Wprowadzenie do historii 1202-H-WDH-S1

1. Główne problemy definicyjne i terminologiczne w zakresie historii.
2. Narodziny uniwersytetów.
3. Miejsce i znaczenie historii we współczesnym świecie.
4. Znaczenie historii w obszarze nauk humanistycznych i społecznych.
5. Kształtowanie się i rozwój historiografii.
6. Podstawowe teorie i paradygmaty badawcze w zakresie metodologii historii.
7. Pozyskiwanie informacji przy zastosowaniu nowoczesnych technologii informacyjnych.
8. Różne sposoby widzenia historii w zależności od podłoża kulturowego.
9. Znaczenie historii w obszarze nauk humanistycznych i społecznych (Historia a nauki przyrodnicze i ścisłe)
10. Specyfika i rodzaje źródeł historycznych oraz ich odniesienia do przeszłości
11. Typy argumentacji historycznej
12. Ideologizacja i obiektywizm historii
13. Etyka myślenia i dowodzenia historycznego
14. Narodziny uniwersytetów
15. Historia i historyk wobec religii i wierzeń religijnych
16. Przeszłość jako źródło wiedzy i wiary
17. Różne sposoby widzenia historii w zależności od podłoża kulturowego
18. Mity i stereotypy w myśleniu historycznym

Lista tematów do przygotowania esejów

1. Antropologia historyczna
2. Początki historiografii naukowej na świecie
3. Początki historiografii naukowej w Polsce
4. Szkoła Annales
5. Historia kultury
6. Historia idei
7. Historia alternatywna
8. Historia wojskowości
9. Historia gospodarcza
10. Historia społeczna
11. Polityka historyczna
12. Pamięć historyczna – jej formy
13. Miejsca pamięci
14. Mikrohistoria
15. Historia regionalna
16. Historia Kościoła
17. Historia religii
18. Rola archeologii w badaniach historycznych
19. Rola badań biologicznych i genetycznych w historii
20. Dziedzictwo kulturowe przeszłości
21. Historia państwa i prawa
22. Rekonstrukcje historyczne
23. Mity i stereotypy w historii
24. Instytucje kultury – historia
25. Historia w Internecie
26. Fabularne filmy historyczne
27. Dokumentalne filmy historyczne
28. Telewizyjny reportaż historyczny
29. Historia w malarstwie
30. Historia w literaturze
31. Kontrowersje historyczne
32. Historia kultury materialnej
33. Etnohistoria
34. Historia nauki
35. Psychohistoria
36. Studia postkolonialne
37. Symbolika historyczna (wybrana)
38. Historyczne odznaczenia, medale i ordery

W cyklu 2024/25Z:

Szczegółowe tematy zajęć:
1) Zajęcia wprowadzające.
2) Etyka w pracy historyka, pojęcie i konsekwencje plagiatów.
3) Czym jest historia – jej specyfika i instrumentarium.
4) Odniesienie historii do przeszłości i pojęcie źródeł historycznych.
5) Rodzaje źródeł historycznych.
6) Tworzenie narracji historycznych.
7) Przekonywanie w historiografii: argumentacja, retoryka, statystyka.
8) Znaczenie logiki w tworzeniu narracji historycznych.
9) Czy historia jest nauką? Różnice i podobieństwa do innych dyscyplin naukowych np. przyrodniczych.
10) Różnice narracji a rodzaje prac historycznych.
11) Czy istnieją obiektywni historycy? Ideologia a neutralność w pracy historyków.
12) Tłumaczenie zjawisk historycznych: pojęcia teoretyczne,
13) Historia w przestrzeni publicznej: programy szkolne, miejsca pamięci, muzea.
14) Jak polityka historyczna ma się do historii i czy można z niej zrezygnować?
15) Zajęcia podsumowujące – wystawienie ocen

Całkowity nakład pracy studenta

Za zaliczenie zajęć student może uzyskać 3 punkty ECTS – stanowi to 90 godzin pracy studenta: Godziny realizowane z udziałem nauczyciela akademickiego: – uczestnictwo w ćwiczeniach – 30 godz.; 1 pkt – konsultacje z nauczycielem akademickim w trakcie dyżurów – 15 godz.; 0,5 pkt Czas przeznaczony na systematyczne przygotowywanie się studenta do zajęć: – znalezienie i lektura materiałów na zajęcia (źródła historyczne, literatura przedmiotu), należyte przygotowywanie się do udziału w dyskusji (np. wykonanie notatek) – 15 godz.; 0,5 pkt Czas niezbędny do wypełnienia pozostałych kryteriów oceniania: – napisanie krótkiego eseju historycznego na wybrany temat, (w tym kwerenda bibliograficzna), przygotowanie materiału ilustracyjnego do tekstu (np. prezentacji multimedialnej) – 15 godz.; 0,5 pkt – przygotowanie do kolokwium – 15 godz.; 0,5 pkt

