Wybrane zagadnienia z historii i metodologii archeologii 1201-AR2-WZHMA-S2

Na zajęciach poruszone zostaną zagadnienia:
1. prehistoria pozytywistyczna XIX i początków XX wieku i jej podstawy teoretyczne

2. Kształtowanie się pojęcia „kultura” w naukach etnologicznych i antropologicznych. Różne tradycje (brytyjska, niemiecka, francuska, amerykańska), różne programy badawcze. Wpływ teorii antropologicznych na wytwarzanie wiedzy o pradziejach.

3. „Kultura archeologiczna” jako narzędzie badawcze w prehistorii środkowoeuropejskiej. Szkoła kulturowo-historyczna G. Kossinny i J. Kostrzewskiego, ewolucja pojęcia w 2 poł. XX wieku.

4. Materializm historyczny (marksizm) od poł. XIX w. po czasy współczesne. Archeologia w PRL

5. Amerykańska New Archaeology, polskie studia w nurcie procesualnym

6. Archeologia wobec problematyki etniczności

7. Najważniejsze nurty metodologiczne i kierunki badań w archeologii II połowy XX w. i początków XXI w, społeczne funkcjonowanie archeologii (wiedzy o przeszłości) w ponowoczesnej rzeczywistości

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: – udział w zająciach – 30 godz. – konsultacje z nauczycielem akademickim – 5 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: – czytanie literatury – 15 godz.; – przygotowanie pisemnego rozliczenia zajęć – 10 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

Student ma pogłębioną wiedzę na temat podstaw teoretycznych problematyki badawczej w archeologii. Zna terminologię stosowaną w archeologii i antropologii kultury, ma pogłębioną wiedzę obejmującą metodologię i teorie stosowane w różnych kierunkach badawczych archeologii. Ma ugruntowaną wiedzę dotyczącą historii myśli archeologicznej, wpływu przyjmowanych koncepcji teoretycznych na rozwiązywanie złożonych problemów z zakresu badań archeologicznych, ma wiedzę dotyczącą zastosowania języka ojczystego w tworzeniu dojrzałych tekstów naukowych i popularno-naukowych K_W01 H2A_W01 K_W02 H2A_W02 K_W03 H2A_W03 K_W06 H2A_W06 K_W13 H2A_W09

Efekty uczenia się - umiejętności

Student posiada umiejętności oceny modeli oferowanych w ramach archeologii oraz krytycznego spojrzenia na rolę archeologii we współczesnym świecie. Umie krytycznie przeanalizować prace innych autorów. Potrafi w sposób praktyczny zastosować uzyskaną wiedzę, realizując własne projekty badawcze. Student ma świadomość współczesnego pluralizmu teoretycznego archeologii, rozumie konsekwencje różnych sposobów uprawiania archeologii we współczesnym świecie. Potrafi świadomie wybrać sposób interpretacji przeszłych zjawisk społeczno-kulturowych. K_U01 H2A_U01 K_U02 H2A_U02 K_U03 H2A_U03 K_U06 H2A_U06 K_U14 H2A_U06, H2A_U08

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student potrafi współdziałać w grupie, przyjmując w niej różne role, potrafi określić priorytety służące realizacji określonego zadania, prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z uprawianiem archeologii. Student ma świadomość zależności badań archeologicznych od podstaw teoretyczno-metodologicznych, potrafi samodzielnie aplikować świadomie wybrane podstawy teoretyczne w celu wyjaśniania zjawisk z przeszłości. wykazuje niezależność i samodzielność w formułowaniu poglądów, szanując jednocześnie prawo innych osób do wykazywania tych samych cech. Wykazuje kompetentną odpowiedzialność i odwagę cywilną w przedstawianiu obrazu dziejów, zgodnego z aktualnym stanem wiedzy archeologicznej H1A_K02, K_K02 H1A_K03, K_K03 H1A_K04, K_K07 H2A_K04, H2A_K05, K_K09

Metody dydaktyczne

podające, wykład konwersatoryjny poszukujące, ćwiczeniowe

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

Stanisław Kukawka

Kryteria oceniania

Obecność na zajęciach; aktywne uczestnictwo w zajęciach; praca indywidualna: referat/esej (z wybranego zagadnienia); praca zespołowa w grupach: forum dyskusyjne (przygotowanie prezentacji/wystąpień), koreferaty; projekt zespołowy.

Literatura

F. Barth, A. Gingrich, R. Parkin, S. Silverman, Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, Wyd. UJ, Kraków 2007.
A. Barnard, Antropologia, PIW, 2004.
H. van den Boom, A.P. Kowalski, M. Kwapiński (red.), EIDOLON. Kultura archaiczna w zwierciadle wyobrażeń, słów i rzeczy, Gdańsk, 2000.
I. Hodder, Czytanie przeszłości, Poznań 1995.
M. Hoerness, Systematyka archeologii przedhistorycznej, przekład E. Majewski, „Wisła”, t. 8, Warszawa 1984, s. 35-43.
M Johnson, Teoria archeologii. Wprowadzenie, wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
J. Kmieciński, Rekonstrukcja minionych kultur, Lublin 1997.
J. Lech, Małowierni. Spór wokół marksizmu w archeologii polskiej lat 1945-19750, „Archeologia Polski”, t. 42, 1997, s. 175-232.
J. Lech, F.M. Stępniowski (red.), V. Gordon Childe i archeologia XX wieku, PWN, Warszawa, 1999
H. Mamzer, Archeologia i dyskurs, Poznań 2004.
A.L. Mongajt, Kryzys archeologii burżuazyjnej, „Sprawozdania P.M.A.”, t. 5 (1-2), 1953, s. 1-19.
S. Tabaczyński (red.), Kultury archeologiczne a rzeczywistość dziejowa, PWN, Warszawa 2000.
A. Tallgren, O metodzie archeologii przedhistorycznej, „Wiadomości Archeologiczne”, t. 14, 1936.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1201-AR2-WZHMA-S2 w USOSweb