także umiejętności dzielenia się wiedzą. Referat i prezentacja muszą być przygotowane zgodnie z normami etycznymi (do 30% oceny);
- efekt pracy zespołu nad alternatywnymi metodami przechowywania dla wybranego przypadku. Ocenie będzie podlegała umiejętność jasnego przekazywania treści, myślenia krytycznego i formułowania ocen (do 20% oceny);
- sprawdzian pisemny (do 40 % oceny);
Ocena z testu:
5 – 90% i więcej
4+ – 80% do 89%
4 – 70% do 79%
3+ – 60% do 69%
3 – 51% do 59%
2 – 50% i poniżej

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

1. K. Pepłowska, Archiwa cyfrowe w wybranych państwach europejskich, USA i Australii, Toruń, 2017.
2. K. Pepłowska, Archiwa cyfrowe w Polsce a archiwa cyfrowe na świecie, [w:] Współczesna dokumentacja – współczesne archiwa, red. I. Mamczak – Gadkowska, K. Stryjkowski, Poznań, 2018.
3. K. Pepłowska, Archiwum Dokumentów Elektronicznych – koncepcja z 2015 r., Archiwa- Kancelarie-Zbiory, Nr 9 (11)/2018, s. 195 – 219.
4. A. Januszko - Szakiel, Archiwistyka cyfrowa: długoterminowa ochrona dziedzictwa nauki i kultury, Warszawa, 2017.
5. A.Laszuk, Międzynarodowe standardy archiwów cyfrowych, Berlin (24 – 27. IV. 2007 r. ) III Europejska Konferencja nt. EAD, EAC i METS ( sprawozdanie), Archiwista Polski 4/2007, s. 55 – 62.
6. D. Magier, Archiwizacja wobec wyzwań świata cyfrowego, Archiwista Polski, 4/2010, s. 21 – 29.
7. K. Pepłowska, Australijskie „archiwum cyfrowe”, Archiwista Polski, 2/2013.
8.National Library of Australia (oprac.), Ochrona dziedzictwa cyfrowego – zalecenia, (DELOS – Network of Exellence on Digital Libraries), Warszawa: NDAP, 2003.
9.H. Wajs, ERA- Electronic Records Archives, Archeion, t. 111, Warszawa, 2009 – 2010, s. 27 – 36.
10.N. Beagrie, Narodowe inicjatywy w zakresie przechowywania cyfrowego. Przegląd przedsięwzięć w Australii, Francji, Holandii i Wielkiej Brytanii oraz działalności międzynarodowej w tym obszarze, Archeion, t. 107, 2004, s. 39 – 47.
11.T. Goban – Klas, Od A do B, czyli archiwa wkraczają w erę bitową, Archeion, t. 107, 2004, s. 149- 161.
12. E. Ketalaar, „Cyfrowe życie” w archiwum dla ludzi, Archeion, t. 107, 2004, s. 117 – 149.
13. W. Woźniak, Dokument elektroniczny w podmiocie publicznym: definicja, zasady postępowania, długotrwałe przechoywanie, Archeion, t. 111, Warszawa, 2009 – 2010, s. 37 – 52.
14. Lauri Leht, Przechowywanie dokumentów cyfrowych w Narodowych Archiwach Estonii w latach 1999 – 2010, Archeion, t. 111, Warszawa.
15. Lizak A., Szweda R., Czy plastik może rozpocząć nową erę w archiwizacji danych?. Archeion, 2022, 123, s. 86-110.
16. Sabliński J., Trujillo A., Piql. Long-term preservation technology study. Archeion, 2021, 122, s. 13-32.
17. Żyła A., DNA: prawie niezniszczalny i najbardziej pojemny nośnik danych. Archeion, 2021, 122, s. 33-43.
18. Stępień R., Możliwości zastosowania sztucznej inteligencji i blockchain w działalności archiwalnej. Przegląd doświadczeń zagranicznych. Archeion, 2021, 122, s. 69-93.

Ponadto, zasoby internetowe poszczególnych archiwów narodowych, które będą podawane w trakcie zajęć.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-OG-BK-NMPE w USOSweb