Archeologia prowincji rzymskich 1201-ASGR-APR-S2

Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z problematyką archeologii świata prowincjonalno-rzymskiego. Chronologiczne ramy kursu obejmują okres od pierwszej obecności kulturowej Rzymu na terenie przyszłych prowincji, przez ich podbój oraz tworzenie na ich obszarze wojskowej i cywilnej organizacji administracyjnej, aż do momentu utraty kontroli nad nimi przez Rzymian. Ogólne wprowadzenie w problematykę kursu obejmować będzie omówienie mapy świata rzymskiego, charakterystykę osadnictwa rzymskiego, administracji prowincjonalnej oraz wykazanie specyfiki strefy przylimesowej. Uczestnicy poznają osiągnięcia infrastruktury rzymskiej, najważniejsze zabytki architektury prowincjonalnej, a także obiekty i budowle wojskowe. Omówione zostaną typowe znaleziska rzymskiej kultury materialnej: przedmioty codziennego użytku (ceramika, lampy, biżuteria itp.), pomniki nagrobne i związane z religią. Przedstawione zostaną źródła archeologiczne odnoszące się do obszarów pochodzące zarówno z czasów obecności rzymskiej, jak i z okresu bezpośrednio poprzedzającego, gdy tereny te zamieszkiwały ludy o różnym stopniu zaawansowania cywilizacyjnego. Omówione zostaną zagadnienia dotyczące wieloetnicznego wymiaru świata rzymskiego oraz związane z wprowadzaniem kultury rzymskiej zarówno w sferze symbolicznej jak i materialnej na obszary o wielowiekowej spuściźnie kultur bliskiego wschodu z wyraźnie czytelnym piętnem hellenistycznym. W trakcie kursu planowane jest naświetlenie złożonych procesów transformacji lokalnych społeczności sprzed podboju rzymskiego w zromanizowane, multietniczne społeczeństwa doby prowincjonalno-rzymskiej. Celem tych dociekań jest lepsze zrozumienie tego, w jaki sposób i dlaczego tożsamość kulturowa takich zromanizowanych populacji różniła się od głównego nurtu kultury antycznej. Będzie on zaprezentowany na przykładzie typowych elementów wysokiej kultury rzymskiej: architektury, rzeźby, malarstwa, przedmiotów codziennego użytku i obiektów związanych ze sferą sepulkralną oraz kultem religijnym. Ponadto studenci zostaną zaznajomieni z organizacją armii rzymskiej, jej podstawowym wyposażeniem oraz infrastrukturą militarną, widzianych przez pryzmat analizy źródeł historycznych i archeologicznych. Uczestnicy kursu zapoznają się również z etapami rozwoju wojskowości rzymskiej, a w szczególności zostanie im przybliżony proces kształtowania i główne fazy reorganizacji zawodowej armii cesarskiej.