Dydaktyka historii 1202-H-DH22-S1

Główne założenia systemu edukacji a obowiązki nauczyciela historii w szkole podstawowej.
Podstawy programowe a programy nauczania, podręczniki.
Specyfika nauczania historii w szkole podstawowej.
Czynniki determinujące cele edukacji historycznej.
Cele kształcenia - taksonomia i operacjonalizacja.
Metody nauczania.
Środki dydaktyczne: klasyfikacje, zasady doboru i możliwości wykorzystywania.
Technologia informacyjna w edukacji historycznej.
Źródła historyczne: definicje, klasyfikacje, krytyka zewnętrzna i wewnętrzna, dobór źródeł do etapu kształcenia.
Lekcje historii – typy lekcji, pozalekcyjne i pozaszkolne formy edukacji historycznej.
Ocena – rodzaje, funkcje i rola oceniania.
Indywidualizacja procesu nauczania (praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych - uczniem zdolnym i uczniem z dysfunkcjami).
Konstruowanie konspektu lekcji – przygotowanie do prowadzenia zajęć w szkole podstawowej.
Budowanie arkusza obserwacji lekcji.
Praktyki śródroczne w szkole podstawowej – studenci prowadzą lekcje w szkole podstawowej.
Analiza dokonań studentów w czasie przeprowadzonych lekcji, konspektów, arkuszy obserwacji lekcji.
Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela: planowanie metodyczne, kierunkowe i wynikowe.
Nauczyciel w zespole – funkcje nauczyciela w szkole, zadania i obowiązki z zespole nauczycielskim, współpraca z rodzicami.
Przygotowanie do praktyk ciągłych – cele, wymagania, forma zaliczenia.

Całkowity nakład pracy studenta

Za opanowanie efektów uczenia się przypisanych do przedmiotu student uzyskuje 3 punkty ECTS, co odpowiada 90 godzinom pracy studenta: Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (45 godz.): – udział w ćwiczeniach – 30 godz. (1 pkt) – konsultacje z nauczycielem akademickim – 15 godz. (0,5 pkt) Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (15 godz.): – przygotowywanie się do dyskusji, sporządzanie notatek, zapoznanie się z literaturą przedmiotu – 15 godz. (0,5 pkt) Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania (30 godz.): – przeprowadzenie lekcji w szkole podstawowej (sporządzenie konspektu lekcji) – 30 godz. (1 pkt)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: zna założenia systemu edukacji a obowiązki nauczyciela historii w szkole podstawowej D.1/E.1.W4 W2: zna treści i zasady konstruowania podstawy programowej, planu wynikowego, testu oraz konspektu lekcji D.1/E.1.W14, D.1/E.1.W11 W3: rozumie zasady nauczania i cele nauczania zapisane wg taksonomii ABC D.1/E.1.W3 W4: zna zasady transpozycji dydaktycznej – wiedzy historycznej przeniesionej na grunt szkolny D.1/E.1.W15 W5: rozumie potrzeby edukacyjne ucznia zdolnego i ucznia z dysfunkcjami D.1/E.1.W12, D.1/E.1.W13, D.1/E.1.W15 W6: posiada wiedzę na temat etyki zawodu nauczyciela D.1/E.1.W14

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: potrafi sporządzić dokumentację pracy nauczyciela przedmiotu „historia” oraz wychowawcy klasy D.1/E.1.U1, D.1/E.1.U3 U2: umie sformułować w formie operacyjnej perspektywiczne i bieżące cele kształcenia D.1/E.1.U1, D.1/E.1.U2 U3: umie czytać i interpretować różne źródła historyczne D.1/E.1.U7 U4: potrafi przygotować i przeprowadzić lekcje D.1/E.1.U5, D.1/E.1.U4 U5: potrafi podejmować współpracę ze środowiskiem pozaszkolnym D.1/E.1.U6 U6: rozpoznaje i stosuje różnorodne metody nauczania i środki dydaktyczne w edukacji historycznej D.1/E.1.U7 U7: potrafi kreować sytuacje dydaktyczne służące aktywności i rozwojowi zainteresowań uczniów oraz popularyzacji wiedzy D.1/E.1.U5 U8: potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczną (dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą) D.1/E.1.U1

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: rozumie potrzebę kształtowania umiejętności współpracy uczniów (pracy zespołowej) D.1/E.1.K5 K2: potrafi korzystać z różnych źródeł wiedzy D.1/E.1.K8 K3: potrafi adoptować metody pracy do potrzeb i różnych stylów uczenia się uczniów D.1/E.1.K1

Metody dydaktyczne

Dyskusja, pogadanka.

