Antropologia i ekologia człowieka 1201-OG-AEC

Miejsce antropologii (biologii porównawczej człowieka) w obrębie nauk społecznych i biologicznych badających człowieka; nauki pomocnicze antropologii; działy antropologii i dyscypliny powstałe na bazie metod stosowanych w antropologii; historia antropologii; miejsce człowieka w systemie istot żywych ze szczególnym uwzględnieniem rzędu naczelnych, sposoby i zakres badań zróżnicowania człowieka; przebieg i uwarunkowania procesu antropogenezy; elementy paleoantropologii, mechanizmy ewolucji, ewolucja ludzkiego mózgu, osobliwości gatunkowe człowieka, źródła zmienności biologicznej człowieka, koncepcje rasy w antropologii, pojęcie płci i kryteria płci w biologii; dymorfizm płciowy i jego przejawy, dziedziczność, teoretyczne podstawy dziedziczności, związek pomiędzy dziedzicznością a właściwościami morfologicznymi i fizjologicznymi człowieka, pojęcie rozwoju osobniczego - ontogeneza jej przebieg i uwarunkowania, auksologia - "ekologia dzieciństwa", trendy sekularne, elementy ekologii człowieka. Podstawy epidemiologii o biodemografii. Konsekwencje biologiczne rozwoju cywilizacyjnego

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: – udział w wykładach – godz.; 30 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: – czytanie literatury – godz.; 30 – przygotowanie pisemnego eseju – godz.: 30 Łącznie: 90 godz. (4 punkty ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

Student: – W1: ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu antropologii fizycznej w systemie nauk przyrodniczych oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologiczne, a także relacjach z innymi dyscyplinami; – W2: posiada wiedzę o na temat zróżnicowania biologicznego i morfologicznego człowieka oraz o jego miejscu w świecie istot żywych z uwzględnieniem osobliwości gatunkowych; – W3: posiada wiadomości z zakresu metodyki i metodologii współczesnych badań antropologicznych i ekologicznych; – W4: ma podstawową wiedzy z zakresu szeroko pojętej biologii i ekologii człowieka, w tym ewolucji rodzaju Homo i gatunku Homo sapiens; – W6: posiada podstawową wiedzę pozwalającą na rozumienie i interpretację danych dostarczanych przez antropologię fizyczną i ekologię człowieka oraz rozumie procesy i ich mechanizmy zachodzące w populacjach ludzkich.

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: – U1: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować podstawowe informacje z wykorzystaniem różnych metod przyrodniczych w tym antropologicznych; – U2: potrafi rozpoznać i scharakteryzować oraz powiązać wybrane cechy człowieka z procesami ewolucyjnymi; – U3: potrafi podać różne założenia teoretyczne dotyczące interpretacji wyników badań antropologicznych; – U4: rozumie przebieg procesu rozwoju ontogenetycznego człowieka oraz zna czynniki, które na niego wpływają.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: – K1: potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania; – K2: umie dzielić się swoją wiedzą i dyskutować na tematy wymagające prezentacji różnych poglądów; – K3: wykazuje niezależność i samodzielność w myśleniu, rozumiejąc i szanując jednocześnie prawo innych osób do tego samego; – K4: wykazuje podstawową odpowiedzialność i odwagę w przedstawianiu obrazu życia człowieka w przeszłości, zgodnego z aktualnym stanem wiedzy antropologicznej i archeologicznej, nie unika też kontrowersji; - K5: rozumie role nauk przyrodniczych, pokrewnych i współpracujących w kształtowaniu więzi społecznych na poziomie lokalnym i ponadlokalnym;

Metody dydaktyczne

Metoda dydaktyczna podająca: wykład informacyjny (konwencjonalny) z prezentacją multimedialną oraz prezentacją wybranych obiektów lub ich kopii/modeli.

Wymagania wstępne

Brak

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Kozłowski

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
– sprawdzenie obecności na zajęciach;
- przygotowanie końcowego eseju zaliczeniowego;

Kryteria oceniania:
– obecność na zajęciach (70% składowej ogólnej oceny);
– pozytywna ocena eseju zaliczeniowego (30% składowej ogólnej oceny).

