Pedagogika 1202-H-PED-S1

I. WPROWADZENIE
Zawód nauczyciela. Obszary kompetencji i kwalifikacji zawodowych nauczyciela.
II. KSZTAŁTOWANIE WYBRANYCH KOMPETENCJI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH
1. Rozwój człowieka. Formy aktywności dziecka - nauka i zabawa. Rozwój zainteresowań. Stymulowanie rozwoju społeczno-moralnego dzieci. Formy aktywności dziecka. Nauka, realizacja zainteresowań, działalność społeczna, wolontariat, praca.
2. Wychowanie a rozwój człowieka. Poszerzanie autonomii i samodzielności. Uspołecznienie dziecka, kontakty rówieśnicze. Konflikty z rówieśnikami, rodzicami i wychowawcami. Rola osób znaczących i autorytetów. Zmiana autorytetów, kryzys autorytetu nauczyciela i rodzica. Tworzenie środowiska sprzyjającego rozwojowi, stymulowanie rozwoju społeczno-moralnego, animowanie życia społeczno-kulturalnego, wspieranie samorządności i autonomii uczniów w szkole.
3. Struktura i przebieg procesu wychowawczego. Zasady i metody stosowane w wychowaniu. Tworzenie klimatu wychowawczego. Błędy wychowawcze, ich przyczyny i skutki. Trudności wychowawcze i niepowodzenia szkolne. Wspieranie uczniów w radzeniu sobie z problemami wieku dorastania.
III. KSZTAŁTOWANIE WYBRANYCH KOMPETENCJI PRAKSEOLOGICZNYCH
1. Praca opiekuńczo-wychowawcza nauczyciela. Plan pracy wychowawczej. Program wychowawczy. Konstruowanie klasowych i szkolnych programów profilaktycznych. Edukacja zdrowotna.
2. Postępowanie pedagogiczne z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
3. Poradnictwo wychowawcze. Kierunki współpracy nauczyciela-wychowawcy z instytucjami oświatowymi i pedagogiem szkolnym oraz rodzicami. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna - regulacje prawne, formy i zasady udzielania wsparcia. Pozaszkolne instytucje wychowawcze i resocjalizacyjne. Współpraca szkoły ze środowiskiem i nauczyciela z rodzicami uczniów.
4. Poradnictwo edukacyjno-zawodowe. Nauczyciel jako doradca. Wspomaganie ucznia w projektowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej. Przygotowanie młodzieży do samokształcenia, pracy nad własnym rozwojem oraz do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy. Rynek edukacyjny i rynek pracy. Droga rozwoju zawodowego. Uczenie się przez całe życie.
5. Dziecko w aspekcie prawnym. Prawa dziecka w rodzinie i szkole. Międzynarodowe i krajowe regulacje dotyczące praw człowieka, dziecka, ucznia oraz osób z niepełnosprawnością.
6. Bezpieczeństwo dzieci w szkole i poza szkołą (zajęcia terenowe, wycieczki). Ochrona zdrowia dziecka. Edukacja dla bezpieczeństwa - dbałość o bezpieczeństwo własne oraz innych.

IV. KSZTAŁTOWANIE WYBRANYCH KOMPETENCJI DIAGNOSTYCZNYCH
1. Poznawanie uczniów. Podstawowe techniki diagnostyczne w pedagogice i ich ograniczenia, kwestie etyczne. Metody i techniki określania potencjału ucznia.
V. KSZTAŁTOWANIE WYBRANYCH KOMPETENCJI AUTOKREACYJNYCH
1. Rozwój profesjonalny. Wiedza prywatna, potoczna a wiedza naukowa nauczyciela.
2. Samokształcenie. Uczenie się w miejscu pracy. Dokształcanie i doskonalenie zawodowe jako warunki awansu zawodowego. Uczenie się przez całe życie nauczycieli.
3. Etyka nauczycielska.
4. Odpowiedzialność prawna opiekuna, nauczyciela, wychowawcy.
5. Wypalenie zawodowe nauczycieli - przyczyny, symptomy, strategie zaradcze.
VI. UCZENIE SIĘ
Pojęcie uczenia się. Metody pracy z dzieckiem. Uczenie się a motywacja. Procesy poznawcze i wykonawcze.

Całkowity nakład pracy studenta

Zajęcia odbywają się w formie zdalnej off-line (asynchroniczne).

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Ma wiedzę na temat podstawowych koncepcji rozwoju, socjalizacji, wychowania, kształcenia i autoedukacji człowieka. W2: Ma wiedzę na temat procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, w tym w działalności pedagogicznej oraz ich prawidłowości i zakłóceń. W3: Ma wiedzę na temat zinstytucjonalizowanej edukacji i praktyki edukacyjnej. W szczególności: a) Student posiada wiedzę na temat procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, w tym w działalności pedagogicznej (dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej), oraz ich prawidłowości i zakłóceń (B2.W4.), b) Student zna prawidłowości wychowania i kształcenia (B2.W3.) c) Student zna i rozumie normy, procedury i dobre praktyki stosowane w działalności pedagogicznej (wychowanie przedszkolne, nauczanie w szkołach podstawowych) (B2.W4.) d) Student wie, jaka jest rola nauczyciela lub wychowawcy w modelowaniu postaw i zachowań uczniów (B2.W4.), e) Student posiada wiedzą dotyczącą struktury i funkcji systemu edukacji, celów, podstaw prawnych, organizacji i funkcjonowania instytucji edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych (B2.W1), f) Student zna prawa dziecka i osoby z niepełnosprawnością (B2.W1) g) Student wie, jaka jest specyfika funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z uczniami szczególnie uzdolnionych (B2.W5), h) Student zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, do pracy w których uzyskuje przygotowanie (B2.W4), i) Studentowi znane są zasady projektowania ścieżki własnego rozwoju i awansu zawodowego (B2.W2.), j) Student wie, jaki są zasady etyki zawodu nauczyciela (B2.W2.).

