Metodyka udostępniania zasobu archiwalnego 1202-A-MUZA-S1

1. Udostępnianie – zakres i definicja, metody udostępniania,
2. Zasada publiczności archiwów i wolnego dostępu do archiwów
3. Normatywy dotyczące udostępniania w archiwach
4. Użytkownicy informacji archiwalnej, profilowanie użytkownika, jego zachowania i potrzeby
5. Udostępnianie pośrednie
6. Kwerenda, wyszukiwanie w systemie informacji archiwalnej, procedura wyszukiwania informacji
6. Udostępnianie bezpośrednie
8. Czytelnia w archiwum, biblioteka podręczna w archiwum
9. Formy popularyzacji zasobu
10. Procedury udostępniania w różnych typach archiwów

Całkowity nakład pracy studenta

Za opanowanie efektów kształcenia przypisanych do tego przedmiotu student uzyskuje 3 punkty, co odpowiada 75 godzinom pracy studenta, w tym: za godziny realizowane z udziałem nauczyciela - 1,2 pkt (30 godzin pracy); za pracę indywidualną studenta: 1) przygotowanie do zajęć - 0,6 pkt (15 godzin pracy) 2) przygotowanie do sprawdzianów pisemnych - 0,6 pkt (15 godzin pracy) 3) przygotowanie zadań i projektów - 0,6 pkt (15 godzin pracy).

Efekty uczenia się - wiedza

W01: Ma uporządkowaną wiedzę na temat udostępniania zasobu archiwalnego. K_W05. H1A_W04 W02: Ma podstawową wiedzę o człowieku jako użytkowniku informacji oraz zasobów informacyjnych. K_W20. S1A_W05 W03: Zna zasady, metody i narzędzia nowoczesnego udostępniania zasobu archiwalnego w duchu powszechności dostępu. W04: Zna zasady powstawania i funkcjonowania archiwalnych systemów informacyjnych. K_W20. S1A_W05 W05: Zna metody i narzędzia badania systemu informacji archiwalnej. W06: Zna metody i problemy badawcze różnych nauk, aby przewidywać ich potrzeby informacyjne i planować działania zachęcające do wykorzystywania zasobu archiwalnego i wspomagające zachęconych użytkowników w pokonywaniu barier informacyjnych. W07: Zna metody badania potrzeb informacyjnych społeczeństwa, jego poszczególnych grup i jednostek.

Efekty uczenia się - umiejętności

U01: Ma umiejętności infobrokerskie – umie aktywnie wyszukiwać informacje w sieci Internet i zasobach instytucji archiwalnych, rozpoznawać je i oceniać. K_U02. H1A_U01 U02: Potrafi przeszukiwać, analizować i użytkować archiwalne bazy danych. U03: Potrafi wyszukiwać informację w systemie informacji archiwalnej. U04: Potrafi stosować zasady, metody i narzędzia nowoczesnego udostępniania w duchu powszechności dostępu. U05: Potrafi stosować zasady powstawania i funkcjonowania systemów informacyjnych do potrzeb dziedziny archiwalnej. U06: Potrafi stosować podstawowe metody i narzędzia badania systemu informacji archiwalnej. U07: Potrafi planować działania zachęcające do wykorzystywania zasobu archiwalnego i wspomagające zachęconych użytkowników w pokonywaniu barier informacyjnych. U08: Potrafi stosować metody badania potrzeb informacyjnych społeczeństwa, jego poszczególnych grup i jednostek. U09: Potrafi zastosować odpowiednie regulacje prawne w metodyce udostępniania zasobu archiwalnego. K_U14. K_U15. S1A_U05

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K01: Potrafi współdziałać i pracować w grupie i zespole, przyjmując różne role. Podejmuje się realizacji wyznaczonych zadań, jak również potrafi samodzielnie je przydzielać innym. Ma elementarne umiejętności organizacyjne pozwalających na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań. K_K02. H1A_K02 K02: Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania. K_K03. H1A_K03 K03: Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu. Potrafi dokonać analizy własnych działań i wskazać ewentualne obszary wymagające identyfikacji w przeszłości. K_K04. H1A_K04 K04: Dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą, postępuje zgodnie z zasadami etyki zawodowej. K_K05. H1A_K04 K05: Stosuje zasadę swobodnego i równego dostępu do zasobu archiwalnego przy zachowaniu prawa do prywatności. K06: Przestrzega zasadę równości wszystkich użytkowników. K07: Stosuje postawę i zachowania pożądane w zawodzie archiwisty, przewidziane w międzynarodowym lub narodowym kodeksie etycznym archiwisty. K08: Nie wykorzystuje swojego uprzywilejowanego dostępu do materiałów archiwalnych dla osiągnięcia korzyści osobistych jakiegokolwiek rodzaju.

Metody dydaktyczne

eksponujące: pokaz; podające: opis, pogadanka, wykład konwersatoryjny; poszukujące: ćwiczeniowa, obserwacji, referatu, studium przypadku; w kształceniu online: metody ewaluacyjne, służące prezentacji treści;

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- pogadanka
- opis

Metody dydaktyczne poszukujące

- obserwacji
- ćwiczeniowa
- studium przypadku
- referatu

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody ewaluacyjne
- metody służące prezentacji treści

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

"Wstęp do archiwistyki" "Współczesna dziedzina archiwalna" "Prawo archiwalne" Gotowość do przyswojenia nowych wiadomości i umiejętności z zakresu udostępniania zasobu archiwalnego. Student powinien mieć podstawową wiedzę z zakresu archiwistyki: funkcje i zadania archiwów, typy archiwów, sieci archiwów, specyfika zasobu archiwalnego; a także znać podstawowe akty normatywne określające zakres działania placówek archiwalnych.