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Literatura Andrews P., An Ape’s View of Human Evolution, Cambridge 2015.
Antropologia, red. A. Malinowski, J. Strzałko, Warszawa 1985.
Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania, red. A. Jadżewski, Warszawa 2001.
Buss D. M., 2001, Psychologia ewolucyjna, Gdańsk 2001.
The Cambridge Encyclopedia of human growth and development, red. S. J. Uljaszek, F. E. Johnston, M. A. Preece, Cambridge 1988.
Cameron N., 2002, Human Growth and Development, San Diego 2002.
Campbell B., Ekologia człowieka. Historia naszego miejsca w przyrodzie od prehistorii do czasów współczesnych, Warszawa 1995.
Cieślik J., Kaczmarek M., Kaliszewska-Drozdowska M., 1994, Dziecko poznańskie '90, Poznań 1994.
Clark S. L., Our Orgins. Discovering Physical Anthropology, New York, London 20014.
Darwin K., 2001, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, Warszawa 2001.
Foley R., Zanim człowiek stał się człowiekiem, Warszawa 2001.
Grmek M. D., Historia chorób u zarania cywilizacji zachodniej, Warszawa 2002.
Goodal J., Przez dziurkę od klucza. 30 lat obserwacji szympansów, Warszawa 1995.
Jerszyńska B., Procesy wzrastania i rozwoju oraz ich uwarunkowania w średniowiecznych populacjach ludzkich, Poznań 2004.
Jopkiewicz A., Suliga E., Biologiczne podstawy rozwoju człowieka, Radom – Kielce 1998.
Jurmain R., Kilgore L., Trevathan W., Bartelink E., J., Essentials of Physical Anthropology, Boston 2017.
Kozłowski T., Stan biologiczny i warunki życia ludności in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim (X–XIII wiek). Studium antropologiczne. Mons Sancti Laurentii, t. 7, Toruń 2012.
Kozłowski T., Grupa M., Proces rozwoju ośrodków osadniczych i urbanizacji oraz konsekwencje dla człowieka na obszarze Prus Królewskich, [w:] Ekologia Prus Królewskich, red. W. Zawadzki, Pelplin, 2022, s. 179 – 208.
Lewin R., Wprowadzenie do ewolucji człowieka, Warszawa 2022.
Malinowski A., Wstęp do antropologii i ekologii człowieka, Łódź 1999.
Malinowski A., Auksologia. Rozwój osobniczy człowieka w ujęciu biomedycznym, Zielona Góra 2009.
Malinowski A., Biomedyczne podstawy rozwoju, Poznań 2013.
Malinowski A., Wolański N., Metody badań w biologii człowieka. Wybór metod antropologicznych, Warszawa 1988.
Relethford J. H., The human species. An introduction to biological anthropology, New York 2010.
Rethinking human evolution, red. J.H. Schwartz, Cambridge, London 2018.
Ruffie J., Sournia J. C., Historia epidemii. Od dżumy do AIDS, Warszawa 1996.
Stanford C., Allen J. S., Anton S. C., Biological anthropology. The natural history of humankind, Pearson 2017.
Stone L., Lurquin P., Geny, kultura i ewolucja człowieka. Synteza, Warszawa 2009.
Stringer C., McKie R., Afrykański exodus. Pochodzenie człowieka współczesnego, Warszawa 1999.
Strzałko J., Henneberg M., Piontek J., Populacje ludzkie jako systemy biologiczne, Warszawa 1980.
Tattersall I., I stał się człowieka, Warszawa 2001.
Tomczyk J., Hałaczek B., U progów ludzkości. Podręcznik przyrodniczej antropogenezy, Warszawa 2008.
Wolański N., Ekologia człowieka. Wrażliwość na czynniki środowiska i biologiczne zmiany przystosowawcze, t.1, Warszawa 2008.
Wolański N., Ekologia człowieka. Ewolucja i dostosowanie biokulturowe, t. 2, Warszawa 2008.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1201-OG-AEC w USOSweb