Podstawy dydaktyki 1202-H-PD-S1

Dobór treści zawartych w przedmiocie ma na celu zapoznanie studentów z obszarem dydaktyki. Studenci poznają proces uczenia się, przedstawicieli subdyscypliny, teorie i systemy dydaktyczne, cele kształcenia, treści, proces kształcenia, zasady oraz metody, formy organizacyjne, środki dydaktyczne, planowanie pracy dydaktycznej.

W trakcie wykładów porównuje się poznane systemy dydaktyczne, koncepcje, zasady i metody kształcenia, podkreśla znaczenie i użyteczność taksonomii celów kształcenia, czynności nauczyciela i uczniów, wartości dydaktycznej metod, form organizacyjnych (lekcyjne, pozalekcyjne i pozaszkolne, stacjonarne, zdalne), planowania metodycznego.

Dobór treści zgodny jest z obowiązującym standardem kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela z dnia 25 lipca 2019 roku.

W cyklu 2023/24L:

Dobór treści zawartych w przedmiocie ma na celu zapoznanie studentów z obszarem nauki jaką jest teoria kształcenia. Studenci poznają proces uczenia się, przedstawicieli subdyscypliny, teorie i systemy dydaktyczne, cele kształcenia, treści, proces kształcenia, zasady oraz metody, formy organizacyjne, środki dydaktyczne, planowanie pracy dydaktycznej.

Dobór treści zgodny jest z obowiązującym standardem kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela z dnia 25 lipca 2019 roku.

Całkowity nakład pracy studenta

Całkowity nakład pracy studenta 2 punkty - 60 h: - udział w zajeciach 30 h - 1 punkt ECTS - przygotowanie do egzaminu 30 h - 1 punkt ECTS Prowadzenie notatek z wykładu, studiowanie regularnie prezentowanej na wykładzie literatury (podanej w syllabusie przedmiotu), analiza źródeł. przygotowanie do egzaminu. Praktyczne zastosowania wiedzy (w przypadku odbywanych praktyk) przejawiające się w opracowanych konspektach zajęć i prowadzeniu dokumentacji praktyki. 1. Na podstawie przykładów studenci opracowują scenariusz i konspekt lekcji uwzględniając elementy dydaktyczne struktury systemu kształcenia, w lekcji uwzględniają dobór metod kształcenia, planują proces ewaluacji w formie oceny kształtującej 2. Analizują realną sytuację agresji w szkole - studenci w grupach opracowują sposoby zapobiegania na podstawie literatury i zaleceń Ministerstwa 3. W trakcie dyskusji panelowej studenci prezentują metody pracy z uczniem zdolnym, przedstawiają przykładowe plany pracy z uczniami zdolnymi, omawiają działania nauczyciela oraz szkoły. 4. Studenci na przykładzie analizy indywidualnego przypadku projektują działania edukacyjne dla ucznia uwzględniając jego możliwości psychofizyczne, tempo nauczania, opisują sposoby wyrównywania szans edukacyjnych (opracowanie pisemne indywidualnego przypadku w oparciu o treści zaleconej literatury i kryteria omówione na zajęciach). 5. Studenci w grupach na podstawie programu kształcenia układają test i dobierają kryteria oceny do wybranej jednostki dydaktycznej. Wyniki prac są omawiane i dyskutowane na forum grupy.

Efekty uczenia się - wiedza

Po ukończeniu wykładu: W1.Student/ka dysponuje wiedzą z zakresu dydaktyki ogólnej, jej przedmiotu i zadań oraz relacji dydaktyki ogólnej do dydaktyk szczegółowych. Posiada odpowiedni zasób pojęć. Zna podstawowe treści, formy i środki oraz ogólną metodykę prowadzenia zajęć. K_W01; C.W1 W2.Student/ka zna i rozumie zagadnienie klasy szkolnej jako środowiska edukacyjnego, style kierowania klasą; problem ładu i dyscypliny, integrację klasy szkolnej oraz tworzenie środowiska sprzyjającego postępom w nauce. K_W03; C.W2 W3.Student/ka zna współczesne koncepcje nauczania i cele kształcenia - źródła, sposoby ich formułowania oraz ich rodzaje, zna i rozumie zasady dydaktyki, metody nauczania, treści nauczania i organizację procesu kształcenia. K_W19; C.W3 W4. Student/ka zna budowę, modele lekcji i sposoby prowadzenia lekcji, a także style i techniki pracy z uczniami, interakcje w klasie, stosowanie środków dydaktycznych. K_W10; C.W4 W5. Zna zasady projektowania działań edukacyjnych dostosowanych do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczniów, w szczególności możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się, a także sposoby wyrównywania szans edukacyjnych, rozwijania predyspozycji i uzdolnień uczących się. K_W15; C.W5 W6. Student/tka zna sposoby i znaczenie oceniania osiągnięć szkolnych uczniów. K_W10; C.W6

