Dydaktyka historii 1202-H-DH21-S1

• Podstawowe dokumenty prawa oświatowego.
• Główne założenia systemu edukacji a obowiązki nauczyciela historii w szkole podstawowej i gimnazjum.
• Podstawy programowe a programy nauczania, podręczniki.
• Specyfika nauczania historii i wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej – analiza porównawcza.
• Aktywno-refleksyjny model kształcenia historycznego.
• Warsztat pedagogiczno-dydaktyczny nauczyciela historii.
• Czynniki determinujące cele edukacji historycznej.
• Cele kształcenia - taksonomia i operacjonalizacja.
• Metody nauczania.
• Środki dydaktyczne: klasyfikacje, zasady doboru i możliwości wykorzystywania.
• Technologia informacyjna w edukacji historycznej.
• Źródła historyczne: definicje, klasyfikacje, krytyka zewnętrzna i wewnętrzna, dobór źródeł do etapu kształcenia.
• Lekcje historii – typy lekcji, pozalekcyjne i pozaszkolne formy edukacji historycznej.
• Ocena – rodzaje, funkcje i rola oceniania.
• Wewnątrzszkolny i zewnętrzny system oceniania.
• Indywidualizacja procesu nauczania (praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych - uczniem zdolnym i uczniem z dysfunkcjami)
• Konstruowanie konspektu lekcji – przygotowanie do prowadze-nia zajęć w szkole.
• Budowanie arkusza hospitacyjnego.
• Testy osiągnięć szkolnych a system egzaminów zewnętrznych.
• Praktyki śródroczne w szkole podstawowej i gimnazjum – stu-denci prowadzą lekcje w szkołach.
• Analiza dokonań studentów w czasie przeprowadzonych lekcji, konspektów, arkuszy pohospitacyjnych.
• Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela: planowanie meto-dyczne, kierunkowe i wynikowe.
• Nauczyciel w zespole – funkcje nauczyciela w szkole, zadania i obowiązki z zespole nauczycielskim, współpraca z rodzicami.
• Rozwój zawodowy nauczyciela.
• Przygotowanie do praktyk ciągłych – cele, wymagania, forma zaliczenia.

Całkowity nakład pracy studenta

Zajęcia - 3 pkt ECTS (90 godzin) Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (45 godzin) - udział w ćwiczeniach 30 godzin (1 pkt) - konsultacje z nauczycielem akademickim 15 godzin (0,5 pkt) Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (45 godzin - 1,5 pkt) - przygotowanie do ćwiczeń (analiza dokumentów i literatury) - sporządzenie konspektu - sporządzenie planu projektu edukacyjnego i testu wiedzy i umiejętności

Efekty uczenia się - wiedza

Studentka/student: W1- zna główne dokumenty prawa oświatowego, dotyczące edukacji historycznej na poziomie szkoły podstawowej, praw i obowiązków nauczyciela, awansu zawodowego i in. D.1/E.1.W1, D.1/E.1.W2 W2- zna treści i zasady konstruowania podstawy programowej, planu wynikowego, testu oraz konspektu lekcji D.1/E.1.W14 .D.1/E.1.W11 W3- rozumie zasady nauczania i cele nauczania zapisane wg taksonomii ABC D.1/E.1.W3. W4- zna podstawowe strategie i metody nauczania D.1/E.1.W, .D.1/E.1.W9. W5- posiada wiedzę na temat mediów edukacyjnych D.1/E.1.W9. W6- zna zasady transpozycji dydaktycznej - wiedzy historycznej i pedagogicznej przeniesionej na grunt szkolny D.1/E.1.W15 W7- rozumie potrzeby edukacyjne ucznia zdolnego i ucznia z dysfunkcjami D.1/E.1.W12.D.1/E.1.W13, D.1/E.1.W15.

