Architektura zakonu krzyżackiego 1201-AZK-AZK-S2
Tematyka wykładów będzie obejmować, obok zagadnień związanych z początkami i rozwojem władztwa, a następnie państwa zakonu krzyżackiego, przede wszystkim najważniejsze problemy dotyczące architektury murowanej Zakonu:
1. Tematyka, podstawowa literatura i zasady zaliczenia oraz wprowadzenie do cyklu wykładów. Geneza, początki i organizacja państwa zakonu krzyżackiego.
2. Architektura militarna zakonu krzyżackiego na Bliskim Wschodzie.
3. Zamki krzyżackie na terenie Siedmiogrodu, obwodu kalingradzkiego i w Inflantach.
4. Geneza krzyżackich zamków konwentualnych.
5-6. Murowane zamki Zakonu na terenie ziemi chełmińskiej, Pomorza i Prus.
7. Architektura sakralna w państwie zakonu krzyżackiego.
8. Podsumowanie zajęć.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
- ma pogłębioną wiedzę o miejscu i znaczeniu architektury zakonu krzyżackiego
- zna terminologię stosowaną na gruncie archeologii, w tym zwłaszcza nauk pokrewnych – historycznych w kontekście badań nad architekturą zakonu krzyżackiego
- ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę obejmującą terminologię, teorię i metodologię z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla archeologii i architektury zakonu krzyżackiego.
- posiada wiedzę na temat metod analizy i interpretacji różnych wytworów kultury, w tym architektury państwa krzyżackiego
- Ma uporządkowaną wiedzę dotyczącą genezy i formy oraz symboliki zamków konwentualnych w Prusach i ośrodków miejskich.
- Ma uporządkowaną wiedzę na temat topografii i lokalizacji zamków i przedzamczy w państwie zakonnym w Prusach.
- Ma uporządkowaną wiedzę na temat nazewnictwa, rozmieszczenia, układu przestrzennego zabudowań przedzamczy i funkcji poszczególnych budowli: refektarzy, kaplic, infirmerii, zbrojowni, skarbców, łaźni, budynków gospodarczych, stajni, itp.
- Ma uporządkowaną wiedzę na temat formy i technik budowlanych stosowanych do budowy murów obronnych, wież, bram itp.
UMIEJĘTNOŚCI:
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i metod archeologicznych, zwłaszcza dotyczących badań nad architekturą zakonu krzyżackiego.
- posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla archeologii architektury zakonu krzyżackiego
- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego
- potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla historii zakonu krzyżackiego i historii architektury zakonu krzyżackiego
- potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla studiowanej dyscypliny oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich treści i znaczeń, w tym przynależności chronologiczno-kulturowej oraz funkcji
- posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułowania wniosków
- charakteryzuje zakres pojęcia zákon krzyżacki, architektura zakonu krzyżackiego, zamki krzyżackie.
- charakteryzuje specyfikę badań archeologiczno-architektonicznych w odniesieniu do badań nad architekturą zamków krzyżackich.
- opisuje w stopniu podstawowym rozwój architektury zakonu krzyżackiego ze szczególnym zwróceniem uwagi na architekturę obronną; opisuje najciekawsze stanowiska archeologiczne związane z tematem
- potrafi ocenić i stosować pojęcia z zakresu archeologii architektury zakonu krzyżackego.
- potrafi samodzielnie zdobyć informacje i rozwijać warsztat badawczy pod kierunkiem opiekuna naukowego
- potrafi zastosować podstawowe pojęcia dotyczące architektury zakonu krzyżackiego.
- umie korzystać z podstawowych technologii informacyjnych, multimediów i zasobów Internetu oraz przetwarzać dane archeologiczne poprzez zastosowanie podstawowych programów komputerowych oraz urządzeń i technik multimedialnych
- student potrafi scharakteryzować architekturę zakonu krzyżackiego
- potrafi w stopniu podstawowym komunikować się z specjalistami w języku polskim i obcym w zakresie architektury zakonu krzyżackiego.
- student potrafi przygotować pracę pisemną w języku polskim wykorzystując odpowiednie materiały źródłowe dotyczące architektury zakonu krzyżackiego.
- student potrafi przygotować dłuższą wypowiedź ustną dotyczącą zagadnień związanych z archeologią architektury zakonu krzyżackiego.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie;
- potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności
- student zna poziom własnej wiedzy i rozumie potrzebę dalszego uczenia się i poszerzania własnych umiejętności w zakresie archeologii architektury w kontekście badań nad architekturą zakonu krzyżackiego
- student potrafi wprowadzać własne pomysły badawcze
- student ma świadomość, że jego praca badawcza opiera się na etyce zawodowej przejawiającej się w rzetelności i uczciwości w podejmowanych działaniach, zgodnie z prawem polskim
- ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego; wykazuje niezależność i samodzielność w myśleniu, rozumiejąc i szanując jednocześnie prawo innych osób do tego samego
Kryteria oceniania
egzamin pisemny
Literatura
- J. Frycz, Architektura zamków krzyżackich, [w:] Sztuka Pobrzeża Bałtyku, Materiały Sesji Historyków Sztuki Gdańsk, listopad 1976, Warszawa 1978, s 19-48.
- T. Mroczko, Architektura gotycka ziemi chełmińskiej, Warszawa 1980.
- M. Biskup, G. Labuda, Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka-Społeczeństwo-Państwo-Ideologia, Gdańsk 1986.
- M. Arszyński, Budownictwo warowne zakonu krzyżackiego w Prusach, Toruń 1995.
- A. Pabian, W. Rozynkowski, Zamki Krzyżackie w Ziemi Chełmińskiej, Toruń 1997.
- T. Torbus, Die Konventsburgen im Deutschordenssland Preussen, München 1998.
- M. Haftka, Zamki Krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów, Malbork- Płock 1999.
- S. Jóźwiak, J. Trupinda, Krzyżackie zamki komturskie w Prusach, Toruń 2012.
- A. Pluskowski, The archaeology of the Prussian Crusade. Holy war and colonisation, London 2012.
- M. Wiewióra (red.), Zamek w Grudziądzu, Toruń 2012.
- T. Torbus, Zamki konwentualne państwa krzyżackiego w Prusach, Gdańsk 2014.
- M. Wiewióra (red.), Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie. Studia i materiały, Toruń 2014.
- B. Wasik, Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku), Toruń 2016.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: