Konstantynopol - miasto i ludzie 1202-H-K-S1

Całkowity nakład pracy studenta 120 h - 4 p. (30 h - 1 p. - kontakt bezpośredni w ramach zajęć; 30 h - 1 p. konsultacje - konsultacje w ramach dyżuru i mailowe; 60 h - 2 p. - praca własna studenta: przygotowanie do kolokwiów i referatu)

-objaśnia strukturę społeczną Konstantynopola (K_W 01; K_W02; K _W 04; K_W 05; K_W 08; - ma podstawową wiedzę o topografii Konstantynopola i zmianach w organizacji jego przestrzeni jakie dokonywały się w różnych epokach (K_W 01; K_W 02; K_W 04) . Wyjaśnia koncepcję obronną Konstantynopola (K_W 01; K_W 04) - lokalizuje na mapie najważniejsze budowle użyteczności publicznej, kościoły, klasztory i miejsca kultu (K_W 01; K_W 04) -wymienia i lokalizuje na mapie cesarskie rezydencje w Konstantynopolu od czasów Konstantyna do upadku miasta w 1453r.(K_W 01; K_W 04) - wymienia sobory powszechne, które miały miejsce w Konstantynopolu (K_W 01; K_W 04; K_W 05; K_W 12)) - wyjaśnia bizantyńską koncepcję władzy (K_W 01; K_W 04) -wymienia i charakteryzuje najważniejsze oblężenia Konstantynopola aż do upadku miasta w r. 1453 (K_W 01; K_W 04)

- opisuje społeczne aspekty roli Kościoła w mieście (K_U 09; K_U 10) - powiązuje koncepcję władzy cesarskiej (ze szczególnym uwzględnieniem jej teologicznego aspektu) z charakterem obecności cesarza w przestrzeni publicznej Konstantynopola (K_U06;K_U10) - wyszukuje informacje nt. historii Konstantynopola i Cesarstwa Bizantyńskiego pod kontrola opiekuna naukowego (K_U01; K_U 03) -potrafi analizować fragmenty tekstów źródłowych poświęconych historii Konstantynopola dostępnych w j. polskim (K_U03; K_U12) - potrafi przygotować w formie ustnej lub pisemnej omówienie wybranego zagadnienia (lub lektury) z historii Konstantynopola lub historii Bizancjum (K_U07)

- potrafi pracować i współdziałać w grupie (K_K03) - Ma świadomość znaczenia dziedzictwa Bizancjum i wielokulturowości Konstantynopola dla kultury europejskiej. Demonstruje postawę zrozumienia i poszanowania dla odmiennych poglądów i koncepcji (K_K01; K_K04) - ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności (K_K01)

- pokaz

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

- laboratoryjna
- ćwiczeniowa
- referatu
- panelowa

kanon (atrybut wycofany)

- ocena ciągła:
obejmuje: test sprawdzający wiedzę faktograficzną, krótkie wypowiedzi na zadane pytania, szersze wypowiedzi będące efektem samodzielnego opanowania problemu, wyszukiwanie informacji, udział w dyskusjach i analizę tekstu źródłowego; krótką prace pisemną.
- ocena końcowa:
jest sumą ocen cząstkowych uzyskanych podczas oceny ciągłej: test: 40 % + aktywność na zajęciach 40% + krótka praca pisemna 20%
Skala ocen:

91%–100% – bardzo dobry
81%–90% – dobry plus
71%–80% – dobry
61%–70% – dostateczny plus
51%–60 % – dostateczny
0%–50% – niedostateczny