Efekty uczenia się - wiedza

Zna różne współczesne kierunki badań historycznych (np. historia polityczna, społeczna, gospodarcza, wojskowości, kultury, antropologia historyczna, mikrohistoria) - K_W02 Zna podstawowe metody badawcze i narzędzia warsztatu historyka - K_W11 Wie o istnieniu w naukach historycznych i pokrewnych różnych punktów widzenia, determinowanych różnym podłożem narodowym i kulturowym - K_W18

Efekty uczenia się - umiejętności

Potrafi wskazać, udowodnić i omówić wzajemne relacje różnych kierunków badań historycznych, takich jak historia polityczna, społeczna, gospodarcza, kultury, antropologii historycznej - K_U02 Potrafi posłużyć się w stopniu podstawowym teoriami i paradygmatami badawczymi w zakresie nauk historycznych - K_U04 Formułuje tezy i je argumentuje z wykorzystaniem poglądów różnych autorów prac historycznych w świetle znanych mu lektur z zakresu wprowadzenia do historii - K_U14.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Rozumie konieczność przestrzegania norm etycznych w pracy historyka i procesach popularyzacji wiedzy historycznej - K_K01 Wykazuje odpowiedzialność i odwagę cywilną w rzetelnym i krytycznym przedstawianiu obrazu dziejów oraz w sprzeciwianiu się próbom instrumentalizacji historii i jej manipulowania - K_K03 Wykazuje niezależność w formułowaniu wniosków i samodzielność myśli, szanując jednocześnie prawa i poglądy innych - K_K10

Metody dydaktyczne

- dyskusja - wykład z elementami konwersatorium

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- opowiadanie
- opis

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

ogólna znajomość historii na poziomie szkoły średniej

Koordynatorzy przedmiotu

Jarosław Dumanowski
Jacek Młynarczyk

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:

– obecność i aktywność na zajęciach
- napisanie i przedstawienie eseju historycznego na wybrany temat
– zaliczenie kolokwium

Ocena końcowa jest średnią z ocen cząstkowych.

Skala ocen:
4,75–5,00 bardzo dobry
4,25–4,74 dobry plus
3,75–4,24 dobry
3,25–3,74 dostateczny plus
2,75–3,24 dostateczny
0–2,74 niedostateczny

Literatura

Literatura podstawowa:

M. Bloch, Pochwała historii, czyli o zawodzie historyka, Warszawa 1962.
W. Werner, Wprowadzenie do historii, Warszawa 2012.
Historia społeczna, Historia codzienności, Mikrohistoria, red. F. Schulze, Warszawa 1996.

Literatura uzupełniająca:

W. Werner, Historyczność kultury : w poszukiwaniu myślowego fundamentu współczesnej historiografii, Poznań 2009.
M. Handelsman, Historyka, oprac. P. Węcowski, Warszawa 2010.
F. Braudel, Historia i trwanie, Warszawa 1971.
J. Appleby, L. Hunt, M. Jacob, Powiedzieć prawdę o historii, Poznań 2000.
H.E. Carr, Historia. Czym jest, Poznań 1999.
J. Topolski, Świat bez historii, wyd. 2, Poznań 1998.
Psyche i Klio. Historia w oczach psychohistoryków, wyb. T. Pawelec, Lublin 2002.
W. Kula, Rozważania o historii, Warszawa 1958.
K. Górski, Społeczne podstawy kultury. Zbiór prac, Toruń 2006.
J. Kocka, o historii społecznej Niemiec, Poznań 1997.
J. Le Goff, Historia i pamięć, Warszawa 2007.
K. Pomian, Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006.
J. H. Arnold, Historia, Warszawa 2001.
M. Bogucka, Kultura - naród - trwanie. Dzieje kultury polskiej od zarania do 1989 roku, Warszawa 2008.

W cyklu 2024/25Z:

N. Baillargeon, Krótki kurs samoobrony intelektualnej, Pruszków 2011.
E. H. Carr, Historia - czym jest?, Poznań 1999.
Dokąd zmierza współczesna humanistyka? red. T. Kostryko, Warszawa 1994
W. Kula, Wokół historii, Warszawa 1988.
B. Miśkiewicz, Wprowadzenie do badań historycznych, Poznań 1993.
K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992
J. Pomorski, Historia i metodologia, Lublin 1991.
J. Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 2009
J. Topolski, Świat bez historii, Poznań 1998.
W. Werner, Wprowadzenie do historii, Warszawa 2012

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-H-WDH-S1 w USOSweb