Efekty uczenia się - umiejętności

•U1 potrafi sporządzić dokumentację pracy nauczyciela przedmiotu „historia” oraz wychowawcy klasy - D.1/E.1.U1, D.1/E.1.U3 •U2 umie sformułować w formie operacyjnej perspektywiczne i bieżące cele kształcenia.D.1/E.1.U1, D.1/E.1.U2 •U3 umie czytać i interpretować różne źródła historyczne - D.1/E.1.U7. •U4 potrafi przygotować i przeprowadzić lekcje D.1/E.1.U5, D.1/E.1.U4. •U5 zna pozalekcyjne i pozaszkolne formy edukacji historycznej - D.1/E.1.U6. •U6 rozumie konieczność nauczania polimetodycznego i stosuje w praktyce różne metody nauczania - D.1/E.1.U10, D.1/E.1.U11 -U7 potrafi przygotować i przeprowadzić projekt edukacyjny - D.1/E.1.U6. - U8 potrafi skonstruować test wiedzy i umiejętności z zastosowaniem zadań zamkniętych i otwartych - D.1/E.1.U8, D.1/E.1.U9. -U9 wykorzystuje różne środki dydaktyczne w pracy na lekcji - D.1/E.1.U7.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

- KS1 kształtowanie umiejętności współpracy uczniów (pracy zespołowej) - D.1/E.1.K5. - KS2 organizuje zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne -D.1/E.1.K2, D.1/E.1.K3, D.1/E.1.K8 - KS3 publicznie prezentuje wyniki swoich prac - D.1/E.1.K2. - KS4 dostrzega konieczność rozwijania u uczniów umiejętności krytycznego myślenia - D.1/E.1.K7 - KS5 ma świadomość konieczności doskonalenia warsztatu pracy nauczyciela -D.1/E.1.K6, D.1/E.1.K8.

Metody dydaktyczne

nauczanie polimetodyczne (praca pod kierunkiem, rozmowa nauczająca, dyskusja, metaplan, SWOT)

Wymagania wstępne

zaliczone zajęcia z psychologii i pedagogiki

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23Z:

Stanisław Roszak

W cyklu 2023/24Z:

Stanisław Roszak

W cyklu 2024/25Z:

Agnieszka Wieczorek

Kryteria oceniania

Metody i kryteria oceniania (ćwiczenia):

Zaliczenie:
Zaliczenie na podstawie obecności i aktywności na zajęciach oraz po-ziomu przygotowania do zajęć w zakresie wyznaczonej literatury przedmiotu.
Aktywny udział w zajęciach, udział w dyskusji, przygotowanie (do wyboru) referatu, projektu edukacyjnego, wycieczki monograficznej lub testu kompetencji
Odbycie praktyki śródrocznej – obserwacja lekcji nauczyciela (sporządzenie arkusza obserwacji), przepro-wadzenie lekcji w szkole (sporządzenie konspektu lekcji i jego obrona) oraz obserwacje lekcji prowadzonych przez studentów.
Egzamin pisemny w formie testu wiedzy i umiejętności

Praktyki zawodowe

obowiązkowe

Literatura

Literatura obowiązkowa:
1. Edukacja historyczna w szkole – teoria i praktyka, red. E. Chorąży, D. Konieczka-Śliwińska, S. Roszak, Warszawa 2008.
2. Współczesna dydaktyka historii, red. J. Maternicki, Warszawa 2004.
3. B. Niemierko, Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, Warszawa 2000.
4. J. Chodnicki, M. Dąbrowski, A. Dubiecka, M. Fryska, D. Obidniak, Szkolny system oceniania, Warszawa 2000.