Limit nieobecności wynosi 2 w semestrze. Każda dodatkowa wiąże się z koniecznością napisania recenzji książki poświęconej tematyce historii Konstantynopola lub Bizancjum wskazanej przez prowadzącego zajęcia. Recenzja (e) obj. ok 4 stron wydruku komputerowego, czcionka Times New Roman, rozmiar 12, odstępy: 1 i 1/2 powinna być dostarczona prowadzącemu zajęcia najpóźniej tydzień (7 dni) przed ostateczną datą zdobycia zaliczenia.
W przypadku dłuższych nieobecności spowodowanych np. kłopotami zdrowotnymi należy o nich poinformować prowadzącego i umówić się na zaliczenie nieobecności w inny sposób (praca pisemna).
Studenci korzystający z indywidualnej organizacji studiów mają obowiązek poinformować o tym prowadzącego na początku semestru. Zaliczenie ćwiczeń odbywa się wówczas na podstawie pracy pisemnej o obj. pow. 10 stron wydruku komputerowego zaopatrzonej w przypisy i bibliografię umieszczoną na końcu pracy. Także przypadku choroby i indywidualnej organizacji studiów praca powinna być dostarczona prowadzącemu najpóźniej tydzień (7 dni) przed ostatecznym terminem uzyskania zaliczenia.

Literatura podstawowa:
T. Gregory, Historia Bizancjum, Kraków 2008
J. Herrin, Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Poznań 2009 (Cz. I. r. 1,2,4,5; Cz. II r. 11; Cz. III, r. 15, 1617, 21, 22,; Cz. IV. r. 24; 27, 28, zakończenie)
M. Kaplan, Konstantynopol a gospodarka miejska, J.-C. Cheynet, Świat Bizancjum t. II: Cesarstwo Bizantyńskie 641 – 1204, Kraków 2011, 283 – 324
M. J. Leszka, T. Wolińska, Konstantynopol – Nowy Rzym. Miasto i ludzie w okresie wczesnobizantyńskim. Warszawa 2011
P. Sarris, Bizancjum. Krótkie wprowadzenie, Łódź 2022

Literatura uzupełniająca
Świat Bizancjum, t. I – III, Kraków 2007 – 2013 passim
R. Browning, Cesarstwo Bizantyńskie, Warszawa 1997
G. Dagron, P. Riché, A. Vauchez (red), Historia chrześcijaństwa, t. IV: Biskupi, mnisi i cesarze 610 – 1054, Warszawa 1999, cz. I- III (15 – 488) i IV (689 – 756)
J. M. Hall, Historia Grecji archaicznej ok. 1200 - 479 p.n.e., Kraków 2011
H. W. Haussig, Historia kultury bizantyńskiej, Warszawa 1980
J. Herrin, Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Poznań 2009 (rozdziały niewyszczególnione w dziale: Literatura podstawowa)
O. Jurewicz (red.), Encyklopedia Kultury Bizantyńskiej, Warszawa 2002
A. Kompa, M.J. Leszka, T. Wolińska (red.), Mieszkańcy stolicy świata. Konstantynopolitańczycy miedzy starożytnością a średniowieczem, Łódź 2014 (Byzantina Lodziensia, t. XVIII)
C. Mango, Historia Bizancjum, Warszawa 1997
G. Ostrogorsky, Dzieje Bizancjum, Warszawa 2008
E. Patlagean, Bizancjum X – XI wiek, (w:) P. Veyne (red.), Historia życia prywatnego, t. I: Od Cesarstwa Rzymskiego do roku tysięcznego, Wrocław 1998, 535 – 616
A. Vauchez (red.), Historia chrześcijaństwa, t. V: Ekspansja Kościoła rzymskiego 1054 – 1274, Warszawa 2001, Cz. I. r. I s. 29 – 51; , cz. II. r. IV –VI; CZ. III. r. 4. 1 (384 – 390), r. V. 1 (403 – 412), cz. IV. r. V (552 – 579)
T. Wolińska, P. Filipczak, Bizancjum i Arabowie. Spotkanie cywilizacji VI - VIII wiek, Łódź 2015.
www.byzantium 1200.com

