Historia w literaturze i sztukach pięknych 1202-H-HwL-S1

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z głównymi przejawami ukazania historii w poszczególnych dziedzinach sztuk pięknych. Przede wszystkim będzie to dotyczyć malarstwa historycznego oraz rzeźby zorientowanej na upamiętnianie wydarzeń i postaci historycznych (pomniki) jak tez historycznego wymiaru architektury. Ważnym zagadnieniem będzie wyodrębnienie wątków historycznych w różnych gatunkach literatury współczesnej i dawniejszej Odrębnym problemem będzie odniesienie tematów literackich i artystycznych (programów ideowych) do faktycznych wydarzeń historycznych, ich sensu, przyczyn i następstw.

Zagadnienia szczegółowe w wyborze:

- Najważniejsze tematy historyczne w literaturze pięknej
- Powieść historyczna jako specyficzny gatunek narracji o dziejach
- Historia biblijna i wątki religijne w literaturze
- Fakty historyczne jako osnowa w powieściach sensacyjnych i kryminałach
- Eposy i poematy - poetyckie wizje historii
- Wizja historii w staropolskich dziennikach podróży
- Główni przedstawiciele i dzieła malarstwa historycznego w Polsce.
- Malarstwo historyczne i batalistyczne w Europie i na świecie.
- Rola malarstwa historycznego w uwiecznianiu wydarzeń i przekazie wartości oraz ocen historycznych.
- Malarstwo portretowe jako sposób uwieczniania postaci historycznych – idealizacja i krytyka – prawda historyczna i mistyfikacja.
- Ikonografia historyczna w malarstwie sakralnym
- Historia zamknięta w obiektach architektonicznych
- Historyczne nekropolie, panteony, cmentarze i epitafia - pamięć o przeszłości w sztuce sepulkralnej
- Rzeźbiarskie pomniki historii – oddziaływanie i budowanie pamięci historycznej
- Dziedzictwo kulturowe i historyczne jako forma upamiętniania przeszłości
- Gloryfikacja wojny i bohaterstwa w opozycji do postawy pacyfistycznej obecna w literaturze i sztukach plastycznych
- Ikonoklazm i obrazoburstwo - teoretyczne podstawy i praktyczne konsekwencje sporów o obrazy
- Odbiór historii przez widza prezentowanej w sztukach pięknych.
- Kreacje dziejów we współczesnej literaturze fantastycznej
- Fabuła historyczna w komiksach
- Projekcje tematów historycznych w dramatach teatralnych
- Podsumowanie tematyki zajęć

Całkowity nakład pracy studenta

Za zaliczenie zajęć student może uzyskać 3 punkty ECTS – stanowi to 90 godzin pracy studenta: Godziny realizowane z udziałem nauczyciela akademickiego (45 godz.): – uczestnictwo w ćwiczeniach – 30 godz.- 1 p. – konsultacje z nauczycielem akademickim w trakcie dyżurów – 15 godz. 0,5 p. Czas przeznaczony na systematyczne przygotowywanie się studenta do zajęć (15 godz.- 0,5 p. ): – znalezienie i lektura materiałów na zajęcia (źródła historyczne, literatura przedmiotu), należyte przygotowywanie się do udziału w dyskusji (np. wykonanie notatek) – 15 godz. Czas niezbędny do wypełnienia pozostałych kryteriów oceniania (30 godz.- 1 p. ): – napisanie referatu na wybrany temat, (w tym kwerenda bibliograficzna), przygotowanie materiału ilustracyjnego do tekstu (np. prezentacji multimedialnej) – 30 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

Posiada zaawansowaną wiedzę ogólną z zakresu przedstawiania wydarzeń, procesów i postaci historycznych w literaturze i sztukach pięknych - K_W01 Zna wybrane, najsławniejsze dzieła sztuki i literatury powstałe w oparciu o zilustrowanie wątków historii polskiej i powszechnej (w zakresie pięciu głównych epok historycznych) - K_W05 Zdaje sobie sprawę z różnorodności źródeł informacji. Rozumie przydatność literatury i sztuk pięknych w obrazowaniu przeszłości - K_W13