Literatura uzupełniająca (do wyboru - konkretne zagadnienia do analizy wskazane na zajęciach):
1. J. Maternicki, Cz. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, War-szawa 1994.
2. R. J. Arends, Uczymy się nauczać, Warszawa 1999.
3. M. Bieniek, Dydaktyka historii – wybrane zagadnienia, Olsztyn 2009.
4. B. Niemierko, Ocenianie bez tajemnic, Warszawa 2002.
5. Multimedia w edukacji historycznej i społecznej, red. J. Rulka, B. Tarnowska, Bydgoszcz 2002.
6. J. Robertson, Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasie, War-szawa 1998.
7. Wartości w edukacji historycznej, red. J. Rulka, Bydgoszcz 1999.
8. Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, red. K. Kruszewski, Warszawa 2002.
9. Uczeń i nowa humanistyka, red. M. Kujawska, Poznań 2000.
10. H. Komorowska, Konstrukcja, realizacja i ewaluacja programu nauczania, Warszawa 1995.
11. E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracu-jemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce 2000.
12. M. Taraszkiewicz, Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa 1998.
13. R. Fisher, Uczymy jak myśleć, Warszawa 1999.
14. B. McCombs, J. E. Pope, Uczeń trudny. Jak skłonić go do nauki?, Warszawa 1999.
15. J. W. Eby, J. F. Smutny, Jak kształcić uzdolnienia dzieci i mło-dzieży?, Warszawa 1999.
16. A. Paner, M. Kosznicki, Metody wprowadzania, utrwalania i kontroli nowego materiału na lekcjach historii, Gdańsk 2003.
17. S. Misiarek, Wewnątrzszkolny system oceniania, Poznań 1999.
18. H. Konopka, Metoda portfolio w nauczaniu historii, „Wiadomości Historyczne” (dalej: „WH”) 1998, nr 5, s. 285-290.
19. Tejże, Historia: mogło być inaczej… Metoda symulacji w na-uczaniu historii, „WH” 1999, nr 5, s. 299-301.
20. S. Lenard, Aktywne metody nauczania historii w gimnazjum, „WH” 2000, nr 4, s. 183-198.
21. G. Okła, Metoda projektów w nauczaniu historii, „WH” 2000, nr 1, s. 38-44.
22. P. Trojański, Drama w nauczaniu historii, „WH” 1995, nr 5, s.286-295.
23. W. Tomaszewski, Gry dydaktyczne na lekcjach historii, „WH” 1997, nr 1, s. 46-48.
24. M. Kujawska, W sprawie operacjonalizacji celów kształcenia hi-storycznego, „WH” 1994, nr 1, s. 31-35.
25. H. Suchojad, Taksonomia celów a nauczanie historii, „WH” 1986, nr 5, s. 435-440.
26. A. Zielecki, Kształtowanie postaw w nauczaniu historii, „WH” 1998, nr 4, s. 230-239.
27. J. Rulka, Emocje i wartości w edukacji historycznej, „WH” 1999, nr 1, s. 35-40.
28. B. Jakubowska, Metodologiczny wstęp do pracy ze źródłem histo-rycznym, „WH” 2000, nr 1, s. 20-24.
29. J. Wojdon, Internet w nauczaniu i uczeniu się historii, „WH” 2002, nr, 4, s. 203-207.
30. Tejże, Programy komputerowe w nauczaniu historii, „WH” 2004, nr 2, s. 42-51.
31. Tejże, Kto robi notatki… ten ma zeszyt w kratki, „WH” 2006, nr 5, s. 6-18.
32. Tejże, Dysfunkcje a nauczanie historii, „WH” 2009, nr 5, s. 17-32.
33. M. Sobańska-Bondaruk, O czym warto pamiętać w pracy ze źró-dłami historycznymi, „WH” 1997, nr 3, s. 169-172.
34. M. Sobańska-Bondaruk, Zasady konstruowania programów na-uczania, „WH” 1996, nr 3, s. 157-161.
35. A. Zielecki, Mapa jako kartograficzna narracja w edukacji szkolnej, „WH” 2001, nr 3, s. 153-162.
36. B. Kubis, A. Suchoński, Możliwości wykorzystania elementów hu-moru w edukacji historycznej, „WH”1996, nr 1, s. 38-43.
37. M. Kujawska, W poszukiwaniu modelu nauczyciela historii, „WH” 1996, nr 5, s. 267-277.
38. M. Kujawska, V. Julkowska, Europejski wymiar polskiej edukacji historycznej, „WH” 2005, nr 3, s. 24-34.
39. M. Dąbrowa, Zabawowe sposoby utrwalania wiadomości, „WH” 1996, nr 1, s. 44-45.
40. S. Roszak, Sąd nad postacią Aleksandra Wielopolskiego, „WH” 1997, nr 3, s. 175-176.
41. Z. Serwa, Wykorzystanie testu dydaktycznego w nauczaniu historii, „WH” 1994, nr 5, s. 285-291.
42. Lewandowska, System punktowy na lekcjach historii, „WH” 1997, nr 1, s. 44-48.
43 A. Zielecki, Ocenianie postępów w uczeniu się historii, „WH” 1997, nr 5, s. 277-292.
44. M. Sobańska-Bondaruk, R. Lolo, Praca z uczniem zdolnym na lek-cjach historii, „WH” 2004, nr 1, s. 42-52.
45. E. Konieczna, Film jako źródło wartości moralnych poszukiwanych przez dziecko w wieku szkolnym, „Edukacja Medialna” 1999, nr 1, s. 19-20.
46. J. Skrzypczak, Charakter i rola ilustracji w podręczniku szkolnym, „Edukacja Mediana” 1999, nr 1, s. 4-10.
47 Wybrane numery problemowe "Wiadomości Historycznych"

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-H-DH21-S1 w USOSweb