Efekty uczenia się - umiejętności

Po ukończeniu wykładu: U1. Student/tka potrafi zidentyfikować potrzeby dostosowania metod pracy do klasy zróżnicowanej pod względem poznawczym, kulturowym, statusu społecznego lub materialnego. K_U07; C.U1 U2. Student/ka potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, interpretowania oraz projektowania strategii działań pedagogicznych, w tym służących integracji klasy szkolnej, wybrać model lekcji i zaprojektować jej strukturę. K_U02; C.U2 U3. Student/tka potrafi w odpowiedni sposób dostosować metody dydaktyczne do nauczanych treści i zorganizować pracę uczniów. K_U10; C.U3 U4. Student/tka potrafi zaplanować pracę z uczniem zdolnym. K_U07; CU5 U5. Student/tka potrafi dokonać oceny pracy ucznia i zaprezentować ją w formie oceny kształtującej. K_U07; C.U6

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Po ukończeniu wykładu: K1. Potrafi twórczo poszukiwać najlepszych rozwiązań dydaktycznych; współdziałać i pracować w zespole, pełniąc różne role. Umie podejmować i wyznaczać zadania, ma elementarne umiejętności organizacyjne związane z projektowaniem i realizacją działań profesjonalnych. Utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogicznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych, edukacyjnych i organizacyjnych. K_K03; C.K1

Metody dydaktyczne

pokaz, wykład informacyjny, dyskusja, formy praktyczne

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opis
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- panelowa
- projektu
- studium przypadku

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody oparte na współpracy
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Wymagania wstępne

Brak - przedmiot jest realizowany w ramach przygotowania pedagogicznego

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/24L:

Maciej Krotofil
Dorota Siemieniecka

W cyklu 2024/25L:

Dorota Siemieniecka

W cyklu 2022/23Z:

Maciej Krotofil
Dorota Siemieniecka

Kryteria oceniania

Zaliczenia cząstkowe (zadania aktywizujące odnoszące się do praktyki dydaktycznej i metodycznej oraz pracy z grupą).

Egzamin/Test
Termin "0" test i jedno pytanie opisowe.

Termin 1 - 3 pytania opisowe

Metody: test wiedzy bez dostępu do podręczników
Kryteria oceniania: zaliczenie na ocenę na podstawie testu bez dostępu do podręczników (wymagany próg na ocenę):
• dostateczną - 50%,
• dostateczną plus - 60%,
• dobrą - 70%,
• dobrą plus - 80%,
• bardzo dobrą - 90-100%

Odpowiedź na pytania otwarte, ocena 1-5 według kryteriów:
1. poziom merytoryczny wypowiedzi
2. odniesienia do literatury i autorów
3. prawidłowo zdefiniowane pojęcia
4. poprawność językowa

dodatkowo do oceny doliczane jest 0,25 za aktywność na zajęciach

Literatura

Literatura obowiązkowa:
1. Galloway Ch., Psychologia uczenia się i nauczania, T. I, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988, rozdz. 3. Formułowanie celów ogólnych i szczegółowych: poznawczych, s. 43-76; s. 55-56 i 76-82; s. 82-92.
2. Kruszewski K. (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Wyd. PWN, Warszawa 2004, rozdz. 1. Cele kształcenia, s. 17-35; rozdz. 14. Scenariusze, s. 472-514.
3. Kupisiewicz Cz., Dydaktyka. Podręcznik akademicki, Impuls, Kraków 2012, wydanie trzynaste zmienione, s. 85-105.
4. Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007
5. Wójcik A. M., Podstawy dydaktyki dla studentów przygotowujących się do zawodu nauczyciela, UMCS, Lublin 2020.

