Górnictwo, dystrybucja i użytkowanie surowców krzemiennych w pradziejach 1201-LZR-GDUS-S2

Zajęcia mają na celu przedstawienie problematyki badań nad surowcami krzemiennymi w pradziejach. Studenci poznają historię badań, od przełomowej dla powstania archeologii działalności J. Boucher de Perthesa, historię poprawnej identyfikacji kopalń krzemienia i dalszych badań nad górnictwem krzemienia w Europie. Zajęcia uwzględniają problematykę rozwoju badań nad inwentarzami krzemiennymi w Europie i w Polsce. Przedstawiony zostanie problem interpretacji wytworów krzemiennych (ich dystrybucji i użytkowania).
Przedstawione będą najważniejsze metody analityczne, stosowane w badaniach pradziejowego krzemieniarstwa – analiza surowcowa, morfologiczno-techniczna, traseologiczna, metoda składanek i wynikające z ich zastosowania interpretacje zjawisk społeczno-kulturowych.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: – udział w zajęciach – 30 godz. – konsultacje z nauczycielem akademickim – 5 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: - przygotowanie do zajęć – 15 godz.; – czytanie literatury – 20 godz.; – przygotowanie pracy pisemnej – 20 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

Student: – W1: ma wiedzę nad zależnością wytwarzanej wiedzy od przyjmowanych założeń teoretycznych (K_W03); – zna historię badań nad pradziejowym krzemieniarstwem i najnowsze osiągnięcia badawcze (K_W04) – W2: opisuje znaczenie surowców ze skał krzemionkowych wśród społeczności pradziejowych, zna i rozumie zaawanso-wane metody analizy wytworów krzemiennych (K_W07); – W3: charakteryzuje specyfikę badań kopalń krzemienia i struktur im towarzyszących (szyby wydobywcze, wyrobiska, hałdy przyszybowe, pracownie nakopalniane); charakteryzu-je systemy i mechanizmy dystrybucji wytworów z surowców krzemiennych w różnych okresach pradziejów, ma wiedzę dotyczącą metody badania funkcji wytworów krzemiennych (traseologia) i możliwościach interpretacji jej wyników w odniesieniu do różnych aspektów ludzkiej działalności w przeszłości (K_W12).

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: – U1: potrafi właściwie interpretować wytwory krzemienne, ich znaczenie, funkcję i zróżnicowanie w różnych okresach pradziejów, ma umiejętność poprawnego doboru metod analitycznych, rozumie i właściwie interpretuje ich wyniki (K_U05); – U2: analizuje źródła ze skał krzemionkowych i potrafi uargumentować ich znaczenie w re/konstrukcji przeszłej rzeczywistości społeczno-kulturowej (K_U06); – U3: wykorzystuje zróżnicowane ujęcia teoretyczne, a także różne kategorie źródeł do tworzenia narracji o przeszłości

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: – K1: ma świadomość znaczenia wiedzy o przeszłości we współczesnym świecie (K_K02) – K2: posiada umiejętność określenia priorytetów służących realizacji określonego zadania (K_K03); – K3: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z uprawianiem archeologii (K_K04).

Metody dydaktyczne

Metoda dydaktyczna: problemowa :– wykład konwersatoryjny praktyczna: - ćwiczenia przedmiotowe eksponująca: - objazd naukowy do neolitycznej kopalni krzemienia w Krzemionkach Opatowskich

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Orłowska

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
- praca pisemna na wybrany i skonsultowany z prowadzącym temat, związany z interpretacją znaczenia wytworów ze skał krzemionkowych w pradziejach
- przygotowanie prezentacji dotyczącej kompleksu górniczego w rejonie Krzemionek Opatowskich
– aktywność.

Kryteria oceniania:
zaliczenie na ocenę na podstawie
– obecności na zajęciach;
– pracy pisemnej (oceniana jest jakość tekstu, trafność wniosków, układ pracy, kompletność cytowanej literatury)
– jakości merytorycznej prezentacji

Literatura

Archaeologia Polona,, vol. 33: 1995, Special Theme: Flint Mining.
Borkowski, Wojciech. Metody badań archeologicznych stanowisk produkcyjnych : górnictwo krzemienia / pod red. Wojciecha Borkowskiego ; Generalny Konserwator Zabytków, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. SNAP. Oddział Warszawski, 2000.
Gijn van A. Flint in Focus. Lithic Biogrphies in the Neolithic and Bronze Age, Leiden 2010.
Górnictwo z epoki kamienia: Krzemionki-Polska-Europa. W 90 rocznicę odkrycia kopalni w Krzemionkach, D. Piotrowska, W. Piotrowski, K. Kaptur, A. Jedynak (red.), Ostrowiec Świętokrzyski 2014.
Krzemień świeciechowski w pradziejach, B. Matraszek, S. Sałaciński (red.), Studia nad Gospodarką Surowcami Krzemiennymi w Pradziejach, t. 4, Warszawa, 2002.
Krzemień czekoladowy w pradziejach, W. Borkowski, J. Libera, B. Sałacińska, S. Sałaciński (red.), Studia nad Gospodarką Surowcami Krzemiennymi w Pradziejach, t. 7, Warszawa-Lublin 2008.
Lech J., O badaniach prehistorycznego górnictwa krzemienia i kopalni w Krzemionkach Opatowskich, Przegląd Archeologiczny. t. 52: 2004, s. 15-88.
Małecka-Kukawka J., Między formą a funkcją. Traseologia neolitycznych zabytków krzemiennych z ziemi chełmińskiej, Toruń, 2001.
Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, J. Lech, D. Piotrowska (red.), PWN Warszawa, 1997.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1201-LZR-GDUS-S2 w USOSweb