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza z zakresu dydaktyki historii.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024/25L:

Agnieszka Wieczorek

W cyklu 2023/24L:

Agnieszka Wieczorek

W cyklu 2022/23L:

Stanisław Roszak
Agnieszka Wieczorek

Kryteria oceniania

1. Aktywność na zajęciach (D.1/E.1.W1, D.1/E.1.W2, D.1/E.1.W12, D.1/E.1.W13, D.1/E.1.W14, D.1/E.1.W15, D.1/E.1.K1, D.1/E.1.K8, D.1/E.1.K5).

2. Odbycie praktyki śródrocznej – obserwacja lekcji nauczyciela (sporządzenie arkusza obserwacji), przeprowadzenie lekcji w szkole podstawowej (sporządzenie konspektu lekcji) oraz obserwacje lekcji prowadzonych przez studentów (D.1/E.1.W11, D.1/E.1.W14, D.1/E.1.W3, D.1/E.1.W12, D.1/E.1.W13, D.1/E.1.W14, D.1/E.1.W15, D.1/E.1.1, D.1/E.1.2, D.1/E.1.3, D.1/E.1.U4, D.1/E.1.U5, D.1/E.1.U6, D.1/E.1.U7).

Kryteria oceniania:
– aktywność na zajęciach
– zaliczenie lekcji historii przeprowadzonej w szkole podstawowej (konspektu lekcji)
– zaliczenie arkusza obserwacji lekcji

Ocena końcowa stanowi średnią z uzyskanych ocen.
Skala ocen:
4,75–5,00 bardzo dobry
4,25–4,74 dobry plus
3,75–4,24 dobry
3,25–3,74 dostateczny plus
2,75–3,24 dostateczny
0–2,74 niedostateczny

Praktyki zawodowe

Obowiązkowe.

Literatura

Literatura obowiązkowa:
1. Dydaktyka historii. Nowe perspektywy, red. D. Konieczka-Śliwińska, Warszawa 2023.
2. Edukacja historyczna w szkole – teoria i praktyka, red. E. Chorąży, D. Konieczka-Śliwińska, S. Roszak, Warszawa 2008.
3. Współczesna dydaktyka historii, red. J. Maternicki, Warszawa 2004.
4. R. J. Arends, Uczymy się nauczać, Warszawa 1999.
5. J. Chodnicki, M. Dąbrowski, A. Dubiecka, M. Fryska, D. Obidniak, Szkolny system oceniania, Warszawa 2000.
6. J. Robertson, Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasie, Warszawa 1998.

Literatura uzupełniająca (do wyboru - konkretne zagadnienia do analizy wskazane na zajęciach):
1. Wartości w edukacji historycznej, red. J. Rulka, Bydgoszcz 1999.
2. Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, red. K. Kruszewski, Warszawa 2002.
3. E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracu-jemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce 2000.

Wybrane artykuły z "Wiadomości Historycznych":
1. S. Lenard, Aktywne metody nauczania historii w gimnazjum, „WH” 2000, nr 4, s. 183–198.
2. H. Suchojad, Taksonomia celów a nauczanie historii, „WH” 1986, nr 5, s. 435–440.
3. M. Sobańska-Bondaruk, O czym warto pamiętać w pracy ze źródłami historycznymi, „WH” 1997, nr 3, s. 169–172.
4. A. Zielecki, Mapa jako kartograficzna narracja w edukacji szkolnej, „WH” 2001, nr 3, s. 153–162.
5. B. Techmańska, Możliwości wykorzystania karty pocztowej na lekcjach historii, „WH” 2012, nr 5, s. 26–31.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-H-DH22-S1 w USOSweb