W cyklu 2022/23Z:

1. Anders R. J., Uczymy się nauczać, Warszawa 1994
2. Bereźnicki F., Dydaktyka kształcenia ogólnego, Oficyna Wydawnicza „IMPULS”, Kraków 2001
3. Davis R., Alexander L., Yelon S., Konstruowanie systemu kształcenia. PWN, Warszawa 1983.
4. Denek K., Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej. Wyd. A. Marszałek, Toruń 1999.
5. Denek K., Wartości i cele edukacji szkolnej. UAM, Poznań – Toruń 1994.
6. Ebu J., Smutny J., Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży. WSiP, Warszawa 1998.
7. Gagn’e R., Briggs L., Wager W., Zasady projektowania dydaktycznego. WSiP, Warszawa 1982, 1992.
8. Galloway Ch., Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa 1988.
9. Jaques D., Uczenie się w grupach. Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Kadr Instytut Technologii Eksploatacji. MEN. 1997
10. Kruszewski K. (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Wyd. PWN, Warszawa 2004
11. Kruszewski K. Zmiana i wiadomość. Perspektywa dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa 1987
12. Kruszewski K., 45 minut. Prawie cała historia lekcji. PWN, Warszawa 1993.
13. Kruszewski K., Konarzewski K., Sztuka nauczania, PWN, Warszawa 1991
14. Kruszewski K., Nauczanie programowane w systemie dydaktycznym. Warszawa 1972.
15. Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej. „BGW”, Warszawa 1994.
16. Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, Wyd. PWN, Warszawa 2003, tom.1, 2
17. Leigh D., Praktyczne metody pracy zespołowej. Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Kadr Instytut Technologii Eksploatacji. MEN, 1997.
18. Lewowicki T., Dydaktyka różnicowa, PWN, Warszawa 1977.
19. Lewowicki T., Przemiany Oświaty. Żak, Warszawa 1994.
20. Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007
21. Nalaskowski S., Humanizm i podmiotowość w wychowaniu, Toruń 1991.
22. Nalaskowski S., O ideale wychowania i celach kształcenia, Toruń 1993.
23. Nalaskowski S., Dydaktyka ogólna. Projekt programu, Toruń 1994.
24. Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007
25. Silberman M., Uczymy się uczyć, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005
26. Siemieniecki B., Środki dydaktyczne w procesie myślenia twórczego, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1991
27. Siemieniecka D., Metoda projektów w budowie i realizacji systemu kształcenia dorosłych, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2012
28. Siemieniecka D., Siemieniecki B., Teorie kształcenia w świecie cyfrowym, Impuls, Kraków 2019.
29. Sośnicki S., Teoria środków wychowania, Warszawa : Nasza Księgarnia, 1973
30. Sośnicki K., Dydaktyka ogólna, UMK, Toruń 1948
31 Zaczyński W. P., Uczenie się przez przeżywanie, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990
32. Zaczyński W.P., Praca badawcza nauczyciela, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995
33. Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszaw 1998
34. Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 1996
35. Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wyd. Żak, Warszawa 1996.
36. Ornstein A., Hunkins F., Program szkolny, założenia, zasady, problematyka. WSiP, Warszawa 1998.
37. Perrott E., Efektywne nauczanie. WSiP, Warszawa 1995.
38. Brophy J.: Motywowanie uczniów do nauki, PWN, Warszawa 2004
39. Cywińska M.: Rozwijanie motywacji uczniów do nauki, https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/6568/1/se_20_2012_cywinska.pdf
40. McGinnis A.L.: Sztuka motywacji, http://www.mcksokol.pl/media/File/Pedagogika%20-%20Alan%20Loy%20McGinnis%20-%20Sztuka%20Motywacji.pdf
41. Nęcka E., Trening twórczości podręcznik dla psychologów, pedagogów i nauczycieli. Impuls, Kraków 1998.
42. Siemieniecka D., Skibińska M, Majewska K., Cyberagresja – zjawisko, skutki, zapobieganie, UMK, Toruń 2020
43. Siemieniecki B., Wiśniewska L., Kwiatkowska W., Agresja- zjawisko, skutki, zapobieganie. Perspektywa pedagogiki kognitywistycznej, psychoprofilaktyki oraz edukacji moralnej, UMK, Toruń 2020

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-H-PD-S1 w USOSweb