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Student potrafi pozyskiwać dane oraz zastosować podstawową wiedzę teoretyczną do analizowania procesów i zjawisk społecznych/edukacyjnych. W szczególności Student: a) potrafi dokonywać obserwacji sytuacji i zdarzeń pedagogicznych (B2.U6.) b) potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki do analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, a także motywów i wzorów zachowań uczestników tych sytuacji (B2.U6.), c) umie rozpoznawać potrzeby, możliwości i uzdolnienia uczniów oraz projektować i prowadzić działania wspierające integralny rozwój uczniów, ich aktywność i uczestnictwo w procesie kształcenia i wychowania oraz w życiu społecznym (B2.U6.), d) posiada rozwinięte kompetencje komunikacyjne: potrafi porozumiewać się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk, będącymi w różnej kondycji emocjonalnej, dialogowo rozwiązywać konflikty i konstruować dobrą atmosferę dla komunikacji w klasie szkolnej (B2.U4.), e) potrafi dobierać i wykorzystywać dostępne materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań pedagogicznych oraz wykorzystywać nowoczesne technologie do pracy dydaktycznej (B2.U1.), f) potrafi kierować procesami kształcenia i wychowania, posiada umiejętność pracy z grupą (zespołem wychowawczym, klasowym), rozwijać kreatywność i umiejętność samodzielnego, krytycznego myślenia uczniów (B2.U1.), g) umie wykorzystywać proces oceniania i udzielania informacji zwrotnych do stymulowania uczniów w ich pracy nad własnym rozwojem (B2.U7.) h) potrafi pracować z uczniami, indywidualizować zadania i dostosowywać metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz zmian zachodzących w świecie i w nauce (B2.U1.), i) potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w wykonywanej działalności (B2.U3), j) potrafi analizować własne działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze) i wskazywać obszary wymagające modyfikacji, potrafi eksperymentować i wdrażać działania innowacyjne (B2.U2.) k) potrafi zaprojektować plan własnego rozwoju zawodowego (B2.U2.).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: a) ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego; dokonuje oceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności w trakcie realizowania działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) (B2.K3.), b) jest gotowy do budowania relacji opartej na wzajemnym zaufaniu między wszystkimi podmiotami procesu wychowania i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami ucznia, oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywności edukacyjnej (B2.K4.), c) projektuje działania zmierzające do rozwoju szkoły lub placówki systemu oświaty oraz stymulowania poprawy jakości pracy tych instytucji (B2.K4.), d) jest gotowy do pracy w zespole, pełnienia w nim różnych ról oraz współpracy z nauczycielami, pedagogami, specjalistami, rodzicami lub opiekunami uczniów i innymi członkami społeczności szkolnej i lokalnej (B2.K4.) e) ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka (B2.K2.), f) odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze) (B2.K3.).

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- opis
- pogadanka

Koordynatorzy przedmiotu

Dorota Grabowska-Pieńkosz
Maciej Krotofil

Kryteria oceniania

Zgodnie z Zarządzeniem Nr 110 Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z dnia 27 maja 2020 r. w sprawie realizacji zajęć dydaktycznych w formie zdalnej oraz sposobu przeprowadzania egzaminów i zaliczeń, ustala się, iż zaliczenie kończące zajęcia odbywa się w sposób:
- zdalny – asynchroniczny polegający na przekazywaniu studentom do wykonania przez prowadzącego zadań, w tym m.in. opracowań, esejów, niezbędnika nauczyciela oraz scenariusza zajęć (lekcja historii, godzina wychowawcza).

Praktyki zawodowe

W ramach praktyk studenckich:
- odbycie 30 godzin praktyk (zgodnie z Regulaminem Praktyki Pedagogicznej wykonanie 8 zadań, prowadzenie dziennika praktyk oraz wszelkiej wymaganej dokumentacji).

Literatura

Literatura podstawowa:
Aronson E., Człowiek - istota społeczna, Warszawa, 2009.
Benner D., Pedagogika ogólna, [w:] B. Śliwerski (red.), Pedagogika, t. 1, Gdańsk, 2006.
Kawecki I., Wprowadzenie do wiedzy o nauczycielu i szkole, Kraków 2003.
Kruszewski K., Konarzewski K. (red), Sztuka nauczania, tom I i II Warszawa 2003.
Kwaśnica R., Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu [w:] Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika, tom 2, Warszawa 2004.
Kwiatkowska H., Pedeutologia, Warszawa 2008.
Kwieciński Z., Śliwerski B., (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki 1, Warszawa 2003.
Kwieciński Z., Śliwerski B., (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki 2, Warszawa 2005.
Strykowski W., Strykowska J., Pielachowski J., Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej, Poznań 2003.
Sztejnberg A., Podstawy komunikacji społecznej w edukacji, Wrocław 2002.
Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012.

Literatura uzupełniająca:
Gordon T., Wychowanie bez porażek w szkole, Warszawa1995.
Janowski A., Poznawanie uczniów: zdobywanie informacji w pracy wychowawczej, Warszawa 2002.
Jarosz E., Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna – podstawowe problemy i rozwiązania, Wydawnictwo Akademickie „Żak", Warszawa 2006.
Łobocki M., Współdziałanie nauczycieli i rodziców w procesie wychowania. Warszawa 1985.
Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa 2000.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-H-PED-S1 w USOSweb