Efekty uczenia się - umiejętności

Samodzielnie zdobywa i utrwala wiedzę dotyczącą obecności i kreacji tematów historycznych w literaturze i sztukach pięknych w sposób uporządkowany i systematyczny - K_U01 Rozpoznaje, wykorzystuje i analizuje literackie i artystyczne wizje historii, jednocześnie dokonując ich oceny adekwatności wobec prawdy historycznej - K_U06 Prowadzi krytyczną analizę źródeł ikonograficznych i literackich obrazujących motywy historyczne interpretując je zgodnie z podstawowymi metodami badawczymi i wybranymi elementami warsztatu historyka. - K_U08

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Uznaje, rozumie i szanuje odmienne formy przedstawiania historii w literaturze i sztukach pięknych determinowane różnym podłożem narodowym, religijnym i kulturowym. - K_K02 Docenia i szanuje, jak też jest gotów promować tradycje oraz dziedzictwo historyczne i kulturowe Polski, swojego regionu i Europy - K_K06 Dzięki zdobyciu podstawowej wiedzy z zakresu różnych form obecności historii w dziełach sztuki i literaturze rozwija swoje zainteresowania kulturalne, literackie i artystyczne - K_K08

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- opowiadanie
- opis

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Ogólna orientacja w literaturze i sztukach pięknych

Koordynatorzy przedmiotu

Adam Kucharski

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:

– obecność i aktywność na zajęciach
- przygotowanie i przedstawienie referatu na wybrany temat z zakresu prezentacji historii w sztukach pięknych i literaturze

Ocena końcowa jest średnią z ocen cząstkowych.
Skala ocen:
4,75–5,00 bardzo dobry
4,25–4,74 dobry plus
3,75–4,24 dobry
3,25–3,74 dostateczny plus
2,75–3,24 dostateczny
0–2,74 niedostateczny

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa:
R. Sulima, Literatura a dialog kultur, Warszawa 1982.
H. Kiereś, Człowiek i sztuka. Antropologiczne wątki problemu sztuki, Lublin 2006.
M. Kula, Nośniki pamięci historycznej, Warszawa 2002.
W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1985.

Literatura uzupełniająca
P. Rynck de, Jak czytać malarstwo. Rozwiązywanie zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych mistrzów, Kraków 2005.
J. Kębłowski, Historia sztuki polskiej, Warszawa 1987.
W. J. Affelt, Dziedzictwo w budownictwie albo o obiektach budowlanych ksiąg dziesięć, Gdańsk 1999.
Dziedzictwo antyczne a polska tradycja kulturowa, opr. M. Regulski, Warszawa 2004.
J. Pruszyński, Dziedzictwo kultury Polski, cz. 1-2, Kraków 2001.
T. Rudowski, O percepcji dzieła plastycznego : artystyczno -estetyczne i ideowe wartości warunkujące percepcję dzieła plastycznego, Warszawa 2004.
Zrozumieć malarstwo : najważniejsze tematy w sztuce, pod red. A. Sturgisa, przeł. E. Hornowska, Poznań 2006.
J. Thompson, Jak czytać malarstwo współczesne : rozwiązywanie zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł mistrzów od Courbeta do Warhola, przeł. J. Holzman, Kraków 2006.
B. Skowronek, Konceptualizacje filmu i jego oglądania w języku młodzieży. Studium kognitywno-kulturowe, Kraków 2007.
A. Werner, To jest kino, Warszawa 1999.
M. Gębarowicz, Początki malarstwa historycznego w Polsce, Wrocław 1981.
J. Krawczyk, Matejko i historia, Warszawa 1990.
M. Poprzęcka, Czas wyobrażony. O sposobach opowiadania w polskim malarstwie XIX w., Warszawa 1986.
M. Porębski, Malowane dzieje, Warszawa 1961.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-H-HwL-S1 w USOSweb