Monografie:
M. Bohm, Flota i polityka morska Aleksego I Komnena. Kryzys bizantyńskiej floty wojennej w XI wieku i jego przezwyciężenie przez Aleksego I Komnena, Kraków 2012
J. Bonarek, Bizancjum w dobie bitwy pod Mantzikert, Kraków 2011
B. Cecota, Arabskie oblężenia Konstantynopola w VII - VIII wieku. Rzeczywistości i mit, Łódź 2015 (Byzantina Lodziensia , t. XXI)
B. Cecota, Islam, Arabowie i wizerunek kalifów w Chronografii Teofanesa Wyznawcy, Łódź 2022 (Byzantina Lodziensia, XLIII).
F. Chalandon, Aleksy I Komnen (1081 - 1118), Oświęcim 2016
J. Dudek, Chazarowie. Polityka - kultura - religia, Warszawa 2016
J. Dudek, Pęknięte zwierciadło. Kryzys i odbudowa wizerunku władcy bizantyńskiego od 1056 roku do ok. 1095 roku, Zielona Góra 2009
P. Filipczak, R. Kosiński (red.), Świat rzymski w wieku IV, Kraków 2015
K. Ginter, Wizerunek władców bizantyńskich w Historii Kościelnej Ewagriusza Scholastyka, Łódź 2018 (Byzantina Lodziensia, tom XXXV)
F. Kolb, Ideał późnoantycznego władcy. Ideologia i autoprezentacja, Poznań 2008.
J. Herrin, Krwawe cesarzowe, Warszawa 2001
R. Kosiński, K. Twardowska (red.), Świat rzymski w wieku V, Kraków 2009
H. Kennedy, Wielkie arabskie podboje. Jak ekspansja islamu zmieniła świat, Warszawa 2011
S. Leśniewski, Konstantynopol 1204, Warszawa 2012
M. J. Leszka, Uzurpacje w Cesarstwie Bizantyńskim w okresie od IV do polowy IX wieku, Łódź 1999 (Byzantina Lodzensia, IV)
M. B. Leszka, Rola duchowieństwa na dworze cesarzy wczesnobizantyńskich, Łódź 2000 (Byzantina Lodziensia, V)
M.J. Leszka, Symeon I Wielki a Bizancjum. Z dziejów stosunków bułgarsko - bizantyńskich w latach 893 - 927, Lódx 2013 (Byzantina Lodziensia 2013)
M.B. Leszka, M.J. Leszka, Bazylisa. Świat bizantyńskich cesarzowych IV - XV wiek, Łódź 2017
M. Leszka, K. Marinow, Carstwo bułgarskie. Polityka – społeczeństwo – gospodarka – kultura 866-971, Warszawa 2015
M. Leszka, K. Marinow (red.), Misato na skrzyżowaniu mórz i kontynentów. Wczesno - i sredniobizantyński Konstantynopol jako miasto portowe, Łódź 2016 ( Byzantina Lodziensia, tom XXXIII).
Ł. Migniewicz, Klejdion 1014, Warszawa 2014
B. Miskiewicz, Wstep do badań historycznych, Warszawa, Poznań 1985
D.M. Nicol, Konstantyn XI. Ostatni cesarz Bizancjum, Gdańsk 2004
D. Nicolle, J. Haldon, S. Turnbull, Upadek Konstantynopola, Warszawa 2010
Ch. M. Odahl, Konstantyn i chrześcijańskie cesarstwo, Oświęcim 2015
A. Paroń, Pieczyngowie. Koczownicy w krajobrazie politycznym i kulturowym średniowiecznej Europy, Wrocław 2015
Ł. Pigoński, Polityka zachodnia cesarzy Marcjana (450 - 457) i Leona I (457 - 474), Łódź 2019 ( Byzantina Lodziensia, tom XXIX)
S. Rek, Manzikert 1071, Warszawa 2015
S. Rek, Myriokefalon 1176, Warszawa 2019
B. Tatakis, Filozofia bizantyńska, Kraków 2012
S. Turlej, Justyniana Prima. Niedoceniony aspekt polityki kościelnej Justyniana, Kraków 2011 (Notos - Scripta Antiqua et Byzantina vol 8)
K. Twardowska, Cesarzowe bizantyńskie 2 poł. Vw. Kobiety a władza, Kraków 2006
S. Williams, G. Friell, Teodozjusz Wielki, Oświęcim 2016
S. Wierzbiński, U boku bazyleusa. Frankowie i Waregowie w cesarstwie bizantyńskim w XI wieku, Łódź 2019 (Byzantina Lodziensia, tom XXXVII)
E. Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1993
M. Witasek, Konstantynopol 1453, Warszawa 1453
T. Wolińska, jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii. Sąsiedzi cesarstwa wschodniorzymskiego z Półwyspu Arabskiego i ich wizerunek w źródłach. Okres przedislamski, Łódź 2023 (Byzantina Lodziensia XLII).
T. Wolińska, P. Filipczak (red.), Bizancjum i Arabowie. Spotkanie cywilizacji VI - VIII wiek, Warszawa 2015