Koordynatorzy przedmiotu

Agnieszka Rosa

Kryteria oceniania

Udział w dyskusji na zajęciach (aktywność): K01, K02, K03, K04,
Podlegająca ocenie praca na zajęciach (w grupach i indywidualna): U01, U02, U03, U06, U09, K01, K02, K07,
Przygotowanie wyznaczonych podlegających ocenie zadań i projektów: W05, W06, W07, U01, U02, U03, U04, U05, U07, U08, K05, K06, K08,
Wynik sprawdzianu pisemnego: W01, W02, W03, W04, W05, W06, W07, U04, U05, U06, U07, U08, U09, K05,

ndst - 0-49%

dst- 50-59%

dst plus- 60-69%

db- 70-79%

db plus- 80-85%

bdb- 86-100%

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura ogólna:
• Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez naczelnego dyrektora archiwów państwowych w latach 1952-2000, wybór i opracowanie Maria Tarakanowska i Ewa Rosowska, Warszawa 2001 (normatywy dotyczące zasad udostępniania zasobu archiwalnego).
• Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, Dz.U. 1983 nr 38 poz. 173.
• Kodeks Etyczny Archiwisty uchwalony na XIII Międzynarodowym Kongresie Archiwów w Pekinie, dostępny na World Wide Web: www.sap.waw.pl
• Principles of Access to Archives. Draft, ICA, 26.05.2011, [on-line] http://www.ica.org/9401/actualits-vnements/principes-daccs-aux-archives-votre-avis-nous-intresse.html
• A. Menne – Haritz, Dostęp do archiwów czyli przeformułowanie archiwalnego paradygmatu, Archeion, t. 104, 2002.
• C. Gränström, Społeczny dostęp do informacji archiwalnej, Archeion, t. 101, 2000;
• M. A. Greene, The Power of Meaning: The Archival Mission in the Postmodern Age, The American Archivist, vol. 65, 2002, nr 1.
• W. Chorążyczewski, A. Rosa, Zasada publiczności nowym paradygmatem archiwistyki?, Archiwista Polski, nr 3 (59), 2010, s. 23-42.
• Cz. Biernat, Udostępnianie materiałów archiwalnych, Archeion, t. 81, 1986, s. 7 – 32.
• D. Nałęcz, Europejska polityka dostępu do archiwów, Archeion, t. 99, 1998, s. 54 – 74.
• A. Rosa, Zasada publiczności archiwów. Jedna zasada, rożne interpretacje [w:] Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t. 2 Teoria archiwalna wczoraj - dziś - jutro, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2011, s. 21 - 54.
• H. Barczak, Międzynarodowa Rada Archiwów w sprawie liberalizacji dostępu do materiałów archiwalnych, „Archeion” 1968, t. 50.
• D. Grot, Dostęp do archiwów a inne prawa i wolności, Archeion, t. 109, 2006, s. 10-40.
• D. Grot, Dostępność zasobów archiwów państwowych (część trzecia), Problemy Archiwistyki, nr 2 (2), 2009 [on-line]
• D. Grot, Dostępność zasobów archiwów państwowych (część czwarta), Problemy archiwistyki, nr 3 (3), 2009 [on-line].
• D. Grot, Dostępność zasobu archiwów państwowych (część piąta), Problemy Archiwistyki, nr 4 (4), 2009 [on-line].
• R. Górski, O udostępnianiu archiwaliów proweniencji prywatnej słów kilka, Problemy Archiwistyki, nr 4 (4), 2009 [on-line].
• R. Górski, Pracownie naukowe czy udostępnianie on-line. Z perspektywy archiwisty i użytkownika, Archiwista Polski, nr 4 (64) 2011, s. 35 - 53.
• A. Barszcz, Między dostępem do informacji publicznej a ochroną interesów państwa, jednostek organizacyjnych i obywateli. Dylematy udostępniania zasobu w archiwach wyodrębnionych, Problemy Archiwistyki, nr 4 (4), 2009 [on-line].
• B. Ryszewski, Przegląd i systematyka pomocy archiwalnych polskich i obcych opublikowanych w ostatnim ćwierćwieczu, Archeion, t. 88, 1990, s. 7-20.
• B. Ryszewski, Uwagi o dawnych i nowych przewodnikach archiwalnych, Archeion, t. 78, 1984, s. 31-44.
• B. Ryszewski, Problemy komputeryzacji archiwów, Toruń 1994, s. 9 – 18.
• H. Robótka, B. Ryszewski, A. Tomczak, Archiwistyka, Warszawa 1989, s. 80-97.
• A. Igielski, Potrzeby informacyjne indywidualnych użytkowników dokumentacji archiwalnej. Zakres i metody badań, Archiwista, rok XV, nr 1-2 (56-57), 1979, s. 25-34.
• D. Chyła, Działalność wystawiennicza archiwów w Polsce północno-zachodniej w latach 2000–2010 z punktu widzenia muzealnika, „Archiwista Polski” 2010, nr 4 (60).
• H. Mazur, Działalność edukacyjna archiwów państwowych na przykładzie Archiwum Państwowego w Kielcach (wybrane zagadnienia), Archiwista Polski, nr 2, 2011.

Literatura szczegółowa:
• Literatura rozproszona dotycząca drobnych zagadnień.
• Strony internetowe archiwów polskich i zagranicznych.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1202-A-MUZA-S1 w USOSweb