Źródła:
Anna Komnena, Aleksjada, przeł. O. Jurewicz, t. I – II, Wrocław 1969 – 1972, (Bibl. Przekładów z Literatury Antycznej, t. 15 i 19)
Dokumenty Soborów Powszechnych, wyd. A. Baron, H. Pietras, tomy I – III, Kraków 2001 – 2007
Eunapios z Sardes, Zapiski Historyczne, Gdańsk 2013 (Christianitas Antiqua, vol. 5)
Euzebiusz z Cezarei, Życie Konstantyna, tł. T. Wnętrzak, Kraków 2007 (ŹMT, 44)
Ewagriusz Scholastyk, Historia Kościoła, tł. S. Kazikowski, wstęp E. Wipszycka, Warszawa 1990
Komes Marcellin, vir clarissimus. Historyk i jego dzieło, wyd. M. J. Leszka, S. Wierzbiński, Łódź 2022 (Byzantina Lodziensia XLV)
Konstantyn Porfirogeneta, O rządzeniu państwem, tł. G. K. Walkowski, Warszawa 2016
F. Kreskoniusz Koryppus, Joannida. pochwała Justyna, tł. B.J. Kołoczek, Kraków 2016
Michał Panaretos, Kronika trapezuncka, przekł. i kom. M. Cyrulski, Łódź 2020 (Series Ceranea, tom 6).
Michał Psellos, Kronika czyli historia jedego stulecia Bizancjum (976 – 1077),
Mowses Chorenacy, Historia Armenii w trzech księgach, tł. S. Ulaszek, Kraków 2021
Św. Nestor Kronikarz, Powieść minionych lat. najstarsza kronika kijowska, tł. F. Sielicki, Wodzisław Śląski 2014
Nikefor Bryennios, Materiały historyczne, przeł. O. Jurewicz, Wrocław 1974 (Bibl. Przekładów z Literatury Antycznej, t. 22)
Początki bizantyńskiego ikonoklazmu (726 - 754). Teksty źródłowe, wyd. ks. J. Naumowicz, Warszawa 2021 (Biblioteka Bizantyńska, tom 2)
Ikonoklazm bizantyński w latach 754 - 787. Źródła, wyd. ks. J. Naumowicz, Warszawa 2021 (Biblioteka Bizantyńska, tom 3)
Prokopiusz z Cezarei, O budowlach, przeł. P. Grotowski, Warszawa 2006
Prokopiusz z Cezarei, Historia Sekretna, przeł. A. Konarek, Warszawa 1998
Prokopiusz z Cezarei, Historia Wojen, t. I - II, przeł. D. Brodka, Kraków 2013 - 2015
Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła, tł. S. Kazikowski, Warszawa 1986
Hermiasz Sozomen, Historia Kościoła, tł. S. Kazikowski, Warszawa 1989
Synodi et Collectiones legum , t. I – IV, VI, XI, Kraków 2006 - 2017
Teodoret z Cyru, Historia Kościoła, tł. H. Pietruszczak, Zgorzelec 2019.
Teofilakt Symoktta, Historia powszechna, tł. A. Kotłowska, Ł. Różycki, Poznań 2016
G. de Villehardoiun, Zdobycie Konstantynopola, tł. Z. Pentek, Poznań 2003
Zosimos, Nowa Historia, tł. H. Cichocka, wstęp i komentarz E. Wipszycka, Warszawa 1993

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 1202-H-K-S1 w USOSweb